ZESTAWIENIE STOSOWANYCH HALONÓW

Zastosowanie

Stosowanie halonów w ochronie przeciwpożarowej znalazło swoje uzasadnienie dzięki specyficznym właściwościom tych środków gaśniczych .Do tych właściwości zaliczyć należy, takie jak :

• wysoka skuteczność gaśnicza ,

• bardzo niskie temperatury krzepnięcia ,

• nieprzewodzenie prądu elektrycznego,

• trwałość w czasie przechowywania,

• niska toksyczność najlepszych halonów,

• łatwość posługiwania się,

• nie powodowanie korozji metali.

Wymienione właściwości halonów przesądziły o ich przydatności w wielu specyficznych warunkach i sytuacjach. Środki te znajdują zastosowanie w urządzeniach gaśniczych instalowanych na pokładach samolotów, samochodów, ale także w łodziach podwodnych i na okrętach. Halony znalazły zastosowanie do zabezpieczania zbiorników na ciecze palne z dachami pływającymi. Między innymi automatycznie działające systemy gaśnicze zawierające halon 1211 zainstalowano w zbiornikach Rotterdamu.

Systemy samoczynnego działania urządzeń gaśniczych z zastosowaniem halonów stosuje się do zabezpieczania magazynów z łatwo zapalnymi rozpuszczalnikami usytuowanymi w miejscach wymagających szczególnego zabezpieczenia.

Najczęściej halony znajdują zastosowanie do gaszenia pożarów w zarodku, a więc stanowią wypełnienie gaśnic.

Halony i inne środki gaśnicze w postaci mieszanin halonów lub halonów z dwutlenkiem węgla mają szereg cech fizycznych pozytywnych z punktu widzenia i potrzeb ochrony przeciwpożarowej. Jedną z nich jest gęstość właściwa par kilkakrotnie większa od powietrza Umożliwia to występowanie par halonów w strefie pożaru, co w istotny sposób przyczynia się do stworzenia odpowiednich warunków dla przebiegu procesów inhibicji. Ta właściwość sprzyja też zapobieganiu ponownemu rozpaleniu się pożaru, co czasami zdarza się po ugaszeniu pożarów proszkami gaśniczymi. Duża gęstość właściwa umożliwia też wytwarzanie strumienia gaśniczego halonu skutecznie przenikającego w głąb strefy spalania, co jest nieodzownym warunkiem gaszenia pożaru. Właściwość ta sprzyja też rozcieńczaniu i obniżaniu stężenia tlenu w strefie spalania.

Jak wykazały badania, halony mają pewną zdolność do zwilżania powierzchni materiałów palnych w postaci stałej,spalających się z udziałem żarzenia.

Niskie temperatury krzepnięcia umożliwiają zastosowanie halonów w każdych zimowych warunkach bez obawy zamarznięcia środka gaśniczego.

Halony są stosowane do gaszenia pożarów w zarodku zapomocą gaśnic o różnej wielkości, także za pomocą niewielkich gaśnic aerozolowych; Jednak przede wszystkim ich przeznaczeniem jest gaszenie pożarów w pomieszczeniach zamkniętych za pomocą stałych i półstałych urządzeń gaśniczych.

Halony znajdują zastosowanie jako środki gasnicze, ale mogą też być wykorzystywane jako środki zabezpieczające przed pożarem. W tym celu wypełnia się chronione pomieszczenie halonem do stężenia uniemożliwiającego powstanie pożaru.

Halony mogą być stosowane również do zabezpieczania pomieszczeń przed grożącym wybuchem pyłów lub par i gazów, w tym wodoru.

Wady

Oprócz wielu zalet, halony jako środki gaśnicze maja też mankamenty, które ograniczają ich stosowanie. Nie są one skuteczne przy gaszeniu pożarów metali, związków metaloorganicznych i wodorków metali. Nie mogą być stosowane do tłumienia pożarów, w których jako czynnik utleniający występuje nie tlen, ale inne utleniacze, np. tlenki azotu ( z uwagi na powstawanie silnie toksycznych związków cyjanowych ).

Następnym mankamentem halonów jest ich toksyczność. Wszystkie halony w różnym stopniu oddziaływają negatywnie na organizm człowieka. Z powodu toksyczności większości znanych halonów gaśniczych wycofano z użycia w wielu krajach świata. Jeszcze do niedawna w Polsce stosowano czterochlorek węgla ( tetra ) w gaśnicach halonowych. Z uwagi na znaczne właściwości toksyczne został on wycofany.

Produkcja halonów nastręcza także poważne trudności technologiczne i techniczne, m.in. konieczność stosowania bezwodnego fluorowodoru ( zalicza się do najbardziej trujących związków chemicznych ) niskich temperatur do oczyszczania gotowego wyrobu.

Oznakowanie i skład

Halony analogicznie jak wszystkie związki chemiczne mają jednoznaczne, ale różne dla każdego języka nazwy, niejednokrotnie skomplikowane i długie, zgodnie z zasadami nomenklatury genewskiej. W celu uproszczenia określania poszczególnych halonów i jednocześnie nadania im charakteru międzynarodowego wprowadzono do powszechnego stosowania symbole liczbowe według następującej zasady.

Każdy halon jest oznaczony liczba składającą się z czterech cyfr. Cyfra pierwsza oznacza liczbę atomów węgla, druga -liczbę atomów fluoru, trzecia -chloru i czwarta -bromu. Jeżeli w składzie halonu brak jest któregoś z chlorowców, na jego miejsce wprowadza się cyfrę „ 0 `'

Na jod przewidziane jest miejsce piąte, obecnie pomijane.

Przykład oznaczania :

Nazwa wg nomenklatury genewskiej - trójfluorobromometan

Wzór chemiczny : CF ₂B_r

Liczba atomów :

węgla 1

fluoru 3

chloru 0

bromu 1

Wynik : halon 1301

Halony, które, zgodnie z tym co podano wcześniej, w swoim składzie zawierają jeden lub więcej atomów fluoru, noszą nazwę freonów.

Producenci

Halony gaśnicze

Nazwa środka	Producent Kraj	Określenie chemiczne	Wzór chem.	Ciężar cząst.	Temp. wrzenia K ( ^OC )
Halon 1211 BCF	ICI W.B.	Dwufluorochloro- bromometan	CBrClF2	165,4	269,0 ( -4,1 )
Halon 1211	Hoechst RFN	Dwufluorochloro- bromometan	CBrClF2	165,4	269,0 ( -4,1 )
Halon 1301	Hoechst RFN	Trójfluorobromo- metan	CBrF3	148,9	215,35 ( -57,8 )
Halon 2402	Hoechst RFN	Czterofluoro- dwubromoetan	C2Br2F4	259,83	320,65 ( 47,5 )
Halon 1301 Pyroforane	Atochem Francja	Trójfluorobromo- metan	CBrF3	148,9	215,35 ( -57,8 )
Halon 2402	Monteflus Włochy	Czterofluoro- dwubromoetan	C2Br2F4	259,83	320,65 ( 47,5 )
Halon 2402	Veb Chemi- schewerk	Czterofluoro-dwubromoetan	C2Br2F4	259,83	320,65 ( 47,5 )
Halon 1211	Kali Chemie RFN	Dwufluorochloro- bromometan	CBrClF2	165,4	269,05 ( -4,1 )

Literatura

Szkoła Aspirantów PSP - Kraków „ ŚRODKI GAŚNICZE `' Stefan Wilczkowski

KRAKÓW 1995 _r

Centralna Szkoła PSP

w Częstochowie

PRACA ZALICZENIOWA

Z FIZYKOCHEMII SPALANIA

Temat : ZESTAWIENIE STOSOWANYCH

HALONÓW

Prowadzący:

mł.kpt. Jan Kołdej

Wykonał :

str.kdt. Mariusz Krzymowski

Kompania I Pluton II

Częstochowa, styczeń 1998 _r

---