Realizm moralny = tendencja dziecka do tego, by traktować obowiązki i związane z nimi wartości jako istniejące same w sobie, niezależnie od świadomości i narzucające się przymusowo, niezależnie od okoliczności, w jakie uwikłana jest jednostka.
Trzy cechy realizmu moralnego:
1. Obowiązek jest z natury heteronomiczny. Dobry jest każdy czyn, który świadczy o posłuszeństwie wobec reguły bądź dorosłych, bez względu na charakter ich nakazów. Reguła pochodzi więc z zewnątrz, uchodzi za rzecz narzuconą przez dorosłego. Dobro określa się więc poprzez posłuszeństwo.
2. Istotne jest przestrzeganie litery, nie zaś ducha reguły.
3. Realizm moralny pociąga za sobą obiektywistyczną koncepcję odpowiedzialności. Ocena zachowań dokonywana jest nie w zależności od leżących u ich podłoża intencji, ale według ich materialnej zgodności z ustanowionymi regułami.
Niezręczność
1. Przypadkowa lub wynikająca z działania w dobrych intencjach, powodująca dużą szkodę materialną
2. Bez większego znaczenia materialnego, ale wynikająca z działania podjętego w złych intencjach.
Kradzież
1. Dokonana z pobudek egoistycznych
2. Dokonana w dobrych intencjach
Kłamstwo
1. Kłamstwo lub zwykła niedokładność pozbawiona jakiejkolwiek złej intencji, ale nacechowana znacznym zniekształceniem rzeczywistości
2. Kłamstwo o treści odznaczającej się dużym prawdopodobieństwem, ale wynikające z wyraźnej intencji oszukania.
Sprawiedliwość
1. Retrybutywna - określana przez proporcjonalność pomiędzy czynem a sankcją (karą). Sankcja jest niesprawiedliwa, gdy karze niewinnego, nagradza winnego lub nie jest dostosowana do stopnia zasługi i winy.
- sprawiedliwość immanentna - sankcja emanuje z samych rzeczy
2. Dystrybutywna - zakłada ideę równości.
Teoria s. Freuda rozwoju psychoseksualnego
1. Stadium oralne (0 - 1;6)
2. Stadium analne (1;6 - 3;0)
3. Stadium falliczne (3;0 - 5;0)
4. Okres latencji (6;0 - 11;0)
5. Stadium genitalne (okres dorastania)
Teoria e.h. eriksona rozwoju psychoseksualnego
1. Ufność/ nieufność (0 - 1)
- poczucie bezpieczeństwa
- optymizm
- zaufanie do otoczenia (stałość osób zaspokajających potrzeby)
- zaufanie wobec siebie, do radzenia sobie z popędami i otoczeniem
Lub
- lęk
- podejrzliwość
- brak zaufania do otoczenia
Wpływy zewn. Sprzyjające pomyślnemu rozwiązaniu konfliktu (stadium 1)
- czuła troska matki i dbałość o potrzeby dziecka
- relacje nacechowane stałością, zgodnością, ciągłością, konsekwencją
2. Autonomia/ wstyd i zwątpienie (1 - 3)
- ufna samodzielność
- rozwój niezależności
- pokonywanie przeszkód
Lub
- niechęć do kontaktu ze światem
- poczucie własnej małości
Wpływy zewn. (stadium 2)
- spójne doświadczenia
- zachęcanie do ogranioczeń
- określanie ograniczeń
- nie obarczanie winą
- nie zawstydzanie
3. Inicjatywa/ poczucie winy (3 - 5)
- poznawanie otoczenia
- realizacja celów, planowanie
Lub
- poczucie winy z powodu agresji wobec innych
- poczucie winy na skutek porażek
- lęk przed karą
Wpływy zewn. (stadium 3)
- spójne doświadczenia tolerancji
- zachęta
- wzmacnianie pozytywne
4. Przedsiębiorczość/poczucie niższości (6 -11)
- zdobywanie wiedzy i umiejętności właściwych kulturze
- poczucie kompetencji i sukcesu
- poczucie porządku i reguł
Lub
- poczucie niższości
- brak wiary w sens pracowitości
Wpływy zewn. (stadium 4)
- doświadczanie uznania i sukcesu
- spójność doświadczeń