 | Pobierz cały dokument metody.zbierania.danych.w.psychologii.doc Rozmiar 43 KB |
Zasadniczo całość metod stosowanych w psychologii osobowości można sprowadzić do czterech grup: dane biograficzne, dane samoobserwacyjne, dane obserwacyjne, dane testowe (w skrócie LOTS od angielskich słów: L - life data; O- observer - report data; T- test data; S- self -report data).
Pierwsza grupa danych dotyczy rejestracji zdarzeń istotnych dla jednostki. Te zdarzenia mogą mieć różny zakres i charakter, począwszy od zdarzeń ważnych w dzieciństwie, a skończywszy na aktualnych zdarzeniach w życiu jednostkowym. Niektórzy badacze uważają że w zakres tych danych należy włączyć rozmaite sytuacje życiowe w rozmaitych wymiarach życia, jak np. wywiązywanie się z zadań życiowych w sytuacjach kryzysu rodzinnego, sposób korzystania z zasobów finansowych, dominujące strefy zainteresowań internetowych (Larsen i Buss uważają, że współcześnie szczególnym źródłem danych są: sposób używania samochodu - mandaty, przekroczenia szybkości, wypadki, sposoby używania kart kredytowych i korzystania z internetu - 2005, s. 39). Ważne informacje zgromadzone na temat życia jednostkowego mogą oczywiście być w pełni wykorzystane, jeśli zostaną powiązane z innymi metodami. Niemniej, zdarzenia i formy zachowań rejestrowane w różnych okresach życia jednostkowego mogą być dobrym predykatorem późniejszych zachowań. Na przykład badania Caspi, Elder i Bem (za: Larsen i Buss 2005, s. 38-39) prowadzone przy pomocy wywiadu z matkami (jest to metoda typu dane obserwacyjne) dzieci 8, 9 i 10 letnich pozwoliły skonstruować im skalę mierzącą przykrość usposobienia (skala obejmowała wyrazistość i częstotliwość zmian nastroju - częstość bicia się, kopania, narzekania, krzyku). Następnie kiedy uczestnicy badań byli już wieku od 30 do 40 lat, badacze zebrali od nich dane na temat ich edukacji, pracy, małżeństwa i rodzicielstwa (były to zatem badania szukające odpowiedzi na pytanie, na ile właściwości usposobienia mierzone w dzieciństwie pozwalają przewidywać przebieg późniejszych znaczących zdarzeń w życiu jednostki - czyli jest to pomiar metodą L). Okazuje się, że mężczyźni przejawiający w dzieciństwie napady złości, w życiu dorosłym częściej zmieniają pracę lub nie są zatrudniani, mają mniej satysfakcjonujące związki małżeńskie (częściej się rozwodzą) w porównaniu z osobami które takich zachowań nie przejawiały. U kobiet zależności były nieco podobne, choć nie do końca. Otóż kobiety o usposobieniu „nastrojowym” nie ujawniały tak znaczących różnic w przebiegu życia zawodowego w porównaniu z kobietami które w dzieciństwie nie doświadczały zmienności nastrojowej - a tak było w grupie mężczyzn (choć częściej wchodziły w związki małżeńskie z mężczyznami posiadającymi niższy status zawodowy).
 | Pobierz cały dokument metody.zbierania.danych.w.psychologii.doc rozmiar 43 KB |