Podstawowe Polecenia Systemu Operacyjnego DOS
Komendy Wewnętrzne
Po włączeniu komputera, do pamięci wewnętrznej zostaje wczytany system operacyjny, a z nim plik command.com, w którym zawarte są wszystkie komendy wewnętrzne systemu; plik ten jest przechowywany w pamięci komputera. Oto podstawowe komendy wewnętrzne:
Zmiana bieżącego dysku z A na C
A> zgłoszenie dysku A jako bieżącego
A>C: zmiana z a na c
-----------------------------------------------------------------------------
CD lub CHDIR - zmiana katalogu
cd\ - powrót do głównego katalogu danego dysku.
cd.. - powrót do katalogu nadrzędnego.
-----------------------------------------------------------------------------
C:\> - bieżący katalog główny
C:\>cd nowy_kat - zmiana z katalogu bieżącego na katalog o nazwie nowy_kat
C:\nowy_kat\> md nowy_kat zgłoszenie nowego katalogu
C:\nowy_kat\> cd.. lub cd\ wyjście z katalogu
-----------------------------------------------------------------------------
cls czyszczenie ekranu
-----------------------------------------------------------------------------
COPY - Kopiowanie
Przy konfiguracjach z jednym napędem dyskowym wygodniejsze jest polecenie XCOPY, które jest poleceniem nierezydentnym. Polecenie COPY podczas kopiowania grupy plików kopiuje je pojedynczo, natomiast XCOPY najpierw wczytuje pliki do pamięci komputera, a następnie umieszcza je w pamięci masowej.
COPY [ źródło ] [ cel ] np.: copy c:\teksty\plik.doc a:\katalog
A:\> copy nazwa.doc c: - kopiowanie pliku (zbioru) nazwa.doc z bieżącego dysku na dysk C
C:\>copy stary.doc nowy.txt - utworzenie nowego piku nowy.doc na tym samym dysku i w tym samym katalogu i przypisanie do niego zawartości starego pliku stary.txt; oba pliki pozostają na dysku.
copy plik.txt C:\kopia - kopiuje plik plik.txt do katalogu kopia na dysku C.
C:\>copy a:*.* b: - kopiowanie całej zawartości dysku A na dysk B
COPY *.* a: - Jeżeli chcemy z bieżącego katalogu przekopiować wszystkie pliki na dyskietkę
COPY\*.com A:\COM - powoduje skopiowanie wszystkich plików o rozszerzeniu com znajdującego się w katalogu głównym napędu bieżącego do podkatalogu com znajdującego się w napędzie A. W przypadku, gdy nie ma takiego podkatalogu, wszystkie pliki zostaną połączone w jeden i umieszczone w pliku o nazwie COM w katalogu głównym napędu A.
COPY tekst1+tekst2 teksty - połączenie zbiorów tekst1 i tekst2 oraz zapisanie wyniku tego połączenia w zbiorze teksty
COPY tekst*. teksty lub copy tekst? teksty -- to samo polecenie co powyżej
-----------------------------------------------------------------------------
DISKCOPY -Dyskietka źródłowa jest kopiowana na dyskietkę wynikową; ta ostatnia jest w razie potrzeby formatowana.
Składnia DISKCOPY [d1:[d2]] [/1] [/V]
/1 pozwala na skopiowanie tylko pierwszej strony dyskietki.
/V służy do sprawdzenia, czy kopiowanie przebiegło poprawnie.
-----------------------------------------------------------------------------
DEL - usuwanie plików (także polecenie ERASE)
del nazwa.doc - usunięcie pliku nazwa.doc
del *.old - usunięcie plików o rozszerzeniu old
del C:\kopia\tekst.txt - kasuje plik plik.txt z katalogu kopia na dysku C.
/p powoduje wyświetlenie nazwy podanego zbioru i zapytania o usunięcie.
DEL maska_plików
Jest to polecenie usuwające z dysku pliki. Można tu stosować ścieżkę informującą gdzie znajduje się plik do usunięcia. Albo stosować nazwy wieloznaczne w celu skasowania jednym poleceniem wiele plików. Np.
DEL *.Bat spowoduje usunięcie wszystkich plików z rozszerzeniem *.Bat. W przypadku podania maski *.* komputer usunie wszystkie pliki. Del c:*.*
-----------------------------------------------------------------------------
RD lub RMDIR - usuń katalog (podkatalog)
Nie można usunąć katalogu jeżeli:
-znajdują się w nim jakiekolwiek nie usunięte pliki
-jest to katalog podstawowy dysku
-jest to katalog bieżący
C:\> RD nazwa_1 -- usuń katalog nazwa_1 z bieżącego dysku C
-----------------------------------------------------------------------------
DELTREE -- Polecenie usuwa katalog wraz z podkatalogami i inną zawartością (deltree nazwa_katalogu)
Składnia: DELTREE [/Y] [d:] [ścieżka]
/Y - wykonanie polecenia DELTREE bez żądania potwierdzenia.
-----------------------------------------------------------------------------
UNDELETE - Pozwala na odzyskanie usuniętych plików (pod warunkiem, że miejsce zajmowane przez te pliki nie zostało już zapisane inną zawartością).
UNDELETE [d:] [ścieżka] [pliki] [/LIST] [/ALL] [DT] [/DOS]
/LIST podaje jedynie wykaz plików dających się odzyskać
/ALL odzyskuje wszystkie dające się odzyskać pliki, bez potwierdzenia, korzysta z pliku informacyjnego, utworzonego za pomocą polecenia MIRROR
/DOS korzysta z informacji zawartych w katalogu bieżącym, zapisanych przez DOS
np. undelete a:\progr.pas <enter>
-----------------------------------------------------------------------------
DIR - Informacja o katalogu (nie wyświetla plików ukrytych)
Informacje o zawartości bieżącego dysku:
Nazwa dysku, katalog-nazwa pliku, długość w bajtach, data utworzenia, informacja o ilości wolnego miejsca na dysku.
Dir a:t*.* /w - wyświetlenie tylko nazw plików zaczynające się na literę t
C:\>dir a: - informacja o dysku A (bieżący dysk C)
C:\>dir/w - skrócona informacja dysku bieżącego C
/p - pełna imformacja z zatrzymaniem wyświetlania po zapełnieniu ekranu
/a - Wyświetla wszystkie pliki również ukryte
/v - - wyświetla wszystkie informacje o plikach, łącznie z atrybutami.
/s - wyświetla zawartość bieżącego katalogu i jego podkatalogów.
Np. DIR C: *.TXT/p spowoduje wyświetlenie wszystkich nazw mających rozszerzenie .TXT z katalogu bieżącego w napędzie C:
Użycie parametru ( Dir/o:porz ) powoduje wyświetlanie zawartości posortowanej według podanego porządku.
Wartości porz są następujące:
n - w kolejności alfabetycznej nazw
-n - w odwrotnej kolejności alfabetycznej
e - w kolejności alfabetycznej rozszerzeń nazw
-e - w odwrotnej kolejności alfabetycznej rozszerzeń
d - według daty od najstarszych
-d - według daty od najmłodszych
s - według rozmiaru od najmniejszego
-s -według rozmiaru od największego
g - najpierw katalogi potem pliki
-g - najpierw pliki potem katalogi
Na przykład polecenie Dir/o:d spowoduje wypisanie informacji o katalogi według daty od najstarszych.
-----------------------------------------------------------------------------
TYPE - wyświetla zawartość pliku np.: TYPE nazwa_pliku.rozszerzenie
W przypadku dużych zbiorów konieczne jest stosowanie filtru MORE wstrzymującego wyświetlanie po wypełnieniu ekranu do chwili naciśnięci dowolnego klawisza. MORE jest programem, a zatem należy zadbać o to, aby był on „widziany” przez system w momencie jego uruchomienia.
-----------------------------------------------------------------------------
FC text1.txt text2.txt Porównanie 2 zbiorów
-----------------------------------------------------------------------------
MD lub MKDIR - twórz katalog (podkatalog)
C:\>md c:\nazwa_1 - utwórz katalog nazwa_1 na dysku bieżącym C
A:\> md c:\nazwa_1 - utwórz katalog nazwa_1 na dysku C
C:\>md nazwa_1\nazwa_2 -utwórz podkatalog nazwa_2 w katalogu nazwa_1
-----------------------------------------------------------------------------
REN lub RENAME - zmień nazwę pliku
A:\>REN plik.txt go.doc - zmień nazwę pliku plik.txt na go.doc
C:\>REN b:read.me c:tekst.txt - zmień nazwę pliku na dysku B read.me na nową nazwę tekst.txt i przenieś go na dysk C
REN a:*.txt *.bat - Zmiana na dyskietce wszystkich plików z rozszerzeniem *.txt na rozszerzenie *.bat
-----------------------------------------------------------------------------
ATTRIB (atrybut) - Wyświetlenie lub zmiana atrybutów pliku.
Składnia: ATTRIB [+/-R] [+/-A] [+/-S] [+/-H] [d:] [ścieżka] plik [/S]
+ ustawia atrybut
- czyści atrybut
r plik tylko do odczytu (reod only)
a plik archiwalny
s plik systemowy
h plik ukryty (hidden)
/s rozciąga działanie poleceń na podkatalogi
np.
attrib +r nadaje atrybut „plik tylko do odczytu” (-r to wyłącza)
attrib -r -s -h msdos.sys - usuwa atrybuty tylko do odczytu, systemowy i ukryty z pliku msdos.sys
-----------------------------------------------------------------------------
DATE
Komenda pozwala zmienić datę, po wydaniu komendy system reaguje następująco:
C:\>Date podaj datę
Current date is Tue 1-01-1990 - aktualna data to wtorek 1-01-1990
Enter new date(mm-dd-yy):_ - podaj nową datę (mies-dzień-rok)(aktualna data)
C:\>DATE 04-16-1991 - inny sposób to podanie daty bezpośrednio po komendzie
-----------------------------------------------------------------------------
TIME
Komendapozwala zmienić czas, po wydaniu komendy system reaguje następująco:
C:\>TIME - podaj czas
Current time is 0:00:15.65 - aktualny czas 0:00:15.65
Enter newtime:_ - podaj nowy czas
C:\>TIME 8:41 - inny sposób to podanie czasu bezpośrednio po komendzie. Sekundy i setne są zerowane.