DIAGNOSTYKA CHORÓB PASOŻYTNICZYCH

BADANIE KAŁU

Pierwotniaki:

1. Entamoeba histolytica trofozoity w k.biegunkowym i cysty w k. uformowanym

2. Entamoeba coli trofozoity i cysty

3. Giardia lamblia trofozoity i cysty

4. Balantidium coli trofozoity i cysty

5. Cryptosporidium parvum oocysty

6. Isospora belli oocysty (dużo tłuszczu i kryształy Charkot-Leydena)

W kale człowieka można znaleźć jaja helmintów:

Przywr:

1. Fasciola hepatica

2. Fasciolopsis buski

3. Dicrocoelium dendriticum (jaja z rozwiniętym miracidium)

4. Opisthorchis felineus

5. Clonorchis sinensis

6. Heterophyes heterophyes

7. Schistosoma haematobium

8. Schistosoma mansoni

9. Schistosoma japonicum

10. Paragonimus westermani

Tasiemców:

1. Diphyllobothrium latum

2. Dipylidium caninum (jaja w pakietach)

3. Hymenolepis nana

4. Hymenolepis diminuta

5. Taenia saginata (jaja i proglotydy poruszające się w k.)

6. Taenia solium (jaja i proglotydy)

7. Taenia multiceps

Nicieni:

1. Ancylostoma duodenale

2. Enterobius vermicularis (+ u dzieci pod paznokciami)

3. Ascaris lumbricoides hominis

4. Trichiuris trichiura

5. Trichostrongylus

Larwy filariopodobne w kale:

1. Strongyloides stercoralis

2. Ancylostoma duodenale

3. Trichostrongylus

BADANIE KRWI

<we krwi występują stadia rozwojowe prawie stale>

1. Plasmodium

• P. vivax (postać pierścienia, niedojrz. i dojrz. schizont, mikro-i makrogametocyty)

• P. ovale (stadium pierścienia, trofozoity rozwinięte, schizonty, gametocyty)

• P. malariae (trofozoity rozwinięte, schizonty)

• P. falciparum (postać pierścienia, schizonty, mikro- i makrogamety)

2. Trypanosoma (b.gambiense, b.rhodesiense, cruzi) trypomastigota

3. Babesia microti trofozoity

4. Brugia malayi mikrofilarie

5. Loa loa mikrofilarie

6. Mansonella ozzardi mikrofilarie

7. Mansonella perstans mikrofilarie

8. Wuchereria bancrofti mikrofilarie

<okresowo w czasie wędrówki w org. człowieka>

1. Toxoplasma gondii trofozoity

2. Leishmania

3. Toxocara canis wędrujące larwy

4. Toxocara cali wędrujące larwy

Periodyczność występowania mikrofilarii we krwi obwodowej:

1. Wuchereria bancrofti - nocna

2. Brugia malayi - nocna

3. Loa loa - dzienna

Brak periodyczności:

Mansonella spp.

BADANIE PŁYNÓW CIAŁA I TKANEK:

BADANIE ŚLINY, WYDZIELINY DRÓG ODDECHOWYCH I TKANKI PŁUC

WYMAZY Z JAMY USTNEJ

1. Entamoeba gingivalis

2. Trichomonas tenax - rzęsistek policzkowy

PLWOCINA lub POPŁUCZYNY OSKRZELIKOWO-PĘCHERZYKOWE

1. Entamoeba gingivalis trofozoity

2. Leishmania braziliensis

3. Entamoeba histolytica trofozoity

4. Toxoplasma gondii trofozoity

5. Paragonimus westernami jaja

6. Schistosoma haematobium jaja

7. Schistosoma mansoni jaja

8. Echinococcus granulossus (frag.ścian cyst i/lub skoleksy)

BADANIE MOCZU

1. Trichomonas vaginalis trofozoity

2. Schistosoma haematobium jaja

3. Schistosoma mansoni jaja (rzadko)

4. Schistosoma japonicum jaja (sporadycznie)

<bardzo rzadko>

1. Entamoeba histolytica trofozoity

2. Wuchereria bancrofti mikrofilarie

3. Strongyloides stercoralis larwy rabditopodobne

4. Enterobius vermicularis jaja

BADANIE WYDZIELINY POCHWY I CEWKI MOCZOWEJ

Trichomonas vaginalis trofozoity

PŁYNY Z NAKŁUĆ I BIOPSJA TKANKOWA

I BIOPTAT Z MIĘŚNI:

1. Pierwotniaki - T. gondii (cysty)

2. Tasiemce - cysticercus cellulosae (wągry)

3. Nicienie - Trichinella spiralis, Toxocara canis i Toxocara cati (larva migrans)

II WYCINKI ZE SKÓRY:

1. Pierwotniaki- L. tropica, L.braziliensis, L.donovani (rzadziej)

2. Przywry - furkocerkarie

3. Tasiemce - Sparganum

4. Nicienie - Loa loa (przemieszczające się odczyny zapalne tzw. obrzęki kalabryjskie, guzy)

Onchocerca volvulus

Dracunculus medinensis

5. Stawonogi -Sarcoptes scabieri

Demodex folliculorum

larwy muchówek

III Pierwotniaki wykrywane w płynach z nakłuć i podczas biopsji tkankowej:

1. Leishmania donovani (szpik kostny, wątroba, w.chł., śledziona)

2. Leishmania braziliensi (materiał pobrany na brzegach owrzodzeń skórnych)

3. Leishmania tropica (materiał pobrany na brzegach owrzodzeń skórnych)

4. Trypanosoma b.gambiense (rozmaz ze szpiku kostnego)

5. Trypanosoma b. rhodesiense (bioptat w.chłonnych)

6. Trypanosoma cruzi (bioptat śledziony, szpik kostny)

7. Entamoeba histolytica (bioptat wątroby, płuc i inne narządy miąższowe )

8. Naegleria fowleri (wymaz z błony śluzowej nosa i gardła)

9. Acanthamoeba castellanii (materiał z mózgu, owrzodzeń skórnych i z płuc)

10. Toxoplasma gondii (wycinki z w.chł., migdałków, mięśni, szpik, tk.mózgowa i płyny ciała: płyn mózgowo-rdzeniowy, płyn przedniej komory oka, wody płodowe, krew menstruacyjna)

IV Przywry wykrywane podczas biopsji tkankowej:

1. Schistosoma mansoni (wycinki bł.śłuz.pobranej podczas rektoskopii)

2. Schistosoma haematobium (materiał uzyskany podczas biopsji rektalnej lub pęcherzowej-cystoskopia)

3. Schistosoma japonicum (biopsja rektalna czasem wątrobowa)

V Tasiemce wykrywane podczas biopsji tkankowej:

1. Taenia solium- cysticercus cellulosae (wiele narządów, tk.podskórna, oko, mózg)

2. Taenia multiceps- cenur (tk.mózgowa, rzadziej-tk.podskórna)

3. Echinococcus granulosus- echionococcus (bioptat z wątroby, płuca, rzadziej mózgu)

4. Echinococcus multilocularis-echinococcus (bioptat z wątroby, płuca, rzadziej mózgu)

BADANIE TREŚCI DWUNASTNICZEJ:

1. Giardia lamblia trofozoity

2. Strongyloides stercoralis larwy

3. Cryptosporidium parvum trofozoity

4. Isospora belli trofozoity (w przypadku negatywnego badania kału)

a także jaja:

5. Clonorchis sinensis

6. Opisthorchis felineus

7. Fasciola hepatica

8. Fasciolopsis buski

PŁYN MÓZGOWO-RDZENIOWY

1. T. b. gambiense trypomastigota

2. T. b. rhodesiense trypomastigota

3. T. cruzi trypomastigota

4. Naegleria fowleri trofozoity

5. Acanthamoeba castellanii trofozoity

6. Toxoplasma gondii trofozoity

---