WYŻSZA SZKOŁA OFICERSKA

im. gen. Józefa BEMA

_______________________________________________________

Koncepcja pracy dyplomowej na temat:

Rola i znaczenie higieny pracy umysłowej w procesie kształcenia podchorążych pierwszego roku studiów.

st. plut. pchor.

Maciej GLINKOWSKI

_______________________________________________________

Toruń 1998

1. Uzasadnienie wyboru tematu

Zdolność słuchacza do pracy samokształceniowej oraz jego wyniki w nauce w dużej mierze zależą od stanu emocjonalnego, od stopnia zmęczenia po zajęciach, od rodzaju odżywiania oraz od stosowanych form odpoczynku. W związku z tym niezwykle istotnym zagadnieniem w pracy samokształceniowej jest poznanie wszystkich tych czynników objętych mianem higieny pracy umysłowej. Znajomość i wykorzystanie w codziennej pracy praktycznych wskazań dotyczących organizacji i higieny pracy umysłowej pozwala na zwiększenie efektywności pracy umysłowej i uzyskanie lepszych wyników w nauce.

Ocena dotychczas przeprowadzonych badań dotyczących znajomości roli i znaczenia higieny pracy umysłowej wśród podchorążych prowadzi do wniosku, że problematyka ta nie jest dotychczas opracowana w wystarczającym stopniu

Własne doświadczenia, wskazują, że znajomość tych zagadnień jest wśród podchorążych, szczególnie pierwszego roku studiów, niezadowalająca. Często także okazuje się, że rola i znaczenie higieny pracy umysłowej jest niedoceniana i bagatelizowana. Uważam zatem, że istnieje uzasadniona potrzeba uzupełnienia badań nad zagadnieniem higieny pracy umysłowej w procesie kształcenia realizowanym w wojsku. Umiejętność organizacji procesu kształcenia, któremu towarzyszy poszanowanie podstawowych norm higieny pracy umysłowej, pozwala stworzyć warunki jej sprzyjające. Wpływa ponadto na jej efektywność, zmniejsza skutki zmęczenia, jak również umożliwia wyeliminowanie ewentualnych błędów.

2. Problemy badawcze i hipotezy

W celu przeprowadzenia badań nad rolą i znaczeniem zasad higieny pracy umysłowej w procesie kształcenia podchorążych Wyższej Szkoły Oficerskiej im. gen. J. Bema w Toruniu sformułowano następujące problemy badawcze.

Problem główny:

Jaka jest rola i znaczenie higieny pracy umysłowej w procesie kształcenia podchorążych?

Ze względu na szeroki aspekt rozpatrywanego zagadnienia wyróżniłem szereg problemów szczegółowych:

Problemy szczegółowe:

Jaki jest poziom znajomości zasad i reguł higieny pracy umysłowej wśród podchorążych pierwszego roku?

W jakim stopniu przestrzeganie higieny pracy umysłowej wpływa na efektywność nauki własnej podchorążych?

W jakim stopniu podchorążowie przestrzegają zasady higieny pracy umysłowej w trakcie planowania i organizowania samokształcenia?

Jakie czynniki związane z higieną pracy umysłowej w największym stopniu utrudniają proces samodzielnego zdobywania wiedzy?

Czy i na jakim poziomie uczelnia zapewnia odpowiednie warunki do realizacji procesu kształcenia?

Na podstawie sformułowanych problemów wysunąłem następującą hipotezę:

Przestrzeganie zasad higieny pracy umysłowej ma ogromny wpływ na jakość procesu kształcenia podchorążych. Pozwala uzyskiwać znacznie lepsze wyniki w studiach. Umożliwia prawidłową realizację procesu samokształcenia, jak i wszelkiej innej działalności intelektualnej. Daje również ogólne zadowolenie osobom studiującym, a także ma wpływ na ich kondycję fizyczną, psychiczną i zdrowotną.

3. Metody, techniki i narzędzia badawcze

W celu prowadzenia prac badawczych zamierzam zastosować metodę sondażu diagnostycznego. Do opracowania danych uzyskanych z badań pragnę wykorzystać metody statystyczne, przy czym będą one pełniły funkcję metody pomocniczej.

Do zdobycia materiału badawczego zakwalifikowałem następujące techniki i odpowiadające im narzędzia:

• ankietowanie - kwestionariusz ankiety;

• wywiad - dziennik wywiadu;

• analiza literatury przedmiotu - wypisy i fiszki;

• obserwacja uczestnicząca - arkusz obserwacji;

• badanie dokumentów: dzienniki, listy ocen, opinie ze szkół średnich, sprawozdania z obrad Senatu, plan studiów, rozkłady zajęć, biblioteka, porządek dnia.

Badania ankietowe powinny umożliwić zdobycie informacji o przebiegu i strukturze samodzielnego studiowania, o sposobie organizowania nauki własnej i o warunkach w jakich ona zachodzi. Zastosuję w ankiecie pytania półotwarte i zamknięte.

Materiał ankietowy pragnę uzupełnić wywiadami. Będą to wywiady jawne, które przeprowadzę z podchorążymi. Tematyka wywiadów i ankiet będzie w zasadzie podobna, jednakże pytania szczegółowe zredaguję odmiennie, aby ograniczyć w ten sposób dosłowne i nieprzemyślane odpowiedzi.

4. Charakterystyka terenu badań

Badania planuję przeprowadzić w Wyższej Szkole Oficerskiej im. gen. J. Bema w Toruniu. Jest to jedna z najstarszych uczelni wojskowych w Polsce. Jej tradycje sięgają początków II Rzeczypospolitej. Została powołana do życia 1 czerwca 1923 roku, na mocy decyzji Szefa Sztabu Generalnego marszałka Józefa Piłsudskiego.

23 marca 1967 roku uczelnia ta otrzymała status wyższej uczelni zawodowej. Wyższa Szkoła Oficerska kształci podchorążych - kandydatów na oficerów zawodowych artylerii, podchorążych rezerwy, a także organizuje Wyższe Kursy Specjalistyczne dla kadry zawodowej oraz kursy przeszkolenia specjalistycznego.

Badaniami zamierzam objąć podchorążych pierwszego roku studiów - około 90 osób. Pragnę je przeprowadzić w październiku 1998 roku, w sali nr 6 znajdującej się w bloku nauk ścisłych. Terenem badań będzie pododdział pierwszej baterii podchorążych WSO im. gen. J. Bema, biblioteka, czytelnia i stołówka żołnierska.

Proponowany układ pracy

Wstęp

1. Metodologia badań własnych.

1.1 Uzasadnienie wyboru tematu. Przedmiot i cel badań.

1.2 Problemy i hipotezy badawcze.

1.3 Zmienne i wskaźniki.

1.4 Metody, techniki i narzędzia badawcze.

1.5 Charakterystyka terenu badań.

1.6 Organizacja i przebieg badań.

2. Analiza wyników w świetle dotychczas przeprowadzonych badań.

2.1 Miejsce higieny pracy umysłowej w procesie samokształcenia.

2.2 Higiena pracy umysłowej w systemie dydaktycznym WSO.

2.3 Przegląd badań dotyczących higieny pracy umysłowej w uczelniach wyższych.

3. Rola i znaczenie higieny pracy umysłowej w procesie kształcenia podchorążych.

3.1 Rola higieny pracy umysłowej w samokształceniu podchorążych.

3.2 Uregulowany tryb życia.

3.3 Higieniczne warunki pracy samokształceniowej.

3.4 Racjonalne odżywianie.

3.5 Zmęczenie i odpoczynek.

4. Organizacja i planowanie pracy umysłowej.

4.1 Planowanie pracy umysłowej.

4.2 Organizacja nauki własnej.

4.2.1. Organizacja miejsca pracy i warunki studiowania.

4.2.2 Czas pracy.

4.2.3. Organizacja warsztatu samokształceniowego.

Zakończenie

Bibliografia

Załączniki

Literatura:

Horbowski A., Janczur A., Technika pracy umysłowej.

Januszkiewicz F., Efektywność technologii kształcenia.

Kołodziejski W., Wybrane problemy technologii pracy umysłowej.

Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej.

Orczyk J., Zarys metodyki pracy umysłowej.

Osmelak J., Jak uczyć się samodzielnie.

Ośko S., Metodyka pracy umysłowej.

Majkut Jan, O teorii i praktyce badań naukowych.

Pafiuniuk - Soińska J., Samodzielne uczenie się w procesie dydaktycznym.

Pieter J., Psychologia uczenia się i nauczania.

Pieter J., Kania E., Metodyka pracy umysłowej.

Pietrasiński Z., Sztuka uczenia się.

Piewosiński Z., Sztuka uczenia się.

Polańska A., Jak studiować aby osiągnąć dobre wyniki i zadowolenie?

Półturzycki J., Ucz się sam. O technice samokształcenia.

Półturzycki J., Wdrażanie do samokształcenia.

Putkiewicz Z., Uczenie się i nauczanie.

Riechert J., Jak studiować?

Rudniański J., Jak się uczyć?

Rudniański J., Sprawność umysłowa.

Skrzypczak H., Organizacja i metody samokształcenia.

Socha W., Wybrane problemy z diagnostyki i organizacji środowiska wychowawczego.

---