Programy Terapeutyczne 2007 Leczenie raka jelita grubego irinotekanem 1. Nazwa programu: LECZENIE RAKA JELITA GRUBEGO IRINOTEKANEM 2. Dziedzina medycyny: Onkologia kliniczna 3. Dane dotyczące substancji czynnej, która będzie finansowana w ramach programu: 1) nazwa substancji czynnej irinotekan. 2) postać farmaceutyczna, dawka fiolki a 40mg i a 100mg koncentratu 3) dawkowanie: 180mg/m2 powierzchni ciała (CLF 1) 80mg/m2 powierzchni ciała (CLF 2) w schemacie CLF1 dawkowanie leków jest następujące: Irinotekan 180mg/m2 we wlewie 2 godzinnym w dniu1 5-Fluorouracyl 400 mg/m2 we wlewie typu bolus w dniu 1 i 2 5-Fluorouracyl 600mg/m2 we wlewie ciągłym 22 godzinnym w dniu 1 i 2 folinian wapnia 200 mg/m2 iv w dniu 1 i 2 co 14 dni cykl leczenia obejmuje 3 podania w schemacie CLF2 dawkowanie leków jest następujące: dzień 1 Irinotekan 80mg/m2 i.v 5-Fluorouracyl 500 mg/m2 we wlewie 2 godzinnym 5-Fluorouracyl 1600- 2600mg/m2 średnio 2300mg/m2 ( i.v.) folinian wapnia 500 mg/m2 i.v cykle powtarzane w odstępach 7-dniowych przez 6 tygodni (w 7 tygodniu przerwa) 4. Opis problemu zdrowotnego C18 nowotwór złośliwy jelita grubego C20 nowotwór złośliwy odbytnicy C19 nowotwór złośliwy zagięcia esiczo-odbytniczego) 1 Programy Terapeutyczne 2007 Leczenie raka jelita grubego irinotekanem Rak jelita grubego stanowi 9,4% wszystkich nowotworów złośliwych u mężczyzn i 10% u kobiet. Polska należy do grupy krajów o średniej zachorowalności (ok. 11 tyś zachorowań w ciągu roku) i umieralności (8 tyś rocznie) na raka jelita grubego. Wskaznik śmiertelności w Polsce dla obu płci wynosi 0,83, a odsetek wyleczeń ok. 20%. W Europie Środkowej ok. 50-70% raków jelita grubego umiejscawia się w jego odcinku końcowym, tj. w odbytnicy (ok. 30-50%) i esicy (ok. 15-20%). Rak jelita grubego może wystąpić w każdym wieku. Szczyt zachorowalności przypada po 64 r.ż., wzrost ryzyka między 45- 50 r.ż., zachorowania w wieku < 45 r.ż. najczęściej przypadki występowania rodzinnego. Przebieg choroby. Rak jelita grubego rozwija się przez wiele lat. Objawy kliniczne manifestujące chorobę mogą ujawnić się po kilku do kilkudziesięciu lat. Nowotwór szerzy się najpierw w obrębie jelita grubego, a następnie przez naczynia krwionośne i/lub chłonne do okolicznych węzłów chłonnych i narządów odległych (ok. 50% przypadków). Ponadto nowotwór szerzy się śródotrzewnowo oraz wzdłuż włókien nerwowych. Rokowanie. Wyleczenia trwałe w stopniu zaawansowania A wg Dukes a lub I wg podziału TNM wynoszą ok. 80%, w stopniu B lub II przekraczają 50%, w stopniu C lub III są niższe niż 30%. Wyleczenia w stopniu D2 lub IV należą do rzadkości. Przeciętne wyniki 5- letnich przeżyć dla mieszkańców ośrodków akademickich w Polsce wynoszą od 19 do 29% i znacznie odbiegają od wyników osiąganych w ośrodkach specjalistycznych na świecie. Epidemiologia. Zachorowalność (Polska 2002r.): " C18 M-3427; K-3346 " C20 M-2685; K-2032 Umieralność (Polska 2003r.): " C18 M 2968; K-2858 " C20 M- 1241; K- 989 5. Opis działania leku Irinotekan jest pochodną kamtotecyny. Jego mechanizm działania polega na hamowaniu topoizomerazy I, w wyniku czego, dochodzi do uszkodzenia struktury podwójnych łańcuchów DNA. Zahamowanie replikacji DNA przyjmuje się za podstawę 2 Programy Terapeutyczne 2007 Leczenie raka jelita grubego irinotekanem cytotoksycznego działania irinotekanu. Poza działaniem przeciwnowotworowym związek wykazuje silne działanie hamujące w stosunku do acetylocholinoesterazy, co istotnie wpływa na profil działań niepożądanych (biegunka). U chorych z rakiem jelita grubego i odbytnicy z przerzutami zastosowanie irinotekanu pozwoliło uzyskać 10-20% odpowiedz częściową. 6. Zamierzony efekt terapeutyczny, " wydłużenie czasu przeżycia całkowitego chorych z rakiem jelita grubego lub odbytnicy; " zmniejszenie śmiertelności chorych z rakiem jelita grubego lub odbytnicy; " wydłużenie czasu do progresji choroby; " poprawa jakości życia chorych z rakiem jelita grubego lub odbytnicy. 7. Kryteria włączenia do programu, " histologicznie udokumentowany rak jelita grubego lub odbytnicy; " stadium uogólnienia, obecność przerzutów; " wiek powyżej 18 roku życia; " stan sprawności wg WHO 0-2; " klirens kreatyniny powyżej 30 ml/min; " prawidłowe wartości czynności wątroby-kwalifikacja do leczenia również tych chorych u których odnotowano umiarkowany wzrost aktywności transaminaz (do 3 krotnego wzrostu aktywności transaminaz w stosunku do wartości prawidłowych); " stężenie bilirubiny nie przekracza wartości 3 x górna granica normy; " prawidłowe wartości wskazników czynności szpiku; " wykluczenie ciąży; " wykluczenie choroby zapalnej lub niedrożności jelit. 8. Kryteria wykluczenia z programu, " wystąpienie objawów nadwrażliwości na irinotekan; " toksyczność wg WHO > 3, zwłaszcza wystąpienie objawów zahamowania czynności szpiku, objawów niewydolności krążenia czy ciężkiej biegunki; " stan sprawności wg WHO 3-4; " brak skuteczności leku po 12 tygodniach terapii ; " progresja choroby w trakcie stosowania leku. 3 Programy Terapeutyczne 2007 Leczenie raka jelita grubego irinotekanem 9. Monitorowanie wyników leczenia, Obejmuje oceną odpowiedzi na leczenie (według skali WHO dla zmian mierzalnych) oraz stopnia nasilenia działań niepożądanych (ocena stopnia toksyczności według skali WHO). Badania należy przeprowadzać co 12 tygodni leczenia. Badanie podmiotowe i przedmiotowe: " USG jamy brzusznej, tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny; (wybór metody obrazowania uzależniony od oceny sytuacji klinicznej). " RTG klp; " stężenie CEA w surowicy krwi; " badania laboratoryjne w tym: morfologia z rozmazem, poziom kreatyniny, kw. moczowego, poziom aktywności aminotransferaz, fosfatazy alkalicznej, poziom bilirubiny, próba tymolowa; 10. Monitorowanie wyników programu W dokumentacji pacjenta zarówno ambulatoryjnej jak i szpitalnej należy umieścić następujące informacje dotyczące programu: " informację dotyczącą monitorowania leczenia; " informację na temat zakończenia leczenia i osiągniętego efektu terapeutycznego. Monitorowanie wyników programu obejmuje zbieranie i przekazywanie do oddziału wojewódzkiego Funduszu następujących danych: " PESEL chorego; " rozpoznanie choroby podstawowej; " wskazania do leczenia irinotekanem; " datę rozpoczęcia leczenia; " datę zakończenia leczenia; " informację o przyczynie zakończenia leczenia; " zastosowane dawkowanie irinotekanu; " informację o sumarycznej dawce irinotekanu wykorzystanej w leczeniu (ilość leku podana w rachunku narastającym od początku leczenia); " ocenę wyników leczenia (wg skali WHO dla zmian mierzalnych); " stopień nasilenia działań niepożądanych (toksyczność wg skali WHO); " ocenę osiągniętych punktów końcowych 4 Programy Terapeutyczne 2007 Leczenie raka jelita grubego irinotekanem o uzyskany czas przeżycia (podany w pełnych miesiącach od rozpoczęcia terapii w programie); o uzyskany czas do progresji (podany w pełnych miesiącach od rozpoczęcia terapii w programie); Powyższe dane należy przekazywać po każdych kolejnych 12 tygodniach terapii oraz na zakończenie leczenia. a) określenie czasu leczenia w programie. Kryteria wyłączenia pacjenta z programu wyznaczają czas leczenia. 11. Warunki Realizacji Programu: Warunki lokalowe oraz wyposażenie: Oddział/pododdział onkologii klinicznej z możliwością stałego monitorowania skuteczności stosowanej terapii oraz diagnozowania i leczenia działań niepożądanych (z uwzględnieniem możliwości przeprowadzenia konsultacji kardiologicznej); " pracownia tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego lub możliwość zlecania badania poza ośrodkiem; " pracownia USG, RTG; EKG; " kolonoskopia " zaplecze laboratoryjne z możliwością przeprowadzenia następujących badań: - badania biochemiczne krwi; - morfologia krwi z rozmazem; - stężenia CEA w surowicy. Kwalifikacje personelu " co najmniej 2 lekarzy specjalistów z zakresu onkologii klinicznej; " co najmniej 2 pielęgniarki przeszkolone w zakresie podawania cytostatyków; " Sugerowana współpraca z psychologiem klinicznym 5