POLITECHNIKA WROCŁAWSKA WROCŁAW

WYDZIAŁ GÓRNICZY

PROJEKT NR 3

Temat : Wycena wartości elementów środowiska. Arboretum w Ogrodzie Botanicznym we Wrocławiu

1. Cel projektu.

Celem projektu jest wycena wartości elementu środowiska jakim jest arboretum.

2. Arboretum.

Arboretum (encyklopedia) - teren na którym uprawiane są głownie drzewa i krzewy. Wchodzi w skład ogrodu botanicznego lub istnieje jako osobna placówka.

3. Lokalizacja.

Arboretum znajduje się na terenie Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Wrocławskiego.

Rys mapa ogólna

4. Rys historyczny.

Historia Arboretum to historia Ogrodu Botanicznego i datuje się ją od 1811.r. . Łączy się ona ściśle z historią powstałego wówczas Uniwersytetu Wrocławskiego. Na założenie Ogrodu Botanicznego przeznaczony został teren po fortyfikacjach zburzonych w 1807.r. z polecenia Napoleona. Teren ten położony był w sąsiedztwie dawnego grodu książęcego i siedziby pierwszego biskupstwa na tzw. Ostrowiu Tumskim. Podczas II wojny światowej drzewostan Ogrodu Botanicznego został zniszczony w 50%, rośliny zielne prawie całkowicie a kolekcje szklarniowe uległy całkowitej zagładzie. Po wojnie Ogród Botaniczny został odbudowany i jest systematyczni rozbudowywany do dziś.

5. Charakterystyka ekologiczna.

1. Obszar.

Ogród Botaniczny zajmuje obszar około 7,4ha z czego ca 1ha przypada na arboretum i około 1,5ha na dział systematyki roślin gdzie są krzewy.

2. Teren.

Teren w zasadzie jest płaski, urozmaicony w środku korytem dawnej łachy Odry. Starorzecze dzieli Ogród łagodnym łukiem na dwie części i obecnie ma wygląd wydłużonego stawu o dość wysokich brzegach.

Rys mostu

3. Gleba.

Na terenie Ogrodu przeważają gleby brunatne wytworzone z osadów aluwialnych. Mniejszy obszar zajmują czarne ziemie; występują także antropogeniczne.

6. Charakterystyka kolekcji.

1. Flora.

Drzewa i krzewy (oko 950 taksonów) rozmieszczone są na terenie całego Ogrodu. Wiele z nich rośnie w dziale systematyki roślin, reprezentując poszczególne rodziny państwa roślinnego. Najwięcej gatunków skupionych jest w Arboretum, które utrzymane jest w stylu parku angielskiego. Przy zakładaniu Ogrodu nie kierowano się jedynie względami dekoracyjnymi, lecz starano się roślinność drzewiastą zgrupować w grupach geograficznych pokazując najbardziej charakterystyczne dla jakiegoś obszaru drzewa i krzewy.

Wyróżnia się tu trzy grupy:

• japońsko - chińską

• północnoamerykańską

• zespół lasu bukowego

Drzewa i krzewy Arboretum.

Nazwa polska	Nazwa łacińska	Cechy
ambrowiec	Liquidambar styraciflua	ogromny okaz
amerykańska błonia leśna	Nyssa sylvatica	liście podobne do gruszy
azalia drzewiasta	Rhododendron arborescens	kwitnie na biało
azalia japońska	Rhododendron Kosterianum	krzew
azalia pontyjska	Rhododendron flavum	silny zapach
azalie	Rhododendorn Kosterianum
berberys	Berberis Poiretii	uzupełnia obszar roślinności
brzoza brodawkowata	Betula verrucosa	największe drzewo w Arboretum
brzoza Ermana	Betula Ermani	żółtobrunatna kora
buk	Fagus silvatica var. fastigiata	rzadko spotykana piramidalna forma
buk	Fagus silvatica	stare okazy
chińska topola	Populus lasiocarpa	ogromne liście
chińska trzmielina	Evonymus alata	gałęzie pokryte korkowymi skrzydełkami
cis pospolity	Taxus baccala var.fastigiata	forma irlandzka
dawidia chińska	Davidia involucrata var.Vilmoriniana	kwitnie na biało,oryginalna
dęby	Querus robur	kilka starych;200-300lat;resztki dawnej dąbrowy
dziurawiec	Hypericumpatulum
forsycja pośredni	Forsythia intermedia	kwitnący
grupa azalii i różaneczników	Rhododendron
hortenscja	Hydrangea arorescens
irga krzaczasta	Cotoneaster salicifolia, Henryana	kilka okazów
japoński krzaczasty klon grabolistny	Acer carpinifolium	piękny okaz
jarząb szwedzki	Sorbus intermedia	duży okaz
jarzębina	Sorbus akupartia
jesion amerykański	Fraxinus americana	duży okaz
jesion wyniosły	Fraxinus excelsior
jodła błotna	reliktowe drzewo Matesequoia	dział systematyki
kalina pełnokwiatowa	Viburnum opulus var.sterile	kilka okazów
kalina Veitcha	Viburnum Veitchii
kasztan jadalny	Castanea sativa	piękny okaz
kasztanowiec	Aesculus carnea	na różowo
kasztanowiec zwyczajny	Aesculus hippocastanum	kwitnie na biało
kaukaski różanecznik Smirnowa	Rhododendron Smirnowii	różowe kwiaty
klon czerwony	Acer rubrum	kora podobna do buka
klon głogolistny	Acer crataegifolium	liście podobne do głogu
klon kaukaski	Acer cappadocicum
klon manżurski	Acer ginnala	drobnolistny
klon tatarski	Acer tataricum	krzaczasty - stanowi naturalne podszycie
kolcosił "drzewo harakiri"	Kolopanax pictus	pień pokryty dużymi kolcami
krzewuszka	Weigelia florida	pięknie kwitnący krzew
kwaśnica zimozielona	Berberis (Veitchii,circumserrata,Julianae)	krzew
las bukowy
laurowiśnia zimozielona	Laurocerasus officinalis	krzew
ligurst japoński	Ligustrum japonicum
lipa węgierska	Tilia tomentosa	stary okaz
magnolia japońska	Magnolia Kobus var.borealis	młody okaz
magnolia pośrednia	Magnolia Soullangeana	biało-różowe kwiaty
modrzenik chiński	Pseudolarixamabilis	duży okaz
odmiany buka	Fagus silvatica i var.atropunicea	ogramne okazy
paulownia puszysta	Paulownic tomentosa	krzew rozłożysty
porzeczka alpejska	Ribes alpinum	jako podszycie
róża drobnokwiatowa	Rosa multiflora	kwitnie obficie
sochodzew	Lonicera Maackii
śliwa japońska	Cerasus nipponica	kwitnie na biało
tawulec	Stephanandra incisa	drobne kwiaty
wawrzynek wilcze łyko	Daphne mezereum	trujący
wiśnia japońska	Cerasus serrulata	pełnokwiatowa, różowa
zimotrwały suchodrzew chiński	Lonicea pileata
żylistki	Deutzia scarba v. Plena	krzew pełnokiatowy

Rys alpinarium

Oraz wiele innych, których wymienienie wykracza poza ramy projektu.

Należy też zwrócić uwagę na to, że nieodzownym elementem fauny jest flora. Arboretum jest nie tylko odwiedzane ale i jest również siedliskiem bogatej kolekcji pszczół, ptaków i ssaków, a niektóre z nich są już rzadko występującymi przedstawicielami swojego gatunku.

7. Funkcja Arboretum.

Arboretum które stanowi integralną część Ogrodu Botanicznego jest unikatowym obiektem w skali kraju. W Polsce jest około 20 takich instytucji. Znajdują się one przeważnie w miastach co podnosi ich wartość nie tylko artystyczną czy dydaktyczną ale i naukową. Tematyka naukowo-badawcza Arboretum obejmuje badania podstawowe jak też różne dziedziny botaniki stosowanej. Prowadzone są badania z zakresu aklimatyzacji, zasięgu występowania gatunków drzew i krzewów, taksoni i karpologii (Saxi fraga, Geranium, Erodium). W Ogrodzie prowadzone są wykłady monograficzne z zakresu kultur tkankowych, podstaw technik ogrodniczych a także zajęcia dydaktyczne z botaniki stosowanej i agrobiologii oraz ze znajomości roślin w kolekcjach Ogrodu dla studentów biologii.

Ogród zwiedza rocznie około 250 tyś. Osób, indywidualnie i grupowo.

Prowadzona jest także współpraca z analogicznymi instytucjami w kraju i za granicą. Bezdewizową wymianę nasion prowadzi się z 470 ogrodami botanicznymi i jednostkami pokrewnymi, w tym 36 jednostkami w kraju. W ramach współpracy uniwersytetów Wrocławia, Lipska i Brna utrzymywane są liczne kontakty i obustronna wymiana pracowników naukowych i technicznych ogrodów wymienionych uczelni.

8. Wycena.

Arboretum stanowi integralną część Ogrodu Botanicznego we Wrocławiu. Uprawy drzew i krzewów rozsiane są na całym terenie Ogrodu. Wycena wartości Arboretum jest niezwykle trudna. Przede wszystkim dlatego, że trudno wycenić część całości. Wiele drzew i krzewów które występują w Arboretum nie występują w Polsce w stanie dzikim. Jest też kilka pomników przyrody których nie można klasyfikować cenowo. Moja propozycja wyceny to zastosowanie odpowiedniego mnożnika do średniej wartości 1m³ drzewa w Polsce. Można przyjąć, że cena za 1m³ drzewa rosnącego dziko w Polsce jest równa ok. 150zł.

Należy również zwrócić uwagę na kilka podstawowych cech przy ustalaniu mnożnika:

• teren zajmowany przez drzewa

• unikatowość

• funkcja jaką pełnią

	Teren (centrum miasta)	Unikatowość	Funkcja	Mnożnik ogólny (Σn1..3)/3
Drzewa pospolite występujące w Polsce	*5	*1	*2	*2,6
Drzewa pospolite nie występujące w Polsce	*6	*5	*5	*5,33
Drzewa rzadkie w Polsce	*6	*4	*5	*5
Drzewa rzadkie poza terenem Polski	*7	*7	*7	*7
Pomniki przyrody i jedyne okazy	Nie klasyfikowane	Nie klasyfikowane	Nie klasyfikowane	Nie klasyfikowane

Jeżeli przyjmiemy, że obszar jaki zajmują drzewa na terenie nie tylko Arboretum jest równy 1,5ha, a z 1ha dziko rosnących drzew możemy uzyskać średnio 140m³ drewna to las rosnący dziko wart jest 31500zł natomiast Arboretum warte by było 627795zł.

9. Literatura.

• Przewodnik po Ogrodzie Botanicznym we Wrocławiu

• Ogrody botaniczne i arboreta w Polsce

Biblioteka Wydziału Biologii Uniwersytetu Wrocławskiego.

---