Diagnostyka i profilaktyka zakażeń HIV
Rodzina: Retroviridae
Rodzaj: Lentivirus
Gatunek: Human immunodeficiency virus 1 (HIV-1)
Human immunodeficiency virus 2 (HIV-2)
Diagnostyka
Diagnostyka zakażenia HIV opiera się na badaniu krwi obwodowej i
wykrywaniu w niej:
I. cząstek wirusowych
- wirusowego RNA
- głównego białka wirusowego p24
II. Prowirusowego DNA w zakażonych komórkach
III. Redukcji liczby limfocytów T4
IV. Przeciwciał skierowanych przeciwko białkom wirusowym
Rutynowa diagnostyka - EIA, ELISA
Opiera się na wykrywaniu w surowicy krwi przeciwciał przeciwko
antygenom wirusowym
EIA:
-trwałe przyłączenie do podłoża (studzienki na płytce
diagnostycznej) antygenów wirusowych
-wlanie do studzienki testowanej surowicy
-wypłukuje się surowicę, a na ściankach studzienki zostają
połączone z antygenami przeciwciała [o ile badana surowica jest HIV(+)]
-do studzienki dodaje się połączonych z enzymem (peroksydazą
chranową, fosfatazą zasadową) przeciwciał zwierzęcych wykrywających ludzkie
immunoglobuliny. Powstaje "kanapkowy przekładaniec" (antygeny wirusa +
Ig-ludzkie przeciwwirusowe + Ig-zwierzęce przeciw Ig-ludzkim)
-dodaje się substratu który pod wpływem reakcji z enzymem
zmienia barwę, co oceniane jest następnie w kolorymetrze.
Obecnie używa się testów EIA III generacji charakteryzujących
się znaczną czułością przewyższającą Western Blot.
Testy potwierdzające pozytywny wynik EIA - Western Blot
Western Blot
przygotowanie odczynników
-rozdział ogólnej puli białek wirusowych na indywidualne
proteiny w procesie elektroforezy
-przeniesienie rozdzielonych białek wirusowych na nośnik -
nitrocelulozę
test
-inkubacja diagnozowanej surowicy z przygotowanymi w sposób
opisany powyżej paskami nitrocelulozowymi
-odpłukanie badanej surowicy. Gdy pacjent jest seropozytywny na
paskach pozostają jego Ig skierowane przeciwko Ag HIV.
-inkubacja pasków nitrocelulozowych z przeciwciałami zwierzęcymi
(połączonymi z enzymami - peroksydazą chrzanową i fosfatazą zasadową)
skierowanymi przeciwko ludzkim Ig
-dodanie substratu - powstają charakterystyczne prążki
odpowiadające poszczególnym białkom wirusowym, do których przyłączyły się Ig
badanego pacjenta.
Jako wynik pozytywny uznaje się wykrycie przeciwciał dla co
najmniej dwóch białek wirusowych będących produktami genów env, lub gag.
Najbardziej charakterystyczna jest reakcja z białkami wirusa
gp120, gp41, gp160 - dlatego stwierdzenie obecności przeciwciał przeciwko
tym białkom bez względu na obecność innych jest niezbędnym warunkiem dla
wykazania zakażenia.
Wykrycie tylko Ig przeciwko p24. lub p17 często jest związane z
występowaniem reakcji nieswoistej.
Najsilniej i najskuteczniej stymulują do wytwarzania przeciwciał
antygeny gp120, gp41 i p24, co jest wykorzystywane w przy określaniu stadium
infekcji i czasu zakażenia w fazie bezobjawowej.
EIA pozwala stwierdzić obecność przeciwciał przeciwwirusowych, a
Western Blot określa przeciwko którym konkretnym Ag przeciwciała zostały
wytworzone!
Ze względu na postęp techniki EIA, której czułość przewyższa Western
Blot zdarzają się rozbieżności w wynikach testów [ EIA(+), WB(-) ]. W takiej
sytuacji wykonuje się oznaczenia wirusowego p24, RNA HIV, PCR.
Testy wykrywające białko p24
Obecność białka p24 można stwierdzić po minimum 7 dniach od zakażenia.
Aż do momentu serokonwersji występuje w surowicy w postaci wolnej
niezbędnej do wiarygodnego oznaczenia. Po serokonwersji antygen występuje w
postaci kompleksów z odpowiednimi Ig. Kompleksy te nie są rozpoznawane przez
przeciwciała stosowane w testach!
Testy wykrywające p24 mogą być wykorzystane po serokonwersji dopiero
po uprzenim rozdysocjowaniu kompleksów.
Generalnie (specjalnie dla miłośników tego permanentnie nadużywanego
słowa) przydatność testów wykrywających antygen p24 ogranicza się do okienka
serologicznego.
Testy IV generacji wykrywające zarówno antygen p24 jak i przeciwciała
anty-HIV
testy IV generacji = testy EIA III generacji (wykrywające przeciwciała
anty-HIV) + testy wykrywające białko p24
Pozytywny wynik testów IV generacji, czyli zmiana koloru w studzience
na płytce testowej, oznacza że albo wyszedł pozytywnie test na przeciwciała
anty-HIV (EIA III), albo w badanej surowicy znajduje się białko p24, co
wymaga dalszej diagnostyki, dlatego test ten powinien być zweryfikowany
przez powtórzenie diagnostyki przy użyciu testów III generacji, a pozytywny
wynik testu III generacji potwierdza się testem Western Blot.
(szkoda że powyższe zdanie nie ma charakteru porównania, bo czuje że
mógłbym stanowić poważną konkurencję dla Homera)
Gdy test IV gen pozytywny, a III negatywny trzeba myśleć o świeżym
zakażeniu i okienku serologicznym, co potwierdzamy testem wykrywającym
białko p24. Jeżeli w tej sytuacji białko p24 zostaje wykryte, to robimy
jeszcze test na materiał genetyczny HIV-RNA w surowicy, lub HIV-DNA w
komórkach krwi obwodowej pacjenta.
Wszystkie wyżej opisane testy nie są przydatne w badaniu dziecka
zakażonej matki, gdyż w jego surowicy znajdują się matczyne przeciwciała
anty-HIV, a ewentualne białko p24 znajduje się w kompleksach. U noworodków
nosicielek wirusa HIV od razu wykonuje się PCR. Jeżeli badanie przy użyciu
łańcuchowej reakcji polimerazy jest pozytywne należy je powtórzyć z nowej
próbki surowicy.
Jeżeli badanie PCR u noworodka nosicielki HIV jest negatywne to należy
je powtórzyć w 14 dniu życia i po trzech miesiącach. Generalnie powtarzanie
jest matką nauki.
Badanie można również potwierdzić zakładając hodowle wirusowe. W
płynach z nad hodowli szuka się białka p24, a w komórkach z hodowli oznacza
się HIV-DNA przy użyciu PCR.
Szybkie testy
Opierają się na metodach aglutynacyjnych. Są do wykonania w 10-30min.
W Polsce gwałcąc opinię specjalistów i Ministerstwo Zdrowia (łakomy
kąsek) w 1999r zarejestrowano test HemaStrip, ale nie wiem czy jest on
obecnie dostępny w sprzedaży. Jak się dowiem, a zamierzam to dam znać.
Profilaktyka
Na temat profilaktyki pisał nie będę z racji na to iż nie chcę się
narazić mniejszościom seksualnym, ani być posądzonym o homofobię.
Prezerwatywy i tak nigdy nie zdobędą wystarczającej popularności(w
niektórych kręgach ich używanie nie jest trendy-95% pacjentów wenerologów),
a dentyści chwała Panu są na tyle drodzy że nikt do nich nie chodzi.
Pielęgniarce nie przetłumaczysz że ma nosić rękawiczki a ćpunowi że ma mieć
swoją strzykawkę.
Mogę tylko polecić blogi dwudziestoletnich nosicielek wirusa HIV
chwalących się tym że do puki są "zdrowe" i atrakcyjne ich celem życiowym
jest zarażenie jak największej ilości mężczyzn.