NEGATYWNE ZJAWISKA PROWADZCE
DO KRYZYSU WYCHOWANIA
1. DEPRECJACJA MACIERZYSTWA
2. WYRUGOWANIE EMOCJI
3. WARTO DZIAANIA NA RZECZ INNYCH ZASTPIONA WARTOCI „MIE CO Z YCIA”
4. ZMIANA RÓL
5. NIEZNAJOMO POTRZEB PSYCHICZNYCH DZIECKA
6. NIESPÓJNO MIDZY WYMAGANIAMI I ZACHOWANIAMI
7. KONSUMPCYJNY STYL YCIA („CYWILIZACJA SPOYCIA)
NEGATYWNE ZJAWISKA W EDUKACJI
1. NAUCZYCIEL W ROLI FUNKCJONARIUSZA ADMINISTRACJI SZKOLNEJ
2. ODPERSONALIZOWANY STOSUNEK DO UCZNIÓW
3. AUTORYTARYZM I DOMINACJA
4. WSKI DYDAKTYZM I UTYLITARYZM
Wspóczesny paradygmat edukacji konstruuj takie jej strukturalne czynniki jak:
1. AUTORYTARYZM
2. BIUROKRACJA
3. ALIENACJA
stawiajce sobie za zadanie wspieranie i kontrolowanie systemu ekonomicznego, spoecznego, politycznego, aksjologicznego i kulturowego wspóczesnych spoeczestw.
Takie dziaania okrela si mianem AUTORYTARNYCH, co oznacza, e wpywy przez nie wywierane s:
- liniowe;
- jednostronne;
- zawieraj instrukcje, nakazy i zakazy.
WYZNACZNIKI WSPÓCZESNEGO AUTORYTARYZMU:
1. Uprzedzenia
2. Nastroje i uwarunkowania wystpujce w sferze spoecznej i w zakresie kultury politycznej
3. Lk przed wolnoci
Autorytaryzm bierze swój pocztek z przyczynowego trójkta:
tradycja, socjalizacja, sytuacja.OSOBOWOCI AUTORYTARNE charakteryzuj si:
- konwencjonalizmem,
- mocnym przywizaniem do drobnomieszczaskiego systemu wartoci,
- oparciem na moralnoci buruazyjnej,
- autorytarn podlegoci,
- brakiem krytycyzmu wobec wyidealizowanych autorytetów wasnej grupy spoecznej,
- agresywnym wyszukiwaniem autorytetu,
- tendencj do wyszukiwania ludzi naruszajcych wartoci konwencjonalne,
- wiar w przesdy i myleniem stereotypami,
- przekonaniem, e tajemnicze siy kieruj losami jednostek,
- deniem do siy i brutalnoci, identyfikacj z figurami, które maj to wyraa,
- destrukcyjnoci i cynizmem,
- uogólnionym wrogim stanowiskiem i niechci do rodzaju ludzkiego,
- projekcj wasnych pogldów na wiat zewntrzny.
Wg E. Fromma przyczyn ksztatowania si osobowoci autorytarnej jest m.in. lk przed wolnoci.
OBJAWY BIUROKRACJI SZKOLNEJ
1. Przeadowanie programów nauczania poszczególnych przedmiotów jako efekt walki specjalistów w obronie swych interesów.
2. Rywalizacja midzy uczniami.
3. Bezosobowe, anonimowe kontakty midzy uczniami a nauczycielami, nacechowane klimatem dystansu i izolacji.
4. Selekcyjna funkcja szkoy, przy zwracaniu niewielkiej uwagi na funkcj ksztacenia.
CECHY OSOBOWOCI BIUROKRATY
- czowiek dajcy pierwszestwo rodkom nad celami;
- cigle, automatycznie stosujcy „rytuay”;
- brak w nim zaangaowania i chci zmiany, odejcia od wykonywanej roli i przyzwyczaje;
- walczcy o zachowanie status quo;
- praktycyzm;
- konformizm;
- wycofanie;
- dziaania i zachowania pozorne, maskujce nieudolno;
- konserwatyzm.
SZKOA I RODZINA JAKO GÓWNE SIEDLISKA ALIENACJI
1. Autoalienacja (uzyskiwanie osobowoci „zastpczej”);
2. Alienacja od pracy („bankowa” wiedza);
3. Alienacja od norm (konformizm, oportunizm);
4. Alienacja od kultury („kultura ciszy”).
Wszystkie zjawiska alienacji wystpujce w procesie edukacyjnym uruchamiaj:
- „blokad nadziei”, marze i aspiracji;
- zgod na manipulacj.
Wytworem tego zjawiska jest specyficzna osobowo neurotyczna (K. Horney), doprowadzajca do „alienacji wewntrznej”, której objawami s:
- neurotyczne wspózawodnictwo;
- pogo za wadz i prestiem;
- sztuczno w zachowaniu;
- bezradno i wrogo wobec innych.