Ćwiczenie NR 6

Temat : „Oznaczanie twardości wody”

W ramach ćwiczenia oznaczamy twardość całkowitą i węglanową dla wody przed zagotowaniem (z kranu) oraz dla wody po zagotowaniu (z butli).

I Oznaczanie twardości całkowitej (T_c)

Badanie twardości całkowitej (T_c) przebiega następująco:

1. Odmierzamy pipetą 100 cm3 badanej wody i przelewamy ją do kolby stożkowej.

2. Dodajemy 2 cm³ buforu amoniakalnego oraz odrobinę czerni eriochromowej T do uzyskania barwy różowo-fioletowej i mieszamy.

3. Miareczkujemy standardowym roztworem wersenianu dwusodowego do zmiany barwy na niebieską (zmiana barwy powinna nastąpić od jednej kropli nadmiaru roztworu miareczkującego).

4. Miareczkowanie powtarzamy jeszcze 2-krotnie, a jako wynik przyjmujemy średnią wartość objętości zużytego wersenianu.

Twardość całkowitą (T_c) obliczamy ze wzoru :

Tc = V x 0,1

V - Objętość 0,01M roztworu wersenianu zużytego podczas miareczkowania (średnia z 3 pomiarów),

0,10 - Ilość tlenku wapniowego odpowiadająca 1 cm3 0,01M roztworu wersenianu, wyrażona w milimolach.

Rodzaj badanej wody	Pomiar				Twardość całkowita (Tc)
		1	2	3		Średnia
Woda wodociągowa	20,5 cm^3	23,5 cm^3	21,5 cm^3	21,83 cm^3	2,183 Mcm^3
Woda przegotowana	25 cm^3	21,5 cm^3	15,5 cm^3	20,66 cm^3	2,066 Mcm^3

II Oznaczanie twardości węglanowej (T_w)

Badanie twardości całkowitej (T_w) przebiega następująco:

1. Do kolby stożkowej odmierzamy pipetą 100 cm³ badanej wody.

2. Dodajemy kilka kropli roztworu oranżu metylowego i mieszamy.

3. Miareczkujemy 0,1M roztworem kwasu solnego do pierwszej zmiany barwy wskaźnika (aby łatwiej było zauważyć zmianę barwy, miareczkowanie prowadzimy wobec “świadka”, to jest wody z taką samą ilością wskaźnika jak w próbie badanej).

4. Miareczkowanie powtarzamy jeszcze 2-krotnie, a jako wynik przyjmujemy średnią wartość objętości zużytego HCl.

Twardość węglanową (T_w) obliczamy ze wzoru :

Tw = V x 0,5

V - średnia objętość 0,1M HCl zużytego podczas miareczkowania,

0,5 - ilość CaO odpowiadająca 1 cm3 0,1M HCl, wyrażona w milimolach.

Rodzaj badanej wody	Pomiar				Twardość węglanowa (Tw)
		1	2	3		Średnia
Woda wodociągowa	6,5 cm^3	6,5 cm^3	5,5 cm^3	6,16 cm^3	3,08 Mcm^3
Woda przegotowana	2,5 cm^3	4,5 cm^3	5,5 cm^3	4,16 cm^3	2,08 Mcm^3

III Obliczenie twardości stałej (T_s)

Twardość stałą (T_s) obliczamy ze wzoru :

Ts = Tc - Tw

	Twardość stała (Ts)
Woda wodociągowa	-0,897
Woda przegotowana	-0,014

Ujemne wartości twardości stałej (T_s) wskazują iż najprawdopodobniej miareczkowanie zostało wykonane mało dokładnie. Spowodowane to może być m.in. poprzez dość umowną granicę zmiany barwy roztworu (każda osoba może tą granicę zauważyć w innym okresie czasu a co za tym idzie przy różnej wartości zużycia HCL lub wersenianu dwusodowego podczas procesu miareczkowania).

---