Istota interwencjonizmu państwowego. Kapitalizm regulowany.
Kapitalizm regulowany został zapoczątkowany w latach 30 XX w. I rozwinięty po II wojnie światowej. Nurt interwencjonistyczny był przede wszystkim reakcją na niedoskonałości rynku. Były one dostrzegane od dawna, ale przełom przyniosła dopiero teoria J.M.Keynesa. Zasadniczy postulat autora, mówiący o konieczności aktywnego uczestnictwa państwa w rozwiązywaniu problemów rynkowych, dość szybko zyskał sobie popularność. Tłumaczy się to najczęściej dwiema przyczynami: postulat ten został sformułowany w okresie kryzysu gospodarczego świata zachodniego, kiedy stało się oczywiste, że niezbędne jest przewartościowanie dotychczasowych poglądów na gospodarkę i rolę rynku. Po drugie był logicznym wnioskiem, która obnażyła wiele dotychczasowych teorii. Poglądy Keynesa były zbieżne z wieloma ekonomistami. Jako przykład może posłużyć postulat podejmowania przez państwo inwestycji /robót publicznych/ w celu ograniczenia bezrobocia. Keynes nie negował fundamentów gospodarki rynkowej. Nie proponował np. zastępowania własności prywatnej własnością publiczną. Sądził jednak, że istotne rozszerzenia funkcji państwa jest absolutnie niezbędne, gdyż jest jedynym środkiem, który pozwala uniknąć zniszczenia obecnych form gospodarki w całości oraz warunkiem pomyślnego funkcjonowania inicjatywy indywidualnej. Upowszechniło się i utrwaliło przekonanie o konieczności aktywnej ingerencji państw w gospodarkę. Wypracowany został keynesistowski model interwencjonizmu państwowego. Eksponował on stabilizacyjną funkcję państwa i walkę z bezrobociem jako priorytetowy cel polityki ekonomicznej. Jeśli chodzi o interwencyjną politykę państwa to nie jest ona nastawiona tylko na eliminację doraźnych zaburzeń, ale obejmuje sterowanie globalne w dziedzinie: kształtowania równowagi rynkowej, stabilizacji cen, pełnego zatrudnienia siły roboczej, wpływania na proporcje podziału dochodów, popieraniu rozwoju np. rolnictwa, energetyki, promowania eksportu w celu zrównoważenia lub osiągnięcia nadwyżki w bilansie płatniczym. Państwo powinno mieć szerokie uprawnienia w gospodarowaniu dobrami i usługami publicznymi związanymi z obroną narodową, bezpieczeństwem publicznym, oświatą, nauką, ochroną zdrowia, infrastrukturą łącznościową i komunikacyjną oraz ochroną naturalnego środowiska człowieka. Do realizacji swoich celów społecznych i gospodarczych państwo ma możliwość wykorzystania różnorodnych narzędzi bezpośrednich, do których zalicza się normy ochronne obejmujące: zdrowie, środowisko naturalne, technologię wyrobu wielu produktów, jakość towarów itp. Urzędy nadzoru gospodarczego wykorzystywane są do kontrolowania uczciwości konkurencji, prowadzenia polityki antymonopolowej, do popierania różnych priorytetów dziedzin produkcji itp. Wśród narzędzi pośredniego oddziaływania najważniejszą rolę odgrywają: podatki, cła, polityka pieniężna i kredytowa, polityka walutowa i celna, polityka rozdysponowania dochodów budżetu centralnego pomiędzy różne konkurujące cele społeczne i gospodarcze. Stosowanie tych narzędzi ma na celu złagodzenie lub przezwyciężenie wielu negatywnych cech, jak groźba inflacji, bezrobocia, niszczenia naturalnego środowiska itp. Interwencyjna polityka państwowa oznacza nie tylko akcję socjalną państwa, ale szeroko pojęte bezpieczeństwo socjalne wszystkich obywateli kraju.