Czarny trójkąt- pd-zach. Polska, Pd-wsch. Niemcy, pn. Czechy. depozycja S i N. Gł. eltrociepł. Opalane węglem brunatnym. Duży przemysł.
Odwet ekologiczny- nieprzewidywalne szkodliwe następstwa przekształcenia środowiska, wynikające z jednostkowych działań np. zalew czorsztyński - Pieniński PN
Kryzys ekologiczny- stan środowiska, w którym stopień ingerencji człowieka w przyrodę oraz intensywność jej przekształcenia przekraczają jego zdolność do samodzielnej kompensacji zachodzących zmian. Przyczyny: glob. ociepl., niszczenie ozonosfery, wycin. lasów tropik., niszczenie lasów przez emisje przem., kwaśne deszcze (S, N), zanik różnorodn. gat, i gen., awarie urządzeń jądrowych, skąłdowanie, erozja, pustynnienie, zasolenie, ropa w morzach, eutrofizacjia wód słodkich, pasożyty.
Eksplozja demograficzna- ciągły skokowy wzrost liczby ludności. Przyczyny: brak kontroli urodzeń, postęp medycy, większa przeżywalność noworodków, średnia długość życia. Skutki: głód, degradacja środowiska, zmniejszona śmiertelność, patologie społeczne, spory o ziemie- konflikty.
Województwa produkujące najmniej i najwięcej odpadów niebezpiecznych i przemysłowych: najwięcej przemysłowych: śląskie, dolnośląskie, małopolskie, najmniej: warm-maz., podlaskie, lubuskie, niebezpiecznych najwięcej: małopolskie, dolnośląskie, śląskie.
Województwa- najmniej i najwięcej SO2- (Świat: 294 mln/t/rok w tym 160 mln antropog.) najw: łódzkie, śląskie, mazow., wlkp., małop., najmn: warm-maz, podlaskie, lubuskie. Ładunek kryt. 5 kg/ha dla europy)
Dopuszczalne normy subst. w powietrzu w mikrog/m3: beznen 5, NO2 40, NOx 30, SO2, 20, Pb 0,5; O3 120, CO-8h 10 tys.
5 zasad ekorozwoju- 1) Głowna- obowiązek ochr. środ. Nie może być tratowany jako konfliktowy z gospodarką- stanowi element prawidłowego gospodarowania. 2) Uwzględnienia warunków środ. w działaniu planistycznym- przestrzennego ma uwzględniać, problem gosp. Zasobami nat. 3) Praworządności- każdy przepis prawny ma być stosowany bez odstępstw i wyjątków. 4) Likwidacji zanieczyszczeń u źródła, unikania wytwarzania zanieczysz., recycling. 5) Uspołeczniania- udziął obywateli, grup społecznych itp. w procesie ochro. i kształc. Środ. przez:. 6) Zas. Wspólnego i glob. rozw. probl. ochr. środ.- ścisła współpr.
Konwencja Genewska: 13.11.1979; dot. Obniżenia emisji SO2; Polska 88`. dop. gran. opadu S: 5kg/ha/rok. protokoły: 1984 - o długoterminowym finansowaniu monitoringu europejskiego (1988 ratyfikacja), 1985 - o redukcji So2 o 30% do 19993, za podstawe 1980 (helsinki) (ratyfikacja 1987), 1988 - o redukcji NOx, zamrozenie (bo zredukowac było trudno-transport) do roku 1994 biorąc za podstawie 1987 (sofia) (19991 ratyfikacja), 1991 - dot kontroli emisji lotnych zw org (VOC5) (13 ratyfikowalo z 23, brak 3) redukcja o 30% do1999 przyjmujac 1988 podst. (genewa).
Konwencje ochrony powietrza: 1972- Konw. ONZ Szkotkholm 1979- Kon. Genewa, 1985- Kon. Wiedeńska- ozon, 1992- Ramowa Kon. Narodów zjedn.
Stan Lasów w PL: -W 1998 uszkodzone 48-49%. Drzewa szpilkowe mniej odporne. Sosna nie jest naturalnym lasem. Małopolska lesistość 27%. Monitoring. Defoliacjia, chlorozy, nekrozy.
Wody w Pl; klasyfikacja, ochrona: Ustawa z 27.04.2001. Ochrona: racjonalne gosp., zapobieganie naruszania równowagi biol., zapewnienie najlp. jakości - oczyszcz., określenie warunków korzystania. Kl 1- b. dobra. A1. Kl. 2- dobra, A2, nie wielki wpływ człowieka. Kl. 3- zadowalająca, A2, umiarkowany wpływ. Kl.4 niezadow., A3. Kl.5. niezdatna, zanik całej lub cz. populacji. Wskaźniki: fizyczne, tlenowe, biogenne, zasolenia, metale, met ciężkie, zaniecz. przemysł., biologiczne, mikrobiologiczne.
Skład atmosfery w%: N-78,1; O-20,9; Ar-0,93; H-5*10-5; Ch4-2*10-4;CO2-0,03;ozon zmienny.