AKADEMIA TECHNICZNO ROLNICZA

W BYDGOSZCZY

WYDZIAŁ MECHANICZNY

KIERUNEK BUDOWA MASZYN

LABORATORIUM METALOZNASTWA

Temat ćwiczenia: Badania dylatometryczne

Wykonał:

Rafał Sygit

Rok II sem. IV

Gr. E

1. Cel ćwiczenia :

• Zapoznanie się z metodą dylatometryczną wyznaczanie temperatur przemian fazowych oraz współczynnika rozszerzalności liniowej na podstawie dylatogramu

• Dobór warunków wykonania, przeprowadzenia wybranych pracy cieplnych stopów żelaza

2. Charakterystyka badań .

• Temperatura początkowa T₀ = 20 ^oC

• Długość próbki (początkowa) l_o = 20 ^oC

Próbki do badań:

I Żeliwo sferoidalne niestopowe o osnowie ferytyczno - perlitycznej w stanie surowym

II Żeliwo sferoidalne hartowane na martenzyt.

3. Wyznaczenie temperatur przemian fazowych.

Wyznacza się zwykle metodą graficzną z uwzględnieniem następujących zasad :

1. za początek przemiany fazowej należy przyjąć początek zmiany kierunku krzywej rozszerzalności

2. za koniec - punkt przejścia krzywej lub jej załamania w linię zbliżoną do prostej

Temperatury przemian o charakterze dyfuzyjnym wykazują histerezę cieplną.

Efekt przegrzania lub przechłodzenia zależy od szybkości nagrzania lub chłodzenia.

4. Wyznaczanie współczynnika rozszerzalności cieplnej.

Określa odwracalne wydłużenie się ciała pod wpływem wzrostu temperatury.

Rozszerzalność cieplna charakteryzowana jest w praktyce dwoma współczynnikami

• rozszerzalności objętościowej α

• rozszerzalności liniowej β

Współczynniki te nie są stałe i zmieniają się ze zmianą temperatury.

Rzeczywisty przyrost długości próbki wynosi:

∆l = p* l_o*∆t*(β_pr - β_kw)

po przekształceniu otrzymujemy równanie, według którego wylicza się współczynnik rozszerzalności liniowej.

βpr - współczynnik rozszerzalności liniowej próbki badanej

βkw - średni współczynnik rozszerzalności liniowej kwarcu 0,55*10-6

ΔL = L₂ - L₁ - przyrost długości próbki [mm]

Δt = t₂ - t₁ - przyrost temperatury [^oC]

p - powiększenie wartości na osi rzędnych [*400]

L_o - długość początkowa próbki (przed ogrzaniem)[mm]

Żeliwo surowe

T_gr = 650 [^oC]

Zakres temperatury Δt [^oC]	Przyrost długości próbki		Długość początkowa próbki Lo [mm]	Współczynnik rozszerzalności liniowej β * 10^-6
		mierzony na dylatogramie ΔL [mm]			rzeczywisty [mm]
20 - 100 100 - 200 200 - 300 300 - 400 400 - 500 500 - 600 600 - 700 700 - 800 800 - 900	6 10 13 12 12 12 13 10	0,015 0,025 0,0325 0,03 0,03 0,03 0,0325 0,025	20 20,015 20,04 20,0725 20,1025 20,1325 20,1625 20,195 20,22	0,550009375 0,550012491 0,550016212 0,550016191 0,550014924 0,550014901 0,550016119 0,550012379

Żeliwo hartowane

---