Pozytywizm, Pozytywi, 7. "Lalka" B. Prusa - powieść o karierze czy klęsce?


POZYTYWIZM

2. Psychiczne i społeczne uwarunkowanie losów Wokulskiego.

4. Co sądzisz o żywotności idei pozytywizmu?

5. Jakimi sposobami Balzac kreuje bohaterów w swej powieści „Ojciec Goriot”?

7. "Lalka" B. Prusa - powieść o karierze czy klęsce?

- problem dotyczy Stanisława Wokulskiego. On zakochuje się w Izabeli Łęckiej, postanawia zdobyć majątek i pozycję w

świecie dla niej. Robi ogromną fortunę na handlu z wojskiem na wojnie rosyjsko-tureckiej. Po powrocie wchodzi w kręgi

arystokratyczne, prowadzi interesy, zakłada spółkę do handlu z Rosją.

- Wokulski - jedna z najbardziej skomplikowanych postaci nie tylko w "Lalce", ale także w naszej literaturze postaci. Skupiło

się w nim dwóch ludzi: romantyk sprzed roku 1860 i pozytywista z 1870". Miłość do Izabeli przmieniła go z człowieka

rozsądnego w zakochanego do szaleństwa. Stracił pewność siebie, przeżywał rozterki, nie potrafił znaleźć dla siebie miejsca

na ziemi. Cechy jakie się w nim skupiły, brak konsekwentnej postawy, doprowadziły go do klęski w życiu osobistym, a jego

tragiczna i romantyczna miłość do Izabeli zakończyła się prawdopodobnie samobójstwem.

- z jednej strony o karierze, bo opisuje historię Wokulskiego który zdobywa majątek, ale robi to tylko i wyłącznie po to by

zdobyć rękę Izabeli.

- powieść i o tym i o tym, ale jeśli mam wybierać "to poproszę klęskę"

8. Omów założenia realizmu i ich odzwierciedlenie w literaturze.

- Realizm

- nazwa epoki literackiej (II połowa XIX w. - inaczej pozytywizm)

- realne, wierne odzwierciedlenie życia codziennego człowieka w jego środowisku

- metoda „fotograficzna” - nie odkształcająca i nie pomijająca szczegółów

- Realiści pragną :

- odzwierciedlić prawdę o życiu w swoich dziełach; odkryć prawa rządzące rzeczywistością

- zaprezentować świat z perspektywy przeciętnego odbiorcy

- Powieść

- ulubiony gatunek literacki realizmu : „Powieść jest zwierciadłem przechadzającym się po gościńcu” - Stendhal

- „Lalka” Bolesława Prusa (Wokulski i jego losy); także można „Zbronię i karę” Dostojewskiego

9. Przedstaw podstawowe hasła pozytywizmu i ich odzwierciedlenie w literaturze.

10. Jakie gatunki literackie uważasz za typowe dla literatury pozytywistycznej?

- Nowela

- zwięzły utwór narracyjny, pisany prozą, o wyraźnej akcji i prostej, najczęściej jednowątkowej fabule

- wydarzenia z życia bohatera rozgrywają się w krótkim okresie czasu

- autor unika komentarzy, szczegółowych opisów postaci i sytuacj

- pointa : kulminacyjny, końwy moment wyrażający sens przedstawionych wydarzeń

- Katarynka, Kamizelka, Antek ( Bolesław Prus ), Latarnik, Janko Muzykant ( Henryk Sienkiewicz ),

- Opowiadanie

- niewielki utwór narracyjny, pisany prozą ; podobne do noweli, ale różni się od niej :

1) brak ścisłych reguł kompozycyjnych

2) możliwość wystąpienia samoistnych epizodów i dygresji

3) rozbudowanie partii opisowych i refleksyjnych

4) skojarzeniowym tokiem narracji

- prosta, najczęściej jednowątkowa fabuła

- eksponowanie narratora, którego punkt widzenia decydował o sposobie argumentacji i zakresie przedstawionych treści

- Bolesław Prus , Henryk Sienkiewicz (Za chlebem), Maria Konopnicka

- Powieść

- rozbudowany gatunek epicki, obejmujący duże utwory o swobodnej kompozycji

- wiele wątków w rozbudowanej fabule, duża liczba bohaterów w dowolnej formule (?) świata przedstawionego

- ! najpełniejsze przekazywanie wiedzy i najsugestywniejsze przekonanie o słuszności własnych racji.

- Powieść tendencyjna

- podporządkowana propagowaniu haseł "pracy organicznej" i "pracy u podstaw"

- 2 zasadnicze odmiany :

1) nawiązująca do formuły melodramatycznej, uatrakcyjnionej wątkami sensacyjnymi, w które wpisywano czarno-

białe charakterystyki środowisk i wartości

2) odwołująca się do późnooświeceniowej tradycji powieści humorystyczno-satyrycznej

- jednoznaczne wykorzystanie wszystkich środków ekspresji dla wykazania słuszności propagowanej tezy

- rezygnacja z pogłębionych portretów psychologicznych bohaterów na rzecz idealizowanych postaci pozytywnych,

skontrastowanych z negatywnymi pod każdym względem przeciwnikami ich poglądów

- Powieść realistyczna

- ("Lalka", "Emancypantki", "Nad Niemnem", "Rodzina Połanieckich")

- pogłębiono psychologiczne portrety bohaterów i nałożono je na krytyczną analizę zjawisk społecznych

- kształtuje odmiennie niż dotąd rodzaj fabuły ; rozległa epickość, wielowątkowość oraz głębsze związki między

psychologicznym wnętrzem postaci a jej decyzjami i działaniem

- przestają istnieć jednoznaczne powiązania pomiędzy rolą społeczną a przekonaniami postaci ; skomplikowanie tych

zależności i uwypuklenie różnic pokoleniowych

- Realiści zobaczyli, że optymistyczne założenia pozytywistyczne nie zdają egzaminu : pesymizm odbijający się w

utworach ( Przykładowo "Lalka" jest powieścią realistyczną, przez samo to, że nie jest powieścią tendencyjną. Nie

pokazuje nam ona jasno, do czego mamy dążyć i co jest dobre ; utwór ten jest pytaniem o przyszłość, nic tam nie jest do końca jasne,

wszystko jest w mniejszym lub większym stopniu skomplikowane)

- Powieść historyczna

- służyła analizowaniu zjawisk współczesnych ("Faraon" Bolesława Prusa) bądź tworzeniu w schemacie sensacyjno-

przygodowym idealizowanego obrazu przeszłości narodowej (Henryk Sienkiewicz).

11. Miasto i jego mieszkańcy w literaturze XIX w.

12. Pieniądz jako źródło sukcesu i klęski. Omów na wybranych tekstach literackich.

13. Przedstaw problem zła i odkupienia w Zbrodni i karze F. Dostojewskiego.

- Zbrodnia i Kara Dostojewskiego

- powieść zaliczana do klasyki światowej, powstała w 1865 r. ; dzieło złożone

- główny bohater - student Raskolnikow zamordował starą lichwiarkę i jej siostrę oraz dokonał rabunku ; dokładny opis

ofiary i techniki postępowania mordercy ;

- Dlaczego Raskolnikow zabił Lichwiarkę?

- R. miał się za jednostką wybitną : taką, której nie dotyczą ziemskie kategorie dobra i zła, prawa, kary ;

- czuł się uprawniony do mordu, w głębi psychiki znajduje aprobatę zbrodni

- uważał, że można poświęcić życie jednej lichwiarki, jeśli w ten sposób „uratuje sto innych istnień ludzkich”

- Problem zła

- czym jest zło w człowieku, jakich potrzebuje okoliczności, żeby eksplodować

- Odkupienie

- R. zostaje skazany na zesłanie i katorgę na Syberii

- stan duszy R. po dokonaniu morderstwa, kolejne procesy i przemiany, powolne dochodzenie do decyzji przyznania się

- to analiza kary, skrupulatna, psychologiczna

14. Zinterpretuj słowa Flauberta „Pani Bovary to ja”. Wskaż inne portrety kobiece w literaturze XIX w.

1



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Lalka Bolesława Prusa powieść o karierze czy klęsce
! Pozytywizm Lalka Prusa wyraze Nieznany
lalka - bolesława prusa - powieść o straconych złudzeniach, "Lalka" Bolesława Prusa - powi
! Pozytywizm, lalka
rozprawka pozytywizm lalka
Lalka jako powieść o straconych złudzeniach
Lalka Prusa wyrazem rozczarowania społeczeństwem polskim
Lalka Prusa, Notatki lekcyjne ZSEG, Polski
Lalka Prusa wyrazem rozczarowania społeczeństwem polskim
Praca tymczasowa Droga do kariery czy slepy zaulek
LALKA JAKO POWIEŚĆ O STRACONYCH ZŁUDZENIACH
Praca tymczasowa Droga do kariery czy slepy zaulek e 0e4y
Czy Nad Niemnem jest powieścią tylko pozytywistyczną
Czy Nad Niemnem jest powieścią tylko pozytywistyczną
Czy Nad Niemnem jest powieścią tylko pozytywistyczną

więcej podobnych podstron