Krysze˝ 2003


Pojęcie konstytucji konstytucja w znaczeniu materialnym i

formalnym.

Konstytucją - akl prawa pisanego o najwyższej mocy prawnej w systemie prawnym danego państwa, akt określający podstawowe zasady ustroju państwa, regulujący ustrój naczelnych organów (władz) państwa, ich kompetencji i wzajemne relacje oraz formułujący podstawowe prawa, wolności i obowiązki jednostki. Akt uchwalany i

zmieniany w szczególnej procedurze trudniejszej niż procedura uchwalenia czy zmieniania ustaw zwykłych

Konstytucja w znaczeniu materialnym i formalnym:

Materialne znaczenie- ogół norm prawnych dotyczących ustroju państwowego bez względu na ich charakter i moc prawną czyli wszystkie normy które tworzą prawo konstytucyjne.

Formalne znaczenie- to inaczej ustawa zasadnicza , w Polsce określające podstawy ustroju państwowego, różniące się od ustaw zwykłych najwyższą mocą prawną oraz szczególnym trybem uchwalania i zmian.

Funkcje konstytucji

określa do kogo należy władza w państwie.

określa sposoby i formy sprawowania władzy (referendum, rządy przedstawicielskie)

określa statut jednostki w państwie

określa ogólne zasady systemu

kształtuje zasady państwa - prawo wyborcze

określa ustrój organów państwa i ich powiązania

określa sposoby zmiany konstytucji.

Szczególna inoc prawna konstytucji gwarancje nadrzędności konstytucji.

Konstytucja ma charakter nadrzędny - zajmuje najwyższe miejsce w hierarchii aktów normatywnych. Z tego charakteru wypływają dwa aspekty:

Pozytywny - nakłada na organ państwa obowiązek precyzowania konstytucji polegający na jej uszczegóławianiu.

Negatywny - oznacza, że tworzone prawo w państwie bezwzględnie

musi być zgodne z konstytucją.

Są dwa modele zgodności z konstytucją:

Parlamentarny: istnieje komisja ustawodawcza, która czuwa, by to parlament uchwala było zgodne z konstytucją. Nie ma żadnej komisji, uznaje się, że Parlament uchwalając ustawy robi to zgodnie z konstytucją.

Pozaparlamentarny - sprowadza się do tworzenia organów poza parlamentem do badania jego pracy

RP Jako państwo jednolite.

Mówi o tym art.. 3 Konstytucji, Na całym terytorium istnieje jedno i to samo prawo. Obywatele mają jedno takie samo obywatelstwo. Organy państwowe zbudowane są na takich samych zasadach i regułach. Nie ma lokalnych parlamentów konstytucji i rządów. Oznacza to, ze Polska nie jest federacją. Państwo jednolite to takie państwo w którym władza suwerenna dotyczy całego obszaru w takim samym zakresie

Zasada suwerenności narodu.

Polega na tym, ze władza najwyższa w państwie (władza suwerenna) znajduje się w rękach narodu jako wspólnoty prawnej tworzonej przez wszystkich obywateli Konstytucja RP głosi, że „władza

zwierzchnia w RP należy do narodu Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio" Art 4 Znaczenie prawne zasady suwerenności narodu polega na tym, że:

1 Zapewnia ona suwerenowi prawo do współdecydowania z organami państwa w procesie rządzenia przez referendum.

2. determinuje obowiązek prawny przedstawicieli do powoływania się

w swoim działaniu na dobro i interesy wszystkich obywateli

3, jest punktem wyjścia innych demokratycznych zasad i rozwiązań

ustrojowych

Zasada samorządności.

Samorząd dzielimy na: terytorialny i specjalny: np.: samorządy: zawodowy, gospodarczy, narodowy.

Zasadę samorządności terytorialnej wprowadza art. 16 konstyt RP, zaś jego ustrój określa rozdział VII przepisów konstytucyjnych. Konstytucyjna zasada samorządności terytorialnej polega na gwarantowaniu obywatelom udziału w sprawowaniu władzy przez konstytucję ustroju władzy lokalnej, dzięki której mogą oni faktycznie

decydować o sprawach lokalnych lub mieć na nie wpływ

Art. 17 konstytucji RP gwarantuje - obok samorządu terytorialnego

swobodę działalności innych form samorządu

Zasada wolności jednostek i równego ich statusu.

Narodziny praw obywatelskich związane są z rewolucją burżuazyjną, która niosła hasło, ze wszyscy są wolni, równi i swobodnie mogą dysponować swoją własnością. w Rzeczypospolitej Polskiej prawa j obowiązki obywatela określają przepisy w konstytucji w rozdz li Rozpatrując aspekty praw jednostki możemy wyróżnić następujące prawa:

-prawa człowieka (nietykalność osobista, wolność przekonań, prawa naturalne, prawa człowieka wynikające z prawa międzynarodowego

Konstytucyjna regulacja praw, wolności i obowiązków człowieka i obywatela.

Prawa podstawowe- zespół praw jednostki wyróżniony z ogółu praw obywatelskich w danym państwie z racji zajmowania wyższego miejsca w hierarchii wartości powszechnie akceptowanej przez społeczeństwo i państwo

Człowiek- obywatel: rozróżnienie praw i obowiązków przysługujących każdej osobie pod władzą RP oraz takich, które przysługują wyłącznie obywatelom polskim

Konstytucja jest aktem określającym status jednostki w państwie, adresatem zawartych w niej praw i wolności jednostki są władze publiczne.

• swobody osobiste: prawa i wolności

prawo do życia (bez odniesień do „życia

poczętego" i kary śmierci)

zakaz stosowania tortur, okrutnego i

poniżającego traktowania lub karania

prawo do nietykalności osobistej

prawo do obrony i obrońcy z wyboru lub urzędu

p. do rzetelnego sądu

p. do ochrony prywatności

wolność wyboru miejsca pobytu, zamieszkania,

wyjazdu i powrotu do kraju

wolność sumienia i wyznania

w. twórczości artystycznej i badań naukowych

zakaz ekstradycji obywateli polskich

(przestępstwa bez użycia siły)

prawo azylu

• prawa i wolności polityczne

wolność zgromadzeń w zrzeszania się

prawo do uczestnictwa w życiu politycznym

(np. prawo wyborcze)

p. do składania wniosków, petycji i skarg

• prawa i wolności ekonomiczne socjalne i kulturalne

prawo do ochrony własności i dziedziczenia swoboda działalności gospodarczej wolność wyboru zawodu i miejsca pracy prawo do ochrony warunków pracy (np. urlopy) prawo do nauki

p. do zabezpieczenia społecznego

p. do opieki zdrowotnej

obowiązek państwa zapewnienia prawnej

ochrony rodziny i praw dziecka

obowiązek państwa zapewnienia warunków

bezpieczeństwa ekologicznego

• obowiązki podstawowe

posłuszeństwo

dla porządku prawnego

dla ostatecznych rozstrzygnięć władz publicznych

wierność wobec Ojczyzny- państwa

wierność RP

trosko o dobro wspólne

dbałość o stan środowiska

Funkcja ustawodawcza Sejmu

Funkcja ustawodawcza Sejmu związana jest z uprawnieniami prawotwórczymi Sejmu. Podstawowym środkiem prawnym realizowania przez Sejm funkcji ustawodawczej jest ustawa W doktrynie definiuje się ją najczęściej jako akt normatywny ogólnie i powszechnie obowiązujący, uchwalony przez Sejm w szczególnym trybie. Funkcja ustawodawcza polega na regulowaniu określonych sfer życia społecznego w formie ustawy, która może być ustawą zasadniczą, konstytucyjną i zwykłą.

Funkcja kontrolna Sejmu,

Wg art. 95 Konstytucji - Sejm sprawuje kontrolę nad działalnością Rady Ministrów w zakresie określonym przepisami Konstytucji i ustaw.

Kontrola sprawowana jest przez różne organy Sejmu w różnych formach Podstawowym instrumentem kontroli Sejmowej jest prawo żądania informacji.

Sejm uchwala i kontroluje wykonywanie ustawy budżetowej. Kontroluje także politykę rządu. Formą nacisku na rząd jest instytucja wotum nieufności. Posłom przysługują także interpelacje i zapytania, na które muszą udzielić odpowiedzi członkowie Rządu Posłom oraz Senatorom przysługuje prawo do składania oświadczeń. Szczegółowej kontroli dokonują wyłonione z posłów komisje. Zgodnie z regulaminem Sejm dysponuje możliwością uchwalenia: rezolucji, deklaracji, apeli i oświadczeń.

Funkcji kreacyjna Sejmu.

Polega na podejmowaniu przez Sejm różnych decyzji personalnych. Na bezpośrednim powoływaniu i odwoływaniu innych organów konstytucyjnych państwa oraz osób wchodzących w skład tych organów, zwłaszcza na egzekwowaniu ich odpowiedzialności, bądź w innych formach wpływu na skład personalny tych organów np.: Sejm powołuje: Trybunał Stanu, Trybunał Konstytucyjny, 4 członków Krajowej rady radiofonii i Telewizji, 3 członków rady Polityki pieniężnej, 4 członków Krajowej Rady Sądownictwa, Prezesa NBP, Rzecznik Praw Obywatelskich jest wybierany przez Sejm za zgodą Senatu. Prezes NIK wybierany przez Sejm za zgodą Senatu Zgromadzenie Narodowe może uznać trwałą niezdolność Prezydenta do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia, lub postawić Prezydenta w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu. Sejm może wyrazić Radzie Ministrów wotum nieufności, co rodzi obowiązek dymisji rządu.

Funkcja programowo-polityczna Sejmu

Tryb funkcjonowania Sejmu

Kadencja, Sesja, posiedzenie izby.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ostre stany w alergologii wyklad 2003
Brasil Política de 1930 A 2003
Technologia spawania stali wysokostopowych 97 2003
Pirymidyny 2003
KONSERWANTY 2003
Nawigacja fragmenty wykładu 4 ( PP 2003 )
WYKŁAD 2 prawa obwodowe i rozwiązywanie obwodów 2003
ISM Code 97 2003
obiektywne metody oceny postawy ciała (win 1997 2003)
ZUM 2003 XII
ukl wspolczulny zapis 2003
wykład 2 2003
Metabolizm AA 2003 2
LEASING 97 2003
pirymidyny 2003
SES 97 2003

więcej podobnych podstron