Teoria organicystyczna
Założenia teorii organicystycznych :
Jedność i integralność osobowości. Organizacja naturalnym stanem organizmu. Dezorganizacja to patologia
Organizm posiada części, ale nie można ich rozpatrywać autonomicznie, bo wymaga to wprowadzenia „organizatora”.
Jednostka motywowana przez 1 najważniejszy motyw. Goldstein : samorealizacja (samourzeczywistnianie).
Wpływ środowiska jest niewielki. W sprzyjających warunkach jednostka rozwinie się właściwie, dzięki potencjalnym właściwościom. Organizm wybiera te cechy środowiska, na które reaguje. Człowiek nie jest zły - środowisko czyni go złym.
Ps. organicystyczna ≠ ps. postaci, gdyż interesuje się nie tylko izolowanymi funkcjami organizmu
Lepiej badać jednostkę, niż wyabstrahowaną funkcję psychiczną wielu jednostek.
[Rozdział doczytywałem później, bardziej pod kątem kolokwium, organicystyczna specjalnie mnie nie interesuje. Wybieram tylko najważniejsze rzeczy]
Kurt Goldstein
Struktura osobowości (=organizmu)
Podział na figurę i tło. Figurą jest to co znajduje się w centrum uwagi (np. bieżące zadanie do wykonania).
1a. Figury mogą być
naturalne (funkcjonalnie obsadzone w tle, zintegrowane z nim)
nienaturalne (wyizolowane, powstałe w wyniku traumatycznych wydarzeń)
Rodzaje zachowania:
działania (świadome, dowolne)
postawy (uczucia, nastroje, etc.)
procesy (funkcje organiczne [nieświadome] )
Klasyfikacja zachowania
konkretne (r. na bodziec)
abstrakcyjne (reakcja odroczona i „przemyślana”)
Dynamika osobowości (=organizmu)
Pojęcia :
Proces wyrównywania - wyrównywania energii w organizmie
(stan pożądany : równowaga, nie rozładowanie napięcia)
Samourzeczywisnienie = samorealizacja
Dochodzenie do porozumienia ze środowiskiem
Jednostka zdrowa : Tendencja do samorealizacji działa od wewnątrz, a trudności środowiskowe przezwycięża nie za strachu, ale dla radości.
[...]
Andras Angyal
Wprowadził termin biosfera - zawierający w sobie zarówno jednostkę, jak i środowisko.
Struktura BIOSFERY (!)
Biosfera obejmuje procesy somatyczne, psychiczne i społeczne !
Biosfera jest niepodzielną całością, ale składa się z powiązanych ze sobą systemów
Podstawowy podział : podział na BIEGUNY : podmiot oraz obiekt (=środowisko)
Cała dynamika życiowa wynika z napięć (interakcji) pomiędzy tymi biegunami.
Wprowadził metodę analizy systemowej. (Systemy to holistyczne jednostki biosfery)
Zalety (cechy) analizy systemowej, w porównaniu z analizą związków :
System może zawierać wiele komponentów, związek - tylko 2.
Komponenty systemu powiązane są ze sobą na zasadzie zajmowanych przez siebie pozycji, a w związkach - na zasadzie wspólnych właściwości
Komponenty systemu nie muszą mieć ze sobą bezpośredniego powiązania.
Elementami składowymi są więc systemy, zamiast związków.
Ważną cechą systemu jest plastyczność.
Wymiary struktury osobowości
Pionowy (na ile blisko powierzchni, a na ile środka biosfery)
Progresywny (na ile prowadzi do celu)
Poprzeczny (na ile koordynuje, integruje akty w zintegrowane, efektywne zachowanie)
Ja symboliczne - ogólna suma wyobrażeń o sobie. Nie zawsze odpowiada rzeczywistości.
Dynamika biosfery
Biosfera zaopatrywana w E dzięki napięciom między biegunami (podmiot - obiekt).
Te przeciwne tendencje organizmu nazywa się autonomią i homonomią.
Stanowią one 2 fazy ogólnej tendencji biosfery, nazwanej autoekspansją.
Człowiek jest systemem otwartym, mającym 2 fazy :
Faza wejściowa - asymilowanie środowiska (autonomia)
Faza wyjściowa - wytwarzanie (homonomia)
Rozwój osobowości
Osobowość jest zorganizowanym procesem rozciągającym się w czasie
Przeszłość nie jest niezmienna : zmienia się, gdy zdarzenie zyskuje nową wartość (pozycyjną w biosferze).
Powstają 2 struktury osobowości : zdrowa i neurotyczna
Rozwój przebiega wzdłuż wymiarów osobowości (pionowy, progresywny i poprzeczny)
Maslow
[Z Maslowa trzeba wiedzieć o hierarchii potrzeb i cechach jednostki zdrowej. Kopiuję to z notatek z psychopatologii :]
WK : zaspokojenie potrzeb podstawowych. (fizj, bezp, przynależności i miłości, szacunku).
Gdy nauczy się skutecznie je zaspokajać, może prędzej kierować E na samourzeczywistnienie.
To nie ma być cel sam w sobie. Dokonuje się poprzez zaangażowanie w jakiś cel zewnętrzny.(np. poszukiwanie prawdy).
Odkrył pewne cechy wspólne dla osób „zaawansowanych w procesie samorealizacji”.
Wszystko to „w większym stopniu niż ludzie przeciętni”
Bardziej adekwatne spostrzeganie rzeczywistości i lepszy kontakt z rzeczywistością niż u przeciętnych ludzi (wykrywanie wszelkiego oszustwa, nieautentyczności w stosunkach międzyludzkich, kierują się prawdą, unikają złudzeń, nie są ucieczkowi)
Wysoki poziom akceptacji wobec siebie, innych ludzi i ułomności natury ludzkiej
Spontaniczność (w myśleniu, życiu emocjonalnym, zachowaniu)
Koncentracja na problemie (nie odwraca ich uwagi od problemu ich osoba - ich samoświadomość ich nie obciąża)
Potrzeba samotności
Wysoki stopień autonomii (wierne swoim przekonaniom nawet w obliczu odrzucenia przez innych)
Stała świeżość w ocenie zjawisk (cieszenie się wciąż na nowo tym samym, np. zachodem słońca)
Częste przeżycia mistyczne / oceaniczne (jedności ze światem).
GemeinstchaftgefUhl (poczucie jedności z całą ludzkością, międzykulturowe)
Bliskie stosunki z kilkoma przyjaciółmi czy osobami kochanymi (mało, a dobrze)
Demokratyczna struktura charakteru (nie kierowanie się rasą, statusem społ., religią i innymi cechami przynależności społ. w ocenie innych)
Silnie rozwinięty zmysł etyczny (silne zasady etyczne, choć nieraz niekonwencjonalne)
Wyzbyte złośliwości poczucie humoru.
Zdolności twórcze (i inwencja w wielu dziedzinach życia)
Opór wobec wpływów kulturowych (potrafią oprzeć się całkowitemu zdominowaniu przez kulturę, zachowanie krytycznej postawy wobec niekonsekwencji wzorów kultury i niesprawiedliwości społ.)
1
„OSOBOWOŚĆ” autor notatek : Piotr Krokowski
Hall, Lindzey - Teorie osobowości, rozdz 7