1 Opisz własności modeli czynników roboczych
a) gazu doskonały
Matematyczny model gazu, spełniający następujące warunki:
objętość cząsteczek jest znikoma w stosunku do objętości gazu
zderzenia cząsteczek są doskonale sprężyste
cząsteczki znajdują się w ciągłym chaotycznym ruchu
spełnia równanie Clapeyrona pV=nRT
ciepło właściwe jest stałe nie zależne od temp
spełnia prawo Avogadro
Stosowany dla powietrza i innych tego typu gazów dla parametrów umiarkowanych tzn.
- do ok. 2-3 MPa,
- do ok. 1000K
b) gaz półdoskonały
- spełnia prawo Avogadro
- r-nie stanu Clapeyrona
- ciepło właściwe zależne od temp
2. Wymień i krótko opisz główne założenia metody rozwiązywania zagadnień nieliniowej optymalizacji
Met.rozw.zadań optymalizacyjnych.
-simpleks(primalny,dualny)-zadania liniowe
-metody nieliniowe
*metody gradientowe, *metody bezgradientowe, *metody hybrydowe.
Simpleks: (metoda rozwiązywania zadań linowych)
założenia: ograniczenia są liniowe, dziedziny wszystkich zmiennych są ciągłe, rozważane jest jedno kryterium optymalności, funkcja celu jest liniowa.
z założenia o linowych ograniczeniach wynika że zbiór rozwiązań jest wypukły
o ile funkcja celu nie jest liniowo zależna od żadnego z ograniczeń to rozwiązanie znajduje się w jednym z naroży.
Lineryzacja:-rozwiązanie zadania nieliniowego przy pomocy metod liniowych, - etapy rozwiązania zadania:*zastąpienie równań nieliniowych równaniami liniowymi,*rozwiązania zadania liniowego, *określenie wartości funkcji celu z wykorzystaniem równań nieliniowych (pierwotnych), *jeżeli rozwiązanie nieliniowe i liniowe różnią się nie wiele zakończenie obliczeń.
Gradientowa: (rozwiązywanie zadań nieliniowych)
1. Przyjąć punkt startowy xo, długość kroku e, współczynnik redukcji kroku a<1, dokładność wyznaczenia ekstremum, zerowanie się gradientu. Przyjąć i=0.
2. Obliczyć w punkcie xi wartość funksji celu f(x) i jej gradientu g(x).
3. Wyznaczyć kierunek poszukiwań, d=-g(x) dla minimum i d=g(x) dla maksimum.
4. Wykonać z punktu xi krok w wyznaczonym kierunku d o długości e przechodząc do punktu xi+1=xi+e*d
5. Obliczyć wartość funkcji celu i jej gradientu w nowym punkcie.
6. Jeśli gT-g<ε zakończyć postępowanie. Jeśli nie przejść dalej.
7. jeśli f(xi+1)<f(xi) minimalizacja
jeśli f(xi+1)>f(xi) maksymalizacja
powtórzyć postępowanie dla wyznaczonego punktu xi+1, czyli przyjąć i=i+1 przejść do pkt.2.
8. W przypadku przeciwnym cofnąć się do poprzedniego punktu i zmniejszyć krok, czyli przyjąć e=ae i przejść do pkt.4.
Metoda ta jest dobrze zbieżna ale obliczenia mogą utkwić w ekstremum lokalnym.
3.Omów metody rozwiązywania równań algebraicznych metodą otwartą i zamkniętą
Metody:
-reziduum
y=a-x
y-a+x=0
y-a+x=r r-reziduum
= min powinno być bliskie zeru lub najlepiej zero
metoda nie zależy od wejść i wyjść, metoda dość pracochłonna
- połowienia przedziału Aby można było zastosować metodę równego podziału, muszą być spełnione założenia:
funkcja f(x) jest ciągła w przedziale domkniętym [a;b]
funkcja przyjmuje różne znaki na końcach przedziału: f(a)f(b) < 0
Przebieg algorytmu:
Należy sprawdzić, czy pierwiastkiem równania jest punkt
, czyli czy f(x1) = 0.
Jeżeli tak jest, algorytm kończy się. W przeciwnym razie x1 dzieli przedział [a,b] na dwa mniejsze przedziały [a,x1] i [x1,b].
Następnie wybierany jest ten przedział, dla którego spełnione jest drugie założenie, tzn. albo f(x1)f(a) < 0 albo f(x1)f(b) < 0. Cały proces powtarzany jest dla wybranego przedziału.
Działanie algorytmu kończy się w punkcie 2, lub po osiągnięciu żądanej dokładności przybliżenia pierwiastka.
- stycznych Metoda Newtona przyjmuje następujące założenia dla funkcji
:
W przedziale
znajduje się dokładnie jeden pierwiastek.
Funkcja ma różne znaki na krańcach przedziału, tj.
.
Pierwsza i druga pochodna funkcji mają stały znak w tym przedziale.
W pierwszym kroku metody wybierany jest punkt startowy
(zazwyczaj jest to wartość
, lub
), z którego następnie wyprowadzana jest styczna w
. Odcięta punktu przecięcia stycznej z osią OX jest pierwszym przybliżeniem rozwiązania (ozn.
).
Jeśli to przybliżenie nie jest satysfakcjonujące, wówczas punkt
jest wybierany jako nowy punkt startowy i wszystkie czynności są powtarzane. Proces jest kontynuowany, aż zostanie uzyskane wystarczająco dobre przybliżenie pierwiastka
Kolejne przybliżenia są dane rekurencyjnym wzorem:
Szacowanie błędu
Błąd k-tego przybliżenia można oszacować poprzez nierówności (x* to dokładna wartość pierwiastka):
- siecznych metoda rozwiązywania równań nieliniowych z jedną niewiadomą.
Metoda siecznych (interpolacji liniowej, Eulera) polega na przyjęciu, że funkcja na dostatecznie małym odcinku <a,b> w przybliżeniu zmienia się w sposób liniowy. Możemy wtedy na odcinku <a,b> krzywą y=f(x) zastąpić sieczną. Za przybliżoną wartość pierwiastka przyjmujemy punkt przecięcia siecznej z osią OX.
Metodę siecznych dla funkcji f(x), mającej pierwiastek w przedziale < a,b > można zapisać następującym wzorem rekurencyjnym:
4.Podaj podstawowe zależności opisujące zjawisko wpływu gazu ze zbiornika z uwzględnieniem ciepła zgromadzonego w ściankach zbiornika; założenie: zbiornik izolowany,znana i dana jest geometria zbiornika,znana jest masa zgromadzonego w nim gazu (mg),znane są wielkości początkowe(p0,t0).
(dm/dt)= mα - mw
p=ρRT ρ=1/V V=f(p,T) i0=f(p0,T0)
(dl/dt)=Σmα iα - Σmw iw + V(dp/dt) - Q-lm
5.Dane są r-nia. y=a1x1+a2x1x2+a3x1 (1) oraz y= sin(a1x1+a2x1x2+a3x3) (2) Opisz jakie metody identyfikacji należy zastosować do identyfikacji r-nia (1) i (2)
y=a1x1+a2x1x2+a3x3 (1)
y= sin(a1x1+a2x1x2+a3x3) (2)
R-nia te identyfikujemy poprzez 3 metody:1.Metoda oszacowania empirycznego momentów rozkładu.2. minimalizacja empirycznej wartości oczekiwanej.3.Metoda aproksymacji stachostycznej. (1)
Jeśli chodzi o skutek to dwie pierwsze metody są bliźniacze. Wymagany jest tutaj rodzaj funkcji, układ liniowy względem wsp.
Q=Σ(yj-yj)^2 = min
3 metoda - nie ma wymagań co do funkcji E[[y(w)-y(w,a)]^2]=[v(a)]E
Szukamy różnicy między wartościami z pomiarem a wartością z modelem dla wszystkich wartości. Szuka się min czyli wartości V(a), najlepiej by było równą zeru. Stosuje się tutaj metodę gradientową. Najpierw zakłada się współczynnik.który nie ma nic wspólnego z rzeczywistością,czyli z wartościami z parametrem np. N=0,5m1Δh1+0,3m2Δh2=bezwzględna wielkość
6.Opisz zasady rozwiązywania r-nia różniczkowego postaci y'=f(x,y) metodą Eulera.
Prowadzi się styczną do funkcji i przybliżeniem rozwiązania jest punkt znajdziemy się na tej prostej. y(xi+h)=y(xi)+y'(xi)h