 | Pobierz cały dokument doktryny.polityczno.prawne.o.uwr130508.doc Rozmiar 327 KB |
ARYSTOTELES - IV w p.n.e. Twórca syntezy myśli helleńskiej. Dokonał podsumowania greckiej nauki o państwie, społeczeństwie i prawie, a równocześnie znacznie ją wzbogacił. Prezentował zupełnie inną formację umysłową aniżeli jego mistrz Platon. Założyciel własnej szkoły filozoficznej zwaną perypatetycką lub Liceum, był wychowawcą Aleksandra (przyszłego Aleksandra Wielkiego), syna króla macedońskiego Filipa II. Jego prace dzielą się na dwie grupy:
Egzoteryczne - przeznaczone dla szerokiego kręgu odbiorców (niemal całkowicie zaginęła)
Ezoteryczne - przeznaczone tylko dla uczniów, najważniejsze to Metafizyka oraz traktaty z zakresu filozofii politycznej i moralnej: Etyka Nikomachejska, Etyka Wielka, Etyka Eudemejska, Poetyka i Retoryka oraz fundamentalna Polityka.
Odrzucał idealizm platoński. Próbował pogodzić przeciwstawne poglądy Demokryta i Platona na zasadę bytu. Gromadził i następnie analizował fakty, a dopiero na tej podstawie przedstawiał ogólne wnioski. Przeciwstawiał metodę empiryczną platońskiemu aprioryzmowi. Przyjął nową metodę badawczą. Przeciwstawiając tą metodę swoim poprzednikom pisał: przyczyną, dla której widzieli oni mniej dobrze istniejące fakty, był brak doświadczenia. Dlatego też ci, którzy spędzili życie na obserwowaniu natury, łatwiej mogą oprzeć swoje hipotezy na zasadach jednoczących wielką liczbę faktów. Metoda A. była daleka od aprioryzmu. Twierdzenie generalne musi mieć pokrycie w zgromadzonych faktach.
Empiryzm - prawdę możemy poznać tylko dzięki badaniu, obserwacji rzeczywistości. Rozważamy, analizujemy jaka jest rzeczywistość a nie kontemplujemy (zachwycać się) idee.
Aprioryzm - przyjęty z góry, nie oparty na doświadczeniu, lecz na rozumowaniu, uzasadniony bez odwołania się do doświadczenia
Indukcjonizm - polega na zgromadzeniu faktów a potem generalizujemy.
Polityczny realizm. Arystoteles rezygnuje z wizji państwa idealnego. Twierdzi, że taki twór jest niemożliwy do osiągnięcia, a próby jego wprowadzania grożą tyranią. Powinniśmy budować państwa najlepsze z możliwych. Powinniśmy mierzyc zamiary wg sił.
Relatywizm polityczno-prawny. A. mówi, że niemożliwe jest wymyślenie takiego ustroju, który byłby dobry na wszystkie czasy i okoliczności. Ustrój musi być dostosowany do wielu warunków np. położenia geograficznego. Musi być dostosowany do stanu gospodarki, do charakteru danego narodu, zależy od stopnia konfliktów w społeczeństwie, od wielkości terytorium, od kultury polityczno- prawnej, od świadomości społecznej.
Arystoteles mówił, że ustrój dobry w jednych warunkach może się okazać zły w innych. O tym czy ustrój jest dobry czy zły decyduje w czyim interesie sprawowana jest władza. W systemach dobrych władza jest sprawowana w interesie ogółu, w systemie złym władza jest sprawowana w interesie rządzących. Wyróżnił 6 typów ustrojów:
Monarchia - dobry ustrój, gdzie rządzi monarcha
Tyrania - zły ustrój, gdzie rządzi jednostka w swoim interesie
Arystokracja - dobry, rządzi grupa ludzi
Oligarchia - zły, w swoim interesie rządzi grupa
Politea - dobry, gdzie rządzi ogół
Demokracja - zły ustrój, który ma na celu tylko interes większości.
Dzielił ustroje w oparciu o kryterium socjologiczne:
Oligarchia - rządy bogaczy
Demokracja - rządy biednych
Politea - rządzi stan średni, synteza najlepszych elementów oligarchii i demokracji.
Politea - ustrój złotego środka, kompromis między porządkiem a wolnością, między hierarchią a swobodą działania.
Wyróżnia 3 grupy społeczne:
znakomici - elity żyjące z cudzej pracy, najbogatsi, grupa zdemoralizowana bogactwem, swoją siłą, wyższością.
 | Pobierz cały dokument doktryny.polityczno.prawne.o.uwr130508.doc rozmiar 327 KB |