Planowanie zabezpieczenia medycznych działań ratowniczych.
Zarządzaniem, organizacją i nadzorem nad systemem ratownictwa na terenie województwa zajmuje się wojewoda a na terenie powiatu starosta.
Jednostkami systemu są: szpitalne oddziały ratunkowe i zespoły ratownictwa medycznego, w których udziela się świadczeń zdrowotnych w ramach podejmowanych medycznych działań ratowniczych. Koordynatorem działań tych jednostek jest Centrum Powiadamiania Ratunkowego (CPR), które przyjmuje zgłoszenia o zdarzeniach i powiadamia najbliższe jednostki o konieczności podjęcia działań ratowniczych.
Do systemu mogą być włączone szpitalne oddziały ratunkowe i zespoły ratownictwa, których lokalizacja jest zgodna z powiatowym lub wojewódzkim Planem Zabezpieczenia Medycznych Działań Ratowniczych, oraz spełniające wymagania określone w rozporządzeniach Ministra Zdrowia dotyczących szczegółowych zadań szpitalnych oddziałów ratunkowych oraz szczegółowych zadań zespołów ratownictwa medycznego.
Szpitalny Oddział Ratunkowy jako podstawowa jednostka systemu musi być wyspecjalizowany w działaniach leczniczych w zakresie medycyny ratunkowej, oraz spełniać aktualne kryteria dla tej dyscypliny medycznej.
Kryteria bezwzględne, jakie powinny spełniać szpitale, chcące uruchomić oddziały ratunkowe:
istnienie w strukturach szpitala następujących oddziałów:
- anestezjologii i intensywnej terapii,
- chirurgii ogólnej,
- chirurgii urazowej,
- chorób wewnętrznych,
- pracowni diagnostyki radiologicznej,
- laboratorium diagnostycznego,
istnienie warunków lokalowych i technicznych;
stała obsada etatowa w tym ordynator i pielęgniarka oddziałowa.
Wojewódzki plan Zabezpieczenia Medycznych działań Ratowniczych przygotowuje się na podstawie planów powiatowych (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 maja 2002 r. w sprawie tworzenia powiatowych, wojewódzkich i krajowych rocznych planów zabezpieczenia medycznych działań ratowniczych) Do systemu wchodzą również, decyzją właściwego wojewody, zespoły ratownictwa medycznego z takich jednostek jak Lotnicze Pogotowie Ratunkowe, publiczne i niepubliczne Pogotowie Ratunkowe, oraz stowarzyszenia takie jak WOPR, PCK i inne.
Etapy tworzenia krajowego rocznego planu zabezpieczenia medycznych działań ratowniczych:
- wojewódzki program w zakresie ratownictwa medycznego- bezterminowo,
- powiatowy Plan Zabezpieczenia Medycznych Działań Ratowniczych- termin sporządzenia 1 marca,
- wojewódzki Plan Zabezpieczenia Medycznych Działań Ratowniczych- termin sporządzenia 1 kwietnia,
Zatwierdzone przez wojewodę plan przesyłany jest do Ministerstwa Zdrowia gdzie na podstawie planów wojewódzkich tworzy się Roczny Krajowy Plan Zabezpieczenia Medycznych Działań Ratowniczych.
Plan wojewódzki oraz plany powiatowe zawierają:
charakterystykę obszaru;
liczbę mieszkańców
statystyczną analizę zagrożeń;
posiadane w roku sporządzenia środki;
planowane nowe jednostki systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego
posiadaną infrastrukturę .
Wojewódzki Plan Zabezpieczenia Medycznych Działań Ratowniczych tworzy się w oparciu o informacje udostępnione przez:
Państwową Straż Pożarną
Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną
Wojewódzką Komendę policji
Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe
Narodowy Fundusz Zdrowia.
Centra Powiadamiania Ratunkowego to zintegrowane na poziomie administracji powiatowej i podległe staroście, zintegrowane stanowiska przyjmowania wezwań ratunkowych dotyczących wszystkich służb ratowniczych oraz dysponowania i koordynacji działań zespołów ratowniczych w powiecie. Miejscem tym może być zarówno wspólne dla dyspozytorów różnych służb ratunkowych pomieszczenie, jak również odrębne dyspozytornie, do których sygnał przywoławczy będzie dopływał jednoczasowo (trankingowy system łączności).
Do zadań centrum Powiadamiania Ratunkowego należy:
1) przyjmowanie powiadomień o stanach nagłego zagrożenia życia lub zdrowia, ustalanie priorytetów i niezwłoczne dysponowanie jednostek systemu,
2) przekazywanie niezbędnych informacji osobom udzielającym pierwszej pomocy, w szczególności przed przybyciem zespołu ratownictwa medycznego na miejsce zdarzenia,
3) przekazywanie kierującemu działaniami ratowniczymi niezbędnych informacji ułatwiających podejmowanie rozstrzygnięć na miejscu zdarzenia,
4) przekazywanie niezbędnych informacji o stanach zagrożenia życia lub zdrowia innym jednostkom wykonującym zadania w zakresie ratownictwa medycznego,
5) koordynacja medycznych działań ratowniczych podejmowanych przez poszczególne jednostki systemu, a także działań podejmowanych przez inne podmioty uczestniczące w działaniach ratowniczych, w szczególności przez jednostki współdziałające z systemem, o których mowa w art. 32 ust. 1, oraz inne jednostki wykonujące zadania w zakresie ratownictwa medycznego,
6) monitorowanie i analiza działań ratowniczych.
Dyspozytorzy na obszarze działania centrum decydują o użyciu wszystkich podległych jednostek, włącznie z jednostkami lotniczymi. Oprócz tego, dyspozytorzy we współpracy z lekarzem koordynatorem centrum dokonują selekcji wezwań i przekazują wezwania leżące w kompetencjach opieki całodobowej organizowanej przez podstawową opiekę zdrowotną do lekarzy pierwszego kontaktu.
Centrum Powiadamiania Ratunkowego koordynuje pracę wszystkich elementów systemu swojego sektora, a także punktów alarmowych Krajowego Systemu Ratowniczo - Gaśniczego oraz przepływ informacji pomiędzy innymi rodzajami służb, dysponując zdublowanym systemem łączności z ich operatorami. W razie konieczności użycia dodatkowych jednostek systemu, rozlokowanych poza obszarem działania CPR, dyspozytor medyczny tego centrum zwraca się do dyspozytora medycznego Centrum Powiadamiania Ratunkowego działającego na sąsiednim obszarze o wydanie dyspozycji wyjazdu, albo wylotu na miejsce zdarzenia zespołu ratownictwa medycznego lub o przyjęcie osoby znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia życia lub zdrowia do szpitalnego oddziału ratunkowego. Uruchamianie odpowiednich szczebli systemu następuje w zależności od rozmiaru zagrożenia.
Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Zdrowia, jedno CPR organizuje się na 200000-300000 mieszkańców, natomiast jedno stanowisko dyspozytorskie powinno przypadać na 90 000 mieszkańców. Koordynator medyczny powinien mieć pod swoją opieką nie więcej niż trzy stanowiska dyspozytorskie.