POLITECHNIKA LUBELSKA W LUBLINIE		LABOLATORIUM Z FIZYKI
		ĆWICZENIE NR 4
Nazwisko: Grodzicki	Imię: Rafał	Semestr II	Grupa: EDi 2.1	Rok akademicki: 1999/2000
Temat Wyznaczanie SEM ogniwa metodą kompensacji.			Data wykonania: 08.03. 2000	Ocena:

1.Cel ćwiczenia:

Celem ćwiczenia było wyznaczenie siły elektromotorycznej źródła napięcia stałego metodą kompensacji.

2.Wstęp teoretyczny:

Metoda kompensacji została opracowana przez Poggendorfa. W czasie pomiarów SEM tą metodą ogniwo pozostaje otwarte. Mostek Poggendorfa stanowią dwa obwody odpowiednio ze sobą połączone :

Obwód główny składa się ze źródła napięcia stałego ε_B ,mikroamperomierza i potencjometru , zaś obwód boczny tworzą : badane ogniwo ε_x (=E) i galwanometr G. Siła elektromotoryczna ε_B musi być większa od siły elektromotorycznej ε_x . Pomiar polega na znalezieniu takiego punktu C na potencjometrze, dla którego różnica potencjałów V_A-V_c będzie dokładnie równa ε_x .W tej sytuacji prąd w obwodzie bocznym nie płynie a siła elektromotoryczna jest skompensowana różnicą potencjałów V_A-V_c .

Jeśli opór potencjometru na odcinku AC jest równy R_x , a w obwodzie głównym płynie prąd o natężeniu i , to różnica potencjałów V_A-V_c =i*R_x ,więc:

ε_x = i* R_x .

W obwodzie bocznym można umieścić (zamiast ogniwa badanego) ogniwo wzorcowe o sile elektromotorycznej ε_o ;kompensację wykonuje się wówczas przy wartości oporu R_o ,zatem:

ε_o =i*R_{o .}

Po podzieleniu stronami ostatnich dwóch równości otrzymujemy :

3.Tabela pomiarowa:

Rodzaj ogniwa	I [mA]	Rx []	x [V]	x [V]	ΔRx	Δx
Ogniwo 1	303,3	3100	9,4	9,24	0,555	168,7965
		181,7	5100				9,26
		168,3	5500				9,25
		140,9	6520				9,18
		116,2	7860				9,13
	Ogniwo 2	290,7	1500				4,36	4,38	0,555	161,5635
		245	1800				4,41
		180	2420				4,35
		150	2920				4,38
		95,3	4640				4,42

4.Rachunek błędu:

ΔI=1,5 mA=0,0015A

Rx=3100

ΔRx=0,555

Błąd bezwzględny:

ΔEx=168,7965 dla pierwszego pomiaru.

Błąd względny:

=18,268

1

A

B

ε_x

ε_o

---