Rupert Brown - Tożsamość społeczna a stosunki międzygrupowe
1. Tożsamość społeczna a konflikt międzygrupowy
tożsamość społ. jako pochodna przynależności grupowej
ludzi wolą mieć pozytywne niż negatywne pojęcie własnej osoby. ponieważ część naszego pojmowania siebie określa nasza przynależność grupowa; wynika z tego preferencja dla pozytywnego, a nie negatywnego spostrzegania własnej grupy
wartość naszej grupy oceniamy poprzez porównanie z innymi grupami
tendencja do zniekształceń w porównaniach międzygrupowych, poszukiwanie sposobów korzystnego odróżnienia grupy własnej od grup obcych -> „ustalanie odrębności pozytywnej”
źródłem konfliktów mogą być zróżnicowanie „grupa własna - pozytywne” i „grupa obca - negatywne”, ale też zróżnicowanie oczekiwania wobec zachowań grupy własnej i obcej
2. Reakcja na nierówność statusu
grupy o wysokim statusie maja większą skłonność do faworyzowania własnej grupy niż grupy o niskim statusie
różnicowanie międzygrupowe może pełnić odmienne funkcje w poszczególnych grupach
grupy o wysokim statusie - utrzymanie uzyskanej wcześniej dominacji
grupy statusu równego - funkcja ustanowienia jakiejś odrębności
porównywanie się do grupy o podrzędnym statusie, zapewnia to rezultaty bardziej korzystne dla grupy własnej
pominięcie tych wymiarów porównania, na których uwidacznia się niższość grupy podrzędnej, i znalezieniu nowych wymiarów, tak by grupa mogła uzyskać jakiś prestiż
tożsamość społ. jako pochodna przynależności grupowej; głównym motywem leżącym u podłoża dyskryminacji międzygrupowej i stronniczości (Tajfel, Turner)
związek przyczynowy między samooceną o dyskryminacją międzygrupową
ludzie przejawiają dyskryminację w celu podniesienia samooceny gdyż przedkładają pozytywny obraz własnej osoby nad neutralny lub negatywny
niska samoocena, wywodząca się np. z przynależności do grupy o niskim statusie lub stygmatyzowanej, powoduje dyskryminację międzygrupową w celu podniesienia samooceny do „normalnego poziomu”
3. Identyfikacja z grupą a faworyzowanie grupy własnej
istotnym wyznacznikiem tego czy identyfikacja z grupą będzie związana ze stronniczością na rzecz grupy własnej jest dominujący w danej grupie poziom indywidualizmu bądź kolektywizmu (współpraca wewnątrzgrupowa i osiąganie grupowe) oraz skłonność do dokonywania porównań międzygrupowych
4. Tożsamość społeczna a harmonia międzygrupowa
hipoteza kontaktu: najlepszym sposobem redukcji napięć i wrogości między grupami jest doprowadzenie do różnych sposobów kontaktowania się między nimi. Nie wystarczy by grupy częściej się spotykały; sam kontakt nie zagwarantuje harmonii międzygrupowej
kontakt pomiędzy grupami powinien być niezobowiązujący i sporadyczny, lecz rozciągnięty w czasie i polegający na jakiejś wspólnej działalności
powinny istnieć jakieś ramy wsparcia oficjalnego i instytucjonalizacja dla nowej polityki integracji
optymalne jest by kontakt społ. odbywał się między osobami o równym statusie społecznym
rola kontaktu międzygrupowego w zmniejszaniu się niewiedzy co do grupy obcej
5. Krzyżowanie przynależności grupowych
kiedy dwie kategorie wzajemnie się krzyżują, wszelka dyskryminacja na podstawie kategorii pierwotnych zostanie zredukowana z powodu jednoczesnego działania efektów między- i wewnątrzgrupowych
kiedy przynależność do różnych kategorii zachodzi na siebie, istnieje możliwość wytworzenia się wspólnej tożsamości grupowej, która może zmniejszyć dyskryminacje wywołaną przez przynależność do tych kategorii z osobna
szansę na osiągnięcie zgeneralizowanej zmiany postawy stwarza zmiana wyrazistości tożsamości grupowej; istnieją 3 odrębne strategie:
dekategoryzacji - zawierają się wszelkie tożsamości grupowe
rekategoryzacji - uwypukla się tożsamość nadrzędną
kategoryzacji - analizuje się współpracę, zachowując jednocześnie odrębne tożsamości grup uczestniczących we wspólnych działaniach
tożsamość powstaje w wyniku porównywania
jak ludzie tworzą grupy porównując się?
- podobieństwo jednostek
- wpływ zewnętrzny (np. rodzice, socjalizacja)
- praktyki w zachowaniu
Porównanie zakłada, że istnieją kryteria/ płaszczyzny/ wymiary postrzeganej rzeczywistości
(Festinger) porównywanie społ. kategoryzowanie (jest bardziej pierwotne, musza istnieć ustalone kategorie)
nie każda kategoria prowadzi do porównywania, natomiast każde porównanie społ. wymaga kategorii
chęć utrzymania pozytywnego obrazu samego siebie
kiedy porównujemy się z innymi i okazuje się, że nasza grupa jest pod jakimś względem gorsza, szukamy wtedy kategorii, w której my będziemy lepsi
poczucie własnej wartości - tożsamość społ. jest obroną przed negatywną oceną - dlaczego nie jest to proces zindywidualizowany?
jednostki dążą do takiej płaszczyzny, na której wypadną lepiej niż inna grupa
zarówno członkowie niższych grup jak i wyższych tworzą nowe kategorie /szukają różnic/ które pozwolą odróżnić się od innych budując jednocześnie tożsamość społ.
tworzenie grup ma charakter relacyjny, konflikt jest wpisany w relacje międzygrupowe
TOŻSAMOŚĆ SPOŁECZNA -> ta część naszego pojmowania siebie, która wywodzi się z naszej przynależności jako jednostek do jakiejś grupy społ. (lub grup) wraz z wartością i znaczeniem emocjonalnym przywiązywanymi do tej przynależności
3 składniki:
1) aspekt poznawczy - świadomość przynależności do grupy, czyli autokategoryzacja)
2) aspekt ewaluatywny - jak dalece grupa jest uważana za dobrą lub złą
3) aspekt emocjonalny - uczucie przywiązania do grupy
gdy ktoś naruszy poczucie naszej własnej wartości pojawia się lęk
proces tworzenia się poczucia własnej wartości jest ochroną przed lękiem
strategie obrony własnej tożsamości:
- uwypuklanie własnych pozytywnych cech i cech negatywnych przeciwników
- zmienianie tożsamości
- zmienianie systemu społecznego, w którym funkcjonują jednostki (strategia grupowa)