Metrologia:

1.Wymagania geodezyjne wynikające z Prawa Budowlanego.

Działalność geodezyjną regulują przepisy GUGiK. W instrukcjach geodezyjnych mieszczą się obowiązujące wymagania stawiana końcowym wynikom opracowań. Dotyczą one dokładności wyników, składu operatu, formy opracowań itp. Wytyczne techniczne są to zalecenia związane z wykonywaniem etapów pośrednich. Przy wykonywaniu prac geodezyjnych dla poszczególnych branż oprócz przepisów obowiązują przepisy resortowe. Jest prawo geodezyjne i kartograficzne, ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym, prawo budowlane.

2.Pomiary inwentaryzacyjne.

Pomiary inwentaryzacyjne są to pomiary wykonywane przed rozpoczęciem budowy. Związane są z właściwym wytyczeniem budynków lub innych obiektów oraz określeniem ich miejsca w terenie.

3.Pomiary realizacyjne.

Pomiary realizacyjne obejmują następujące zagadnienia: opracowanie geodezyjne projektu (plan generalny projektu), wytyczenie projektu do robót ziemnych, geodezyjna obsługa budowy, pomiary odkształceń budowli, prace związane z opracowaniem geodezyjnego planu inwestycyjnego i inwentaryzacyjnego.

4.Pomiary w trakcie eksploatacji obiektów.

Pomiary geodezyjne wykorzystuje się również w czasie eksploatacji obiektów. Szczególną rolę mają geodezyjne pomiary odkształceń. Wyznacza się wielkości przmieszczeń elementów obiektów i podłoża gruntowego, bada się zgodność warunków geometrycznych elementów konstrukcji z warunkami normowymi. Prowadzi się obserwacje wzajemnych przemieszczeń punktów kontrolnych jak i ich ruchów bezwzględnych.

5.Co to jest geoida, Geoida zerowa, układ wysokościowy Kronsztadt.

Geoida jest powierzchnią stałego potencjału, a kierunek siły ciężkości jest prostopadły do jej powierzchni w każdym jej punkcie, jest to teoretyczna powierzchnia, odpowiadająca powierzchni Ziemi, nie można opisać jej matematycznie.

Geoida zerowa.

Kronsztadt.

6.Zasaday i metody odwzorowania powierzchni kuli na powierzchnie płaską.

W celu wykonani płaskiego obrazu należy przenieść elementy z fragmentu powierzchni kuli lub elipsoidy na płaszczyznę, na pobocznicę stożka lub na pobocznice walca i rozwinąć na płaszczyźnie. Wybór rozwoju odwzorowania zależy od kształtu powierzchni odwzorowywanej, a wielkość powierzchni jest tak ograniczona, aby zniekształcenia nie przekraczały założonych. Są odwzorowywania wierno-kątne, wierno-długościowe, wierno-polowe.

7.Def. współrzędnych geograficznych.

dl.geograficzna- kąt dwuścienny między płaszczyznami południka z których jedna przechodzi przez punkt Greewich na przedmieściu Londynu, a druga przez zadany pkt. na Ziemi (pkt. leżące na wschód od południka Greewich mają długość geograficzną ujemną oznaczoną E, pkt. leżące na zachód - dodatnią oznaczoną W)

szerokość gograficzna - kąt między kierunkiem pionu w danym pkt. na Ziemi a płaszczyzną równika (pkt. leżące na północ od równika mają szerokość geograficzną dodatnią oznaczaną N, pkt. leżące na południe od równika ujemną oznaczoną S)

8.Co to jest skala mapy z jaką dokładnością mierzyć dlugości dla zadanej skali mapy.

Skala mapy - stosunek liczbowy przedstawiający wielkość zmniejszenia odległości na mapie rzeczywistych odległości w terenie

Skala: od 1:500 - skala dla terenów śródmiejskich lub przewidywanych do intensywnego zainwestowania, terenów stacji, szlaków kolejowych - dokładność 0,15m;

od 1:1000 - tereny miast, aglomeracji miejskich i przemysłowych, tereny wsi, szlaki kolejowe dokładność 0,30m

od 1:2000 - pozostałe tereny osiedlowe, zwarte, większe obszary rolne i leśne na terenach miast dokładność 0,60m

od 1:5000 - tereny o rozproszonej zabudowie, grunty rolne i leśne na terenach gmin dokładność 1,5m

9.Ogólny cykl powstania mapy.

Materiał na podstawie którego sporządza się mapy stanowi wynik pomiaru sytuacyjno-wysokościowego. Etapy: przygotowanie arkusza sekcyjnego, naniesienie pkt. osnowy sytuacyjnej, naniesienie sytuacji na arkusz mapy, opisanie pikiet rzędnymi wysokościowymi, interpolacja warstwic. Punkty sytuacyjne stabilizuje się specjalnymi trzpieniami o zasdanej wysokości. Mogą to być również repery, które albo mają zadaną już wysokość państwową albo posiadają lokalną wysokość.

10.Cechy mapy analogowej (konwencjonalnej) i mapy cyfrowej.

Mapa analogowa - papier na którym odwzorowano w sposób kartograficzny powierzchnie ziemi na płaską powierzchnię papieru, używając symbolów i znaków graficznych, wykonana w postaci graficznej.

Mapa cyfrowa - mapa wyjściowa do prac projektowych, każdy punkt ma swoje współrzędne Mapa jest w postaci cyfrowej, punkty nanoszone są z dokładnością do kilku centymetrów.

11.Mapa zasadnicza - co stanowi jej treść, skala.

Podstawowym materiałem kartograficznym jest mapa zasadnicza. Wykonuje się ją w skalach 1:5000;1:2000;1:1000;1:500 na podstawie pomiarów terenowych, w jednolitym państwowym układzie współrzędnym i w odpowiednim układzie sekcyjnym. Treścią mapy zasadniczej są obiekty naziemne, uzbrojenie terenu, granice własności, granice użytków rolnych, hydrografia i rzeźba terenu. Mapy tematyczne powstają na podstawie mapy zasadniczej

12.Mapa do celów projektowych. Skala ,treść, wymogi ogólne mapy.

13.Jakimi znakami stabilizuje się punkty sytuacyjne, jak wyglądają znaki wysokościowe.

14.Na czym polega system GPS. Metody pomiaru, stacje, dokładności.

Podstawę systemu GPS stanowi konstelacja satelitów które tworzą przestrzenną sieć punktów o znanych współrzędnych. System kontrolujący składa się z 4 stacji bazowych, 3 korygujących i 1 stacji głównej Jego organizacją zajmuje się Departament Obrony USA.

Metody pomiaru: statyczna- jedo-godzinne oraz dłuższe obserwacje, co najmniej 2 odbiorniki, jest to metoda najwyższej dokładności jaką można uzyskać poprzez GPS; kinematyczna - metoda nawigacyjna Jeden odbiornik pracuje jako stacjonarny, drugi na poruszającym się obiekcie. Wynik uzyskiwany jest natychmiastowo.

Dokładność: nawigacyjne - mało dokładne (1 do 100m); geodezyjne - bardzo dokładne (od 0,01 do 1m). Na dokładność ma nie tylko sprzęt, ale również technika pomiarowa. 24(+4) satelity z nadajnikami na 6 orbitach na wysokości 20200km okrążające Ziemię co 12 godz.

15. Co to są błędy grube, systematyczne, przypadkowe, przykłady:

błąd gruby- jest wynikiem pomyłek czyli złego odczytania wartości lub pomyłki w zapisie. Sposobem ich kontroli może być powtórzenie pomiaru

błąd systematyczny - są wynikiem nieprawidłowego działania przyrządu pomiarowego np. błąd kolinacji, indeksu, nie równoległość osi celowej do osi libelli

błąd przypadkowy - nie mamy wpływu, zawsze występują, nie da się go jednoznacznie określić, nie wiemy kiedy wystąpił. Aby go wyeliminować wykonuję się średnie arytmetyczne i odchylenie standardowe

16. Co to są prawa Hagena?

Błędami przypadkowymi rządzą 3 hipotezy Hagena:

I Błąd o wartości mniejszej ma większe prawdopodobieństwo wystąpienia niż błąd o wartości większej.

II błędy dodatnie i ujemne równe co do wartości bezwzględnej występują z tym samym prawdopodobieństwem.

III Największe prawdopodobieństwo wystąpienia ma błąd równy 0.

17. Co nazywamy w geodezji błędem średnim- zinterpretować na krzywej Gaussa!

Wartość najbardziej prawdopodobna to wartość średnia.

Błąd średni pojedynczego pomiaru:

18. Obliczyć......?

POMIAR DŁUGOŚCI

19. Jak przebiega tyczenie prostej?

20. Pomiar długości za pomocą przymiaru.

Pomiar długości bezpośredni mierzymy bezpośrednio za pomocą wzorca długości.

D= nl + r

l-wzorzec długości

r-reszta która została z pomiaru

n-liczba wzorców długości odmierzonych.

Odkładamy pełną długość taśmy + reszta

21. Co to jest poprawka komperacyjna długości?

Niektóre przyrządy mogą być mniej dokładne np.: taśma 20 m ma naprawdę 19,5 m wtedy nakładamy poprawkę i uwzględniamy tą zmianę w obliczeniach, zależy ona od producenta, aby ją ustalić mierzymy długość odcinka nam znanego w tym przedziale.

22. Jak wprowadza się poprawkę termiczną?

Długość w innych temp. może być różna (długość przyrządu mierzącego), trzeba to uwzględnić w pomiarach.

23. Dalmierz kreskowy? Jamka z fajką w rece....

24. Dalmierz elektromagnetyczny.

Pomiaru odległości dokonuje się na podstawie pomiaru czasu, w jakim powraca sygnał radiowy wyemitowany w kierunku przedmiotu lub na podstawie różnicy faz fal elektromagnetycznych emitowanej i rejestrowanej.

To przyrząd służący do pomiaru odległości bez potrzeby jej przebywania.

2D = v*t

v- prędkość fali

t-czas, w jakim fala pokonała tą droge

2D - 2 odległości (tam i nazad)

Obecność atmosfery (wilgotność, temp, ciśnienie) zmienia długość fali (przed pomiarem trzeba wprowadzić temp i ciśnienie- uwzględnić poprawkę termiczną.

Nie mierzymy czasu ale przesunięcie fazowe.

POMIAR KĄTÓW

25. Kąt pionowy i poziomy.

Kąt poziomy - kąt dwuścienny zawarty między dwoma promieniami wychodzącymi z jednego punktu.

Kąt pionowy - zawsze go odnosimy do pewnej poziomej płaszczyzny na której leży punkt z którego chcemy dokonać pomiaru i dowolny punkt na lub pod płaszczyzną.

26. Węgielnica pryzmatyczna.

Służy do wyznaczania katów prostych

27. Co to jest przewaga libeli.

Wartość kątowa z powodu przesunięcia się bąbelka o jedną działkę:

Śrubki rektyfikacyjne libeli - śrubki poziomujące układ.

28. Teodolit :

• instrument geodezyjny służący do pomiarów kątów poziomych i pionowych

Ze względu na dokładność dzielimy na:

1. Malej klasy dokładnościowej - chcarakteryzuje odczyt kreskowy głównie do pomiarów ciągów sytuacyjnych, niższych rzędów, do niedużych prac tyczeniowych.

2. Średniej klasy dokładnościowej - zazwyczaj odczyt skalowy głównie do pomiarów kątów pionowych i poziomych w ciągach sytuacyjnych, do prac tyczeniowych oraz określenia pionowości np.: słupów.

3. Jednosekundowe- musza posiadać 30-stokrotne powiększenie;

• Przyrząd topograficzny składa się z lunety celowniczej, limbusa (2 koła z podziałką kątową, ustawione w pionie i poziomie), spodarki (element mocujący z libelami do ustawienia przyrzadu w pionie i poziomie) i statywu (trójnóg).

29.Osie geometryczne w teodolicie.

Oś główna i oś obrotu powinny być w stosunku do siebie prostopadłe.

Oś Celowa- prosta przechodząca przez 2 punkty: przez środek optyczny obiektywu
i środek siatki celowniczej. Oś celowa prostopadła do osi obrotu.

30.Błędy instrumentalne teodolitów optycznych:

kąty poziome

• błąd kolinacji - oś celowa nie prostopadła do osi obrotu lunety,

• błąd inklinacji - oś obrotu lunety nie prostopadła do osi głównej

• błąd libeli rurkowej - oś libeli nie prostopadła do osi głównej.

• Błąd libeli okrągłej - płaszczyzna libeli okrągłej nie prostopadła do osi głównej

• błąd pionownika optycznego- eliminacja błedu przez śrubki rektyfikacyjne - regulacja

kąt pionowy:

• błąd indeksu (błąd miejsca zerowego) - nie zachowany warunek miejsca zera, eliminacja błędu przez pomiar w dwóch położeniach lunety.

31. Metoda kierunkowa

O_L O_P

O_L- kierunek lewy

O_P - kierunek prawy

32. Centrowanie teodolitu:

• manewrowanie nóżkami statywu

• śruby ustawcze spodarki - centrujemy nad punktem.

• Wstępne poziomowanie - libela pudełkowa (wydłużamy i skracamy nogi statywu )

• Sprawdzamy czy teodolit jest nad punktem jeśli nie to jeszcze raz!

33. Zapis pomiaru i obliczenie kąta poziomego w dzienniku.

34. Co daje pomiar kąta poziomego w dwóch położeniach libeli.

Eliminacja błędu indeksu i błędu miejsca zera.

35. Czynności na stanowisku związane z pomiarem kąta pionowego.

36. Obliczenie kąta pionowego na podstawie odczytów wykonanych w dwóch położeniach lunety.

37. Błąd libelli alidadowej w teodolicie.

Płaszczyzna libeli okrągłej nie prostopadła do osi głównej instrumentu.

Eliminacja- nie da się go wyeliminować w pomiarze - usunięcie mechaniczne śrubkami rektyfikacyjnymi.

39.Ukłądy współrzędnych sytuacyjnych. Jaki ukł. Obowiązuje w Polsce i jak jest zbudowany. Kiedy stosuje się układ lokalny. Co to jest ukł. Geocentryczny.

Układ współrzędnych sytuacyjnych:

a)elipsoida Pascala

b)związany z elipsoidą Krosowskiego.

c)związany z GPS 80

Układy obowiązujące w Polsce:

a)elipsoida Pascala

b)śląskie - odwzorowanie na walec,

c)walec wielokątny - GPS 80

Układ geocentryczny - ukł. Gdzie przyjęto że Ziemia stanowi centrum wszechświata.

40.Co to jest osnowa sytuacyjna.

Osnowa podstawowa zbudowana w postaci ciągów sytuacyjnych dowiązanych do punktów osnowy państwowej.

Osnowa szczegółowa punkty zagęszczające osnowę podstawową

Osnowa pomiarowa - sieć punktów zagęszczających teren w oparciu o które wykonuję się pomiary(cechy te zaznaczone są w terenie w sposób trwały)

41. osnowa lokalna w formie prostego związku liniowego. Jak zbudować osnowę lokalną.

Układ lokalny-mały obszar od 1 do 2 ha

prosta osnowa-w postaci odcinka

42Jak rozbudować zagęścić osnowę państwową.

43Co to jest ciąg poligonowy

Sieci poligonowe zewzględu na ich dokładność pomiarów i wyznaczanie współrzednych dzieli się na precyzyjne i techniczne dzięki możliwości łatwego dostosowania ciągów poligonów do warunków terenowych, zastosowanie ich jest szerokie. Wykorzystywane są do prac topograficznych, inwentaryzacyjnych i realizacyjnych

44.Jaki znasz metody zdejmowania szczegółów.

45.Zdjęcie szczegółów metodą rzędnych i odciętych, przebieg pomiaru, zasady

46.Zdjęcie szczegółów metodą biegunową. Czym mierzy się w tej metodzie długości. Przebieg pomiaru zasady prowadzenia szkicu, dokładność pomiaru, jak i czym się kartuje

47.Jakie możliwości pomiarowe ma instrument typu „total station”. Przebieg pomiaru, rejestracja wyników, zasięg dokładność.

48. Co to jest wysokość w układzie lokalnym i państwowym?

49. Zasada niwelacji geometrycznej.

Obliczenie różnicy wysokości na przęśle (wyjaśnij zasadę na rysunku)-przekrój pionowy przez stanowisko niwelatora.

Niwelacja geometryczna polega na wytyczeniu płaszczyzny poziomej, stycznej do powierzchni poziomej na stanowisku instrumentu i na odmierzeniu od niej pionowych odcinków do punktów, których różnicę wysokości mamy wyznaczyć.

Niwelacja w przód

b h_AB=a-b

a

B

A

50. Na czym polega niwelacja trygonometryczna. Sposób wyznaczania wysokości, dokładność wyjaśnij na rysunku

Polega na określeniu różnicy wysokości punktów bliskich lub odległych, na zasadzie pomiaru teodolitem kąta pionowego, przy znanej odległości d od stanowiska teodolitu do punktu o wysokości wyznaczonej. Dokładność pomiaru różnicy wysokości 1-10cm w zależności od odległości między punktami.

x

h H

d

51Budowa i zasada działania niwelatora libellowego ze śrubą elewacyjną

W skład niwelatora wchodzą następujące części zasadnicze: luneta, libela rurkowa, alidada, spodarka. Luneta tego niwelatora spoczywa na dwóch dźwigarach jeden z nich połączony jest przegubowa z alidadami, a drugi może być podwyższany lub obniżany za pomocą śruby elewacyjnej. Dotychczas najbardziej rozpowszechniony.

52Jak działa niwelator automatyczny. Przebieg pomiaru.

53. Błąd nie równoległości osi celowej, osi libeli niwelacyjnej, wykrywanie i rektyfikacja.

Oś celowa równoległa do osi libeli niwelacyjnej(rewersyjnej)warunki instrumentalne.

Rektyfikacje-czynności związane z usunięciem błędów instrumentu

54Zasada działania niwelatora precyzyjnego, uzyskiwanie dokładności. Ile wynosi błąd średni niwelacji precyzyjnej na 1km.

58 Co oznacza pojęcie kartowanie mapy?

Zespół czynności terenowych, których zakres uwarunkowany jest celem oraz przyjętą skalą mapy - niezbędnych do zebrania informacji o warunkach obszaru badań oraz przedstawieniu ich w formie mapy uzupełnionej zestawieniami, tabelami

59Omówić przebieg powstawania mapy zasadniczej.

Mapa zasadnicza to podstawowe opracowanie kartograficzne dla potrzeb gospodarki narodowej i planowani przestrzennego Projektowanie ma dwa zasady treści:

a)obligatoryjna:

-elementy ewidencji,

-elementy osnowy geodezyjnej,

-elementy uzbrojenia terenu,

b)fakultatywna - na życzenia klienta

-prowadzi się ją w układzie warstwowym jest ona mapą sytuacyjno wysokościową, służy do szczegółowego projektu

60. Co to jest układ zasadniczy? Godło mapy.

Układ arkuszy sekcyjnych-sortowanie pikiet (wg zasadniczej skali, układu, strefy.)

i warstwy (wg zadanej listy kodów)

Godło mapy-ciąg oznaczeń liczbowych i literowych

61Co to są warstwice na czym polego interpolacja warstwic. Wyznaczyć wysokość punktu na mapie.

Warstwice - linie (krzywe), które łączą punkty o tej samej wysokości, nie mogą się przecinać, są współkształtne mniej więcej równoległe najczęściej zamknięte.

Interpolacje - łączenie punktów o tej samej wysokości.

fazomierz

nadajnik

odbiornik

pryzmat

---