GRZYBY (Zaremba 313-325 + 340 + 335-336 )
Drożdżopodobne
- jednokomórkowe grzyby rozmnażające się przez pączkowanie/podział
- workowce - wytwarzają askospory
- podstawczaki - basidospory
- drożdżaki niedoskonałe
1) Candida - C.albicans, C.dubliniensis, C.glabrata, C.krusei, C.tropicalis, C.kefyr, C.parapsilosis, C.guilliermondii, C.lusitaniae
- układają się w pseudostrzępki ( bez worków nasiennych )
- rozmnażają się przez pączkowanie
- nie wytwarzają barwników karotenowych
- mogą rozkładać cukry, asymilować azot, niektóre - inozytolo +
C. albicans
Cechy : rozkłada glukozę, maltozę, sacharozę i galaktozę, ureazo - ( Diagnostyka : ) te właściwości wykorzystywane są w diagnostyce, również wykorzystuje się różnice antygenowe w testach na aglutynacje, precypitacje oraz Western blot. GŁÓWNY składnik antygenowy ściany Candida to polisacharyd MANNAN.
Chorobotwórczość : Choroba wywoływana przez rodzaj Candida nosi nazwę : KANDYLIAZY - są to schodzenia skóry, błony śluzowej, układu oddechowego oraz posocznice. Najczęstszymi przyczynami zakażeń są : C. Albicans, C. Krusei, C. Tripicalis.
Objawy kandyliazy : skóra - owrzodzenia, przewlekłe zapalenia ropne skóry/mieszków włosowych. Układ oddechowy - zapalenia płuc, oskrzeli. Układ pokarmowy - grzybicze zapalenie otrzewnej, zespoły jelitowe, owrzodzenia ścian przewodu pokarmowego. Posocznice. Zapalenia oka, wsierdzia, układu moczowego, układu nerwowego.
Kandiliaza uogólniona ( Posocznica ) - wywołana przez namnażanie się komórek grzyba we krwi. Objawy : utrata wagi, gorączka, wymioty, odwodnienie, zapalenie jamy ustnej, zapalenia ropne wewnętrznych narządów. Zakażenia zachodzą przez kontakt z krwią bądź przedostają się np. z jamy ustnej do dalszych części przewodu pokarmowego.
2) Cryptococcus - C.neoformans
- nie mają worków nasiennych
- wytwarzają blastospory
- rozmnażają się przez pączkowanie
- cechy charakterystyczne : kwaśne heteropolisacharydy zawierające ksylozę, mannozę i kwas glukorowy ( w ścianie komórkowej i otoczce )
- NIE fermentują cukrów
- inozytolo +
- ureazo +
- asymilują/nie asymilują azot
- wytwarzają barwniki karotenowe
Cryptococcus neoformans - jedyny chorobotwórczy dla człowieka. Ma 2 formy :
- Cryptococcus neoformans var. Neoformans
- Cryptococcus neoformans var. Gattii
Chorobotwórczość : KRYPTOKOKKOZA - zakażenia przez uszkodzoną skórę lub błonę śluzową układu oddechowego.
Objawy kryptokokkozy : układu oddechowego - bezobjawowo/mało wyraźne objawy. Skóry - małe brunatne zabarwienia na powierzchni skóry, przypominające gruźlicę/raka skóry. OUN - zapalenia opon mózgowych, apatia, bóle głowy, wymioty, zaburzenia chodu, oczopląs spowodowany guzkami grzybiczymi na powierzchni mózgu. Kryptokokkoza może również zajmować różne narządy wewnętrzne - ropnie/zapalenia.
3) Rhodotorula
- rozmnażanie przez pączkowanie
- wytwarzają barwniki karotenowe
- nie fermentują cukrów
- asymilują/nie asymilują azot
- ureazo +
- inozotolo -
- nie wytwarzają polisacharydów podobnych do skrobi
( dwie ostatnie cechy odróżniają je od Cryptococcus )
- powodują zapalenia układu oddechowego
4) Geotrichum - G.candidum
- Cecha charakterystyczna : „nie posiada luźno leżących komórek pączkujących i blastosporów, tylko tworzy strzępki przerywane, ułożone z artospor.”
- Powodują choroby - GEOTRYCHOZA - schorzenia układu oddechowego - płuc/oskrzeli.
Geotrichum candidum - „biała pleśń” / „pleśniak”
5) Aspergillus - A.fumigatus, A.flavus, , A.niger, A.nidulans
- wywołują Aspergilloze - grzybica kropidlakowa - najczęściej przez A. Fumigatus.
- zakażenia układu oddechowego, kiełkowanie zarodników odpowiada za rozprzestrzenianie się kropidlaka. Występuje przy leczeniu kortyzonem.
Postacie aspergillozy : Grzybiak kropidlakowy płuc - powstają masy grzybicze przypominające guzy, wtórnie zakażenia jamy ustnej, oskrzeli i powstawanie w tych okolicach ropni. Aspergiloza alergiczna oskrzelowo-płucna - po wdychaniu zarodników przez osoby uczulone na antygeny grzyba - gorączka, napady kaszlu, duszność. Aspergiloza inwazyjna. Aspergiloza Pozapłucna - posocznica.
6) Trichophyton - T.rubrum, T.mentagrophytes
- grzyby keratynofilne, grzybice skóry, paznokci, przenoszony przez kontakt
7) Pneumocystis - P.jiroveci
- epidemiczne plazmatyczno-komórkowe zapalenie płuc - Pienisty wysięk w płucach.
- pneumocystodozy hipoergiczne
- jeden z GŁÓWNYCH czynników powodujących zgon u ludzi z obniżoną odpornością - AIDS - duszność, gorączka, suchy kaszel, sinica, powiększenie wątroby. Pod mikroskopem widoczne cysty.
MYKOTOKSYNY
Wytwarzają między innymi A. Flavus i fumigatus.
Inna nazwa mykotoksyn : aflatoksyny.
Głównie powodują uszkodzenia wątroby.
Mają silne właściwości rakotwórcze.
Są ciepłostabilne.