Rozdział 11.
Współużytkowanie zasobów

W tym rozdziale:

• Omówienie współdzielenia

• Współdzielenie folderów i napędów

• Współdzielenie plików

• Współdzielenie drukarek i innych zasobów

Zanim będziesz mógł przez sieć używać plików, folderów lub drukarek musisz najpierw je udostępnić. Udostępnianie oznacza pozwalanie innym użytkownikom na otwieranie plików z Twojego komputera, zapisywania plików na twoich dyskach oraz na drukowanie na Twojej drukarce. W sieci możesz współdzielić wszystkie zasoby komputera, lub tylko wybrane. Na przykład możesz nie chcieć pozwolić swoim dzieciom na czytanie plików z twojego dysku, ale możesz im pozwolić na używanie drukarki.

Omówienie współdzielenia

Jednym z powodów dla których podłącza się komputery do sieci jest chęć współdzielenia zasobów. Termin zasób odnosi się do plików, folderów, dysków, drukarek, napędów CD-ROM, napędów Zip lub Jaz oraz większości innych zasobów podłączonych do Twojego komputera.

Najprawdopodobniej w domu będziesz chciał współdzielić swoje zasoby z partnerem lub dziećmi. Ty i Twój partner możecie współdzielić pliki, zawierające na przykład listy, informacje o wydatkach lub drzewo genealogiczne. Starsze dzieci w domu mogę współdzielić swoje prace domowe, tak że będziesz mógł przejrzeć je przed drukowaniem.

Oczywiście możesz w domu współdzielić drukarki, napędy CD-ROM oraz inny sprzęt, co pozwoli Ci na zaoszczędzenia pieniędzy. Zamiast kupować drukarkę dla każdego użytkownika, możesz współdzielić ze wszystkimi drogą drukarkę laserową.

Oczywiście możesz ograniczyć dostęp do współdzielonych zasobów, szczególnie gdy na komputerze przechowujesz tajne dane, lub masz drogi sprzęt którego nie chciałbyś udostępniać dzieciom. Jeżeli nie chcesz udostępniać zasobów w sieci, to nie musisz tego robić.

Ograniczanie dostępu

Możesz ograniczyć dostęp do udostępnionych zasobów. Czasami jest to konieczne, bo dziecko może nieświadomie usunąć pliki które zostały stworzone przez program księgowy. Możesz także nie chcieć, aby ktoś czytał twoją twórczość lub pamiętnik. Możesz także chcieć ograniczyć dostęp do drogiej kolorowej drukarki laserowej.

PORADA BIUROWA

W przypadku sieci w małym biurze musisz brać pod uwagę bezpieczeństwo plików zawierających listy płac, ważne informacje o klientach. Zawsze uważnie podchodź do współdzielenia informacji, które powinny pozostać tajne. Zamiast je współdzielić rozważ możliwość umieszczenie ich w oddzielnym komputerze do którego nie każdy będzie miał dostęp.

Windows pozwala Ci na ograniczanie dostępu do zasobów przez określanie trybu dostępu. Oto możliwe typy dostępu:

• Tylko do odczytu. Ten tryb dostępu pozwala na otwieranie, kopiowanie i oglądanie plików. Nie pozwala on jednak na usuwanie lub modyfikowanie czegokolwiek. Tego trybu dostępu możesz użyć gdy chcesz na przykład udostępniać różne szablony listów. W tym przypadku każdy użytkownik będzie mógł skopiować taki szablon na swój dysk, a następnie będzie on mógł zmodyfikować jego zawartość pod kątem swoich potrzeb i zapisać lokalnie na swoim dysku.

• Pełny dostęp. Pełny dostęp pozwala wszystkim użytkownikom na otwieranie, zmienianie oraz usuwanie plików i folderów. Użyj tego trybu dostępu jeżeli chcesz modyfikować pliki razem z innymi użytkownikami w sieci.

• Zależny od hasła. W tym trybie możesz uzależnić tryb dostępu do plików od podanego hasła. Na przykład możesz dać hasło pełnego dostępu swojemu partnerowi, co uniemożliwi dzieciom możliwość modyfikacji (choć da im dostęp). Hasła mogę ograniczać zarówno dostęp w trybie tylko do odczytu, jak i w trybie pełnego dostępu.

UWAGA

Znacznie mniejszą kontrola nad zasobami masz w przypadku systemów operacyjnych innych niż Windows 95 i 98 (takich jak Windows 3.11, Macintosh i inne). Więcej informacji na ten temat zawiera dokumentacja systemów poświęcona udostępnianiu zasobów w sieci.

Zasady udostępniania

Istnieją pewne zasady udostępniania, które musisz znać zanim rozpoczniesz współdzielenie zasobów. Możesz współdzielić wszystkie zasoby komputera, dzięki czemu każdy będzie miał do niego dostęp. Możesz także ograniczyć dostęp do poszczególnych zasobów wybierając tylko określone zasoby jako udostępnione.

Rysunek 11.1 przedstawia współdzielone dyski w programie Eksplorator Windows. Komputer ma udostępnione dyski C oraz D (napęd CD-ROM), na co wskazuje wyciągnięta ręka na ich ikonach. Po prawej stronie znajdują się osobno współdzielone foldery (także zaznaczone wyciągniętą ręką).

Rysunek 11.1. Współdziel z innymi w sieci napędy i pliki swojego komputera

Przyznawanie pełnego dostępu

Jeżeli chcesz, aby wszyscy mieli dostęp do wszystkich Twoich folderów udostępnij dysk na którym te foldery się znajdują. Jeżeli będziesz współdzielił dysk - taki jak napęd C, napęd Zip, czy CD-ROM - to automatycznie będziesz współdzielił każdy foldery znajdujący się na nim.

Jeżeli nie chcesz współdzielić jednego lub więcej dysku, powinieneś go nie udostępniać. Zamiast tego udostępnij foldery, które chcesz współdzielić na C. Nie możesz udostępniać całego dysku i jednocześnie chronić na nim określonych plików i folderów, więc bądź ostrożny.

PORADA BIUROWA

W przypadku biura dokładnie pomyśl, zanim dasz wszystkim pełny dostęp do wszystkich zasobów. Jeżeli pracownicy będą niezadowoleni z pracy, to mogą zaszkodzić ważnym plikom.

Wybieranie folderów do udostępnienia Na Twoim komputerze Windows znajduje się wiele folderów. Nie musisz ich wszystkich udostępniać. Udostępnienie całego dysku jest z pewnością najłatwiejsze i zajmuje niewiele czasu. Jednak aby oszczędzić sobie późniejszego bólu głowy powinieneś wybierać określone foldery do współdzielenia. Na przykład nie musisz współdzielić folderu Windows. Folder ten zawiera pliki potrzebne do działania systemu, włączając w to fonty, pliki konfiguracyjne, programy i pliki pomocy. Nie ma potrzeby udostępniania tego folderu. Podobnie nie musisz udostępniać folderu Program Files. Zawiera ona wiele folderów z aplikacjami, takimi jak Internet Explorer, Microsoft Office, Outlook, NetMeeting i inne. Każdy z tych folderów zawiera pliki pozwalające na uruchomienie określonego programu. Najprawdopodobniej inne komputery zawierają dokładnie te same pliki, więc nie musisz z nimi współdzielić swoich. Jeżeli jednak ktoś w sieci potrzebuje danych zawartych w którymś z tych folderów to możesz go udostępnić. Założymy, że używasz osobistego programu księgowego Quicken. Możesz udostępnić swojemu partnerowi dane znajdujące się w folderze Twojego konta (np. w folderze C:\Program Files\QuickenW\My data). Nie współdziel folderów zawierających sterowniki urządzeń. Sterowniki urządzeń to programy pozwalające na uruchomienie w systemie takich urządzeń jak napędy CD-ROM, karty sieciowe i inne. Na moim komputerze nie współdzielę następujących folderów: plugplay, Ethernet, Iomega, Cdrom, Eapci i innych, ponieważ zawierają one dane potrzebne jedynie mojemu komputerowi. Jeżeli ktoś przez przypadek usunąłby część tych plików system przestałbym poprawnie funkcjonować. Możesz także udostępniać foldery zawierające dane, które ktoś inny potrzebuje. Takimi folderami są Moje Dokumenty, oraz inne foldery w których przechowujesz swoje dane. Możesz także udostępniać foldery z programami które inna osoba może skopiować, takimi jak na przykład WinZip.

Ograniczanie dostępu

Gdy przyznasz pełny dostęp do dysku to nie będziesz mógł ograniczać dostępu do zawartych w nim folderów. Możesz jednak to zrobić jeżeli będziesz udostępniał foldery osobno.

Gdy wybierzesz folder do współdzielenia będziesz mógł określić tryb w jakim będzie o dostępny. Jeżeli nadasz jedynie uprawnienia to odczytu, to użytkownicy będą mogli otwierać i odczytywać pliki, ale nie będą mogli usuwać ich i dokonywać w nich zmian. Dzięki temu zabezpieczysz pliki przed przypadkowym skasowaniem. Załóżmy, że chcesz udostępnić folder zawierający program WinZip. Użycie trybu tylko do odczytu gwarantuje, że pewnego dnie nie otworzysz pustego folderu.

Rysunek 11.2 przedstawia Otoczenie sieciowe Exploratora Windows oraz folder udostępniony przez komputer o nazwie Pluton. Oto opis współdzielonych folderów komputera Pluton:

• Download to folder zawierający pliki pobrane z Internetu.

• Hp deskjet to udostępniona drukarka podłączona do komputera Pluton.

• Laborki sem7 to folder zawierający dokumenty ze studiów.

• Muzyka to folder zawierający pliki z utworami muzycznymi.

• Praca zawiera pliki tworzone w pracy.

• Skrzynka to folder z możliwością zapisu, na którym można zostawiać swoje pliki.

Rysunek 11.2. Komputer Pluton udostępnia tylko niektóre swoje foldery

UWAGA

Współdzielone foldery innych komputerów z sieci nie są wyróżnione ikoną wyciągniętej ręki. Tylko Twoje udziały są zaznaczane w ten sposób.

Poza wybraniem folderów, które chcesz współdzielić musisz także określić tryb dostępu i ewentualnie przypisać dostępowi hasło. Na przykład możesz przydzielić pełny dostęp do folderu tylko użytkownikom, którzy znają hasło. W taki sposób możesz dać pełne prawa do folderu partnerowi, a dzieciom pozwalać tylko na jego odczyt.

PORADA BIUROWA

W przypadku firmy chronienie folderów hasłami jest dobrym rozwiązaniem. Używaj haseł do folderów, do których tylko jedna lub dwie osoby potrzebują dostępu. Pamiętaj jednak, że jeżeli hasło wyjdzie na jaw wszyscy będą mieli do nich dostęp.

Każdemu folderowi możesz przypisać inny tryb dostępu. Możesz na przykład jednej osobie przydzielić dostęp w trybie tylko do odczytu, a innej przydzielić pełny dostęp. Możesz tego dokonać nadając zasobowi odpowiednie hasła, a następnie odpowiednio je podać użytkownikom. Użytkownik, który dostanie hasło tylko do odczytu nie będzie mógł modyfikować zawartości udziału, podczas gdy druga osoba będzie miała do niego pełny dostęp.

Rysunek 11.3 przedstawia okno dialogowe Wprowadź hasło sieciowe, które pojawia się gdy chcesz otworzyć zasób chroniony hasłami. Jeżeli poprawnie wprowadzisz hasło będziesz mógł zasób otworzyć. W przeciwnym wypadku Windows wyświetli okno dialogowe „Hasło jest niepoprawne” i odmówi dostępu do zasobu.

Rysunek 11.3. Ograniczenie dostępu za pomocą haseł.

Współdzielenie folderów i napędów

Sieć Windows pozwala na łatwe współdzielenie folderów i innych zasobów. Tworzenie każdego udziału wykonywane jest w ten sam sposób. Zanim rozpoczniesz współdzielić zasoby w sieci musisz najpierw zainstalować sprzęt i oprogramowanie sieciowe.

PATRZ TAKŻE

Rozdziały 6. i 7. omawiają sposoby łączenia komputerów w sieć. Rozdział 8. przedstawia w jaki sposób zainstalować karty sieciowe i inne urządzenia sieciowe. Rozdział 9. Wyjaśnia w jaki sposób zainstalować i włączyć usługi sieciowe.

Współdzielenie dysków W systemie Windows 95 i 98 możesz współdzielić każdy dysk, włączając w to dyski twarde, napędy dyskietek, napędy Zip, Jaz, MiniDisc, CD-ROM i taśmowe. Współdzielenie tych napędów pozwala zapisywać na nich pliki i wykonywać kopie zapasowe. Możesz na przykład pozwolić swojemu dziecku na zapisywanie plików graficznych na swoim dodatkowym twardym dysku. Możesz zapisywać pliki na napędzie Zip partnera, ponieważ Twój komputer takiego napędu nie posiada. Współdzielenie daje wszystkim dostęp do takich urządzeń, których nigdy nie mieliby szansy mieć w swoim komputerze. Gdy współdzielisz dysk udostępniasz również wszystkie dane znajdujące się na tym dysku, czyli wszystkie foldery i pliki. Z tego powodu udostępnienie całego dysku powinieneś dokładnie przemyśleć. Możesz nie chcieć udostępniać niektórych folderów na tym dysku. Możesz także mieć tam pewne programy, których nie chcesz przez przypadek stracić. Jeżeli posiadasz drugi dysk to wykorzystanie go do przechowywania danych może być dobrym pomysłem. Na tym drugim dysku nie będziesz trzymać żadnych ważnych programów ani danych. W przypadku zniszczenia danych z tego dysku szkody będzie można łatwo naprawić. Na drugim dysku możesz przechowywać kopie zapasowe, pliki graficzne, dokumenty i inne dane. Współdziel także takie dyski jak napędy taśmowe, Zip oraz Jaz - w celu wykonywania na nich kopii zapasowych. Będziesz jednak musiał chodzić wymieniać w nich media, chyba że ktoś inny to za Ciebie zrobi. Współdziel napędy CD-ROM aby mieć możliwość szybkiego instalowania oprogramowania. W tym celu wybierz komputer o najszybszy napędzie CR-ROM. Tworzenie udziału z dysku jest identyczne z tworzeniem udziału z folderu. Więcej szczegółów znajdziesz dalej w tym rozdziale.

Po zainstalowaniu odpowiedniego oprogramowania i sprzętu, możesz przy pomocy Exploratora Windows, lub okna Mój komputer wybrać odpowiednie foldery do współdzielenia. Inni użytkownicy będą je widzieć w Otoczeniu sieciowym. Otoczenie sieciowe jest programem używanym do przeglądania wszystkich komputerów w sieci. Więcej informacji na ten temat zawiera rozdział 13.

Lokalizowanie folderu

Możesz zlokalizować i udostępnić folder za pomocą Eksploratora Windows lub za pomocą okna Mój komputer. Poprzednie rysunki pokazywały współdzielone foldery w Eksploratorze. Aby otworzyć Eksplorator Windows wybierz z menu StartProgramyEksplorator Windows.

Ten przykład pokazuje ten proces z wykorzystaniem okna Mój komputer. Aby otworzyć to okno dwukrotnie kliknij na ikonę Mój komputer znajdującą się na pulpicie. Rysunek 11.4 przedstawia okno mój komputer. Początkowe okno wyświetla dyski i określone foldery.

Rysunek 11.4. Okno Mój komputer zawiera wszystkie napędy, foldery i inne zasoby Twojego komputera

Możesz wybrać każdy lokalny napęd, aby go współdzielić, albo możesz otworzyć napęd i przeglądać jego zawartość. Okno zmieni się i będzie pokazywać zawartość otworzonego napędu, co przedstawia rysunek 11.5.

Rysunek 11.5. Przeglądanie folderów na dyski

Tworzenie udziału

Po otworzeniu okna Mój komputer lub Eksploratora Windows i zlokalizowaniu żądanego folderu możesz go udostępnić. Podobne kroki można wykonać w przypadku dysku z tym, że w pierwszym kroku wybierasz dysk, a następne kroki są identyczne.

Aby udostępnić folder musisz wykonać następujące czynności:

1. Wybierz folder.

2. Wybierz PlikUdostępnianie. Możesz ewentualnie kliknąć na folderze prawym klawiszem i wybrać z menu Udostępnianie.

3. Pojawi się okno dialogowe

Rysunek 11.6. Domyślnie zasób nie jest współdzielony

4. W zakładce Udostępnianie wybierz opcję Udostępniony jako. Pojawi się Nazwa udziału, taka sama jak nazwa udostępnianego napędu, folderu lub pliku. Pod ta nazwą będę w sieci widzieli udział inni użytkownicy.

5. Wprowadź nawą nazwę udziału. Na przykład jeżeli udostępniasz napęd CD-ROM możesz użyć nazwy CR-DROM zamiast litery napędu (D czy E), tak aby użytkownicy mogli łatwo rozpoznać zasób.

6. Opcjonalnie w polu Komentarz umieść opis udziału.

7. Naciśnij Zastosuj, aby włączyć udział. Jeżeli skończyłeś edycję właściwości udziału kliknij OK. Jeżeli chcesz ograniczyć dostęp do zasobu przeczytaj następny podrozdział.

Konfigurowanie praw dostępu

Możesz ograniczyć dostęp do współdzielonego folderu wybierając tryb dostępu, chroniąc zasób hasłem, lub robiąc jedno i drugie. Wybranie typu dostępu dotyczy wszystkich użytkowników.

Możesz także chronić zasób hasłem, tak że tylko użytkownicy je znający będą mieli do niego dostęp. Hasło może chronić cały dostęp do zasobu, lub tylko uniemożliwiać w nim zapis.

Rysunek 1.17 przedstawia folder, który jest współdzielony w trybie pełnego dostępu i zabezpieczony hasłem. Zauważ, że zamiast hasła pojawiają się gwiazdki, dzięki czemu nikt nie może odczytać go z ekranu. Dostęp do folderu mają tylko osoby znające ustawione tutaj hasło.

Rysunek 11.7. Ograniczenie dostępu do osób które znają hasło

Aby ograniczyć dostęp do zasobu wykonaj następujące czynności:

1. Otwórz okno dialogowe Właściwości interesującego Cię udziału. Przejdź do zakładki Udostępnianie.

2. W polu Typ dostępu wybierz jeden z poniższych:

• Tylko do odczytu. Wybierz tą opcję aby umożliwić jedynie czytanie zawartości zasobu. Możesz nie łączyć tego ograniczenia z hasłem. Jeżeli jednak chcesz dodatkowo zabezpieczyć zasób hasłem wprowadź je w pole Hasło tylko do odczytu.

• Pełny. Ta opcja pozwoli na pełny dostęp do wybranego zasobu. Jeżeli chcesz przypisać do zasobu chroniące go hasło wprowadź je w polu Hasło pełnego dostępu.

3. Naciśnij przycisk OK., aby potwierdzić wprowadzone zmiany.

Współdzielenie plików

Gdy współdzielisz folder lub napęd wszystkie pliki w nim zawarte są także współdzielone. Gdy współdzielisz pliki użytkownicy z sieci mogę je otwierać, modyfikować i usuwać (w ramach przysługujących im praw - przyp. tłum.).

Naprawdę posiadasz niewielką kontrolę nad plikami znajdującymi się we współdzielonym folderze lub dysku. Widnows oferuje opcje nadawania plikom atrybutów takich jak ukryty lub tylko do odczytu, ale można je zmieniać ze zdalnego komputera.

W tym przypadku najlepszym rozwiązaniem jest wstrzymanie się od współdzielenia czegokolwiek, co nie powinno być oglądane przez innych użytkowników. Musisz także zadbać o lokalne bezpieczeństwo tych plików. Każdy kto ma fizyczny dostęp do komputera może pominąć okno logowania i oglądać wszystkie zasoby komputera. Zabezpieczenie Twojego komputera oferują programy firm trzecich, takie jak Fortres 101. Więcej informacji na ten temat zawiera rozdział 2.

UWAGA

System Windows NT obsługujący system plików NTFS (New Technology File System) pozawala stosować zabezpieczenia danych na poszczególnych komputerach.

Ukrywanie plików

W czasach systemu DOS mogłeś ukrywać pliki, tak że nikt inny nie mógł ich oglądać. Sposób ten jest dobry, ale nie działa w Windows 95 i 98. Windows ma bowiem opcje pozwalającą na wyświetlanie ukrytych plików, nawet jeżeli znajdują się one na innym komputerze.

Jeżeli w Windows 95 lub 98 nadasz plikowi atrybut „ukryty” to nie będzie on wyświetlany na liście plików folderu. Aby odwołać się do tego pliku musisz znać jego dokładną nazwę. Ale gdy inny użytkownik będzie przeglądał udział z ukrytym plikiem może mieć możliwość widzenia go na liście plików, co przedstawia rysunek 11.8. Plik ten pojawia się u użytkowników którzy we właściwościach Eksploratora ustawili pokazywanie ukrytych plików. Mówiąc w skrócie taki sposób ukrywania ważnych plików wcale nie musi działać.

Rysunek 11.8. Ukryte pliki dla innych użytkowników wcale nie musze być ukryte

Na rysunku 11.8 znajduje się plik dsound, który na komputerze Agatha na atrybut ukryty. Z tego powodu posiada on lekko wyblakłą ikonę. Każdy może otworzyć ten plik mimo, że posiada on atrybut „tylko do odczytu”. Zmiana atrybutów również jest możliwa, co zostało omówione w następnym podrozdziale.

Aby ukryć plik otwórz Eksplorator Windows i naciśnij na ikonie pliku prawy klawisz. Wybierz Właściwości i zakładkę Ogólne. Przedstawia to rysunek 11.9. Teraz możesz ustawić właściwości Ukryty i Tylko do odczytu. Możesz także usunąć te atrybuty, nawet z nie swoich plików.

Rysunek 11.9. Przypisywanie atrybutów plikom w oknie dialogowym Właściwości

To czy pliki ukryte są wyświetlane zależy od opcji folderów. Ukryte pliki są wyświetlane, gdy opcja folderów Pliki ukryte jest ustawiona na Pokaż wszystkie pliki (patrz rysunek 11.10). Ustawienia te są inne na każdym komputerze.

Rysunek 11.10. Niektórzy użytkownicy chcą widzieć wszystkie pliki na swoim komputerze

Aby ustawić opcje Pokaż wszystkie pliki musisz wykonać następujące kroki:

1. Otwórz Eksplorator Windows i wybierz WidokOpcje folderów. Pojawi się okno dialogowe Opcje folderów.

2. Wybierz zakładkę Widok.

3. Na liście ustawień zaawansowanych zaznacz opcję „Pokaż wszystkie pliki”, co umożliwi Ci oglądanie ukrytych plików. Możesz ewentualnie zaznaczyć opcję „Nie pokazuj plików ukrytych”, co ukryje te pliki przed wyświetlaniem w Eksploratorze.

4. Naciśnij OK. aby zamknąć okno dialogowe.

Użycie atrybutu Tylko do odczytu

Atrybut Tylko do odczytu uniemożliwia innym użytkownikom modyfikację plików. Każdy użytkownik może otworzyć taki plik, ale nikt nie może go zmienić, bądź usunąć. To jednak nie zabezpiecza przed wykonaniem kopii tego pliku, lub zapisaniem go pod inną nazwą. Taki nowy plik może być już modyfikowany.

PORADA BIUROWA

Użycie atrybutu Tylko do odczytu może być dobrym rozwiązaniem dla niektórych plików, takich jak firmowe szablony. Użytkownicy mogę uzyskiwać do nich dostęp, następnie zapisywać u siebie na dysku i modyfikować. Dzięki temu szablon będzie taki sam dla każdego użytkownika.

Wadą takiej metody jest możliwość zmiany tego atrybutu przez każdego użytkownika. Można tego dokonać otwierając Eksplorator Windows, a następnie okno dialogowe Właściwości interesującego nas pliku. Następnie należy usunąć z pliku atrybut Tylko do odczytu.

PORADA

Wady atrybutów Ukryty i Tylko do odczytu pojawiają się tylko przy udostępnianiu folderów lub dysków. Gdy ich nie udostępniasz nikt nie może ich modyfikować, ani oglądać.

UWAGA

Niektóre aplikacje pozwalają na przypisywanie hasła do zapisywanego pliku. Przykładem takiej aplikacji jest Microsoft Word, pozwalający na przypisywanie dokumentom haseł potrzebnych do ich otwarcia. Chronienie dokumentu hasłem wykonuje się wywołując okno dialogowe Zapisz jako i klikając przycisk Opcje. Po takiej operacji dokument będzie mógł być otwarty tylko po podaniu odpowiedniego hasła.

Sprawdź czy inne aplikacje też mają taką opcję. Szczególnie zwróć uwagę na okno dialogowe Zapisz jako i przycisk Opcje. Sprawdzić także dokumentacje programu.

Współdzielenie drukarek i innych zasobów

Możesz współdzielić wiele urządzeń zewnętrznych zarówno w sieciach równorzędnych, jak i klient-serwer. Urządzenia zewnętrzne to drukarki, skanery, modemy i inne urządzenia. Niektóre urządzenia zewnętrzne wymagają do działania przez sieć specjalnego oprogramowania. Inne aby mieć możliwość działania przez sieć muszą być w specjalny sposób zaprojektowane. Niektóre z kolei wymagają tylko udostępnienia.

Współdzielenie urządzeń zewnętrznych w sieci równorzędnej różni się od współdzielenia w sieci klient-serwer. W sieci klient-serwer zwykle sieciowy system operacyjny ma wszystkie narzędzia potrzebne do udostępniania i zarządzania takimi urządzeniami. Na przykład gdy współdzielisz drukarki w sieci Windows NT Server system ten zachowuje się jak serwer wydruku. Przekazuje on różne zadania drukowania do odpowiednich drukarek . Pozwala administratorom sieci na zarządzanie zadaniami wydruku wysyłanymi przez klientów do drukarek.

W sieci równorzędnej zarządzanie urządzeniami zewnętrznymi nie musi wymagać dodatkowych narzędzi, ale jeżeli takie narzędzia są wymagane, to będziesz musiał użyć programów firm trzecich.

Współdzielenie drukarek

W systemach Windows 95 i 98 współdzielenie drukarki podłączonej do komputera jest łatwe. Jest to podobne do współdzielenia dysku lub folderu. Po prostu konfigurujesz drukarkę jako udostępnioną i nadajesz jej nazwę. Możesz także chronić tworzony przez nią udział hasłem. Wtedy tylko osoby znające hasło będą mogły z niej korzystać. Zwykle jednak hasła nie są stosowane i drukarka może być używana przez wszystkich w sieci.

PORADA

Możesz ograniczyć dostęp do drukarek, szczególnie tych kosztownych w eksploatacji. Aby ograniczyć do niech dostęp chroń udział drukarki hasłem.

Poza tym, że musisz udostępnić drukarkę w sieci, to możesz również zainstalować ją na komputerach na których będziesz z niej korzystać. Sterownik ten umożliwi komputerom klientów na komunikację z drukarką.

PATRZ TAKŻE

Więcej informacji na temat drukowania w sieci zawiera rozdział 14.

Udostępnianie drukarki

Zanim udostępnisz drukarkę w sieci musisz ją zainstalować na swoim komputerze, tak jak wtedy, gdy nie chcesz jej udostępniać.

Następnie udostępniasz drukarkę wykonując następujące czynności:

1. Wybierz StartUstawieniaDrukarki. Pojawi się okno dialogowe drukarki, jak na rysunku 11.11.

Rysunek 11.11. Zlokalizuj drukarkę którą chcesz współdzielić

2. Naciśnij prawym klawiszem na ikonę drukarki i wybierz opcję Udostępnianie. Pojawi się okno Właściwości drukarki.

3. Wybierz opcję Udostępniony jako, co przedstawia rysunek 11.12.

Rysunek 11.12. Udostępnij drukarkę i przypisz jej nazwę udziału

4. Możesz zaakceptować sugerowaną nazwę udziału lub wprowadzić własną. Nazwa ta będzie się pojawiać w Otoczeniu sieciowym.

5. Opcjonalnie możesz wprowadzić komentarz opisujący drukarkę. Komentarz także pojawi się w Otoczeniu sieciowym.

6. Jeżeli chcesz kontrolować użycie drukarki musisz w odpowiednim oknie dialogowym wprowadzić hasło.

7. Następnie naciśnij OK., aby zaakceptować zmiany i zamknąć okno dialogowe Właściwości drukarki.

Drukarkę możesz przeglądać przez Otoczenie sieciowe, Eksplorator Windows lub przez Mój komputer. Więcej informacji na temat drukowania przez sieć i instalowania sterowników zawiera rozdział 14.

Inne metody udostępniania drukarek

Jeżeli udostępniasz drukarkę podłączoną do komputera PC komputer ten musi pozostawać włączony, aby inni mogli korzystać z tego urządzenia. Użycie urządzenia zwanego serwerem wydruku uwalnia nas od konieczności pozostawiania włączonego komputera, lub włączania komputera za każdym razem, gdy chcesz wydrukować jedną stronę.

Serwer wydruku zarządza drukowaniem dla wszystkich użytkowników sieci. Otrzymuje on wszystkie żądania drukowania od komputerów w sieci, umieszcza je w swojej kolejce, a następnie wysyła je do przyłączonej do siebie drukarki.

PORADA

Serwer wydruku jest dla małych sieci idealnym urządzeniem. Jeżeli posiadasz tylko jedną drukarkę, a użytkownicy rzadko z niej korzystają to nie potrzebujesz tego urządzenia. Jeżeli jednak kilku użytkowników drukuje prawie przez cały dzień serwer wydruku może pomóc w równoważeniu obciążenia drukarek i przyspieszeniu ich pracy.

Istnieje na rynku wiele urządzeń tego typu, na przykład Axis 540+ lub Castelle LANpress 1P/10BT. Są one idealne dla małych sieci. Więcej informacji o serwerach wydruku znajdziesz w rozdziale 14.

HP JetDirect i JetSend Firma Hewlett-Packard (HP) oferuje wiele rozwiązań pozwalających na współdzielenie urządzeń poprzez sieć. Przełącznik JetDirect jest idealnym rozwiązaniem dla małych sieci. HP nazywa urządzenia JetDirect Auto Switches inteligentnymi, ponieważ pozwalają na podłączanie urządzeń korzystających z portów równoległych (skanerów i drukarek) do więcej niż jednego komputera. Urządzenie to jest zestawem obwodów pozwalającym na podłączenie do niego dwóch lub więcej komputerów. Zwykle komputer korzystający z urządzenia jest wybierany przełącznikiem znajdującym się z przodu urządzenia. W tym przypadku przełączanie następuje automatycznie. JetDirect Auto Switch działa bez huba lub sieciowego oprogramowania zarządzającego. JetDirect Auto Switch 2:1 łączy dwa komputery PC z jedną drukarką lub skanerem. JetDirect Auto Switch łączy z jedną drukarką lub skanerem do czterech komputerów. Firma HP jest także autorem protokołu komunikacyjnego JetSend. Pozwala on na automatyczną, dwukierunkową komunikację dwóch urządzeń. Skanery HP ScanJet i drukarki LaserJet mogę używać protokołu JetSend. Na przykład skaner ScanJest może wysyłać informacje do dowolnego urządzenia kompatybilnego z JetSend na świecie. Firma HP chce zintegrować JetSend z wieloma urządzeniami swoimi i innych firm. Urządzeniami tymi mogą być komputery PC, napędy CD-ROM lub DVD, telewizory, kamery, projektory, komputery kieszonkowe i inne. Mimo aktualnie wysokiej ceny przewiduje się dużą popularność tego typu urządzeń w przyszłości.

Udostępnianie modemu

W swojej sieci możesz udostępniać połączenie z siecią Internet. Możesz także współdzielić faks. Aby jednak współdzielić jedną z tych funkcji musisz mieć możliwość udostępniania w sieci modemu. Oprogramowanie umożliwiające takie udostępnianie jest w miarę niedrogie, jednak musisz pamiętać, że podział połączenia z Internetem na kilka komputerów wpłynie ujemnie na szybkość jego użytkowania.

Modemy możesz współdzielić zarówno w sieci równorzędnej, jak i w sieci klient-serwer. W sieci równorzędnej możesz użyć niedrogiego oprogramowania do współdzielenia modemu. W sieci klient-serwer możesz użyć bardziej złożonego i droższego urządzenia RAS (pozwalającego na podłączenie kilku modemów) lub innych rozwiązań. Mogą to być takie urządzenia jak modemy ISDN lub kablowe, które zwykle są zbyt drogie, aby używać ich w domu. Modem kablowy pozwala na połączenie z siecią Internet przez kabel telewizyjny, a modemy ISDN pracuje na specjalnej, cyfrowej linii.

PORADA BIUROWA

Jeżeli w firmie masz pracowników regularnie korzystających z Internetu powinieneś wyposażyć ich w oddzielne konta i połączenia z Internetem. Podczas współdzielenia jednego modemu przez kilku użytkowników szybkość połączenia dla każdego z nich znacznie spada.

Dostęp do Internetu

Oprogramowaniu używane do współdzielenia konta internetowego pozwala wszystkim użytkownikom na korzystanie z Internetu przez jeden modem. Istnieje wiele programów pozwalających na współdzielenie dostępu do Internetu. Programy te to Qbik New Zealand Limited WinGate oraz Artisoft i.Share. Dzięki nim użytkownicy mogą w tym samym czasie przeglądać różne strony WWW i korzystać z poczty elektronicznej. Do tego celu potrzebujesz jedynie jedno konto u dostawcy Internetu i jeden modem.

Istnieje wiele urządzeń umożliwiających współdzielenie modemu. Na przykład istnieją huby zawierające modem analogowy i 4 porty sieciowe. Pozwalają one kilku użytkownikom na korzystanie z Internetu w tym samym czasie.

Każde urządzenie posiada swoje wady i zalety. Niektóre nie posiadają funkcji automatycznego dzwonienia, a inne są trudne w instalacji i konfiguracji.

PATRZ TAKŻE

Więcej informacji na temat oprogramowania do współdzielenia modemu zawiera rozdział 15.

Współdzielenie faksu

Współdzielenie faksu jest trochę bardziej skomplikowane, niż współdzielenie innych zasobów. Faksowanie jest prostą usługą, jednak słabo przystosowaną do współdziałania z komputerami. Skonfigurowanie i użytkowanie faksu w przypadku jednego komputera jest dość trudne. Sprawa jeszcze bardziej komplikuje się w przypadku sieci komputerowej.

PORADA BIUROWA

Ponieważ skonfigurowanie użycia faksu przez komputer jest dość trudne, więc powinieneś się zastanowić nad faksem jako osobnym urządzeniem. To pozwoli Ci zaoszczędzić wiele czasu, pieniędzy i nerwów.

Nadchodzące faksy

Podczas konfigurowania usługi faksowania musisz się zdecydować, co zrobić z nadchodzącymi faksami. Jeżeli oprogramowanie faksu jest skonfigurowane do przyjmowania nadchodzących faksów istnieje możliwość, że linia będzie zajęta przez faks wychodzący. Może to spowodować konflikt i zablokowania systemu. Najlepszym rozwiązaniem jest więc przeznaczenie jednaj linii dla faksów wychodzących i jednej dla przychodzących.

Innym zagadnieniem które należy rozwiązać jest kierowanie faksów do odpowiednich osób. Dopóki nie będziesz używał serwera faksów, nie będziesz mógł wprowadzić tej funkcji. Serwer faksów to bardzo wydajna maszyna pracująca w sieci klient-serwer i zarządzająca faksami przychodzącymi i wychodzącymi. Przykazuje ona faksy do odpowiednich oddziałów i osób.

Komputer na którym działa usługa faksu musi być włączony cały czas, na wypadek gdyby pojawił się faks do odebrania.

Faksy wychodzące

Istnieje wiele produktów pozwalających na wysyłanie faksów zarówno w sieciach równorzędnych, jak i klient-serwer. Istnieją produkty pozwalające na wysyłanie faksów za pomocą modemu. Niektóre z nich obsługują faksy przychodzące i wychodzące, inne nie.

Symantec WinFax Pro

Program WinFax Pro (produkt firmy Symantec) jest najlepszym programem z tej kategorii. Pozwala on w łatwy sposób wysyłać faksy. Przed wysłaniem możesz je obejrzeć. Faks może zawierać dokumenty z różnych aplikacji. Możesz także umożliwiać wszystkim w sieci równorzędnej, wysyłanie i odbieranie faksów.

Aby używać tego programu musisz mieć jedynie modem i linie telefoniczną. Jeden z komputerów PC staje się serwerem faksów. Komputer ten powinien mieć przynajmniej procesor Pentium, 16 MB RAM (32 MB jest zalecane), 57 MB wolnego miejsca na dysku twardym, kartę graficzną VGA, napęd CD-ROM i modem z możliwości wysyłania faksów.

Faxserve for Windows NT Server

Program Faxserve for Windows NT Server (produkt firmy Computer Associates) jest dedykowanym serwerem faksów dla sieci klient-serwer. Pozwala on użytkownikom na wysyłanie faksów bezpośrednio ze swoich komputerów PC, zapisywać faksy w plikach oraz współdzielić sprzęt do faksowania w sieci.

Program składa się z modułu klienta i serwera. Ponieważ współpracuje on z pocztą elektroniczną, więc odebrane faksy są wysyłane do skrzynek pocztowych użytkowników. Program zarządza faksami przychodzącymi i wychodzącymi.

Global Village FaxWorks Pro

Program FaxWorks Pro (produkt firmy Global Village) posiada kilka odmian, włączając w to wersję dla sieci klient-serwer i równorzędnej. FaxWorks Server jest programem dla sieci klient-serwer z systemem operacyjnym Windows NT Server lub Novell NetWare. Obsługuje on do 30 użytkowników systemów Windows. Oprogramowanie dzieli się na moduł serwera i moduł klienta.

FaxWorks Pro LAN jest rozwiązaniem dla sieci równorzędnych. Program jest prosty w obsłudze i konfiguracji. Program klienta instaluje się na każdym komputerze w sieci, a oprogramowanie serwera na jednej maszynie.

Współdzielenie skanerów

Gdy podłączasz do komputera popularny skaner musisz użyć specjalnego oprogramowania pozwalającego na jego działanie. Współdzielenie w sieci samego skanera nie jest możliwe. Można za to współdzielić w sieci zeskanowane pliki.

Jeżeli chcesz udostępniać skaner w sieci musisz kupić specjalną jego odmianę - skaner sieciowy. Są to jednak drogie urządzenia. Jeżeli skanujesz tylko kilka plików dziennie wystarczy podłączyć standardowy skaner do komputera, skanować tam pliki, a następnie udostępniać je w sieci.

Jeżeli jednak kilka osób w sieci cały czas korzysta ze skanera, to może to być dobry zakup. Możesz na przykład mieć firmę w której konieczne będzie skanowanie materiałów medycznych lub prawnych. Możesz także posiadać firmę opracowującą strony WWW, w której dwie osoby ciągle skanują materiały. W takim przypadku zakup skanera sieciowego jest uzasadniony.

W sieci klient-serwer z systemem Windows NT Server lub Novell NetWare możesz użyć skanera Network ScanJet 5. Działa on w sieci Ethernet o szybkości 10 lub 100 Mb/s i jest kosztowym urządzeniem. Druga wersja urządzenia pozwala na skanowanie materiałów i wysyłanie ich przez sieciowy serwer faksów.

Firma HP oferuje także skaner ScanJet 4Si, jest to monochromatyczne urządzenie które także można używać w sieci. ScanJet 4Si działa w sieciach Novell NetWare pozwala na skanowanie przez sieci, pocztę elektroniczną, faks, oprogramowanie do pracy grupowej oraz aplikacje do przetwarzania tekstu. Dzięki temu urządzeniu możesz wykonać skanowanie i otrzymany obraz zapisać do pliku lub wysłać przez faks lub pocztę elektroniczną.

Podsumowanie

W tym rozdziale omówiliśmy współdzielenie zasobów w sieci. Szczególnie omówiliśmy następujące zagadnienia:

• Współdzielenie folderów i napędów

• Współdzielenie plików

• Współdzielenie drukarek i innych zasobów

W następnym rozdziale zajmiemy się dostępem do sieci przez logowanie się, podłączanie dysków sieciowych oraz wylogowaniem się z sieci.

23 Część I Podstawy obsługi systemu WhizBang (Nagłówek strony)

Rozdział 11. Współużytkowanie zasobów

2 C:\Helion\Sieci komputerowe w domu i w biurze. Biblia\agatha\r11-t.doc

---