Dane sytuacyjne
Zaprojektować manipulator obsługujący dwie obrabiarki a tworzące , wspólne gniazdo zrobotyzowane. Przedmiotem manipulacji jest walec o średnicy d i wysokości H.
Dane sytuacyjne
1. Obrabiarki mogą być w róźny sposób wzlędem siebie usytuowane
2. Obrabiarka pierwsza posiada uchwyt samocentrujący dolny ma wysokości h1
3. Oobrabiarka druga posiada uchwyt samocentrujący górny na wysokości h2 od poziomu
Kryteria projektowe
1. Minimalna masa manipulatora
2. Minimalna długość ruchu jałowego
3. Prostota działania i wykonania manipulatora
4. Modułowość budowy manipulatora
5. Błąd pozycjonowania od 0,2 do 0,4 m.
6. Maksymalny stopień wykorzystania elementów znormalizowanych i stypizowanych
7. Trwałość układów przegubowych powyżej 20000 godzin
Zadania do wykonania
1.Zaprojektować układ gniazda
2. Przeprowadzić analizę kinematyczną przyszłego manipulatora
3. Opracować pięć różnych koncepcji manipulatora
4. Dokonać wyboru najlepszego wariantu struktury manipulatora
5. Dobrać cechy konstrukcyjne poszczególnych elementów manipulatora
6. Sporządzić rysunek złożeniowy manipulatora i rysunek wykonawczy (wybrany przez prowadzących)
Dane ilościowe
H -100 [mm]
d -50 [mm]
h1 - 600 [mm]
h2 -200 [mm]
D -5 [m]
Mch -15 [kg]
1.1Układ gniazda
1.2 Wariant 1
1.3 Wariant 2
1.4 Wariant 3
1.5 Wariant 4
1.6 Wybór najlepszego wariantu manipulatora
Ocena ważności kryteriów
Kryteria oceny |
K1 |
K2 |
K3 |
K4 |
K5 |
Minimalna masa manipulatora |
- |
0,5 |
1,0 |
0,5 |
1,0 |
Prostota wykonania |
0,5 |
- |
0,0 |
0,0 |
0,5 |
Maksymalny zasięg |
0,0 |
1,0 |
- |
0,0 |
1,0 |
Szybkość |
0,5 |
1,0 |
1,0 |
- |
1,0 |
Standardowość zastosowanych elementów |
0,0 |
0,5 |
0,0 |
0,0 |
- |
Ocena wariantów
w1 |
w2 |
w3 |
w4 |
w5 |
wi |
4 |
2 |
3 |
5 |
4 |
5 |
3 |
3 |
3 |
5 |
3 |
5 |
5 |
5 |
5 |
1 |
5 |
5 |
4 |
4 |
4 |
1 |
5 |
5 |
1 |
1 |
3 |
3 |
5 |
5 |
17 |
15 |
18 |
15 |
22 |
25 |
2. Obliczanie strzałki ugięcia robota
Parametry przedmiotu obrabianego:
2.1 Wyznaczanie masy przedmiotu obrabianego
Do wyznaczenia całkowitej strzałki ugięcia zastosowałem metodę superpozycji która polega na wyznaczeniu strzałki ugięcia dla poszczególnych ramion , a całkowita strzałka ugięcia równa jest sumie strzałek poszczególnych ramion.
2.2 Wyznaczanie strzałki ugięcia dla ramienia 1:
Rysunek 1
Wyznaczenie obciążenia na końcu ramienia:
P - suma obciążeń (obciążenie na końcu ramienia)
Pch - obciążenie wywołane masą chwytaka
Pp - obciążenie wywołane masą przedmiotu obrabianego
Ramie 1 o długości 160 [mm] zostało wykonane z kształtownika zamkniętego kwadratowego 0 wymiarach 60/60/3 zgodnego z norma BN-75/0644-22.
Rysunek 2
Parametry zastosowanego kształtownika
Wymiary |
Pole przekroju |
Masa |
Moment bezwładności |
Wskaźnik wytrzmałości |
Promień bezwładności |
a/a/t |
A [cm2] |
M [kg/m] |
Ix = Iy [cm4] |
Wx =Wy [cm3] |
ix=iy [cm] |
60/60/3 |
6,43 |
5,05 |
34,07 |
11,36 |
2,30 |
l=160 [mm]
E=2,06*1011 [Pa]
Obciążenie ciągłe
Wyznaczenie strzałki ugięcia ramienia 1:
2.3 Wyznaczanie strzałki ugięcia dla ramienia 2:
Rysunek 3
Wyznaczenie obciążenia na końcu ramienia:
P - obciążenie na końcu ramienia
Pmr1 - obciążenie wywołane masą ramienia 1
P1 - obciążenie ramienia 1
Ramie 1 o długości 595 [mm] zostało wykonane z kształtownika zamkniętego kwadratowego o wymiarach 60/60/4 zgodnego z norma BN-79/0656-01.
Parametry zastosowanego kształtownika
Wymiary |
Pole przekroju |
Masa |
Moment bezwładności |
Wskaźnik wytrzmałości |
Promień bezwładności |
a/a/t |
A [cm2] |
M [kg/m] |
Ix = Iy [cm4] |
Wx =Wy [cm3] |
ix=iy [cm] |
60/60/4 |
8,26 |
6,48 |
41,35 |
13,78 |
2,24 |
l=595 [mm]
E=2,06*1011 [Pa]
Obciążenie ciągłe
Wyznaczenie strzałki ugięcia ramienia 2:
2.4 Wyznaczanie strzałki ugięcia dla ramienia 3:
Rysunek 5
Wyznaczenie obciążenia na końcu ramienia:
P - obciążenie na końcu ramienia
Pm12 - obciążenie wywołane suma mas ramienia 1 i 2
Ramie 1 o długości 450,4 [mm] zostało wykonane z kształtownika zamkniętego kwadratowego o wymiarach 110/110/5 zgodnego z norma BN-79/0656-01.
Rysunek 8
Parametry zastosowanego kształtownika
Wymiary |
Pole przekroju |
Masa |
Moment bezwładności |
Wskaźnik wytrzmałości |
Promień bezwładności |
a/a/t |
A [cm2] |
M [kg/m] |
Ix = Iy [cm4] |
Wx =Wy [cm3] |
ix=iy [cm] |
110/110/5 |
19,94 |
15,65 |
356,3 |
64,78 |
4,23 |
l=450,4 [mm]
E=2,06*1011 [Pa]
Obciążenie ciągłe
Wyznaczenie strzałki ugięcia ramienia 3:
Całkowita strzałka ugięcia ramin 1,2,3 wynosi zatem
U=U1+U2+U3
U=0,000001825386072[m]
3.0 Oblczenie momentów
3.1 Ramię 1
Gch -siła pochodząca od chwytaka wraz z przedmiotem obrabianym
Bch -siła bezwładności pochodząca od chwytaka wraz z przedmiotem obrabianym
G1 -siła pochodząca od przekroju 1
B1 -siła bezwładności pochodząca od przekroju 1
Mch -masa chwytaka wraz z przedmiotem obrabianym
Ach -przyspieszenie końca ramienia 1
Mp- masa przekroju 1
Rysunek 9
Gch=177.18 [N]
Bch=mch*ach =18,06*0,2=3,61 [N]
G1=mp*g = 8,76 [N]
B1=mp*a1 = 0,893*1,72=1,35 [N]
M1=(Gch+Bch)0.160+(G1+B1)0.080
M1=29,72 [Nm]
3.2 Ramie 2
Gch -siła pochodząca od chwytaka wraz z przedmiotem obrabianym
Bch -siła bezwładności pochodząca od chwytaka wraz z przedmiotem obrabianym
G1 -siła pochodząca od przekroju 1
B1 -siła bezwładności pochodząca od przekroju 1
Gp1- siła pochodząca od przekroju 1
Bp1- siła bezwładności pochodząca od przekroju 1
G2 -siła pochodząca od przekroju
B2 -siła bezwładności pochodząca od przekroju 2
Gs1-siła pochodząca od silnika 1
Gs2-siła bezwładności pochodząca od silnika 1
Mch -masa chwytaka wraz z przedmiotem obrabianym
Ach -przyspieszenie końca ramienia 1
Mp- masa przekroju 1
Ms- masa silnika 1
Ms=1,3 [kg]
Rysunek 10
Gch=177.18 [N]
Bch=3,61 [N]
G1= 8,76 [N]
B1= 1,35 [N]
Gp1=mp1*g=8,760 [N]
Bp1=ap1*mp1=1,35 [N]
G2=mp2*g=37,7[N]
B2=mp2*a2=2,88[N]
Gs1=ms*g=12,7[N]
Bs1=ms*ap1=1,976[N]
M2=(Gch+Bch)0,755+(G1+B1)0,675+(Gp1+Bp1+Gs1+Bs1)0,595+(G2+B2)0,297
M2=136,49+6,94+14,74+12,07
M2=170,2 [Nm]
3.3 Ramie 3
Gch -siła pochodząca od chwytaka wraz z przedmiotem obrabianym
Bch -siła bezwładności pochodząca od chwytaka wraz z przedmiotem obrabianym
G1 -siła pochodząca od przekroju 1
B1 -siła bezwładności pochodząca od przekroju 1
Gp1- siła pochodząca od przekroju 1
Bp1- siła bezwładności pochodząca od przekroju 1
G2 -siła pochodząca od przekroju
B2 -siła bezwładności pochodząca od przekroju 2
Gs1-siła pochodząca od silnika 1
Bs1-siła bezwładności pochodząca od silnika 1
Gp2- siła pochodząca od przekroju 2
Bp2- siła bezwładności pochodząca od przekroju 2
Mch -masa chwytaka wraz z przedmiotem obrabianym
Ach -przyspieszenie końca ramienia 1
Mp- masa przekroju 1
Ms- masa silnika 1
Rysunek 11
Gch=177.18 [N]
Bch=3,61 [N]
G1= 8,76 [N]
B1= 1,35 [N]
Gp1=mp1*g=8,760 [N]
Bp1=ap1*mp1=1,35 [N]
G2=mp2*g=37,7[N]
B2=mp2*a2=2,88[N]
Gs1=ms*g=12,7[N]
Bs1=ms*ap1=1,976[N]
Gp2=mp2*g=3,8*9,81=37,8[N]
Bp2=ap2*mp2=0,728*3,8=2,76[N]
G3=mp3*g=7*9,81=68,67[N]
B3=mp3*a3=7*0,4293=3[N]
M3=(Gch+Bch)1,109+(G1+B1)1,53+(Gp1+Bp1+Gs1+Bs1)1,049+(G2+B2)0,751+(Gp2+Bp2)0,454+(G3+B3)0,227
M3=200,4+15,4+25,9+30,47
M3=306 [Nm]
4.0 Dobór silnika
4.1 Dobór pierwszego silnika
W przypadku tym zastosowano komutatorowy silnik prądu stałego 48/25I wraz z przekładnią planetarna P52H
Specyfikacja:
Przekładnia planetarna
Stalowe koła zębate i oś wyjściowa
Smarowanie dla przedłużenia żywotności
Oś wyjściowa łożyskowana
Obudowa stalowa
Płaszczyzny zewnętrzne zrobione z aluminium
Klasa ochrony IP54
Silnik wraz z przekładnią: |
|
|
|
|
Liczba stopni przekładni |
1 |
2 |
3 |
|
Maksymalny ciągły moment obrotowy |
Nm |
6 |
20 |
30 |
Maksymalny moment obrotowy (krótki moment) |
Nm |
15 |
30 |
40 |
Zalecana prędkość silnika |
1/min |
<3000 |
<3000 |
<3000 |
Dopuszczalne obciążenie osiowe |
N |
140 |
140 |
140 |
Dopuszczalne obciążenie promieniowe |
N |
310 |
310 |
310 |
Dopuszczalne obciążenie na oś |
N |
800 |
800 |
800 |
Maksymalny luz bez obciążenia przy przełozeniu 3 |
° |
0,7 (0,25) |
1,0 (0,5) |
1,4 (0,67) |
Temperatura pracy |
°C |
-15..+80 |
-15..+80 |
-15..+80 |
Masa |
Kg |
0.6 |
0.9 |
1,3 |
Długość |
Mm |
46,5 |
64 |
87 |
Silnik: |
jedn |
min |
typ |
max |
Napięcie zasilające |
V |
6 |
|
42 |
Zakres obrotów |
obr /min |
1500 |
|
10000 |
Ciągły moment obrotowy |
Ncm |
5 |
|
8 |
Bezwładność |
gcm2 |
|
165 |
|
Mechaniczna stałą czasowa |
ms |
|
19 |
|
Żywotność przy normalnych warunkach pracy |
h |
|
3000 |
|
Dopuszczalne obciążenie osiowe na oś |
N |
|
40 |
|
Dopuszczalne obciążenie kątowe na oś |
N |
|
100 |
|
4.2 Dobór silnika drugiego oraz przekładni.
Dla ramiona drugiego dobrano silnik o mocy Mn = 20 [Nm] o oznaczeniu E42 HMFx-LNK-NS-00 .
Mn = 20 [Nm]
Mo = 170,2 [Nm] moment potrzebny do wprawienia w ruch ramienia drugiego.
rn - promień napędzającego koła pasowego.
ro - promień napędzanego koła pasowego.
Fn - siła uzyskana na kole pasowym napędzającym.
Fo - siła uzyskana na kole pasowym napędzanym.
r1 - promień napędzającego koła zębatego.
r2 - promień napędzanego koła zębatego.
F1 - siła uzyskana na kole zębatym napędzającym.
F2 - siła uzyskana na kole zębatym napędzanym.
M - moment przenoszony przez koła zębate
Przyjmujemy r1 =0.015 [m]
F1 = Mn / r1 = 20/ 0.015 = 1333,3 [N]
F1 = F2 =1333,3 [N]
Przyjmujemy r2 =0.11 [m]
M = F2 * r2 = 1333,3 * 0.11 = 146,6 [Nm]
Przyjmujemy rn =0.05 [m]
Fn = M / rn = 146,6 / 0.05 = 2933,3 [N]
Fn = Fo =2933,3 [N]
Mo = Fo * ro
ro = Mo / Fo =170 / 2933,3 = 0,057 [m]
ro = 0,057 [m]
4.3 Dobór silnika trzeciego oraz przekładni.
Dla ramiona trzeciego dobrano silnik o mocy Mn = 28 [Nm] o oznaczeniu E43 HMFx-LNK-NS-00 .
Mn = 28 [Nm]
Mo = 307 [Nm] moment potrzebny do wprawienia w ruch ramienia trzeciego.
rn - promień napędzającego koła pasowego.
ro - promień napędzanego koła pasowego.
Fn - siła uzyskana na kole pasowym napędzającym.
Fo - siła uzyskana na kole pasowym napędzanym.
r1 - promień napędzającego koła zębatego.
r2 - promień napędzanego koła zębatego.
F1 - siła uzyskana na kole zębatym napędzającym.
F2 - siła uzyskana na kole zębatym napędzanym.
M - moment przenoszony przez koła zębate
Przyjmujemy r1 =0.020 [m]
F1 = Mn / r1 = 28/ 0.020 = 1400 [N]
F1 = F2 = 1400 [N]
Przyjmujemy r2 =0.10 [m]
M = F2 * r2 = 1400 * 0.10 = 140 [Nm]
Przyjmujemy rn =0.025 [m]
Fn = M / rn = 140 / 0.025 = 5600 [N]
Fn = Fo = 5600[N]
Mo = Fo * ro
ro = Mo / Fo = 307 / 5600 = 0,054 [m]
ro = 0.054 [m]
Obliczenie połączenia śrubowego płyty fundamentowej manipulatora za pomocą metody naciskowej.
Rx=O1+O2=19,6N
Ry=-B1-B2=-4,9N
Rz=-370,3N
Mx=2,95Nm
My=59,4Nm
Mz=-3,57Nm
Powierzchnia styku blach z podłożem
Fst=0,1156m2
Nacisk od sił ciężkości
δN=Rz/Fst=3203Pa
Nacisk wywołany działaniem momentów gnących Mx, My
δgx=Mgx/Wx=450Pa
δgy=Mgy/Wy=9068Pa
Liczba bezpieczeństwa k=1.5
Liczba śrub z=4
Obliczenia rdzenia śruby
Granica plastyczności dla śruby
Re=180Mpa , dla śrub klasy 3.6 wg. PN/M-85061
Współczynnik bezpieczeństwa x=2
kr=Re/x=90Mpa
Przyjmujemy śruby M10, gdyż jest to najmniejsza śruba fundamentowa.
Weryfikacja spoiny pachwinowej łączącej korpus manipulatora z płytą podłogową.
Moment bezwładności dla przekroju kwadratowego względem osi głównej x
Ix=3,25*10-6m4
Iy=Ix
Biegunowy moment bezwładności
I0=Ix+Iy=6,5*10-6m4
Wskaźniki wytrzymałości na zginanie
Wx=5*10-5m3
Wy=Wx
W0=0,359*10-4m3
Obliczenia naprężeń wywołanych przez siły i momenty.
Współczynnik wytrzymałości spoiny s=0,8
Wytrzymałość obliczeniowa R=215MPa
Px=1,5*10-3m2
Py=Px
P=3*10-3m2
Weryfikacja najbardziej obciążonego punktu spoiny.
Zgodnie z PN/B-03200
Na podstawie powyższej weryfikacji można stwierdzić, że połączenie spawane w postaci spoiny pachwinowej wokół podstawy korpusu robota wytrzyma obciążenie robocze.
Rysunek 4
Rysunek 7
Rysunek 7