1. ZNACZENIE POJĘĆ: PEDAGOGIKA, PEDAGOGIA. RELACJE MIĘDZY TYMI POJECIAMI.

PEDAGOGIKA - teoria wychowania i nauczania; świadoma i celowa działalność wychowawcza *wg J. Kopalioskiego +

PEDAGOGIA - zespół środków i metod nauczania, wychowania *wg J. Kopalioskiego+ (żywa, czysta praktyka)

PEDAGOGIKA - obecnie oznacza paradygmat edukacyjny, który może przybierać postać ideologii edukacyjnej. A zatem możemy mówić o przejściu od pedagogii do pedagogiki, opisany może być jako proces unaukowienia (myślenie o edukacji).

2. NOWOŻYTNY/OSWIECENIOWY SPOSÓB ROZUMIENIA RELACJI CZŁOWIEKA ZE ŚWIATEM, MOTOREM ROZWOJU NAUK W TYM PEDAGOGIKI

RACJONALNOŚĆ NOWOŻYTNA (MODERNISTYCZNA) -

• świat pewnym ładem mechanizmem,

• człowiek jest w stanie odkrywać los świata,

• nie ma tajemnicy tylko nieznane,

• pragnienie budowania pedagogiki jako wiedzy,

• ideał - mechaniczno redukcjonistyczny - człowiek jest uproszczony, mechaniczne postrzeganie świata i człowieka,
  

3. RACJONALNOŚĆ SPOŁECZNA NOWOŻYTNA - CZYM JEST I DLACZEGO PRZYCZYNIŁA SIĘ DO ROZWOJU NAUK?

RACJONALNOŚĆ - rozumienie relacji między człowiekiem i światem.

RACJONALNOŚĆ NOWOŻYTNA (MODERNISTYCZNA)

• świat pewnym ładem mechanizmem,

• człowiek jest w stanie odkrywać los świata,

• nie ma tajemnicy tylko nieznane,

• pragnienie budowania pedagogiki jako wiedzy,

• ideał - mechaniczno redukcjonistyczny - człowiek jest uproszczony mechaniczne postrzeganie świata i człowieka

NOWOŻYTNY SPOSÓB POSTRZEGANIA RELACJI CZŁOWIEKA ZE ŚWIATEM (oświecenie)

• świat postrzegany jako logiczna całość,

• każdy skutek ma swoją przyczynę,

• człowiek ma rozum, posługuje się racjonalizmem,

• myślenie że człowiek jest w stanie otrzymać tajemnice świata,

• racjonalność nowożytna pokazuje że człowiek chce poznać świat i udoskonalić go

• z nadejściem XIX wieku pojawia się pragnienie budowania pedagogiki jako nauki. Tzn. prowadzenie obiektywnych badań nad wychowaniem, za pomocą obiektywnych badań opisać ją.

Pragnienie poznania świata humanistyki, pojawiają się osoby które rozpoczynają prowadzenie badań na temat człowieka, zafascynowane doświadczeniem, początki pedagogiki jako nauki.

4.ROZWÓJ PEDAGOGIKI JAKO DYSCYPLINY NAUKOWEJ - narodziny i ewolucja pedagogiki jako nauki

PEDAGOGIKA JAKO NAUKA

pojawiła się na początku XIX w. za sprawą J. F. Herbarta, który zainicjował badania skupione wokół kategorii "wychowanie". Stwierdził, że pedagogika zajmie się celem oraz metodami wychowania.

pedagogika praktyczna

• pojawia się w XIX wieku

• główną rolę odegrała metoda pracy na lekcji.

• na przełomie wieków pojawiają się próby całościowego opisu procesu wychowania człowieka.

pedagogika normatywna

• rozwija się w okresie międzywojennym,

• zarzuca techniczność i skupianie się na metodach,

• nawołuje do powrotu do filozoficznych aspektów wychowania.

Ruchu Badaczy - Praktyków

• w drugiej połowie XX w. pojawiają się wątpliwości i zainteresowanie pedagogią

5. TWÓRCY PEDAGOGIKI NAUKOWEJ
Johan Friedrich Herbart (1776-1841) - twórca pedagogiki naukowej
Kontynuatorzy : Wilhelm Rein i Whiskon Ziller


6. WSPÓŁCZESNOŚĆ WYKAZUJE SZCZEGÓLNE ZAINTERESOWANIE PEDAGOGIĄ?

PEDAGOGIA- żywa, czysta praktyka

RUCH BADACZY PRAKTYKÓW

• pokazuje zmianę myślenia na temat wychowania,

• ukonstytuował się od lat 90. w europie zachodniej,

• jest to osoba, która jest np. nauczycielem, który realizuje swoje zadania związane z zawodem, ale równocześnie wnikliwie analizuje i bada obszar swojej praktyki

7. Ruch badaczy praktyków (co stanowi jego istotę i jakie okoliczności spowodowały jego rozwój)

RUCH BADACZY PRAKTYKÓW

• pojawił się w latach 80 w Zach. Europie, a dziś się bardzo rozwinął.

• Badacz praktyk - realizuje swoje praktyczne zadania, podejmuje działania badawcze, analizę nowego dzieła.

9.Wychowanie a edukacja, kształcenie socjalizacja - analiza porównawcza pojęć

WYCHOWANIE - świadome i celowe działanie pedagogiczne zmierzające do osiągnięcia korzystnych zmian rozwojowych w osobowości wychowanka.

EDUKACJA - ogół zamierzonych i niezamierzonych oddziaływać (instytucjonalnych i indywidualnych) formułujących zdolności życiowe (fizyczne, emocjonalne, intelektualne, społeczne) człowieka.

KSZTAŁCENIE - proces wspomagania uczącej się jednostki w poznawaniu świata i samej siebie, a więc proces dotyczący przede wszystkim sfery poznawczej.

SOCJALIZACJA - proces spontanicznego wzrastania w grupę.

10. 4 grupy definicji wychowania (za S. Kunowskim) (praktyczne, adaptacyjne, sytuacyjne, ewolucyjne) a własna definicja .:

1) PRAKTYCZNE (PRAKSEOLOGICZNE)

• ważne jest działanie (praktyka) wychowawcy.

• związane z oddziaływaniem wychowawców na wychowanka (przedstawiciele szkoły tradycyjnej), autorytet rodzica i nauczyciela.

2) ADAPTACYJNE

• ważny jest cel przystosowania do grupy.

• dotyczące skutków i wytworów wychowania (mógł funkcjonować w społeczeństwie proces adaptacyjny) polega na kształtowaniu osobowości wychowanka, charakteru zgodnie z potrzebami społecznymi.

3) SYTUACYJNE

• ważne jest środowisko i ogół zdarzeń.

• odnoszą się do bodźców płynących ze środowiska zewnętrznego, wychowawczego, społecznego (dziecko rozwija się przez uczestniczenie w życiu społecznym poprzez przeżywanie, doświadczania własne.

4) EWOLUCYJNE

• ważne jest osiąganie dojrzałości, zmiany wewnętrznej.

• związane z procesem rozwoju jednostki jako proces samoistnego rozwoju (swobodny rozwój dziecka), na drodze wychowania rozwija się indywidualność dziecka.

11.Stanowiska wskazujące na wartość swobody w wychowaniu - pedagogika emancypacyjna AS. Neilla. Argumenty za stosowaniem swobody wychowaniu - na ile podzielasz.

KONCEPCJA CZŁOWIEKA W PEDAGOGICE EMANCYPACYJNEJ

zwraca szczególną uwagę na swobodę człowieka wyzwolenie spod władzy społecznej.
Neill krytykował szkołę tradycyjną. Sądził, iż była ona wymyślona przez dorosłych i dla dorosłych. Dorośli narzucając własne tempo i sposoby uczenia się, nieświadomie negowali prawo dziecka do bycia sobą, do zabawy, twórczości i dzieciństwa.
Neill wychodził z założenia, że dziecko jest z natury dobre, mądre i rozsądne, że posiada własną niepowtarzalną osobowość, że nie rodzi się bezduszną istotą, którą trzeba ulepszać i naprawiać. Twierdzi, że należy pozostawić dziecku absolutną swobodę. Na tych założeniach oparł główne zasady swojej pedagogiki w odniesieniu do nauki i do wychowania.

ZASADY DOTYCZĄCE NAUKI:

-dewiza „róbcie co chcecie”
- swoboda chodzenia do szkoły
- szkołą zarządzają i kierują dzieci
- lekcje odbywają się na zasadzie zajęć fakultatywnych
- decyzją o rozpoczęciu nauki pisania i czytanie podejmuje wychowanek
- najważniejsza jest własna decyzja dziecka o nauce bez nacisku osób dorosłych
- nie zwraca się uwagi na stroje i uczesanie
- dzieci nie obawiają się nauczycieli (nauczyciel nie krzyczy, nie prawi morałów)
- lekcje dostosowane są do wieku dziecka, czasami do zainteresowań
- dzieciom nie podaje się planu zajęć, bo podział na przedmioty nie jest im do niczego potrzebny

- nie ma lekcji religii (wiara powinna być domeną ludzi dojrzałych, tak jak zabawa jest prawem dziecka)

ZASADY DOTYCZĄCE WYCHOWANIA:
- jak najwięcej swobody
- każdy ma prawo głosu, głos dziecka jest równy głosowi wychowawcy
- parlament szkolny podejmuje ważne decyzje, począwszy od rozstrzygania najmniejszych sporów między wychowankami, a skończywszy na uchwałach w sprawie zakazów i kar
- zabronione jest tylko to co zagraża bezpośrednio życiu wychowanków (np. pływanie bez ratownika, wspinanie się po dachach)

EMANCYPACJA - wyzwolenie dziecka od ojca- dziecko samo decyduje o swoim wychowaniu i potem ponosi za to odpowiedzialność.

13. Charakterystyka funkcji wychowania (społecznych i indywidualnych). Na jakie szczególnie zwracał uwagę A.S. Neill? Czym argumentujesz stanowisko.

FUNKCJE WYCHOWANIA:

• FUNKCJE ZACHOWAWCZE I ROZWOJOWE wychowanie ma zaspokajać potrzeby społeczne

• ZACHOWAWCZE - przekazuje wartości, kulturę społeczną, budzi patriotyzm. Chce zachować pewną ciągłość w społeczeństwie.

• ROZWOJOWE - kreują ambicje, uczą wprowadzania nowych trendów.

• FUNCJE PRZYSTOSOWANIA I INDYWIDUALIZACJI

• indywidualne

• Cele wychowawcze mają budowę piramidalną.

• Stosunek wychowawczy (Znaniecki) to rodzaj stosunku społecznego, w którym obydwa człony tego stosunku świadomie i dobrowolnie przyjmują prawa i obowiązki wynikające z tego stosunku.

• Cel wychowania - umyślny obraz wartości, który kierunkuje nasze działanie, uznanie wartości i próba jej realizacji.

FUNKCJE WYCHOWANIA:

• KOMPENSACYJNE funkcja wg, której wychowanie winno dostrzegać osoby słabsze, upośledzone, pokrzywdzone przez los.

• ADAPTACYJNE - chcemy się zaadaptować, stać się cząstką ogółu. Funkcja ta wprowadza nas w kulturę, budzi poczucie jakości.

• KREATYWNE - chcemy być wolni (ja, to jestem ja), chce realizować swoje zainteresowania, zmiany wg. własnego scenariusza.

WYCHOWANIA TO CIĄG CZYNNOŚCI WYCHOWAWCZYCH:

• prowadzony wg przyjętych zasad,

• za pomocą odpowiednich metod,

• w określonych formach organizacyjnych

ALEKSANDER NEILL (ten z filmu)

twórca pedagogiki wyzwolenia dziecka, krytykował szkołę tradycyjną, gdyż, jak uważał, była zła, ponieważ była wymyślona przez dorosłych i dla dorosłych. Dorośli narzucając własne temp i sposoby uczenia się, nieświadomie negowali prawo dziecka do bycia sobą, do zabawy, twórczości i dzieciństwa. Neill wychodził z założenia, że dziecko jest z natury dobre, mądre i rozsądne, że posiada własną niepowtarzalną osobowość, że nie rodzi się bezduszną istotą, którą trzeba ulepszać i naprawiać. Twierdzi, że należy pozostawić dziecku absolutną swobodę. Na tych założeniach oparł główne zasady swojej pedagogiki w odniesieniu do nauki i do wychowania.

ZASADY DOTYCZĄCE NAUKI:
- dewiza „róbcie co chcecie”
- swoboda chodzenia lub do szkoły
- szkołą zarządzają i kierują dzieci
- lekcje odbywają się na zasadzie zajęć- fakultatywnych
- decyzją o rozpoczęciu nauki pisania i czytanie podejmuje wychowanek
- najważniejsza jest własna decyzja dziecka o nauce bez nacisku osób dorosłych
- nie zwraca się uwagi na stroje i uczesanie
- dzieci nie obawiają się nauczycieli (nauczyciel nie krzyczy, nie prawi morałów)
- lekcje dostosowane są do wieku dziecka, czasami do zainteresowań
- dzieciom nie podaje się planu zajęć- , bo podział na przedmioty nie jest im do niczego potrzebny
- nie ma lekcji religii (wiara powinna być- domeną ludzi dojrzałych, tak jak zabawa jest prawem dziecka)
Zasady dotyczące wychowania
- jak najwięcej swobody
- każdy ma prawo głosu, głos dziecka jest równy głosowi wychowawcy
- parlament szkolny podejmuje ważne decyzje, począwszy od rozstrzygania najmniejszych sporów między wychowankami, a skończywszy na uchwałach w sprawie zakazów i kar
- zabronione jest tylko to co zagraża bezpośrednio życiu wychowanków (np. pływanie bez ratownika, wspinanie się po dachach)

ANTYPEDAGOGIKA (CHARAKTERYSTYKA)

• kierunek który przełamuje dotychczasowy sposób myślenia o wychowaniu.

• proponuje by stosunki międzyludzkie można było kształcić na bazie humanistycznych wartości, wartości zrodzonych na bazie doświadczenia ludzkiego HASŁO KTO KOCHA DZIECI TEN ICH NIE WYCHOWUJE, co oznacza, że znosi się odpowiedzialność dorosłych za dzieci. Po stronie dorosłych ukróca panowanie a dziecko zaczyna być człowiekiem Podkreśla że każdy odpowiedzialny jest za siebie , wszyscy ludzie posiadają nietykalność godność osobistą są suwerennymi istotami Człowiek już od urodzenia potrafi w100% zadbać o siebie. Dziecko samo wie najlepiej, co postrzega co czuje o czym myśli ku czemu dąży.

Antypedagodzy:

• nie przeciwstawiają się kształceniu i wychowaniu, przeciwstawiają się wychowaniu pojmowanemu jako konieczność formowania osobowości innych osób, określania im celów i strategii życia czy zobowiązania ich do zmiany swoich nastawień uczuć i myślenia.

• uważają, że każde oddziaływanie wychowawcze jest fizycznym i psychicznym okaleczeniem wychowanków.

14. Struktura procesu wychowania (elementy i relacje miedzy nimi). Kategoria stosunku wychowawczego. Kategoria celów wychowania. Dalekie i bliskie cele wychowania: cele ostateczne a zadaniowe (wzajemne powiązania).

STRUKTURA

• nurt wychowania,

• prawa i obowiązki wychowawców, wychowanka.

STRUKTURA PROCESÓW WYCHOWANIA to istotne, składowe reakcje zachodzące pomiędzy poszczególnymi elementami wychowania.

Kontekst społeczno-kulturowy. Żeby wychowanie zachodziło, to między wychowawcą i wychowankiem musi być nawiązany stosunek wychowawczy.- to relacja społeczna, której obydwa człony stosunku świadomie i dobrowolnie przyjmują prawa i obowiązki wynikające ze stosunku.

WYCHOWANEK - musi przyjąć prawa i obowiązki wynikające ze stosunku (postrzeganie wychowawcy jako autorytetu, jako kogoś kto nie zagraża). Niemożliwe jest wychowanie, gdy obie strony stosunku nie dogadują się muszą być ustalone pewne zasady wychowanie zachodzi pomiędzy wychowawcom a wychowankiem. Wychowawca komenderuje wychowankiem, a wychowanek się temu podporządkowuje i wtedy zachodzi wychowanie.

CEL WYCHOWANIA - wyróżniamy cel ogólny (finalny) oraz konkretne cele zmiany wychowawczej (formuła konkretnego zadania, postawienie konkretnego celu) realizacja zadania ma sens gdy wykonanie prowadzi celom optymalnym, finalnym. Wychowawca powinien zdawać sobie sprawę do czego chce prowadzić wychowanka, jakie są te ostateczne cele, czy robiąc coś wychowanek robi krok w kierunku tych celów finalnych.

PROCES WYCHOWANIA: Prowadzony jest według przyjętych zasad ( np. indywidualizacji), podmiotowość wychowanka - istotne jest by traktować go jako podmiot a nie przedmiot. Prowadzony jest za pomocą odpowiednich metod (kar i nagród, modelowanie, oddziaływanie przez grupę żeby członkowie wpłynęli na siebie wzajemnie) Prowadzony w określonych formach organizacyjnych

NURTY WYCHOWANIA:
Wychowanie naturalne - w rodzinie, w nieformalnej grupie rówieśniczej i środowisku lokalnym (wychowawca, z reguły rodzic nie jest przygotowany do tej roli)
Wychowanie celowe - instytucjonalne w systemie placówek szkolno oświatowych, tu dziecko spotyka się z profesjonalistą
Wychowanie pośrednie - w systemie szeroko rozumianej edukacji kulturalnej a także medialnej. W dzisiejszych czasach staje się to bardzo istotne i bardzo rozpowszechnione

Samowychowanie - to jaki jestem wynika z tego, jak się wychowuję pojawia się to na pewnym etapie, kiedy to wychowanek sam staje się swoim wychowawcą, rozumie i wie jakie cele chce osiągnąć i jak do tych celów dotrzeć.

20.Czym jest "luka ludzka" i jak można ją zawrzeć.

„LUKA LUDZKA” - dystans między rosnącą złożonością świata a naszą zdolnością do postrzegania jej. Dzisiejsza złożoność świata wynika głównie z działalności ludzkiej. "Luka ludzka" ma charakter rozłamu powstającego dlatego, że za wzrostem tworzonych przez ludzi komplikacji nie podąża postęp naszych umiejętności.

21. Co to jest "uczenie się zachowawcze", "uczenie się innowacyjne")

UCZENIE SIĘ ZACHOWAWCZE

• tradycyjny typ uczenia się,

• nabywanie ustalonych światopoglądów, metod i reguł, pozwalających postępować w obliczu sytuacji znanych i powtarzalnych.

• służy jednocześnie utrzymaniu istniejącego systemu lub ustanowionego sposobu życia. charakteryzuje się trwałością (przerywane było tylko przez wstrząsy wywołane wydarzeniami zewnętrznymi). Stawia na adaptację i bierność. W rezultacie nie mamy kontroli nad postępem. Brak kontroli wynika z bierności, brak uwrażliwienia na życie, nie wykorzystania elementów moralnych czy etycznych.
  * przystosowanie się do tego jak jest- bierność
  

23. "Edukacja skierowana na świat"

Głównym zadaniem jest jej wyposażenie młodych ludzi w "globalną świadomość", co ma stanowić dla nich punkt wyjścia działa na rzecz realizacji utworzenia globalnego (światowego) społeczeństwa. Dlatego wyróżniono kilka celów takiej edukacji:
- przekazanie uczniom zdolności postrzegania zarówno siebie samego jak i innych, jako członków jednego gatunku biologicznego,
- ukształtowanie u młodego człowieka nawyku postrzegania zarówno siebie samego, swojej grupy społecznej jak i całej ludzkości jako części ekosystemu ziemskiego,
- wyposażenie uczniów w umiejętność rozpatrywania samego siebie oraz własnej grupy społecznej jako uczestników życia międzynarodowego,
- wykształcenie umiejętności i nawyku rozpatrywania samego siebie, swojego społeczeństwa i narodu, a także całej współczesnej cywilizacji;
- uświadomienie młodym ludziom iż żyjący w różnych kulturach ludzie odbierają i wartościują problemy światowe w oparciu o zupełnie inne założenia.

U podłoży pedagogicznych strategii "edukacji skierowanej na świat" leży przekonanie o mniejszym lub większym udziale jednostki w międzynarodowym :okołoziemskim" przepływie informacji, dóbr i kapitału. Jednostka jest konsumentem jak i twórcą kultury. Dialog międzykulturowy, globalna zmiana, antycypacja i uczestnictwo są głównymi elementami tego ideału wychowawczego.

uczenie się innowacyjne, które stwarza możliwości przygotowania się do przyszłych zmian. Podejmując czynności twórcze i innowacyjne człowiek rozszerza kontrolę nad zjawiskami natury, rozszerza zakres wiedzy, wprowadza reformy. Głównymi cechami uczenia się innowacyjnego, które mogą pomóc w zawarciu „luki ludzkiej” są antycypacja2 oraz uczestniczenie.

29. PODSTAWY RODZICIELSKIE - WŁAŚCIWE I NIEWŁAŚCIWE
PODSTAWY WŁAŚCIWE:
*akceptacja
*uznanie praw
*współdziałanie
*rozumna swoboda
PODSTAWY NIEWŁAŚCIWE:

*odtrącenie
*nadmierny dystans
*unikanie
*uległość
*nadmierne chronienie
*nadmierna koncentracja
*nadmierne wymaganie


30.KONCEPCJA WUCHOWANIA BEZ PORAŻEK GORGONA - ZASADY TEJ KONCEPCJI.
1. dzieci powinny być traktowane jak ludzie
2. zachowanie dzieci jest wyrazem tego co jest miedzy nimi a dorosłymi ( wyraz prawdy a relacji a nie o dziecku
3.niekonsekwencja to norma, a nie błąd w wychowaniu rodzinnym. Błędem jest jej się zapierać, bądź przystosować konkretnym. Ale w niezgodzie z samym sobą.
4. w wychowaniu najważniejsza jest dobra komunikacja. Unikać niepowodzeń wychowawczych- znaczy doskonalić komunikacje
5. dzieci maja prawo do posiadania problemu. Czekaj Az samo się upora. Pomóż stosując pomocne techniki oparte na słuchaniu np. słuchanie bierne akcentowanie uwagi, otwarte, zachęcające pytania słuchanie aktywne
6. rodzice maja prawo do zaspokajania własnych potrzeb i oczekiwań ze dziecko im pomoże

Komunikaty typu ,, ja”
Powody problemów wychowawczych - blokady komunikacji:
*1. rozkaz, polecenia
*2. ostrzeżenie, groźba
*3. moralizowanie
*4.dyktowanie rozwiązań,
5.pouczanie przekonywanie korygowanie

Metoda "wychowania bez porażek" T. Gordona jako podstawę wszelkich kolejnych działań, wymaga od rodziców uświadomienia sobie i pozbycia się większości zachowań czy przyzwyczajeń. Autor tej metody udowodnił, że większość rodziców (jak również przyszłych rodziców) po prostu nie potrafi słuchać. W praktyce, najczęściej już na samym początku, dorośli przejawiają następujące zachowania:

wygłaszają kazania
wydają polecenia
ostrzegają
moralizują i wymyślają dziecku
udzielają rad
krytykują i stawiają diagnozy
tłumaczą i pocieszają
wypytują lub kierują rozmowę na inne tory


31.KARANIE I NAGRADZANIE W WYCHOWANIU RODZINNYM - ZASADY. STOSUNEK DO KAR FIZYCZNYCH - PRAWO, TEORIA. TWOJA OPINIA

• Stosuj, bo dziecko ich potrzebuje, a nie bo na nie zasługuje

• umiar w nagradzaniu, powściągliwość w karaniu

• pośredniczą w odbiorze inf.- musi budzić skojarzenia z własnym zachowaniem - odnoszą się do konkretnych zachowań i sytuacji

• dobór nagród i kar

• stosunek do osoby nagradzanej, karzącej

• atmosfera

• powstrzymanie się od popierania poleceń nagrodami i karami.

32. RODZAJE PRZEMOCY
• przemoc fizyczna : działania z użyciem siły, których rezultatem jest nieprzypadkowe zranienie - bicie, popychanie, potrząsanie, kopanie.
• przemoc emocjonalna : krzywdzenie ofiary odbywa się przy pomocy oddziaływań psychologicznych - poniżanie, wyśmiewanie, zawstydzanie, upokarzanie.
• przemoc seksualna : działa w obszarze zachowań seksualnych - zmuszanie do seksu, do niezaakceptowanych form współżycia.
• przemoc ekonomiczna : prowadzi do uzależnienia finansowego od partnera - ograniczanie dostępu do pieniędzy, odbieranie zarobionych pieniędzy, zmuszanie do pożyczania.
• zaniedbanie : niezaspokojenie potrzeb fizycznych i emocjonalnych - niedożywienie, brud, brak opieki medycznej, chłód emocjonalny, obojętność.

UKRYTY PROGRAM SZKOŁY
PROGRAM UKRYTY

• to to, czego uczy przebywanie w placówce oświatowej oraz czego mimowolnie uczy nauczycieli, a także nieuświadomione oczekiwania nauczycieli wobec dzieci nie ujęte w oficjalny program szkoły, jej cele nauczania.

• to wszystko, czego uczniowie uczą się, co poznają i czego doświadczają w szkole, a co jest poza oficjalnym programem nauczania, poza oficjalnymi celami nauczania, poza tym, czego świadomie chce nauczyć nauczyciel, a co jest niezmiernie ważne dla efektów uczenia się dzieci w szkole.

• jest nieodłącznym składnikiem każdej szkoły. Wielu nauczycieli nie zdaje sobie sprawy z jego istnienia i znaczenia. Program ten funkcjonuje w tekstach zawartych w podręcznikach, języku, rozkładzie zajęć, systemie ocen, oczekiwaniach nauczycieli, sposobie oceniania czy rytuale szkolnym.

EFEKTY UKRYTEGO PROGRAMU:
• czyni z wychowanków ludzi instytucji,
• szkoła nie wpływa na twórczy rozwój dziecka,
• zmusza uczniów do wypracowywania pewnych strategii zachowań nastawionych na przetrwanie w warunkach szkoły (oczekiwanie, nuda, uzależnienie od nauczyciela, ograniczenia czasowe itp.), odnosi się głównie do wychowania moralnego,
• sprawia, że wychowankowie stykają się z selekcją ludzi ze względu na płeć, wiek, osiągnięcia.

---