INTIFADA
8 grudnia 1987 r. w przypadkowym wypadku samochodowym w Strefie Gazy, izraelska ciężarówka wojskowa zabiła palestyńskiego pasażera samochodu osobowego. Stało się to pretekstem wybuchu palestyńskiego powstania, znanego jako Intifada.
9 grudnia 1987 r. w Izraelu wybuchła Intifada, palestyński ruch sprzeciwu wobec izraelskiej okupacji na Zachodnim Brzegu Jordanu i w Gazie. Palestyńskie osiedla zostały otoczone barykadami, za którymi ukrywali się młodzi bojówkarze atakujący kamieniami izraelskie posterunki. Mieszkańcy osiedli mogli się cieszyć wolnością nie ograniczoną obecnością izraelskich żołnierzy, którzy nie mogli dostać się na ich teren. Działaniami kierowali lokalni przywódcy religijni wywodzący się z Centrum Islamskiego w Gazie. Wsparcie zapewniali dysydenci OWP i ekstermistyczne organizacje islamskie działające poza granicami kraju. Celem Intifady było stworzenie suwerennego państwa Palestyna.
W styczniu 1988 r. Palestyńczycy zaczęli tworzyć organizację Hamas (Islamski Ruch Oporu). Założycielami byli działacze Centrum Islamskiego, działającego od lat siedemdziesiątych na Uniwersytecie w Gazie. Hamas odrzucał możliwość rozmów pokojowych z Izraelem i uznawał jedynie walkę, aż zostanie uwolniona cała Palestyna.
W odpowiedzi na wybuch Intifady żołnierze izraelscy otrzymali zgodę na stosowanie broni palnej. W okresie od wybuchu powstania do sierpnia 1988 r. zginęło 324 Palestyńczyków. Wojsko stosowało jednak specjalnych kul gumowych, które zmniejszały ilość ofiar wśród demonstrantów. Izraelskie buldożery burzyły domy palestyńskich aktywistów. Przeprowadzano masowe aresztowania i osadzania w więzieniach.
25 lutego 1988 r. sekretarz stanu USA, George Schultz, przedstawił zasady planu pokojowego dla Bliskiego Wschodu.
W marcu 1988 r. najprawdopodobniej komandosi specjalnej izraelskiej jednostki antyterrorystycznej Yamam odbili porwany przez 3 terrorystów autobus ze specjalistami osrodka nuklearnego w Dimonie. Zginęli wszyscy terrorysci, ale też trzech pracowników osrodka w Dimonie.
16 kwietnia 1988 r. izraelscy komandosi z elitarnej jednostki Sayeret Matkal zabili w Tunisie zastępcę Jasira Arafata, Abu Dżihada (Chalil Ibrahim Mahmud el-Wazir). Abu Dżihad był szefem operacyjnym OWP i osobiście odpowiadał za wiele ataków terrorystycznych. U wybrzeży Tunezji operowały 4 izraelskie korwety. Komandosi używali dwóch łodzi szturmowych Cobra oraz śmigłowiec Bell 206. Misję nadzorowały także dwa samoloty zwiadu elektronicznego Boeing 707, ochraniane przez 4 myśliwce F-16 i 2 samoloty cysterny. Cała akcja wewnątrz zabudowań trwała 13 sekund. Operacja została zaplanowana przez Mossad.
Abu Dżihad na konferencji prasowej OWP w Algierze, w 1988 r. mówił: "To, co czynimy, nie jest niczym innym jak realizacją naszej strategii dwóch faz. Dąży ona do utworzenia państwa palestyńskiego sąsiadującego z Izraelem, aby następnie wykorzystać ją jako bazę, z której zniszczymy to, co jeszcze pozostanie z Izraela. Aby osiągnąć pierwsze stadium musimy przekonać świat o naszej dobrej wierze, że nie zamierzamy przeprowadzić drugiej fazy."
W 1988 r. izraelscy komandosi ze specjalnej jednostki 13 Flotylli (Commando Jami) zdobyli przyczółek koło Bejrutu (w Libanie) dla oddziałów rozpoznawczych Brygady Golani, które wylądowały tam by wyeliminiować palestyńskiego terrorystę Ahmeda Sibrila.
4 maja 1988 r. wybuchły ostre walki między wojskiem izraelskim a oddziałami Hezbollahu na granicy w południowym Libanie.
Latem 1988 r. Palestyńczycy stworzyli Zjednoczone Narodowe Kierownictwo Powstania, składające się z przedstawicieli wszystkich palestyńskich organizacji, w tym OWP i Hamas, które konkurowały z sobą o wpływy wśród Arabów.
W okresie od sierpnia 1988 r. do czerwca 1989 r. izraelscy żołnierze zastrzelili 574 demonstrujących Palestyńczyków.
W 1988 r. rząd izraelski podjął decyzję zamknięcia aż do odwołania wszystkich palestyńskich szkół, aby w ten sposób spróbować zdławić Intifadę.
W 1988 r. do służby w izraelskiej marynarce weszły nowe patrolowe okręty "Dvora". Są one budowane w izraelskich stoczniach i całkowicie opierają się na rodzimej myśli technologicznej okrętów klasy "Dabur".
W 1988 r. Arabia Saudyjska zakupiła w Chinach rakiety dalekiego zasięgu, a w Wielkiej Brytanii bombowce Tornado.
W 1988 r. król Jordanii, Husajn, w zamian za amerykańską broń wycofał swych urzędników z Zachodniego Brzegu. W ten sposób, Stany Zjednoczone podtrzymywały rozbicie wewnętrzne świata arabskiego i uniemożliwiały zawarcie ewentualnej koalicji antyżydowskiej. Celem amerykańskiej dyplomacji było utrzymanie równowagi sił w regionie, dlatego USA dozbrajały Jordanię.
W 1988 r. Korpus Medyczny izraelskiej armii wziął udział w operacji humanitarnej z pomocą dla ofiar trzęsienia ziemi w Armenii.
1 sierpnia 1988 r. izraelski minister Ezer Weizman zadeklarował gotowość do rozmów z Organizacją Wyzwolenia Palestyny, jeśli ta "uzna państwo Izrael".
We wrześniu 1988 r. Izrael rozpoczął realizację własnego programu kosmicznego, wystrzeliwując satelitę rozpoznawczego Ofek-1 (Horyzont-1). Satelita został wyniesiony na orbitę przez rakietę nośną Shavit (Kometa). Shavit jest trójczłonową konstrukcją, bazującą na rozwiązaniach znanych z Jericho II. Jak większość innych rakiet nośnych tak i Shavit może być z powodzeniem przekształcony do roli pocisku balistycznego. W zależności od masy głowicy bojowej, konstrukcja ta mogłaby osiągnąć zasięg nawet 7,200 km. W lipcu 1990 roku Steve Fetter, profesor fizyki Uniwersytetu stanu Maryland określił, że przy ładunku 775 kg zasięg pocisku powinien wynosić około 4,000 km. Oznacza to, że po wprowadzeniu odpowiednich modyfikacji do rakiety Shavit, Izrael będzie mógł zaatakować dowolny cel na Bliskim Wschodzie i dużą część obszaru byłego Związku Radzieckiego.
1 listopada 1988 r. odbyły się w Izraelu wybory do XII Knesetu. Minimalną przewagę zyskał prawicowo-centrowy Likud, jednakże zdecydowano się na stworzenie drugiego rządu jedności narodowej.
21 listopada 1988 r. premierem izraelskiego rządu został wybrany ponownie Itzhak Shamir. Sprawował swoje obowiązki do 11 czerwca 1990 r.
23 maja 1989 r. sekretarz stanu USA, James Baker, wezwał izraelski rząd do porzucenia "nierealistycznych planów o Wielkim Izraelu" i wstrzymania żydowskiego osadnictwa na terytoriach okupowanych.
W 1989 r. Korpus Medyczny izraelskiej armii wziął udział w operacji udzielenia pomocy dla ofiar katastrofy pociągu w górach Uralu (ZSRR).
6 lipca 1989 r. palestyńscy terroryści przeprowadzili zamach na autobus, w którym zginęło 16 Izraelczyków.
28 lipca 1989 r. izraelskie służbę specjalne porwały w południowym Libanie przywódcę szyickiej organizacji terrorystycznej Hezbollah, szejka Abd al-Karim Ubeyda.
Porozumienie z Taif z 1989 r., kładące kres 30-letniej wojnie domowej w Libanie przewidywało, że w 1992 r. Syria wycofa wszystkie wojska do granicznej doliny Bekaa we wschodnim Libanie, a następnie całkowicie opuści ten kraj. Data całkowitego wycofania oddziałów nie została jednak ustalona.
W latach 1989-2000 do Izraela przyjechało 1.042.700 żydowskich imigrantów, głównie z krajów byłego ZSRR.
W sierpniu 1989 r. zanotowano w Izraelu rekordowe bezrobocie. Bez pracy pozostawało 150 tys. osób, czyli 9,5% zdolnych do pracy ludzi.
We wrześniu 1989 r. zakończono testy izraelskiego systemu rakietowego Jericho II. Jericho II to dwustopniowy pocisk balistyczny średniego zasięgu, zasilany paliwem stałym. Według ocen ACDA z 1989r. maksymalny zasięg Jericho II wynosi około 1,450 km. Jericho II dysponuje wystarczającym zasięgiem, aby zagrozić większości stolic państw arabskich oraz południowym obszarom byłego Związku Radzieckiego. Prawdopodobnie Jericho II osiąga dużo większą dokładność niż Jericho I. Wielu analityków sądzi, że pocisk ten jest wersją amerykańskiego Pershing II, a co za tym idzie jest wyposażony w system naprowadzania radarowego. Niektóre źródła donoszą o istnieniu unowocześnionej wersji Jericho II - oznaczanej czasem jako Jericho IIb lub Jericho III. Pocisk ten miałby dysponować zasięgiem 2,800 km przy ładowności 1,000 kg. Według informacji redakcji Jane's, w 1997 r. Izrael dysponował około 50 systemami Jericho II. Wszystkie one miały być rozlokowane w bazie rakietowej znajdującej się w rejonie Wzgórz Judzkich (około 45 km na południowy-wschód od Tel Awiwu). Analiza zdjęć satelitarnych wskazuje, że przenoszone na pojazdach TEL pociski stacjonują w jaskiniach wydrążonych w skale, co ma je zabezpieczyć przed zniszczeniem podczas uderzenia wyprzedzającego.
11 października 1989 r. syryjski uciekinier uprowadził do Izraela samolot myśliwski Mig.
W 1989 r. Izrael skazał szejka Ahmeda Jasina na karę dożywotniego więzienia za założenie organizacji terrorystycznej Hamas. Założona przez Jasina organizacja sprzeciwia się istnieniu państwa izraelskiego oraz nakłanianie Palestyńczyków do ataków na Izraelczyków.
Według oceny DIA opublikowanej w listopadzie 1989 roku, Izrael dysponuje zarówno głowicami konwencjonalnymi, chemicznymi jak i jądrowymi dla pocisków balistycznych ziemia-ziemia Jericho I.
27 lutego 1990 r. Polska i Izrael nawiązały normalne stosunki dyplomatyczne. Pierwszym ambasadorem Izraela w Polsce został Mordechaj Palzur (urodzony w Polsce). Pierwszym ambasadorem Polski w Izraelu został profesor Jan Dowgiałło.
15 marca 1990 r. w Izraelu rozpadł się rząd jedności narodowej.
11 czerwca 1990 r. premierem izraelskiego rządu został wybrany ponownie Itzhak Shamir. Sprawował swoje obowiązki do 13 lipca 1992 r.
W 1990 r. izraelski eksport osiągnął 793,5 milionów USD oraz dodatkowo 30 milionów USD ze sprzedaży rolniczych technologii.
2 sierpnia 1990 r. irackie wojska zajęły Kuwejt. Równocześnie Irak zagroził atakiem na Izrael przy użyciu broni konwencjonalnych i niekonwencjonalnych, deklarując zamiar zniszczenia znacznych połaci kraju. Po raz pierwszy w historii Izrael stanął przed realną groźbą ataku bronią niekonwencjonalną (biologiczno/chemiczną). Wydawało się, że rozstrzygające dla zwycięstwa irackiego może okazać się poparcie Arafata i jego Palestyńczyków, którzy w liczbie 200 tysięcy stanowili piątą kolumnę w emiracie. Przywódca OWP w trzecim dniu wojny poleciał do Bagdadu, gorąco obcałował się z Saddamem, który finansował jego poczynania kwotą 4 milionów dolarów miesięcznie.
Wybuch wojny iracko-kuwejckiej spowodował nie spotykane dotąd zaangażowanie amerykańskie w sprawy Bliskiego Wschodu. Aby uczynić skuteczny odpór Saddamowi Husajnowi, sekretarz stanu James Baker za cenę wielu ustępstw skonstruował koalicję antyiracką z państw arabskich. Ta silna międzynarodowa koalicja miała pod przywództwem USA, uderzyć na Irak i wyzwolić Kuwejt. Jako baza dla wojsk koalicji miała służyć Arabia Saudyjska, która warunkowała swoją zgodę izolacją Izraela w tej całej operacji wojskowej. Z tego powodu, amerykańska dyplomacja powstrzymywała Izrael, przed podjęciem jakichkolwiek akcji wojskowych przeciwko Irakowi.
Izrael miał około sześciu miesięcy na przygotowanie się do Wojny w Zatoce Perskiej. Realnym zagrożeniem był atak bronią chemiczną i bakteriologiczną. Z tego powodu rozprowadzono wśród wszystkich Izraelczyków maski przeciwgazowe i inny specjalistyczny sprzęt. Odpowiednio przygotowani i wyposażono schrony publiczne oraz schrony prywatne. Naciskano na przygotowywanie w domach specjalnych izolowanych pomieszczeń ochronnych. Po raz pierwszy przekształcono liczne teatry w schrony. Szkolono służby obrony cywilnej. Szczególny nacisk położono na przygotowanie się szkół oraz sektora przemysłowego. Stworzono nowoczesny system łączności i współdziałania wszystkich służb ratowniczych w Izraelu. Podłączono się do amerykańskiego satelitarnego systemu ostrzegania przed rakietami.
8 października 1990 r. wybuchły w Jerozolimie starcia pomiędzy modlącymi się Żydami i muzułmanami w pobliżu Wzgórza Świątynnego. W trakcie starć z izraelską policją zginęło 17 Palestyńczyków.
W 1990 r. do Libanu wkroczyły wojska syryjskie. Liban faktycznie utracił niepodległość. Południe kraju okupowały wojska Izraela, które stworzyły tam ochronną strefę swego kraju. Wschód i północ Libanu okupowały wojska Syrii.
24 grudnia 1990 r. przywódca Iraku, Saddam Husajn, zagroził Izraelowi atakiem w razie antyirackiej akcji USA.
26 grudnia 1990 r. Izrael i Rosja nawiązały stosunki dyplomatyczne.
17 stycznia 1991 r. koalicja antyiracka rozpoczęła wojskową operację "Pustynna burza". W pierwszej fazie operacji wielkie siły lotnicze bombardowały i niszczyły wojska irackie w Kuwejcie, a głównie pociski rakietowe niszczyły infrastrukturę obronną Iraku.
W czasie działań wojennych w 1991 r. w Kuwejcie, Irak wystrzelił na Izrael 38 pocisków rakietowych Scud (33 rakiety El Hussein i 5 rakiet El Tijara). Rakiety uderzały przede wszystkim w rejon pomiędzy Tel Awiwem i Hajfą, oraz w zachodnią Samarię i okolice Dimony na Negewie. W ich rezultacie zginęło bezpośrednio 2 cywili i rany odniosło 208 osób. Jednakże straty pośrednie były większe: 4 ataki serca, 7 zgonów w rezultacie nieprawidłowego używania sprzętu ochronnego na wypadek wojny biologiczno/chemicznej i 225 przypadków niepotrzebnego użycia zastrzyków atropiny. Straty materialne obejmowały: 1302 domy, 6142 mieszkań, 23 budynki użyteczności publicznej, 200 sklepów i 50 samochodów. Izrael pod naciskiem USA powstrzymał się od działań odwetowych.
12 lutego 1991 r. do służby w izraelskiej marynarce wszedł okręt rakietowy INS "Chetz" ("Arrow"). Został on wybudowany w izraelskiej stoczni i należy do nowej klasy okrętów Nirit Class Saar 4.5. Okręt ma długość 62 metrów, wyporność 488 ton i prędkość 34 węzłów, uzbrojenie: antyrakietowy i przeciwlotniczy system działek Vulcan, działo 76 mm, 6 rakiet klasy morze-morze Gabriel, 8 rakiet klasy morze-morze Harpoon, 32 rakiety Barak.
W dniach 24-28 lutego 1991 r. koalicja antyiracka przeprowadziła wielką operację lądową, zakończoną zniszczeniem armii irackiej i wyzwoleniem Kuwejtu.
Jako konsekwencja Wojny w Zatoce, izraelska armia wprowadziła istotne zmiany do swojej strategii działania, która teraz miała dać możliwość Izraelowi atak nawet odległych wrogich państw. W tym celu uzyskano dokładne satelitarne mapy wszystkich rejonów świata. Zakupiono dostosowane do długich misji samoloty bojowe F-15 I oraz szturmowe helikoptery Apache i Blackhawk. Wprowadzono również w życie projekt "Ściana" obejmujący system wczesnego ostrzegania radarowego połączonego z systemami rakiet przeciwrakietowych Arrow. Czynnikiem odstraszającym stało się ujawnienie faktu posiadania rakiet balistycznych. Dodatkowo na zapleczu usprawniono działanie służb obrony cywilnej.
20 maja 1991 r. po raz pierwszy odwiedził Izrael prezydent Polski, Lech Wałęsa.
Uwikłanie się Arafata po przegranej stronie Iraku tak bardzo osłabiło jego pozycję, że w 1991 r. siła palestyńskiego powstania (Intifady) zaczęła słabnąć. Od wybuchu powstania w grudniu 1987 r. zginęło 1225 Palestyńczyków (z czego tylko 697 w starciach z Izraelczykami, reszta była wynikiem wewnętrznych walk Arabów z sobą) i 13 izraelskich żołnierzy. Jednocześnie wyburzono 2 tys. palestyńskich domów.
W 1991 r. Palestyńczycy zaczęli zmieniać taktykę walki z Izraelem. Ich wojskowe organizacje Hamas i Islamski Dżihad liczyły już 1,6 tys. uzbrojonych bojowników, i to oni mieli zająć się teraz wprowadzeniem terroru.
W nowej sytuacji, która charakteryzowała się rozprężeniem po wojnie w zatoce, Palestyńczycy musieli się zgodzić na rozpoczęcie negocjacji pokojowych z Izraelem. Dla zachęcenia strony żydowskiej, Rada Bezpieczeństwa ONZ uchyliła rezolucję porównującą syjonizm do rasizmu. Otwierało to drogę do przyszłych rozmów pokojowych na Bliskim Wschodzie.
W owym czasie świat arabski był wyraźnie podzielony. Przyczyniły się do tego rozmowy pokojowe w Camp David oraz wojna w Zatoce. Wywiad izraelski miał więcej czasu na dostrzeżenie zawierania ewentualnego sojuszu przeciwko państwu żydowskiemu.
W Libanie kształtowała się powoli równowaga sił. Zdemilitaryzowany Półwysep Synaj zapewniał bezpieczeństwo południowej granicy Izraela. Siła izraelskiej armii dawała znaczną przewagę militarną w regionie i stwarzała możliwość zniszczenia przeciwnika, który znajdowałby się około 130 km od państwa żydowskiego. Jordania była tak słaba wojskowo, że nie stanowiła żadnego zagrożenia. Nepokojące jednak stawało się zaangażowanie ekspertów francuskich i amerykańskich przy modernizacji jordańskich sił zbrojnych. Jedynym realnym zagrożeniem dla Izraela była Syria, która dysponowała jednak słabym lotnictwem. Dowództwo izraelskiej armii było przygotowane do ewentualnego silnego uderzenia lotniczego na Syrię, które pozbawiłoby ten kraj dowództwa i łączności, a w ten sposób ułatwiłoby kontratak żydowskich sił lądowych.
W dalszej odległości rósł potencjał militarny Arabii Saudyjskiej, która uzyskała dostęp do nowoczesnych technologii USA. Zakupione nowoczesne samoloty oraz systemy rakietowe zwiększały rolę sił powietrznych Arabii Saudyjskiej w ewentualnym przyszłym konflikcie. Jednakże dozbrajanie Jordanii i Arabii Saudyjskiej przez USA rozbijało ewentualny sojusz państw arabskich i wiązało je ze światem Zachodu. Dzięki temu Izrael mógł się czuć bezpieczniejszym.
W 1991 r. Syria zakupiła od Czechosłowacji 300 rosyjskich czołgów T-72, zwiększając tym samym ogólną liczbę swych czołgów do 2300.
Syryjski minister spraw zagranicznych Farouk al-Shara skrytykował ruch syjonistyczny i imigrację Żydów radzieckich do Izraela. Powiedział: "Aby rozmowy pokojowe mogły zakończyć się sukcesem, Izrael musi oddać każdą piędź okupowanej ziemi; pokój i uzurpowanie sobie praw do ziemi należącej do innych - nie mogą iść ze sobą w parze; każdy cal ziemi arabskiej zajętej siłą przez Izrael, Wzgórza Golan, Zachodni Brzeg i Jerozolima, musi w całości powrócić do jej prawowitych właścicieli."
24 maja 1991 r. armia izraelska w operacji "Salomon" przetransportowała do Izraela 14,3 tys. Żydów z Etiopii. Cała operacja trwała 33 godziny, w ciągu których izraelskie samoloty wojskowe i cywilne ewakuowały dzieci Beita Israel (inna nazwa Żydów etiopskich) z pogrążającej się w politycznym chaosie Etiopii. W operacji "Salomon" użyto izraelskich samolotów Boeing 707 i C-130 Hercules. Całością operacji dowodził generał Avihu Ben-Nun. W ten sposób udowodniono, że izraelskie siły powietrzne nie tylko umieją zrzucać bomby, ale jeszcze potrafią ratować ludzi.
W 1991 r. bezrobocie w Izraelu szybko wzrastało, zwiększała się liczba ludzi żyjących w biedzie i nędzy. Rząd z konieczności poczynił cięcia budżetowe, co do pomocy imigrantom, funduszom socjalnym i emerytalnym. W najcięższej sytuacji znajdowali się nowi imigranci, którzy często musieli dzielić jedno mieszkanie na więcej niż jedną rodzinę. Minister budownictwa Ariel Szaron czyni starania, by sfinalizować plany budowy 2000 nowych domów na terenie Judei i Samarii.
16 października 1991 r. izraelski sąd skazał na dożywotnie więzienie przywódcę duchowego palestyńskiej organizacji terrorystycznej Hamas, Ahmada Jasina.
--------------------------------------------------