„Nosimy” w sobie przeświadczenie, że wszelkiego rodzaju szkoły prywatne zarezerwowane są wyłącznie dla dzieci bogatych rodziców. A pieniądz pozwala tejże młodzieży na każde zachowanie i brak sumienności w nauce. Jednak czwartkowa (26.11.2009) wizyta w Prywatnym Liceum Sióstr Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny - Prezentek i Publicznym Gimnazjum nr 53 w Krakowie prawdopodobnie zmieniła lub przynajmniej wpłynęła na nasze postrzeganie. Pierwszym, co przykuło moją uwagę, były uśmiechnięte buzie i w miarę swobodne zachowanie uczniów tej placówki. Wcześniej odbierałam szkoły katolickie jako odpowiedniki klasztorów z posępnymi i pogrążonymi w modlitwie twarzami. W tym budynku mieszczącym się przy ulicy św. Jana, na co dzień przebywa do 300 osób. Ta liczba jest ogromna biorąc pod uwagę niezbyt dostosowane do potrzeb szkoły warunki lokalowe (niski sufit i wąskie korytarze) budynku. Szkoła zaadaptowała zarówno parter jak i pierwsze piętro kamiennicy. Aby zostać przyjętym do gimnazjum, potencjalny uczeń i jego najbliższa rodzina muszą być wyznania katolickiego, potrzebna jest opinia od proboszcza i wychowawcy oraz świadectwo ukończenia szkoły podstawowej. Na pierwszym miejscy władze szkoły, a więc Siostra Dyrektor s. mgr Ewa Mierzwa i Rada Szkoły stawiają wychowanie, a następnie nauczanie, dlatego tak istotna jest ocena z wychowania w szkole podstawowej. Następnie następuje rozmowa kwalifikacyjna w obecności rodziców i podpisanie regulaminu szkoły, do którego zarówno nauczyciel, pedagog, rodzic jak i uczeń mają prawo się odwoływać. Jeśli chodzi o inne przepisy, to dość konserwatywne są te związane z ubiorem i wyglądem wewnętrznym. Noszenie ciemnogranatowego mundurku z logo szkoły, limit kolczyków w uszach (nie więcej niż jeden w każdym) i zakaz farbowania włosów to podstawowe zasady. Ogromną wagę przywiązuje się do świąt kościelnych, a datą szczególnie ważna jest 21.11, kiedy obchodzi się w kościele wspomnienie Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny. Wtedy też miejsce ma ślubowanie pierwszoklasistów w Gimnazjum, a mszę celebrują znamienite osoby duchowne (ostatnio kard. F. Macharski). Długa, bo aż 383-letnia tradycja szkoły czerpie z duchowości Sióstr Prezentek opartej na charyzmacie Założycielki Zgromadzenia Sługi Bożej Matki Zofii z Maciejowskich Czeskiej. Ta Służebnica Boża oddała siebie i swoje dobra materialne (min. dom przy ul. Szpitalnej 17, gdzie obecnie mieści się internat dla dziewcząt) dziewczętom szczególnie ubogim i potrzebującym, aby te realizowały swoją edukację. Obecnie dzieło Matki Zofii jest skrupulatnie realizowanie przez Zgromadzenie Sióstr Prezentek, które są organem prowadzącym. Pobierają one czesne, jednak nie otrzymują żadnych innych dotacji od Urzędu Miasta. Zatrudniają doskonałą kadrę nauczycielską, w tym cztery anglistki, spośród, których mgr Karolina Strzelec była uprzejma przybliżyć nam specyfikę pracy nauczyciela w tak wyjątkowej szkole. Najbardziej motywująca jest atmosfera współdziałania i pomocy koleżeńskiej, oraz obustronny szacunek, nauczyciela i ucznia. Młodzież nie tylko może pochwalić się doskonałymi wynikami w nauce, ale także zachowaniem autorytetu nauczyciela i pomocą udzielną kolegom i koleżankom. Sam fakt, że nie odnotowano dotychczas żadnego przypadku użycia alkoholu, narkotyków lub papierosów przez uczniów. Pokazuje to jak dobre wzorce szkoła przekazuje swoim podopiecznym. Program nauczania dostosowany jest do potrzeb każdego ucznia. Przeprowadzona została specjalna ankieta, aby zbadać to, jaki styl uczenia się preferują uczniowie i tym samym móc uczyć jak najbardziej efektywnie. Podjęta została także współpraca z różnymi ośrodkami pomocy specjalistycznej. To, że w szkole na 300 uczniów aż u 80 stwierdzono dysleksję, dysgrafię, dysortografię lub dyskalkulię zobowiązuje. Takie podejście ze strony kadry nauczycielskiej sprawia, że uczniowie wiedzą, że szkoła dba o nich. Placówka pełna jest dzieci już od godziny 7 w dniach, gdy lekcje zaczynają się od 8. Ta młodzież chce uczyć się na takich warunkach i zasadach, jakie proponuje uczelnia. W dzisiejszym świecie zawód nauczyciela spotyka się z coraz mniejszym poszanowaniem ze strony podopiecznych, dlatego tak cieszy fakt, że jest miejsce, gdzie jasno wytyczno zasady, przestrzegane
Siostry Prezent(ki) prosto z Nieba!
Dar Dysleksji
objawy
trudności podobne jak w języku polskim: ubogie słownictwo, zniekształcanie wyrazów mało znanych, przy czytaniu długo utrzymuje się technika literowania, występują kłopoty z syntezą dźwięków, w czytaniu nie uwzględniane są znaki przestankowe, błędy w czytaniu: mylenie wyrazów o podobnym brzmieniu, zniekształcanie słów, błędy typu fonetycznego - fonetyczna deformacja słów, szczególne trudności w pisaniu ze słuchu wynikające z kłopotów z dokonaniem prawidłowej analizy dźwiękowej dyktowanych wyrazów, trudności z wyodrębnieniem wyrazów ze zdań, z zapisaniem wyrazów nieznanych, zmiana kolejności wyrazów w zdaniu;
trudności z opanowaniem nowych obrazów graficznych wyrazów,
trudności z prawidłową wymową,
trudności z prawidłowym zapisem wyrazów.
JAK NAUCZYCIEL MOŻE POMÓC UCZNIOWI Z DYSLEKSJĄ
Uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce czytania i pisania nauczyciel powinien traktować w sposób zindywidualizowany w procesie dydaktyczno - wychowawczym zarówno w zakresie wymagań jak i oceniania.
Uczeń powinien siedzieć blisko nauczyciela, wydłuża to czas koncentracji uwagi na lekcji, ośmiela go do zadawania pytań, gdy czegoś nie rozumie, pomaga nauczycielowi kontrolować prace ucznia np. sprawdzać czy nadąża z przepisywaniem tekstów.
Nauczyciel powinien częściej sprawdzać zeszyty, ze względu na skłonność do zniekształcania informacji. Uczeń z dysleksją może popełnić błędy również przy przepisywaniu tekstu z tablicy, gdy ma tekst przed sobą, gdy zna reguły ortograficzne i gramatyczne - nie potrafi ich jednak zastosować.
Dziecka słabo czytającego nie odpytywać na forum klasy (uczeń z dysleksją powinien czytać głośno wobec innych dzieci tylko taki tekst, który uprzednio nauczyciel polecił mu opracować w domu). W przypadku ciężkiej dysleksji pozwolić na korzystanie z książek mówionych (korzystanie z taśm magnetofonowych z nagraniami lektur szkolnych).
Nie należy przeciążać dziecka większą ilością czytania i pisania. W przypadku dłuższych tekstów nauczyciel powinien przeznaczyć tylko fragment do czytania głośnego, z całym tekstem dziecko może się zaznajomić za pomocą czytania cichego, albo może mu to przeczytać rodzic, odpowiednio pouczony przez nauczyciela.
Dziecku, które ma problemy z “ładnym” pismem pozwolić długo pisać ołówkiem, a dziecku leworęcznemu pokazać (nauczyć je) prawidłowy chwyt narzędzia pisarskiego i ułożenia zeszytu.
W przypadku dysgrafii, gdy zmniejsza się czytelność pisma należy umożliwić uczniowi wykonanie prac kontrolnych na komput
erze lub maszynie do pisania.
Na końcu każdego zeszytu przedmiotowego założyć kolorowe słowniki wyrazów i wzorów i umożliwić korzystanie z nich na lekcjach oraz większych sprawdzianach.
Prace pisemne oceniać za wartość merytoryczną, popełniane błędy należy traktować jako materiał do ćwiczeń. Wskazane jest także danie dziecku dodatkowego czasu na wykonanie pracy pisemnej.
Zachęcać do korzystania ze słowników i leksykonów, szczególnie w pracach domowych.
Nie “wyrywać” do natychmiastowej odpowiedzi, gdy uczeń sprawia wrażenie “wyłączonego” (dyslektycy mają kłopoty z szybkim przypominaniem sobie terminów, dat, słówek, długich ciągów reakcji chemicznych).
Dać więcej czasu na wykonanie zadania (dzieci te często pracują wolniej) oraz stosować przerwy z powodu zwiększonej męczliwości tych uczniów. Cierpliwie czekać na odpowiedź, pomagać sugestiami.
W sposobie oceniania uczniów dyslektycznych powinno uwzględnić się różnorakie czynniki wpływające na jakość pracy i doceniać włożony wysiłek. Ocena w głównej mierze powinna dotyczyć poprawności wypowiedzi ustnych i strony merytorycznej prac pisemnych.
Wszelkie sprawdziany pisemne są niezwykle stresujące dla uczniów z dysleksją. W związku z tym konieczne jest wydłużenie limitu czasu na pisanie sprawdzianów.
Wzmacniać wiarę we własne siły podkreślając każdy nawet drobny sukces.
Zapewnić poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego, unikając m. in. niedomówień, sytuacji wieloznacznych i sytuacji, w których uczeń może być ośmieszony.
Wszyscy nauczyciele uczący dane dziecko powinni zapoznać się z opinią poradni. Zalecenia powinny być brane pod uwagę, gdy dziecko wykazuje się systematyczną pracą. Warto uświadomić sobie, że praca ta nie koniecznie musi przynieść zlikwidowanie występujących trudności czy nawet poprawę. Podstawą oceny ucznia dyslektycznego powinien być, zatem wysiłek i wkład pracy ucznia, a nie efekty.
NAUCZANIE JĘZYKÓW OBCYCH
Przejawiając deficyty funkcji słuchowych i wzrokowych, dzieci z trudnościami w czytaniu i pisaniu mają problemy nie tylko z nauką języka polskiego, ale także z opanowaniem języków obcych.
Na lekcjach należy zbliżać nauczanie do bardziej praktycznego wymiaru poprzez udział w grach i zabawach językowych, angażowanie wielozmysłowych doświadczeń dziecka. Zachęca się do nauczania opartego na kontaktach z językiem w sytuacjach codziennych, np. poprzez wymianę międzynarodową, udział w obozach i koloniach językowych z dziećmi posługującymi się danym językiem jako ojczystym.
Nauczyciel języka obcego powinien być poinformowany o diagnozie przejawianych przez dziecko zaburzeń i nie dyskwalifikować jego prac pisemnych z powodu braku poprawności zapisu. Większe znaczenie dla końcowej oceny powinny mieć tu wypowiedzi ustne ucznia.
Osoby z dysleksją nie powinny być traktowane jak osoby z trudnościami w uczeniu się, ale jak takie, które mają odmienne zdolności.
Prof. Albert Galaburda
(Międzynarodowe Towarzystwo Dysleksji im. Ortona, USA)
Prezentacja w Poradni Pedagogiczno - Psychologicznej dla Dzieci Dyslektycznych, w Krakowie przy ulicy Gertrudy 2, poprowadzona przez prezes Małgorzatę Niewodowską otworzyła nas na obecnie szeroko rozpowszechnione zjawiska dysleksji, dysgrafii, dysortografii, dyskalkulii i głębokiej dysleksji rozwojowej. Są to specyficzne trudności w opanowaniu, kolejno: umiejętności czytania; umiejętności pisania; dobrego poziomu graficznego pisma; umiejętności wykonywania operacji matematycznych; zarówno umiejętności czytania jak i pisania. Rosnąca w zawrotnym tempie ilość osób, u których trudności te zostały stwierdzone, sprawia, że wzrasta liczba Poradni Specjalistycznych. W samym Krakowie jest ich 8, jednak nawet ta liczba zaczyna być niewystarczająca. Do Poradni przy ulicy Gertrudy, która oferuje bezpłatną pomoc psychologiczną, pedagogiczna i logopedyczną, co roku zgłasza się 2,500 dzieci na blisko 6,000 wizyt. Poradnia oferuje pomoc w formie: badań diagnostycznych, opieki postdiagnostycznej (zajęcia terapeutyczno-kompensacyjne, terapia indywidualna, socjoterapia) oraz poradnictwa dla rodziców, nauczycieli. Innowacyjne są obecnie zajęcia metodą biofeedback, których zadaniem jest poprawienie koncentracji poprzez specjalnie zaprogramowane gry komputerowe. Metoda ta zapoczątkowana została w latach 60tych przez NASA do szkolenia przyszłych astronautów i obejmuje od 30u do 40u treningów.
Dowiedzieliśmy się, że według najnowszych badań nad dysleksją, możemy mówić o tzw. polietiologii, czyli wieloprzyczynowość dysleksji. Oznacza to, że dysleksja może być uwarunkowana zarówno genetycznie, jak i organicznie poprzez czynniki patogenne oddziałujące niekorzystnie na Centralny Układ Nerwowy w okresie prenatalnym. U jednego dziecka może występować kilka przyczyn dysleksji (rodzice dyslektyczni, ciąża zagrożona, poród ciężki) i może ona objawiać się różnymi trudnościami i różną głębokością zaburzeń. Diagnoza specyficznych trudności w uczeniu się lub dysleksji rozwojowej powinna zostać sformułowana najpóźniej do końca nauczania zintegrowanego, czyli po klasie III szkoły podstawowej i może ona zostać postawiona tylko u dziecka, którego rozwój intelektualny jest w normie. Jeśli u danego ucznia stwierdzi się dysleksję wystawiona zostaje opinia, którą rodzice mogą, lecz nie muszę przedstawić w szkole. Opinia ta nie ma zwalniać ucznia z pracy, ale usprawnić jego nauczanie. Nauczanie to powinno być prowadzone w oparciu o indywidualne programy, uwzględniające występujące dysfunkcje, indywidualne tempo uczenia się i konieczność wielokrotnego utrwalania materiału. Bardzo ważne jest, żeby uświadomić rodzicom, że ich dzieci potrzebują pomocy przy odrabianiu zajęć, systematycznych codziennych ćwiczeń usprawniających zaburzone funkcje przez dłuższy czas. Rodzice powinni być tolerancyjni w stosunku do dziecka i ofiarowywać mu wsparcie w pokonywaniu trudności. Dzieci dyslektyczne mają słabszy system nerwowy, szybciej się męczą, mają trudności w koncentracji uwagi, są bardziej wrażliwe i mało odporne na stres, dlatego tak istotne jest wparcie i zrozumienie. Ze strony nauczyciela ważną rolę odgrywa: pozytywne wzmocnienie, czyli pochwały za najdrobniejszy sukces; nie przeciążanie ucznia zbytnim czytaniem lub pisaniem, a w przypadku jednostki, która źle radzi sobie z pisaniem testów zastosować należy częstsze odpytywanie; ocenianie prac w pod względem merytorycznym, a nie ortograficznym, czy składniowym. Podstawą oceny ucznia dyslektycznego powinien być, zatem wysiłek i wkład pracy ucznia, a nie efekty. Aby to zrozumieć należy dobrze zapoznać się i rzetelnie stosować wszelkiego rodzaju metody, które ułatwią uczniowi naukę. Najlepiej sięgnąć po książki, które pisane są z perspektywy dyslektyka i dla niego samego. Odkrywają one przed nami nowy świat, być może dotychczas niezrozumiały. Zaczynamy się zastanawiać się, jak to możliwe, że tak banalna z naszej perspektywy czynności, jak choćby odczytanie jednego wyrazu z tablicy może być mordęgą. Otóż może i jak pokazuje książka Ronalda D. Davisa „Dar Dysleksji” dla każdego dyslektyka jest.
Muszę szczerze przyznać, że aż do momentu wysłuchania wykładu i przeczytania książki Ronalda D. Davisa moja wiedza na temat dysleksji była znikoma. Opierałam się tylko na fałszywym przeświadczeniu, że jest to choroba, którą można wyleczyć i na dobrą sprawę jest doskonała formą uchylania się od nauki. Wielokrotnie zdarzało mi się drwić z mojego przyjaciela, który nie był nigdy w stanie doczytać żadnej książki, zwalałam to na jego lenistwo zapominając, że dawno temu w zaufaniu powiedział, że jest dyslektykiem. Dysleksja była dla mnie nic nie znaczącym dodatkiem do przyjaciela, a teraz wiem, że może być kluczem do odszyfrowania jego osobowości. Teraz widzę, a przynajmniej staram się zobaczyć, jakie piekło musiał i musi nadal przeżywać, kiedy zmuszany jest do czytania czegokolwiek. Od kilku dni patrzę odmiennie na otaczający mnie świat. Kiedy moja znajoma powiedziała mi, że uczy 12letnią dziewczynkę angielskiego i że dawno nie spotkała tak mało pojętnego ucznia zganiłam ją i poprosiłam, żeby dowiedziała się, czy uczennica przypadkiem nie jest dyslektyczką. To by wszystko wyjaśniało. Dyslektycy nie są mniej pojętni oni po prostu muszą uczyć się inaczej. Największym problem dyslektyka jest ciągłe gubienie orientacji. Przeciętnej osobie też się to przydarza, gdy celowo obróci się kilkakrotnie dookoła własnej osi. Dyslektyk mimowolnie nieustannie właśnie tak się obraca. „Za symptomy dysleksji uważa się również dezorientację w czasie i w przestrzeni, a także dezorganizację i trudności ze zrozumieniem treści czytanych.” Trudno się, zatem dziwić, że takie dziecko ma znacznie obniżoną samoocenę i woli być postrzegane, jako leniwe. Zamyka się w swoim własnym świecie, choć ma tak ogromne możliwości i tak wielki talent, którym mógłby obdarować świat. Nikt niestety nie próbuje odkryć wrodzonego potencjału dyslektyka, a w tym wrodzonych zdolności do „łączenia rzeczy, rozumienia mechanizmów, elektroniki, instalacji, konstrukcji, sztuk wizualnych”. Taki potencjał na miarę geniusza musi zostać wzbudzony. Według Ronalda Davisa dysleksja nie jest skutkiem uszkodzenia mózgu ani nerwów, nie powstaje też z powodu wadliwej budowy ucha wewnętrznego czy gałki ocznej
Bez wzmocnień pozytywnych, pozostawieni sami sobie, nie radzą sobie z nauką, nadmiar trudności powoduje rezygnację, często jest przyczyną wagarów i złego zachowania.
Z badań podłużnych wynika, że dysharmonie w rozwoju nie maleją, ale mają tendencję do pogłębiania się, jeżeli nie podejmie się działań stymulujących rozwój w sferach, w których zaobserwowano zmniejszoną aktywność dziecka i niższy poziom wykonania czynności.
Indywidualny system wymagań i oceniania obejmuje obniżenie wymagań w zakresie poziomu ortografii, np. gdy praca jest poprawna pod względem treści i kompozycji, nie obniża się ocen z powodu błędów ortograficznych. Jednocześnie konieczne jest podniesienie wymagań w formie zwiększenia nakładu pracy ucznia, który powinien systematycznie wykonywać dodatkowe zadania związane z jego problemami w uczeniu się ( np. ćwiczenia dotyczące błędów popełnianych w tej pracy pisemnej).
Definicje podane podczas prezentacji:
Dysleksja - specyficzne trudności w opanowaniu umiejętności czytania, dysgrafia -
.
DYSLEKSJA jest wynikiem procesu myślenia i specyficzną reakcją na poczucie zamętu (dezorientacji).
Są dwa sposoby myślenia - werbalny i niewerbalny. Myślenie werbalne dokonuje się za pomocą słów, a niewerbalne wykorzystuje umysłowe obrazy pojęć lub idei. Dyslektycy preferują myślenie niewerbalne (myślenie obrazami). Słowa, które oznaczają realnie istniejące przedmioty nie sprawiają im kłopotu. Natomiast nie są w stanie myśleć słowami (słowa pułapki), których znaczenia nie są w stanie zobrazować (białe plamy). Prowadzi to do dezorientacji. Jest to zjawisko występujące powszechnie, pojawiające się w sytuacji przeciążenia bodźcami lub myślami, a także wtedy, gdy mózg otrzymuje sprzeczne informacje z różnych zmysłów i próbuje je dopasować do siebie. Chociaż dezorientacja jest zjawiskiem powszechnym, dyslektycy znacznie częściej jej doświadczają, sami ją też wywołują, nie wiedząc o tym.
W stanie dezorientacji zostaje zniekształcona percepcja. To, co spostrzegamy jako rzeczywiste, naprawdę nie jest zgodne z faktami i sytuacją w otoczeniu. Wypaczeniom ulegają głównie wrażenia ze zmysłu wzroku, słuchu, równowagi oraz poczucia czasu.
Dyslektyk nie myśli jak większość ludzi werbalnie (tzn. za pomocą słów), lecz przy pomocy trójwymiarowych obrazów oraz zmysłów. Podczas czytania dyslektyk napotyka niestety na trudności, ponieważ nie wszystkie elementy języka można zobrazować lub poczuć przy pomocy zmysłów.
Można „zobaczyć” w myślach rzeczowniki (np. pióro, książka, pies, dziecko), a także czasowniki (spać, jeść, jechać), ale jak wyobrazić sobie niektóre przyimki („o”, „po”, „u”), przysłówki („wcale”, nigdy”) lub zaimki („ten”, „ta”, „to”) czy niektóre czasowniki (mieć, być)?
Są to dla dyslektyka tw. słowa-pułapki, które sprawiają, że tworzący się w myślach obraz czytanego zdania staje się niespójny. Prowadzi to do zamętu, a dalsze usiłowania zrozumienia czytanego zdania i związana z tym ogromna koncentracja powodują uczucie zagubienia i w efekcie dezorientację. W stanie dezorientacji wszystkie zmysły (z wyjątkiem smaku) odbierają zniekształcone wrażenia. Mózg nie widzi już tego, co widzą oczy, lecz spostrzega zmieniony obraz, nie słyszy tego, co słyszą uszy, lecz inne dźwięki. Dezorientacja sprawia, że percepcja liter zmienia się, ulega wypaczeniu i czytanie staje się niemożliwe. Nie można poskładać wyrazów, gdy widzi się zniekształcone, poodwracane litery. Dziecko usiłując je przeczytać musi się nadmiernie koncentrować, co może powodować napięciowe bóle głowy, a skutkiem dezorientacji może być także uczucie przypominające zawroty głowy i nudności.
Słysząc słowo „dysleksja” kojarzymy je zazwyczaj z trudnościami w nauce pisania i czytania, ortografii i matematyki oraz z wolnym tempem uczenia się. Jest to tylko jedna ze stron dysleksji.
Umysł dyslektyka funkcjonuje w taki sam sposób jak umysły wielu genialnych ludzi. Te same funkcje umysłowe, które powodują dysleksję, są źródłem naturalnych zdolności i talentów, takich jak m.in.:
korzystanie z wrodzonej umiejętności przetwarzania i kreowania doznań percepcyjnych
wieksza wrażliwość na otoczenie
ponadprzeciętna ciekawość
myślenie obrazami, nie słowami
świetna intuicja i przenikliwość
myślenie i spostrzeganie ma charakter polisensoryczny (dyslektycy wykorzystują wszystkie zmysły)
realistycznie przeżywają swoje myśli
mają żywą wyobraźnię
Wymienione cechy, jeśli nie zostaną stłumione przez rodziców lub w procesie edukacji, dają w rezultacie wyższą od przeciętnej inteligencję i ponadprzeciętne zdolności twórcze w różnych dziedzinach. Sławni dyslektycy to m.in.:
Albert Einstein
Leonardo da Vinci
Winston Churchill
Aleksander Bell
Henry Ford
Nelson Rockefeller
Hans Christian Andersen
Walt Disney
Cher
Tom Cruise
Whoopi Goldberg
Danny Glover
Większość osób dyslektycznych wykazuje ok. 10 z niżej wymienionych cech lub zachowań.
Ogólne cechy i zachowania dyslektyka:
błyskotliwy, bardzo inteligentny, elokwenty, ale nie potrafiący czytać, pisać oraz literować
przez nauczycieli i otoczenie często uważany za leniwego, mało zdolnego, nieuważnego, niedojrzałego, „starającego się niewystarczająco” lub sprawiającego problemy wychowawcze
jego problemy z nauką nie są tak poważne, by otrzymać dodatkową pomoc ze szkoły
wykazuje się wysoką inteligencją emocjonalną, nie będącą przedmiotem egzaminów
zwykle zdaje świetnie egzaminy ustne, ale nie pisemne
czuje się mniej inteligentny niż inni, ma kiepską samoocenę, ukrywa słabość poprzez bardzo pomysłowe strategie
łatwo wpada we frustrację i gniew w czasie czytania podręczników lub w sytuacjach, gdy bywa odpytywany z przeczytanego tekstu
jest utalentowany w dziedzinach: aktorstwo, muzyka, sport, mechanika, sprzedaż, biznes, projektowanie, budownictwo i inżynieria
wydaje się być zamyślony, może być typem marzyciela, łatwo traci poczucie czasu
ma trudności z koncentracją uwagi
uczy się najlepiej poprzez działania manualne, demonstracje, eksperymenty, obserwacje oraz pomoce wizualne
Widzenie, czytanie i literowanie:
narzeka na zawroty głowy, bóle głowy lub bóle brzucha podczas czytania
odczuwa zmieszanie związane z literami, cyframi, słowami, kolejnością lub podczas wypowiedzi ustnych
w czasie czytania lub pisania stosuje powtórzenia, dodaje nieistniejące litery lub słowa, przestawia, omija, zamienia oraz przekręca litery, cyfry, słowa
skarży się na uczucie lub widzenie nie istniejącego ruchu podczas czytania
może mieć świetny wzrok i spostrzegawczość lub odwrotnie - brak głębszej percepcji wzrokowej
czyta kilkakrotnie ten sam tekst ze słabym rozumieniem
literuje fonetycznie i niekonsekwentnie
Mowa i słuch:
może przejawiać nadwrażliwość na bodźce słuchowe, słyszeć słowa, które nie zostały powiedziane lub zniekształcać to, co zostało powiedziane. Łatwo rozpraszają go bodźce słuchowe
ma trudności ze znalezieniem odpowiednich, by wyrazić to, co chce powiedzieć
mówi w mało precyzyjny, lakoniczny sposób
może mówić w sposób przerywany, nie kończyć zdań, jąkać się pod wpływem stresu, wymawiać dłuższe słowa w sposób nieprawidłowy lub przestawiać (zamieniać) zdania, słowa lub sylaby
Pisanie i zdolności motoryczne:
miewa problemy z pisaniem i odwzorowywaniem tekstu, może trzymać długopis w niewłaściwy sposób, pismo może być nieczytelne, a te same litery różnią się od siebie
może przejawiać pewną niezdarność, mieć nieskoordynowane ruchy (np. być słaby w grze w piłkę oraz innych grach grupowych)
może miewać skłonności do choroby lokomocyjnej
może być leworęczny, oburęczny oraz często mylić lewą i prawą stronę oraz „pod” i „nad”
Matematyka i zarządzanie czasem:
może mieć trudności z określeniem czasu i zarządzaniem nim, mieć trudności z punktualnością
może mieć trudności z przyswajaniem informacji w określonej kolejności oraz z wykonywaniem zadań, wymagających okreslonej kolejności czynności
pomaga sobie liczeniem na palcach lub innymi „sposoby”, często zna prawidłową odpowiedź, lecz nie potrafi rozpisać jej w postaci równania
może mieć trudności w liczeniu przedmiotów lub posługiwaniu się pieniędzmi
potrafi rozwiązywać proste równania, ale nie udaje mu się rozwiązywać zadań z treścią; nie daje sobie rady z wyższą matematyką
Pamięć i procesy poznawcze:
świetna pamięć długotrwała zdarzeń, miejsc i twarzy
kiepska pamięć do kolejności faktów i informacji, których sam nie doświadczył
w przetwarzaniu informacji posługuje się przede wszystkim obrazami i uczuciami, a nie dźwiękami i słowami (nie "słyszy" własnych myśli)
Zachowanie, zdrowie, rozwój i osobowość:
może przejawiać skłonności do nieporządku lub do przesadnego uporządkowania
może być klasowym klownem, sprawiać problemy wychowawcze lub odwrotnie - być bardzo zamknięty w sobie
niektóre etapy rozwojowe (takie jak mówienie, raczkowanie, chodzenie, zawiązywanie sznurowadeł) mogą u niego wystąpić dużo wcześniej lub dużo później niż wskazują normy
może mieć skłonność do infekcji i alergii, przejawiać nadwrażliwość na jedzenie, dodatki i produkty chemiczne zawarte w pożywieniu
może spać bardzo głęboko lub bardzo płytko, może mieć skłonność do nocnego moczenia się (niezależnie od wieku)
może być bardzo odporny lub bardzo nieodporny na ból
ma silne poczucie sprawiedliwości, jest emocjonalnie wrażliwy
gdy jest pod wpływem stresu, presji czasu, jest zakłopotany lub chory, liczba popełnianych błędów wzrasta a symptomy dysleksji są wyraźniejsze
Uczestnictwo w Programie Korekty Dysleksji Metodą Davisa®
kilkukrotnie zwiększa prędkość czytania
eliminuje całkowicie lub prawie całkowicie przekręcanie słów
w sposób znaczący podnosi rozumienie czytanego tekstu
daje kontrolę emocji w sytuacjach dotychczas stresujących, takich jak: czytanie, pisanie, liczenie, kontakty z rówieśnikami, wypowiedzi ustne
podnosi samoocenę, zwiększa koncentrację uwagi, daje lepsze poczucie czasu
wzbogaca słownictwo
Program obejmuje następujące kroki:
1. Ocena Zdolności Percepcyjnych. Przed rozpoczęciem programu prowadzący przeprowadza ćwiczenie pomagające w ustaleniu, czy uczeń posiada zdolności występujące przy problemach z dysleksją, głównie zdolność do wizualizowania.
2. Procedura Przywracania Orientacji® - uczy radzenia sobie z dezorientacją, pomaga odnaleźć stabilny punkt lokalizacji „oka umysłu”, które spostrzega obrazy mentalne, widzi nasze wyobrażenia.
Procedura uczy osoby dyslektyczne jak rozpoznawać i kontrolować stan umysłu, który prowadzi do dezorientacji a tym samym do zaburzeń percepcji liter, słów i cyfr. Poprzez proste techniki pracy z ciałem i wyobraźnią dyslektyk uczy się jak „wyłączać” ten proces myślowy, który prowadzi do błędnej percepcji.
W zamian za to jest w stanie utrzymać stan relaksu i wysokiej, pozytywnej koncentracji potrzebnej do czytania i innych zadań umysłowych. Kiedy już umie rozpoznawać i osiągać stan Orientacji, uczeń jest w stanie budować zdolności związane ze znaczeniem słów, które pozwolą im przezwyciężyć problemy z dysleksją (patrz rysunek dziewczynki na górze po lewej stronie).
3. Opanowanie Symbolu® daje osobie dyslektycznej umiejętność myślenia symbolami i słowami, więc potrafią się oni łatwo nauczyć czytać z pełnym rozumieniem. Używając plasteliny, uczeń najpierw buduje alfabet, cyfry oraz znaki interpunkcyjne, aby mieć pewność że percepcja tych symboli jest prawidłowa i że symbole te są dla niego zrozumiałe.
Następnie, używając plasteliny, opanowuje słowa-pułapki - czyli słowa, najczęściej abstrakcyjne, często spotykane podczas czytania, takie jak „i”, „do” lub „przez”. Słowa te najczęściej powodują problemy, gdyż osoba dyslektyczna nie może stworzyć obrazu dla danego słowa, co powoduje brak zrozumienia czytanego tekstu. Dlatego uczeń klei trójwymiarowy model z plasteliny, oddający znaczenie każdego słowa, wraz z modelem tego słowa.
Uczenie się znaczenia symbolu jest przeplatane specjalnymi ćwiczeniami czytania, uczącymi oczy i mózg prawidłowo "widzieć" słowa (prawidłowo, czyli jako ciąg liter od lewej od prawej strony) oraz ćwiczeniami, podczas których wizualizowane jest znaczenie słów i sytuacji (zdjęcia po lewej z modelami słów i sytuacji).
4. Dobre dostrojenie z wykorzystaniem zmysłu równowagi. Ćwiczenie to pomaga odnaleźć dyslektykowi optymalny "punkt orientacji", wpływający bezpośrednio na poprawę koncentracji, wzrost prędkości czytania, wzrost zrozumienia czytanych tekstów oraz na kontrolę emocji.
Ze szczegółowym opisem metody można zapoznać się w książce „Dar Dysleksji” Ronalda Davisa. Wiele szczegółowych informacji, dostępnych w języku angielskim znajdziecie Państwo na stronie: www.dyslexia.com
Program Korekty Dysleksji Metodą DavisaR trwa 30 godzin zegarowych i jest realizowany w ciągu 5 dni, zazwyczaj od poniedziałku do piątku (6 godzin dziennie). Cena programu to 3000 zł.
Program Korekty Dysleksji Davisa® jest przeznaczony dla wszystkich osób powyżej 8 roku życia z trudnościami w uczeniu się, takimi jak:
dysleksja, problemy z czytaniem i rozumieniem czytanego tekstu
dyskalkulia, specyficzne zaburzenia zdolności matematycznych, objawiające się kłopotami w wykonywaniu prostych działań.
ADHD (attention deficit hiperkinetic disorder), zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi.
oraz innymi trudnościami w nauce, będącymi skutkiem nadpobudliwości emocjonalnej i dezorientacji, wymienionymi w dziale Cechy dyslektyka
Prowadzący pracuje z uczniem aby rozpoznać obszary życia szkolnego, które stanowią największy problem, w celu ich rozwiązania.
Uczniowi może zależeć bardziej na rozwiązaniu problemów z literowaniem, charakterem pisma, matematyką lub brakiem koncentracji niż na rozwiązaniu problemów z czytaniem.
Dlatego prowadzący dodatkowo stosuje bardziej wyspecjalizowane metody dostosowane do rozwiązania indywidualnych potrzeb.
Co to takiego jest dysleksja rozwojowa?
Są to specyficzne trudności w uczeniu się u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym.
Określenie specyficzne podkreśla charakter tych trudności - ograniczony i bardzo wąski zakres. Dysleksja występuje u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym, a nierzadko u dzieci bardzo zdolnych.
Termin dysleksja rozwojowa obejmuje kilka rodzajów zaburzeń :
dysleksja:
są to trudności w czytaniu
dysortografia:
są to trudności z opanowaniem poprawnej pisowni
dysgrafia: t
o trudności ze stroną graficzną pisma, tzw. brzydkie pismo
Jak dotąd nie wykryto jednej przyczyny dysleksji, najbardziej rozpowszechniona jest koncepcja, że dysleksja rozwojowa jest uwarunkowana mikrouszkodzeniami centralnego układu nerwowego, które mają podłoże genetyczne lub powstają w wyniku uszkodzeń w okresie płodowym lub na skutek urazów okołoporodowych.
Są one główną przyczyną wybiórczych deficytów rozwojowych warunkujących proces czytania i pisania.
Trudności uczniów z dysleksją rozwojową mają różny charakter w zależności od wieku dziecka oraz od stopnia nasilenia deficytów rozwojowych.
Wiek 6-7 lat (klasa O)
trudności z wymową
trudności w zapamiętywaniu wierszyków i piosenek
trudności w odróżnianiu podobnych głosek, wydzielaniu i łączeniu sylab
trudności w wyróżnianiu elementów z całości
trudności orientacji w czasie (pory roku, dnia, godziny)
trudności w rysowaniu i od
twarzaniu figur oraz wzorów
wadliwa wymowa (przekręcanie, przestawianie, notoryczne błędy gramatyczne)
trudności w nauce czytania
brak lateralizacji (oburęczność, mylenie prawej i lewej ręki)
mała sprawność manualna (wiązanie sznurowadeł, trzymanie nożyczek, sztućców)
opóźnienie orientacji w schemacie ciała
Wiek wczesnoszkolny I-III klasa
utrzymywanie się i pogłębianie powyższych trudności
mała sprawność ruchowa (nie potrafi jeździć na dwukołowym rowerze, łyżwach, nartach, problemy z samoobsługą)
utrzymująca się oburęczność
zaburzenia koordynacji czynności ręki i oka
trudności w zapamiętywaniu nazw, dat, liczb, tabliczki mnożenia
mylenie liter
opuszczanie, przestawianie, dodawanie liter i sylab
trudności z pisownią
brzydkie pismo i rysunek
Wiek starszy szkolny (powyżej klasy IV i szkoła średnia)
stopniowe zmniejszanie się lub ustępowanie trudności w czytaniu
ograniczanie się trudności w pisaniu często tylko do dużej ilości błędów ortograficznych i brzydkiego pisma
uogólnianie się trudności szkolnych na inne przedmioty nauczania
trudności w nauce języków obcych
Najogólniej rzecz ujmując można powiedzieć, że osiągnięcia szkolne ucznia z dysleksją rozwojową nie są zgodne z wymaganiami szkoły. Taki uczeń wymaga fachowej, pomocy ze strony nauczyciela, rodzica, psychologa, pedagoga. Jeśli w porę takiej pomocy nie otrzyma staje się zagubiony, spada u niego znacznie poziom poczucia własnej wartości.
Trudności z jakimi borykają się uczniowie z dysleksją wynikają z uwarunkowań wewnętrznych, niezależnych od ich chęci i zaangażowania. Aby opanować materiał dydaktyczny tak jak ich rówieśnicy, muszą włożyć dwu-, trzykrotnie więcej wysiłku, a i tak efekty są mizerne ze względu na przykład na zbyt wolne tempo pracy lub uporczywie pojawiające się błędy ortograficzne.
Bez pochwał, nagród, pozostawieni sami sobie, mogą zatracić ochotę do nauki, bo po co mam coś robić jak i tak jestem gorszy od innych, przestają się uczyć, w starszym wieku nierzadko wagarują.
Pierwsze niepowodzenia szkolne, ustawiczny brak sukcesów, brak pochwał ze strony nauczycieli, poczucie klęski, kompromitacji przed kolegami, którzy z łatwością opanowują materiał dydaktyczny, niezadowolenie, zdenerwowanie, obojętność, a nawet rozpacz - to uczucia, które stale towarzyszą uczniom z dysleksją.
Dysleksji nie da się całkowicie zapobiec, ale można znacznie złagodzić jej konsekwencje. Dzięki wczesnemu diagnozowaniu i programom wczesnej interwencji, już w klasach przed-szkolnych specjaliści mogą prowadzić pracę profilaktyczną i zajęcia wspomagające rozwój dzieci z grupy ryzyka dysleksji.
To znacznie ułatwia start i funkcjonowanie dziecka w warunkach szkolnych. Fachowa pomoc ze strony nauczycieli, pedagogów, psychologów, wsparcie ze strony rodziców - to wszystko wpływa na lepsze funkcjonowanie dziecka jako ucznia. Dzięki tym zabiegom dysleksja przestaje być dla dzieci koszmarem życiowym.
Jeżeli coś niepokoi Państwa, uważacie że wasze dziecko ma trudności, nie czekajcie aż samo z tego wyrośnie, nie bójcie się przyjść do poradni, do pedagoga szkolnego. Pomóżcie swojemu dziecku.
Dzieci u których stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się o charakterze dyslektycznym, zgodnie z aktualnymi rozporządzeniami MEN mają prawo do tego, aby nauczyciel dostosował metody nauczania i oceniania do ich dysfukcji. Nie znaczy to, że nauczyciel ma obniżyć wymagania względem tych uczniów, wymagania pozostają te same co do innych uczniów, zmieniają się tylko metody uczenia i oceniania, np. w języku polskim nie bierze się w ocenie prac pisemnych ucznia pod uwagę popełnionych błędów, a jedynie treść pracy, staranność jej wykonania.
Opinia psychologiczna stwierdzająca u dzieci trudności w uczeniu się o charakterze dysleksji rozwojowej, nie zwalnia dzieci z pracy wręcz przeciwnie każde dziecko, które ma trudności tego typu oprócz systematycznego przygotowywania się do zajęć szkolnych ma obowiązek dodatkowej pracy, dodatkowych ćwiczeń w pisaniu i czytaniu. I tylko pod warunkiem wykonywania tej dodatkowej pracy ma prawo do tego, aby nauczyciel uwzględniał w pracy z nim i w ocenianiu zalecenia zawarte w opinii psychologicznej.
Opieka postdiagnostyczna
Dla uczniów ze stwierdzonymi deficytami rozwojowymi
Poradnia prowadzi różne formy zajęć terapeutycznych.
Dla dzieci ze stwierdzonymi zaburzeniami rozwoju mowy prowadzona jest terapia logopedyczna.
Dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym przyjmowane są przez:
mgr A. Paluch: zaburzenia rozwoju mowy, afazja
mgr B. Suligowska: zaburzenia rozwoju mowy, jąkanie
mgr A. Pasek: zaburzenia rozwoju mowy
Dla uczniów ze stwierdzoną dysleksją. dysgrafią. i dysortografią prowadzone są zajęcia terapeutyczno-kompensacyjne przez
pedagogów:
Klasy l - V: mgr M. Kitrasiewicz, mgr J. Bień
Szkoły gimnazjalne oraz ponadgimnazjalne: mgr M. Byrska
Dla uczniów dyslektycznych. u których współwystępują problemy emocjonalne po
radnia organizuje zajęcia socjoterapeutyczne.
Wskazania do uczestnictwa:
• trudności w kontaktach z rówieśnikami
• trudności adaptacyjne w nowych sytuacjach
• nieśmiałość, zahamowanie emocjonalne, lękowość
• niska samoocena
• impulsywność, trudności w kontrolowaniu własnych emocji
• nadpobudliwość psychoruchowa
• nieumiejętność radzenia sobie w sytuacjach trudnych, stresowych.
Dla uczniów z ryzyka dysle
ksji prowadzone są zajęcia ogólno-rozwijające.
W Poradni działa też grupa wsparcia dla rodziców dzieci z ADHD, oraz z róż
nymi problemami wychowawczymi.
w Dar Dysleksji Ronald D. Davis, wyd. I, str. 10
w Dar Dysleksji Ronald D. Davis, wyd. I, str. 13