Istota i zakres rachunkowości finansowej

Rachunkowość jest systemem gromadzenia i przetwarzania danych dotyczących stanów i procesów kształtujących majątek jednostki gospodarczej w celu dostarczania informacji ekonomiczno - finansowych. W rachunkowości wykorzystuje się specyficzne metody, formy, rozwiązania organizacyjne i techniczne umożliwiające rejestrację stanu i zmian majątku jednostki, źródeł jego finansowania, dokonanych operacji gospodarczych i procesów kształtujących wyniki finansowe.

Rachunkowość jest nauką stosowaną. Jest nauką ze względu na metodologię, natomiast nauką stosowaną, gdyż jest zorientowana na cel. Można stwierdzić, że celem rachunkowości jest opracowanie informacji związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z kolei cele informacyjne różnych użytkowników pozwalają wydzielić dwa główne podsystemy rachunkowości, a mianowicie:

• Rachunkowość finansową,

• Rachunkowość zarządczą.

1. informacje prezentowane są głównie na zewnątrz jednostki gospodarczej

2. informacje opracowuje się według ściśle regulowanych prawnie zasad dokumentacji, wyceny, ewidencji, sporządzania sprawozdań finansowych,

3. opracowane informacje cechuje dokładność, wiarygodność oraz sprawdzalność,

4. dostarczone informacje dotyczą przeszłości,

5. serwisy informacyjne związane są ze ściśle określonymi miesiącami, kwartałami a zwłaszcza rokiem obrotowym,

6. informacje dotyczą głównie wielkości finansowych (pieniężnych).

Zakres rachunkowości finansowej

obejmuje:

• opis stosowanych zasad rachunkowości, na który składa się zakładowy plan kont, wykaz prowadzonych ksiąg rachunkowych oraz dokumentacja przetwarzania danych przy użyciu komputera,

• prowadzenie ksiąg rachunkowych, na które składają się dziennik, zbiry utrwalonych na papierze zapisów dokonanych na podstawie dokumentów na księgi głównej według zasady podwójnego zapisu oraz na kontach ksiąg pomocniczych prowadzonych w postaci ksiąg, rejestrów lub luźnych kart, albo przenoszonych z komputerowych nośników danych, uzgodnionych za pomocą zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej lub tylko sald pomocniczych oraz wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz),

• okresowe ustalanie i sprawdzanie stanów aktywów i pasywów w drodze inwentaryzacji,

• wycenę aktywów i pasywów oraz ustalenie wyniku finansowego,

• sporządzanie sprawozdań finansowych i innych na podstawie informacji wynikających z ksiąg rachunkowych, a w jednostkach dominujących, również skonsolidowanych sprawozdań finansowych,

• gromadzenie i przechowywanie opisu przyjętych zasad rachunkowości, ksiąg rachunkowych, dokumentów inwentaryzacyjnych oraz sprawozdań finansowych,

• badanie i ogłaszanie sprawozdań finansowych.

Funkcje rachunkowości finansowej

Podstawową funkcją rachunkowości finansowej jest funkcja informacyjna. Prawidłowo realizowana umożliwia pełnienie przez rachunkowość następujących funkcji szczegółowych:

- kontrolnej, związanej z ochroną majątku oraz oceną rzeczywistej sytuacji gospodarczej,

- sprawozdawczej, polegającej na sporządzaniu zestawień i sprawozdań dostosowanych do potrzeb odbiorców,

- analitycznej, dotyczącej analizy i interpretacji rachunkowej,

- dowodowej, wyrażającej się w wykorzystaniu urządzeń oraz dowodów księgowych jako wiarygodnych dokumentów w postępowaniu sądowym i podatkowym.

SCHEMAT - ZAKRES RACHUNKOWOŚCI FINANSOWEJ

RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA

VFVFVFVF

Charakterystyka wybranych elementów rachunkowości finansowej

1. PLAN KONT - obejmuje wykaz kont księgi głównej, przyjęte zasady księgowania na nich operacji gospodarczych oraz zasady wyceny aktywów i pasywów, a także zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych i ich powiązania z kontami księgi głównej.

2. DOKUMENTY KSIĘGOWE - utrwalenie na piśmie przebieg operacji gospodarczej. Podstawą zapisu operacji gospodarczych są wyłącznie zewnętrzne oraz wewnętrzne dowody księgowe.

3. KSIĘGI RACHUNKOWE - urządzenia księgowe służące do zapisywania udokumentowanych operacji gospodarczych. Rozumie się przez nie dziennik oraz zbiory utrwalonych na papierze zapisów księgowych prowadzonych w postaci luźnych kart, ksiąg, rejestrów lub programów komputerowych, uzgadnianych za pomocą zestawienia obrotów i sald lub tylko sald i uzupełnione o inwentarz.

4. DZIENNIK - służy do wstępnego ujęcia i zapisywania kolejno numerowanych operacji gospodarczych w porządku chronologicznym.

5. KSIĘGA GŁÓWNA - służy do zapisywania operacji w porządku systematycznym, a więc z uwzględnieniem ich treści ekonomicznej, według zasady podwójnego zapisu. Na konta księgi głównej wprowadza się pod datą otwarcia ksiąg rachunkowych salda początkowe aktywów i pasywów, a następnie dokonuje się za kolejne miesiące zapisów zarejestrowanych uprzednio lub równocześnie w dzienniku.

6. KSIĘGI POMOCNICZE - to konta analityczne służące uszczegółowieniu i uzupełnieniu dokonanych w porządku systematycznym zapisów na kontach księgi głównej.

7. ZESTAWIENIE OBROTÓW I SALD - sprawozdanie sporządzone w celach kontrolnych i informacyjnych, zawierające: symbole lub nazwy kont, salda kont na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych, obroty za miesiąc i narastająco od początku roku oraz salda na koniec miesiąca.

8. INWENTARZ - potwierdzony inwentaryzacją wykaz aktywów i pasywów.

RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA

OPIS STOSOWANYCH ZASAD

WYKAZ KSIĄG DOKUMENTACJA

PLAN KONT PROGRAMÓW

RACHUNKOWYCH KOMPUTEROWYCH

INWENTARYZACJA

KSIĘGI RACHUNKOWE

ZESTAWIENIE

DZIENNIK KSIĘGA KSIĘGI OBROTÓW

GŁÓWNA POMOCNICZE I SALD

DOKUMENTY KSIĘGOWE

BADANIE I OGŁASZANIE SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH

PRZECHOWYWANIE DOWODÓW I KSIĄG RACHUNKOWYCH

SPRAWOZDAWCZOŚĆ FINANSOWA

RACHUNEK RACHUNEK

BILANS ZYSKÓW PRZEPŁYWÓW INNE

I STRAT PIENIĘŻNYCH SPRAWOZDANIA

WYCENA AKTYWÓW I PASYWÓW ORAZ USTALENIE

WYNIKU FINANSOWEGO

---