Program Szkolnego Koła Ekologiczno-Przyrodniczego "Młodzi Ekolodzy"

W dobie gwałtownych zmian i szybkiego rozwoju cywilizacyjnego coraz większego znaczenia nabierają pojęcia : ekologia, edukacja ekologiczna, ochrona środowiska. Okazało się bowiem, że człowiek od zarania dziejów korzystając z naturalnych bogactw ziemi poczynił takie szkody, że stanowią one poważne zagrożenie równowagi biologicznej niezbędnej dla jego własnego życia. Człowiek powinien zdawać sobie sprawę z tego, że nie ma moralnego prawa do niszczenia przyrody - jest przecież jej częścią.

Charakterystyka programu

Program przeznaczony jest dla II etapu edukacyjnego szkoły podstawowej. Treści zawarte w programie Szkolnego Koła Ekologiczno - Przyrodniczego mogą być realizowane w dowolnej kolejności i modyfikowane w zależności od potrzeb środowiska, w którym mieszkamy.
Główny nacisk w tym programie jest położony na konkretne działania dzieci, gdyż edukacja ekologiczna w szkole to nie zajęcia w ławkach i wiedza teoretyczna, choćby największa. To nie podawanie recepty na lepsze jutro.
Edukacja ekologiczna to konkretne działanie w środowisku i dla środowiska.
To stwarzanie dzieciom takich sytuacji, aby samodzielnie dochodziły do określonych prawd i zasad, a co za tym idzie, aby umiały perspektywicznie myśleć.
Program ten pozwala na kształtowanie umiejętności i postaw z uwzględnieniem ich aktywności. Umożliwia im poznawanie świata w jego jedności i złożoności, wspomaga ich samodzielność, inspiruje do wyrażania własnych myśli i przeżyć, rozbudza ich ciekawość poznawczą oraz motywację do dalszej edukacji.
Spotkania ( jeden raz w tygodniu ) będą opierały się głównie o następujące bloki
1. Prowadzenie obserwacji ekologicznych.
2. Organizowanie wycieczek przyrodniczych.
3. Organizowanie spotkań z ludźmi różnych zawodów.
4. Poznawanie rodzajów zanieczyszczeń w środowisku, gospodarki odpadami.
5. Organizowanie uroczystości szkolnych.
6. Zbiórka surowców wtórnych.
7. Rośliny zielone w naszym środowisku
8. Urządzenie kącika " Młodych Ekologów "

Cele programu :

 Rozbudzanie potrzeby kontaktu z przyrodą.

 Kształtowanie szacunku dla przyrody i jej piękna.

 Uczestnictwo w działaniach mających na celu ochronę środowiska i zapobieganie dewastacji środowiska.

 Rozbudzanie poczucia związku ze środowiskiem.

 Umożliwienie korzystania z najlepszych środków poglądowych bo z naturalnych i w najbardziej naturalnych okolicznościach.

 Rozwijanie odpowiedzialności i potrzeby reagowania na problemy ekologiczne.

 Zachęcanie do aktywnej obecności we własnym środowisku.

 Uzmysłowienie , że troska o przyrodę jest troską o nas samych i nasze spokojne życie.

 Rozwijanie umiejętności samodzielnego wyszukiwania informacji na dany temat z różnych źródeł ( czasopisma, encyklopedie, słowniki, internet ).

 Rozwijanie umiejętności pracy metodą projektów ( praca w grupie ).

 Poznanie organizacji proekologicznych w rejonie (gmina , powiat )

 Dostrzeganie problemu składowania i segregacji śmieci.

Tematyka spotkań oraz przewidywane osiągnięcia uczniów

I. Obserwacje ekologiczno - przyrodnicze.

Tematyka spotkań :
1.Obserwacja środowiska w zależności od pór roku.
2.Obserwacja życia w lesie , w wodzie, na łące i na polu ( ze szczegól- nym uwzględnieniem życia bociana białego ).
3.Zanieczyszczenia wokół nas.
4.Najpiękniejsze oraz najbardziej zniszczone miejsce w naszej okolicy
5.Ścieżka przyrodnicza w rezerwacie " Skały w Krynkach "

Przewidywane osiągnięcia ucznia

Uczeń potrafi :
- podać przyczyny niszczenia przyrody i ich skutki,
- dostrzec zmiany w przyrodzie w poszczególnych porach roku,
- rozpoznawać rośliny i zwierzęta poszczególnych środowisk
- posługiwać się atlasem roślin i zwierząt,
- dostrzegać piękno przyrody , czuć się jej częścią,
- dokonywać obserwacji przyrodniczych na poszczególnych przystankach ścieżki.

Procedury osiągnięcia celów :

Najważniejsze jest ukazanie dzieciom piękna przyrody, nauczenie ich obserwowania i słuchania natury. Te obserwacje dzieci muszą dokony- wać w terenie. Muszą iść do lasu, na łąkę, czy nad wodę. Powinny zabrać ze sobą lupy , atlasy roślin ,zwierząt. Obserwują przyrodę piękną i bardzo zniszczoną. Swoje obserwacje przenoszą na papier.
Dzięki obserwacjom dzieci stają się wrażliwe, troszczą się o przyrodę oraz łączą się emocjonalnie ze środowiskiem.

II. Wycieczki

Tematyka spotkań :
1. Każda pora roku jest piękna. ( las, łąka ,dokarmianie łabędzi i kaczek na rzece Kamiennej).
2. Co to są gospodarstwa ekologiczne ? ( gospodarstwo ekologiczne ).
3. Od nasionka do owocu ( szklarnia )
4. Ścieżka przyrodnicza w rezerwacie " Skały w Krynkach "
5. Skąd się biorą ścieki ? ( oczyszczalnia ścieków w Stykowie )
6. Szkoła dla drzew. ( szkółka leśna - Kutery )
7. " Dzikie" wysypiska śmieci.

Przewidywane osiągnięcia :

Uczeń potrafi :
- nawiązywać emocjonalną więź ze środowiskiem,
- dokładnie obserwować i wyciągnąć wnioski z obserwacji w czasie wycieczki,
- odpowiednio się zachowywać,
- przewidywać skutki działalności gospodarczej człowieka.

Procedury osiągnięcia celów :

Poprzez wycieczki uczniowie dowiadują się wielu ciekawych rzeczy, obserwują różne środowiska. Wycieczki zapewniają dzieciom wszechstronny kontakt ze środowiskiem naturalnym, dlatego też by osiągnąć zamierzone cele, należy zaplanować cykl ekologiczno - przyrodniczy takich miejsc jak : wysypisko śmieci, szkółka leśna, szklarnia, gospodarstwo ekologiczne, oczyszczalnia ścieków , rezerwat przyrody.

III. Spotkania z ciekawymi ludźmi

Tematyka spotkań :
1. Polować nie znaczy tylko zabijać - spotkanie z członkami Koła Łowieckiego " Hubert " ze Starachowic.
2. Las domem roślin i zwierząt - spotkanie z leśnikiem.
3. Woda źródłem życia - spotkanie z przedstawicielem Wydziału Ochrony Środowiska w Starachowicach.
4. Jestem widziany jestem bezpieczny - spotkanie z policjantem
5. Wypalanie traw - bezmyślność człowieka - spotkanie ze strażakiem
6. Ekologiczny pomidor - spotkanie z ogrodnikiem.
7. Zdrowie to najcenniejszy skarb - spotkanie z pielęgniarką ( lekarzem )

Przewidywane osiągnięcia :

Uczeń potrafi :
- przestrzegać zasad kultury rozmowy,
- wyciągnąć wnioski ze spotkania,
- być tolerancyjnym,
- uważnie słuchać cudzej wypowiedzi,
- stosować w rozmowie zwroty grzecznościowe,
- dbać o swoje zdrowie

Procedury osiągnięcia celów :

Dzięki takim spotkaniom dzieci uczą się kultury zachowania i uważnego słuchania cudzej wypowiedzi.
Zaproszenie goście to w większości ludzie, którzy profesjonalnie się zajmują ochroną środowiska.

IV. Kto nas truje ?

Tematyka spotkań :
1. Powietrze takie masz - jak o nie dbasz.
2. Czysta woda zdrowia doda
3. Zdrowa gleba - matką naszego chleba
4. Zagrożenie motoryzacyjne - czyli czy podróże kształcą czy szkodzą ?
5. Czy człowiek jest zdrowy w zatrutym środowisku ?
6. Czy hałas nam szkodzi ?

Przewidywane osiągnięcia :

Uczeń potrafi :
- wymienić źródła zanieczyszczeń powietrza, wody, gleby,
- wyjaśnić wpływ szkodliwych substancji na organizmy żywe i środowisko przyrodnicze,
- przeprowadzić badanie zanieczyszczeń przy pomocy skali porostowej,
- badać jakość wody stawie przy pomocy roślin i zwierząt wskaźnikowych
- wyjaśnić, co to są : kwaśnie deszcze , smog, efekt cieplarniany, dziura ozonowa.
- wyjaśnić szkodliwość palenia papierosów.

Procedury osiągnięcia celów :

Dzieci porównują smak ,zapach, kolor wody z kranu, z rzeki z wodą mineralną z butelki i wyciągają wnioski. Obserwują powietrze w lesie i przy skrzyżowaniu ulic, umieszczając tam czyste nawilżone waciki. Obserwują wzrost rzeżuchy posypanej kredą i porównują ją z zestawem kontrolnym i wyciągają wnioski. Nakłaniają rodziców do rzucenia palenia. Wiedzą, że hałas jest zanieczyszczeniem i walczą z nim.

V. Uroczystości szkolne

Tematyka spotkań :
1.Akcja " Sprzątanie świata "
2.Zorganizowanie Szkolnego Dnia Ekologii
3. Tydzień czystości wód w naszej szkole
4.Program estradowo - ekologiczny pt. " Ekokapturek " ( dla klas I - III )
5.Zorganizowanie " Dnia Ziemi "
6." Dzień Bociana " w naszej szkole
7.Udział w konkursach o tematyce ekologicznej

Przewidywane osiągnięcia ucznia :

Uczeń potrafi :
- włączyć się do działań proekologicznych,
- przygotować program artystyczny,
- zachęcać innych do udziału w akcjach proekologicznych,
- wyjaśnić potrzebę ochrony środowiska,
- swoim postępowaniem wykazać, że jest przyjacielem przyrody.

Procedury osiągnięcia celów :

Poprzez przygotowania programów artystycznych na różne okazje dzieci uczą się samodyscypliny oraz dokładnego wypełniania swoich obowiązków. Biorąc udział w akcjach ekologicznych zdają sobie sprawę z ich sensowności i konieczności. Po takich akcjach na pewno będą się starać włączyć do działań proekologicznych również swoje rodziny.

VI. Śmieci mniej - Ziemi lżej

Tematyka spotkań :
1.Recykling szansą na ratowanie środowiska
2.Czy możesz włączyć się w zbiórkę surowców wtórnych ?
3.Nasze rady na odpady
4.Co to znaczy prowadzić oszczędny dom ?

Przewidywane osiągnięcia ucznia :

Uczeń potrafi :
- wyjaśnić co to jest recykling,
- zorganizować zbiórkę surowców wtórnych w szkole,
- zaproponować sposób kompostowania odpadów organicznych w swoim gospodarstwie domowym,
- zaproponować własny model wysypiska śmieci,
- uzasadnić konieczność oszczędzania energii, wody, gazu w domu i w szkole,
- wykazać udział gospodarstw domowych w zanieczyszczaniu środowiska.

Procedury osiągnięcia celów :

Dzieci wykonują z tektury pojemniki do segregacji śmieci , zbierają też makulaturę i puszki aluminiowe. Po podziale na zespoły zapisują stan liczników wodnych, elektrycznych, gazowych we własnych domach. Przeliczają zużycie na jedną osobę w domu i zastanawiają się jak mogą oszczędzać wodę czy prąd elektryczny. Takie zajęcia przygotowują dzieci do dorosłego życia , angażują członków ich rodzin do oszczędzania.

VII. Rośliny zielone w naszym środowisku

Tematyka spotkań :
1. Rośliny zielone w klasie, szkole i wokół szkoły
2. Mój dom ostoją dla zwierząt i oazą dla roślin
3. Las i jego rola w przyrodzie
4. Parki narodowe w Polsce
5. Świętokrzyski Park Narodowy i Zespół Parków Krajobrazowych Gór Świętokrzyskich

Przewidywane osiągnięcia :

Uczeń potrafi :
- dbać o rośliny w klasie , szkole i wokół szkoły
- wykonać prace pielęgnacyjne przy roślinach,
- wymienić znaczenie lasów w przyrodzie i gospodarce człowieka
- wymienić i wskazać na mapie parki narodowe występujące w Polsce
- przestrzegać zasad zachowania się na obszarach chronionych
- omówić rolę obszarów chronionych dla zdrowia, turystyki i rekreacji
- wymienić formy ochrony przyrody w Polsce (parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo - krajobrazowe)

Procedury osiągnięcia celów :

Dziecko obserwuje rośliny rosnące w szkole i wokół szkoły. Dokonuje prac pielęgnacyjnych oraz porządkuje teren wokół szkoły. Analizuje mapę " Lasy w Polsce ".Podczas wycieczki do lasu dzieci dokonują dokładnej obserwacji stanu zdrowotnego lasów.

VIII. Kącik " Młodych Ekologów " - formą sprawdzianu osiągnięcia założonych celów.

W kąciku " Młodych Ekologów " gromadzone i eksponowane są następujące materiały :
- samodzielnie pisane ulotki i broszurki ekologiczne jako podsumowanie danego tematu spotkania,
- rysunki dzieci namalowane po odbytych spotkaniach lub wycieczkach
- zdjęcia wykonane na spotkaniach , wycieczkach, imprezach okolicznościowych,
- plakaty okolicznościowe,
- " zabawka ze skrawka " - wykonana na konkurs ekologiczny

Wspólna praca nauczyciela z uczniem powinna dawać satysfakcję obu stronom.
Realizacja programu oraz wykonanie założonych celów będzie zależała od zaangażowania nauczyciela. Główny nacisk w tym programie położony jest na działanie dzieci w środowisku.
Uczeni wyrażają zgodną opinię, że we współczesnej cywilizacji warunkiem właściwego rozwoju psychofizycznego dzieci i młodzieży jest trwały kontakt z naturalnym środowiskiem. Miłość do przyrody i wszelkie związane z nią zajęcia mają ogromne znaczenie w rozwoju i kształtowaniu osobowości dziecka.

---