Nadzór

Nadzór:

• to sprawowanie opieki, kontroli nad ludźmi

• wiąże się z wykonywaniem orzeczeń

• składają się nań działania o charakterze wychowawczo - resocjalizacyjnym, diagnostycznym, profilaktycznym i kontrolnym

Sąd rodzinny stosuje nadzór kuratora w 3 kategoriach spraw:

1. w sprawach opiekuńczych małoletnich, gdzie podstawą działania sądu są:

a)

• niewłaściwe sprawowanie władzy rodzicielskiej

• sytuacje zagrażające dobru dziecka

Ustanowienie nadzoru kuratora pozwala podjąć działania umożliwiające ochronę dobra dziecka w jego naturalnym środowisku. Do działań tych zaliczamy:

• pedagogizację rodziców:

- korygowanie nieprawidłowych nawyków wychowawczych i opiekuńczych

- kształtowanie zachowań i postaw opiekuńczo - wychowawczych społecznie pożądanych

• udzielanie wsparcia dziecku

• wpływanie na środowisko rówieśnicze małoletniego za pośrednictwem pedagogów i wychowawców

b)

• umieszczenie małoletniego w środowisku zastępczym

Nadzór kuratora w tej sytuacji będzie polegał na podjęciu działań zmierzających do uzdolnienia rodziców, aby na nowo mogli oni podjąć funkcje nie tylko opiekuńcze, ale także i wychowawcze oraz aby ich dziecko jak najszybciej powróciło do domu. Szczególnie w tym wypadku kurator powinien współpracować z innymi służbami pomocowymi. Nadzór ten jest wtedy uzasadniony gdy dotyczy rodzin, które wcześniej nie były „podopiecznymi” sądu.

c)

• kontakty rodziców, dziadków lub rodzeństwa z małoletnim oraz nadzór nad rodziną zastępczą

Kontakt małoletniego z obojgiem rodziców mieści się w sferze dobra dziecka. Jeżeli jednak z jakiegoś powodu dziecko nie utrzymuje kontaktu z jednym z rodziców , żyjącym w rozłączeniu sąd mając na uwadze harmonijny rozwój dziecka (który możliwy jest tylko w kontakcie z obojgiem rodziców!) może ustanowić nadzór kuratora. Ingerencja ta jest zazwyczaj skutkiem konfliktu między rodzicami małoletniego.

Zadania kuratora zbliżone są zatem do funkcji mediatora:

- doprowadzenie do zaistnienia kontaktów

- doprowadzenie obu stron do ugody w przedmiocie kontaktów

- uregulowanie kontaktów w taki sposób, aby mogły one odbywać się w formie zbliżonej do stanu naturalnego ( bez ingerencji z zewnątrz i bez osób trzecich! )

W analogiczny sposób należy postrzegać nadzór kuratora nad kontaktami dziecka z dziadkami bądź tez rodzeństwem.

Nadzór nad rodziną zastępczą orzekany jest w sytuacjach, gdy sąd powierza funkcję rodziny zastępczej najbliższym krewnym dziecka, (dziadkowie, rodzeństwo) nie mając jednak pewności czy osoby te w odpowiedni sposób zadbają o harmonijny rozwój psychofizyczny małoletniego.

Rola kuratora:

- doradca w sprawach wychowawczych

- animator przedsięwzięć, które pomogą rodzinom zastępczym prawidłowo wykonywać spoczywające na nich obowiązki

- osoba wspierająca zarówno rodziców zastępczych jak i dziecko w rozwiązywaniu napięć wynikających chociażby z dużej różnicy wieku

- człowiek pomagający nawiązywać kontakty ze szkołą oraz innymi instytucjami

1. w sprawach nieletnich

Środki wychowawcze w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich stosuje się w celu: „ przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości nieletnich i stwarzania warunków powrotu do normalnego życia nieletnim, którzy popadli w konflikt z prawem bądź z zasadami współżycia społecznego oraz w dążeniu do umacniania funkcji opiekuńczo - wychowawczej i poczucia odpowiedzialności rodzin za wychowanie nieletnich na świadomych swych obowiązków członków społeczeństwa”.

Kurator musi więc stosować odmienne techniki oddziaływań wobec nieletnich

i jego rodziców.

Zastosowanie nadzoru kuratora przewiduje się w następujących sytuacjach:

1. jako samoistnego środka wychowawczego ( nadzór zastosowany wobec sprawcy, który popełnił występek po ukończeniu 17 lat, a przed ukończeniem lat 18)

2. jako środka tymczasowego ( gdy umieszczenie małoletniego w zakładzie poprawczym natrafia na trudności )

3. jako środka probacyjnego ( stosowany w okresie próby wyznaczonym przez sąd w zamian za niewykonanie środka poprawczego):

• w związku z warunkowym zawieszeniem umieszczenia nieletniego w zakładzie poprawczym

• w związku z warunkowym zwolnieniem nieletniego z zakładu poprawczego

• w związku z warunkowym odstąpieniem od wykonania orzeczenia o umieszczeniu nieletniego w zakładzie poprawczym

1. w sprawach osób zobowiązanych do podjęcia leczenia odwykowego

Sąd orzekając o obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu może ustanowić na czas jego trwania nadzór kuratora.

Środek ten stosowany jest wobec osób dorosłych, które nadużywając alkoholu:

- powodują rozkład życia rodzinnego

- demoralizują małoletnich

- uchylają się od pracy

- systematycznie zakłócają spokój i porządek publiczny

Do obowiązków kuratora należy:

• podejmowanie niezbędnych starań, aby osoba zobowiązana do poddania się leczeniu zastosowała się do orzeczenia sądu

• utrzymywanie stałego kontaktu z osobą zobowiązaną do poddania się leczeniu oraz udzielenie jej niezbędnej pomocy w rozwiązywaniu trudności życiowych, a zwłaszcza w rozpoczęciu i kontynuowaniu leczenia

• współdziałanie z organami samorządu i organizacjami społecznymi w celu zapewnienia pomocy osobie poddanej leczeniu i jej rodzinie

• współdziałanie z zakładem pracy i zakładową służbą zdrowia w kierunku realizacji nałożonych a pracownika poddanego leczeniu odwykowemu

• współdziałanie z zakładem lecznictwa odwykowego w kierunku osiągnięcia celów leczenia

• oddziaływanie w kierunku nawiązania przez osobę poddaną leczeniu kontaktów z odpowiednimi placówkami służby zdrowia oraz organizacjami samopomocy osób uzależnionych od alkoholu

• utrzymywanie kontaktu z rodziną osoby poddanej leczeniu, z którą osoba ta pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym

• oddziaływanie na środowisko, w którym osoba poddana leczeniu przebywa lub do którego ma powrócić, zwłaszcza kształtowania właściwego stosunku do niej

• składanie sądowi pisemnych sprawozdań z przebiegu leczenia w terminach określonych przez sąd, nie rzadziej niż co dwa miesiące

---