PATOMORFOLOGIA - PATOLOGIA UKŁADU ODDECHOWEGO - ćwiczenie 2
Zapalenie płuc:
spadek efektywności mechanizmów oczyszczających powietrze dostające się do pęcherzyków płucnych
nos
rzęski, kaszel
makrofagi → chłonka → węzły chłonne
spadek odporności ustroju
brak lub osłabienie odruchu kaszlowego (coma, anestezja, leki, zaburzenia nerwowo-mięśniowe, bóle w klatce piersiowej, zachłyśnięcie)
uszkodzenie aparatu rzęskowego (dym, gazy, wirus, nieruchome rzęski = zespół Kartagenera)
uszkodzenie makrofagów (alkoholizm, anoksja)
venostasis, oedema
Morfologia:
Śródmiąższowe wirusy, mykoplazma Pneumonia interstitialis (atypica)
Odoskrzelowe (płacikowe) bakterie Bronchopneumonia (gronkowce, paciorkowce, aspiracja)
Płatowe bakterie Pneumonia lobaris (dwoinki, Klebsiella)
Ropień = zapalenie głębokie ograniczone (ropa = granulocyty, bakterie, martwiczo zmienione tkanki)
Bronchopneumonia = pstry obraz, ogniska rozdzielone pasmami tkanki łącznej
Pneumonia lobaris = zapalenie wysiękowe włóknikowo-ropne
nawał
zwątrobienie czerwone
zwątrobienie szare
rozejście
na opłucnej włóknikowy wysięk → pleuropneumonia, p. crouposa, p. lobaris, p. fibrinosa
Powikłania:
ropniak opłucnej (empyema pleurae)
ropień płuca (abscessus pulmonis) → Staphylococcus, Klebsiella, Pneumococcus
zmięsowanie płuca (carnificatio pulmonis) → organizacja włóknika
zgorzel płuca (gangraena pulmonis) → bakterie beztlenowe (fibroblasty)
wędrujące zapalenie płuc (pneumonia migrans)
posocznica (sepsis)
ropnie przerzutowe (abscessus metastaticus) → serce, mózg, nerki, śledziona
Obecnie przebieg kliniczny i obraz morfologiczny zapaleń płuc jest modyfikowany przez antybiotykoterapię.
Pierwotne atypowe zapalenie płuc (pneumonitis interstitialis = zapalenie śródmiąższowe)
Ostra gorączkowa choroba układu oddechowego charakteryzująca się ogniskowymi lub rozlanymi zmianami zapalnymi w płucach. Zmiany morfologiczne ograniczają się do przegród międzypęcherzykowych i śródmiąższowych.
Czynniki sprzyjające: niedożywienie, alkoholizm, choroby wyniszczające
Etiologia
Mycoplasma pneumoniae (10-30%)
Wirusy:
RSV (Respiratory Syncytial Virus)
Adenowirusy
Rhinowirusy
Wirus różyczki
Wirus ospy wietrznej
Chlamydia
Coxiella Burnetti (gorączka Q)
Morfologia:
poszerzone, obrzęknięte przegrody międzypęcherzykowe
nacieki zapalne z komórek limfoidalnych w przegrodach
błony szkliste
martwica nabłonków (RSV, Varicella, Adenovirus)
komórki olbrzymie (CMV)
zmiany martwiczokrwotoczne
Mycoplasma pneumoniae:
10-30% atypowych zapaleń płuc
czasami forma epidemiczna
jedyny dowód: zimne aglutyniny w surowicy krwi
w obrazie: tracheobronchitis, pneumonitis interstitialis
Chlamydia:
zakażenie drogą kropelkową
okres inkubacji 1-3 tygodnie
objawy: gorączka, dreszcze, złe samopoczucie, bóle głowy, bóle gardła, suchy kaszel, duszność
towarzyszą zmiany śródpęcherzykowe; morfologia: zapalenie śródmiąższowe
śluzoworopny wysięk
wtręty cytoplazmatyczne w komórkach gospodarza
martwica przegród międzypęcherzykowych
naciek z neutrofilów
ropnie
Infekcje oportunistyczne = infekcje nieszkodliwe dla osób „normalnych” lub występujące u nich sporadycznie, które pojawiają się ze wzrastającą częstością i których przebieg staje się ciężki u osób z upośledzoną odpornością.
pierwotniaki, grzyby, bakterie, wirusy
transplantacje, cytostatyki, AIDS
powodują:
CMV
Pneumocystis
Pseudomonas
Legionella
Toxoplasma
Aspergillus
Cryptococcus
Candida
Legionella pneumophila: epidemia gorączki
1968 Pontiac, Michigan
1976 Filadelfia → epidemia letalnego zapalenia płuc (Legionaires' Disease = choroba legionistów)
nieogniskowe zlewne
wysięk ropnowłóknikowy
makrofagi > neutrofile (Legionella to pasożyt makrofagów)
Pneumocystowe zapalenie płuc
niedożywienie, upośledzenie odporności, immunosupresja
kryterium diagnostyczne dla AIDS, kiedyś tylko u dzieci
morfologia:
piankowata bezpostaciowa substancja w świetle pęcherzyków
błony szkliste
nacieki z komórek plazmatycznych w przegrodach międzypęcherzykowych
Gdzie jeszcze nacieki z komórek plazmatycznych? Rhinoscleroma, kiła, pneumocystosis.