Bronie morskie

1. PRZEZNACZENIE I PODZIAŁ ARTYLERII, WADY I ZALETY ARTYLERII. KIERUNKI ROZWOJU ARTYLERII.

Przeznaczeniem A., jest walka z celami nawodnymi, nabrzeżnymi. Artyleria okrętowa dzieli się: a) w zależności od kalibru na:(A., małego kalibru 20-57mm, A., średniego kalibru 76-130mm, A., dużego kalibru to powyżej 152mm), b) w zależności od rodzaju na: (artyleria lufowa, A. rakietowa), c) w zależności od przeznaczenia i rozmieszczenia na: (A.główna, A.uniwersalna, A. przeciwlotnicza). Armaty mogą niszczyć pociski rakietowe, automatyczne systemy naprowadzania, wyszukują cel o średnicy 0,5m i prędkości 1 Ma. Zalety Artylerii: 1) uniwersalność - tj., możliwość zwalczania celów morskich, powietrznych i brzegowych. 2) Możliwość prowadzenia ognia z zaskoczenia. 3) dyspozycyjność armat i giętkość ognia. 4) możliwość oddziaływania na przeciwnika w ciągu długiego czasu. 5) możliwość użycia w granicach stref martwych zestawów rakietowych. 6) mała zależność prowadzenia ognia od warunków atmosferycznych. Wady artylerii: 1) względnie duży ciężar sprzętu artyleryjskiego, co ogranicza ilość uzbrojenia na okręcie. 2)stosunkowo mała żywotność luf. 3) ograniczona możliwość podczas strzelania przy dużych przechyłach. 4) ograniczona możliwość rażenia celów brzegowych położonych na przeciwstokach. Tendencje rozwoju artylerii: 1) Pełna automatyzacja, 2) zwiększenie wydajności układów podawania amunicji. 3) zmniejszenie masy armat i zajmowanej przez nią objętości. 4) zwiększenie przyspieszeń przy naprowadzaniu na cel. 5) szybka i elastyczna zmiana podawanych nabojów. 6) wprowadzanie regulowanej szybkostrzelności armat. 7) wprowadzanie zasobników pierwszych wystrzałów. 8) wprowadzenie amunicji o cechach amunicji inteligentnej.

2. JAKIE SIŁY DZIAŁAJĄ NA POCISK PO OPUSZCZENIU PRZEWODU LUFY, NASZKICUJ TE SIŁY, WYMIEŃ RODZAJE STABILIZACJI POCISKU NA TORZE LOTU:

poprzez wprowadzenie pocisku w ruch obrotowy wokół własnej osi

poprzez stosowanie elementów stabilizujących lot pocisku (lotki)

q- siła ciężkości, R- siła oporu aerodynamicznego,

3. WYMIEŃ I OPISZ SKŁADOWE OPORU AERODYNAMICZNEGO:

1)opór tarcia- wynika z bezwładności cząsteczek powietrza opływających pocisk poruszających się z dużą prędkością. Rozpychane cząsteczki przez część głowicową `'przylepiają się'' do pow., pocisku, tworząc tzw., warstwy przyścienne. 2) Opór denny- wynika z ukształtowania dna pocisku. Przy dnie następuje oderwanie tej warstwy przyściennej i powstanie zawirowanie. 3) Opór falowy- wynika z bezwładności cząsteczek powietrza, część z nich zostaje przez część głowicową rozepchnięta, a część jest pchana.

4. Omów budowę pocisków artyleryjskich

Budowa pocisku: - głowica; - materiał wybuchowy; - zapalnik uderzeniowy lub zbliżeniowy; - pierścień środkujący; - kadłub; - pierścień wiodący; - tył pocisku

5. WYMIEŃ PODSTAWOWE RODZAJE POCISKÓW ZASADNICZEGO PRZEZNACZENIA. OD CZEGO ZALEŻY ENERGIA KINETYCZNA POCISK8U PRZY UDERZENIU W CEL.

1)burzące- stosowane są do niszczenia celów nieopancerzonych, takich jak: cele morskie, środki ogniowe, okopy, schrony bojowe. Charakteryzują się cienką skorupą, duża ilość materiału wybuchowego. 2) odłamkowe- stosuje się do zwalczania siły żywej, celów powietrznych, sprzętu bojowego oraz wykonywania przejść w polach minowych. Odłamek skuteczny- waga od 4-25 gramów.

3) odłamkowo- burzące- pozytywne cechy odłamkowego i burzącego połączone. 4) przeciwpancerne- o działaniu uderzeniowym i kumulacyjnym. Uderzeniowe- ( twarda skorupa), Kumulacja- kondensacja w jednym punkcie ładunku wybuchowego.. 5) przeciwpancerne wybuchowe, 6) przeciwpancerne jednolite, 7)kumulacyjne, 8) przeciwbetonowe, 9)zapalające.

Energia kinetyczna- E_k= qV²₀/2g q- ciężar pocisku, V₀- prędkość początkowa, g- przyspieszenie. Energia kinetyczna pocisku przy zetknięciu z przeszkodą zależy od prędkości początkowej, ciężaru pocisku. Kumulacja- kondensacja w jednym punkcie ładunku wybuchowego.

6. Co nazywamy amunicją. Wymień i omów zasadnicze elementy naboju artyleryjskiego.

Amunicja - środki bojowe oraz części składowe które służą do niszczenia i obezwładniania celów oraz do wywoływania skótków innego rodzaju (oświetlenie, zadymienie, zapalenie), mogą to też być środki pozorujące ich właściwe działanie (ćwiczebne).

Dzielimy na: - zespolone; - składane (rozdzielnego składowania)( - z łuską; - z woreczka)

Amunicja składa się z: - pocisk; - zapalnik; - łuska; - ładunek miotający; - zapłonnik; - elementy pomocnicze (podsypka prochowa, odmiedzacz, flegmatyzator, przybitka)

Pocisk - moitalny ładunek użyteczny za pomocą którego rażone są cele. Składa się: - skorupa;- ładunek wewnętrzny; - zapalnik.

Pocisk artyleryjski

Pociski zasadniczego pociski specjalne pociski pomocnicze

przeznaczenia

burzące dymne ćwiczebne

odłamkowe oświetlające szkolne

odłamkowo - burzące agitacyjne

kumulacyjne

kulkowe

kinetyczne

zapalające

Łuska - umieszczenia ładunku miotającego i elementów pomocniczych

Rodzaje malowania am.- 1) Malowanie ochronne ma na celu zabezpieczyć amunicję i jej oznakowania przed korozją i wpływami zewnętrznymi, stosujemy kolory stalowe, szare, khaki . 2) Malowanie rozpoznawcze- polega na nanoszeniu różnokolorowych pasków (obwódek) na elementach naboju i opakowaniu. Pasek czarny- pocisk dymny, Pasek czerwony- pocisk zapalający lub przecipancerno-zapalająco- smugowy. Pasek biały- pocisk oświetlający, Pasek niebieski- pocisk przeciwbetonowy.

Znaki wagowe- 1)' +' -cięższy od ciężaru normalnego o 1/3-1%. 2) `+ +'- cięższy od ciężaru normalnego o 1-1<sup>2</sup>/<sub>3</sub>%. 3) `+ + +'- cięższy od ciężaru normalnego o 1²/₃ - 2¹/₃%. 4) `+ + + +'- cięższy od ciężaru normalnego o 2¹/₃ -3%. 5) N- lżejszy lub cięższy od ciężaru normalnego do ¹/₃%. Znaki literowe: U-nabój zespolony, W- nabój składany, G-pocisk odłamkowy, F-pocisk burzący, B- przeciwpancerny, Z- zapalający, S- oświetlający, D- dymny, Ż- ładunek miotający w łusce, Z- ładunek miotający w woreczku, T- trotyl (jako wypełnienie pocisku).

8. W MW RP w skład uzbrojenia wchodzą:

W skład wchodzą: a) 14,5 mm wkm, b) 23mm- armata ZU-23-2M, c) 23mm- armata ZU-23-2MR (ZRA- zestaw rakietowo- artyl.) d) 30mm AK-230- armata okrętowa, e) 30 mm- AK-630 6 luf kalibru 30, f) 76mm- armata AK- 726 (276), g) 76mm- armata AK-176, h) Rakieta plot (W-P) RZ-61- tylko na ORP Warszawa, i) Rakieta strzała 2M, j) Rakiety P-15u, k) Rakiety P-20

Niszczyciel rakietowy- projektu 61 MP (typu Kaszub Mod)- ORP Warszawa 271- numer taktyczny):

- AK 726 *2, -AK 630 *4, -P 15/20 4*1, -RZ 61 2*2.

Dozorowiec projektu 620 (typu Kaszub) -ORP Kaszub 1240) : --ZU-23-2M *3, --AK-176M *1, --Strzała 2M *2.

Kuter rakietowy projektu 205 (typ Osa I ORP Puck 427): --AK-230 *2, --P-150 4*1, --Strzała- 2M *1.

DANE TT oraz przeznaczenie uzbrojenia: a) dwulufowa uniwersalna automat. armata 76,2mm AK-276 : -il.luf 2szt. -dł.lufy 59kalibrów, --masa pocisku 5,9kg, --masa naboju 16kg, --szybkostrzelność 90/min, --V pocz. pocisku 900 m/s,--zasięg max. 15700m, --zapas naboi 138szt.

b) Jednolufowa typu 76,2: --il. Luf 1 szt, --dł. Lufy 54 kalibry, --masa pocisku 5,9kg, --masa naboju 12,8kg, --szybkostrzelność 120-130strz/min, --V pocz pocisku 980m/s, --zasięg max 16000m, --zapas naboi 152 szt.

c) Przeciw okrętowe rakiety P-15 i -15U (woda- woda) -zasięg 40 km, --pręd. lotu 0,9Ma, --masa mat.wyb 450kg

9. Co nazywamy pociskiem rakietowym, dokonać podziału według czterech kryteriów.

Pocisk rakietowy jest bezzałogowym aparatem latającym, który służy do przeniesienia ładunku bojowego do celu i rażenia go tym ładunkiem.

Składa się on z następujących elementów:

1) głowicy bojowej, 2) odrzutnego układu rakietowego,

3) kadłuba, 4) urządzenia stabilizującego lot, 5) układu samoczynnie naprowadzającego na cel.

Podział pocisków według kryteri:

1. w zależności od charakteru lotu: - balistyczne; - kierowane - wyposażone w urządzenia zdolne do zmiany toru lotu za pośrednictwem układu sterowania zgodnie z danymi systemu zdalnego kierowania, założonym programem lub według danych układu samonaprowadzania; - rakiety niekierowane

2. według miejsca startu i miejsca lądowania (woda, głębina wodna, ziemia, powietrze, przestrzeń kosmiczna - wszystkie możliwe ich kombinacje)

3. w zależności od wykorzystywanych działań bojowych: 1) taktyczne pociski rakietowe do 150km; 2) operacyjne pociski rakietowe 150-1000km; 3) strategiczne pociski rakietowe: - balistyczne średniego zasięgu 1000-5000km; - balistyczne dalekiego zasięgu (międzykontynentalne) 5000-10000km; - rakietowe kosmiczne (orbitalne) montowane na okrętach podwodnych; - pociski rakietowe obrony powietrznej;- antyrakiety

4. ze względu na przeznaczenie: - naziemne; - przeciwlotnicze; - lotnicze - morskie (rakieto-torpedy)

10. Dokonać podziału pocisków rakietowych w zależności od wykonywanych działań bojowych:

1) taktyczne pociski powietrzne (zasięg do 150 km), 2) operacyjne p.r. (150 - 1000km), 3) strategiczne p.r. a) pociski balistyczne dalekiego zasięgu , międzykontynentalne - 5- 10 tyś. km., b) pociski balistyczne średniego zasięgu : 1000- 5000 km, c) pociski rakietowe kosmiczne ( orbitalne), d) pociski rakietowe obrony powietrznej i antyrakietowej

11, 12. Wymień grupy systemów kierowania. Omów samonaprowadzanie, telekierowanie

1. autonomiczne (programowe) systemy kierowania: - automatyczne (programowe); - bezwładnościowe (inercyjne); - grawitacyjne; - topograficzne; - astronawigacyjne; - radiowo nawigacyjne;

telekierowane (zdalne kierowanie) sposoby kontroli: - wzrokowy; - optyczny; - telewizyjny; - termo lokacyjny; - radiolokacyjny; sposoby kierowania: - przewody; - radiowy; - radiolokacyjny; sposoby wprowadzania komend: - ręczny; - półautomatyczny; - automatyczny;

samonaprowadzanie: - bierne (pasywne): radiolokacyjne, termiczne (w podczerwieni); - półaktywne ( półczynne): radiolokacyjne; - czynne (aktywne): radiolokacyjne, hydroakustyczne;

kombinowane - zastosowanie kilku systemów kierowania dla jednego pocisku, każdego na określonym odcinku toru lotu w zależności od możliwości efektywnej pracy

proces naprowadzania rakiety na 2-3 fazy

1 faza naprowadzania początkowego - faza startowa

2 faza na środkowym odcinku lotu (na etapie zbliżania) - faza kierowania zasadnicza

3 faza naprowadzania końcowego - faza końcowa

13. WYMIEŃ PRZEZNACZENIE,BUDOWĘ ORAZ DANE TAKTYCZNO - TECHNICZNE ZESTAWU PRZECIWLOTNICZEGO STRZALA 2M

Przeznaczenie i DTT

Przeciw lotniczy zestaw rakietowy Strzała 2M jest środkiem Ogniowym służącym do bezpośredniej osłony przed uderzeniem z powietrza na małych wysokościach.

Rakiety przeznaczone są do zwalczania celów powietrznych emitujących promieniowanie podczerwone.

Strefy rażenia:

1. do celów zbliżających się

na wysokości 50 - 150 m

na odl. 2800 - 50 m

lecących z prędkością 150 m/s (550 km/h)

2. do celów oddalających się

na wys. 50 - 2300 m

na odl. 500 - 4200 m

z prędkością do 260 m/s (950 km/h)

zestaw może być wykorzystany w dowolnej porze doby i roku w warunkach widzialności optycznej. Prawdopodobieństwo zniszczenia celu 1 rakieta - 0.3.

Strata rakiet może występować gdy wysokość lotu celu jest mniejsza niż 50 m - są możliwe straty części rakiet w skutek wpływu promieniowania tła i zakłóceń. Startu rakiet możemy dokonać z zestawu przenośnego (naramiennego) . 4 -w prowadnicowej wyrzutni FAM -14 (MTU - 4 US)lub stołu startowego 2 prowadnice markowego ZRA ZU - 23 - 2 MR. Przeciwlotniczy zestaw rakietowy Strzała 2 M posiada możliwość wielokrotnego uzbrajania w rakiety.

DTT:

Kaliber - 72 mm

Dł. rakiety - 1440 mm

Masa uzbrojonej rakiety - 9,8 kg

Masa mat.wyb - 0,37 kg

Ukł. kierowania - samonaprowadzający na podczerwień

Typ głowicy - samo naprowadzająca, cieplna, pasywna

Pole widzenia głowicy od -1,5 - +40.

Max. pręd. kątowa śledzenia start - 9, w locie - 12.

Czas samolikwidacji 14 - 17 s.

Min. kąt odpalenia +20.

Odstęp strzelania rakiet w salwie 0,5 s.

Części składowe zestawu:

1. wyrzutnia - służy za prowadnicę podczas startu rakiety oraz jako jej opakowanie w czasie przenoszenia, przewożenia oraz jest zabezpieczeniem operatora przed działaniem gazów prochowych silnika startowego. Wykonywana jest z włókien szklanych. W celu zapewnienia hermetyczności wyrzutni przednia i tylnia jej powierzchnia jest zamknięta gumowymi pokrywami.

2. ŻRÓDŁO ZASILANIA - w przypadku okrętowego PZR napięcia startującego doprowadzane są z zewnętrznego źródła zasilania (okrętowego) prze przekaźnik i rezystory przeznaczone jest do zespołu elektrycznego silnika startowego, prochowego, akumulatora ciśnienia, zespołu opóźnienia mechanizmu startowego, zapalnika startowego i in. Następnie rakieta po czasie ok. 0,16 s przechodzi na zasilanie pokładowe. W zestawie przenośnym wykorzystywany jest element elektrochemiczny powodujący ciśnienie ok. 15 - 20 atm. napędzający tubo generator.

3. MECHNIZM STARTOWY - umożliwia przygotowanie i przeprowadzenie startu rakiety. Zakładany jest on do rakiety na podstawę urządzenia startowego i stanowi urządzenie wielokrotnego użycia.

4. RAKIETA - budowa: silnik na paliwo stałe; głowica bojowa z materiałem odłamkowo - zapalającym o działaniu kumulacyjnym; układ samonaprowadzania na podczerwień

Prędkość marszowa 500 m/s

Silnik rakietowy 27 m/s

Odległość zapodania silnika ok. 5,5 m

Symbol mechanizmu startowego 9p58.

STRZELANIE RECZNE - włączyć zasilanie i wycelować. Po uzyskaniu informacji o przechwyceniu celu wcisnąć spust do pierwszego oporu i jeżeli sygnał info nie zanika w czasie pol do jednej sekundy wprowadzić wymagany kat.

2) wcisnąć spust do końcowego oporu. Start nastąpi w czasie 0,85 sekundy. W tym cyklu pracy start rakiety jest możliwy, gdy prędkość kątowa jest mniejsza niż dwa stopnie na sekundę. Wprowadzenie wyprzedzeń jest problemem w obu rodzajach pracy. Przy zastosowaniu celownika kołowego operator sam ocenia wartość wyprzedzania i wprowadza go według odpowiedniego pierścienia celownika, jeżeli rakieta zostanie wystrzelona z odpowiednim katem wyprzedzania układ sterowania rakiety praktycznie nie wymaga (nie wypracowuje) komend korygujących kat rakiety. Przed odpaleniem następnej rakiety należy przełączyć przełącznik wyboru rakiety na zespole sygnalizacji i odryglować rakietę. Przestawienie przełącznika spowoduje wyłączenie zasilania rakiet i ich zaryglowanie.

14. OMÓW WARUNKI PRZECHOWYWANIA AMUNICJI NA OKRĘCIE ORAZ CZYNNOŚCI DO WYKONANIA PRZED I W TRAKCIE TRANSPORTU AMUNICJI NA OKRĘT

Amunicję przechowuje się w komorze amunicyjnej. Wyposażenie komory amunicyjnej: regały na amunicję i dokumentacja (zeszyt sprawdzeń dziennik amunicji), tablica na instrukcję, oświetlenie pomieszczenia - hermetyczne, narzędzia do pracy, sprzęt czystości, apteczka medyczna , skrzynia na dokumentację, wywieszki materiałowe, instalacje (alarmowa p.poż, wentylacja, zatapiania, zraszania i osuszania, odtapiania ,dwa zamknięcia (jedno patentowe), termograf, higrometr, temperatura max. 30⁰ C

CZYNNOŚCI DOWÓDCY: - wyznaczanie osób funkcyjnych; - zabezpieczenie ppoż. I medyczne na molo; samochód z amunicją; - ogłoszenie alarmu bojowego z wywieszeniem czerwonej flagi (Bravo) tzn. ze ma na sobie ładunek niebezpieczny; - udzielenie instruktażu; - zabezpieczenie ppoż. na okręcie;

- wyłożenie map antystatycznych; - przenoszenie amunicji na okręt do komory amunicyjnej; - sprawdzenie stanu ilościowego i partii oraz rozmieszczenia i zamontowania amunicji przez odpowiedzialnego za komorę; - zamknięcie i zaplombowanie komory amunicji; - złożenie meldunku przełożonemu (dow. okrętu); - odwołanie alarmu bojowego; - odwołanie zabezpieczenia

15. OMÓW ZASADY STRZELANIA DO CELÓW POWIETRZNYCH Z ARMAT MAŁOKALBROWYCH - WYBÓR PUNKTU CELOWANIA.

Kurs celu powinien być zawsze skierowany do środka ramki (pierścieni) i być umieszczony na pierścieniu odpowiadającym jego prędkości poprawionej o rakurs. Metody prowadzenia ognia do celów powietrznych:

- ogień towarzyszący - "gonimy" cel, wykorzystuje się pociski smugowe

- ogień zaporowy - gdy cel jest zbyt szybki - stawia się zaporę ogniową na trasie jego lotu („ściana ognia")

- z wykorzystaniem systemów kierowania ogniem. Taki system musi znać odległość do celu, jego prędkość, siłę wiatru, wilgotność powietrza, i inne. Takie rzeczy robiły już kalkulatory artyleryjskie podczas II wojny światowej.

16. OMÓW ZASADY STRZELANIA DO CELÓW NAWODNYCH Z ARMAT MAŁOKALIBROWYCH - WYBÓR PUNKTU CELOWANIA

Przy strzelaniu do celów morskich i brzegowych z dział 23, 25 i 30 mm z celownikami kołowymi stosuje się ramki celownicze, które w zależności od odl. strzelania i szybkości celu pozwalają wybrać punkt celowania,

Zasada celowania polega na tym aby kurs celu był skierowany do środka ramki.

Przy wyborze punktu strzelania obowiązuje zasada aby kurs celu był skierowany do środka ramki celowniczej. Punkt celowania na ramce celowniczej wybiera się na podstawie odległości od celu i szybkości celu ( pomnożonej przez rekurs ).

17. Omów sposoby i metody strzelania oraz poprawiania ognia przy strzelaniu z armat małokalibrowych

Sposoby strzelania: - dokładny - za pomocą systemów kierowania ogniem (gdy działa są naprowadzone na cel na podstawie danych uzyskanych przez przyrządy kierowania strzelaniem); - z przelicznikiem - już się nie stosuje; - według tras-z wykorzystaniem pocisków smugowych

Metody strzelania: - ogniem towarzyszącym - za pomocą celownika rakursowego - „gonimy" cel; - ogniem zaporowym - na trasie celu stawia się zaporę ogniową.

Rodzaje ognia: - serie krótkie - na granicy odległości do celu; - serie długie - S-12 strzałów - na odległości strzału skutecznego; - ciągły - na odległościach bezpośrednich

ZASADY STRZELANIA Z ARMAT MALEGO KALIBRU: 1) zasady ogólne: okrętowa artyleria przeciwlotnicza małego kalibru zwalcza samoloty śmigłowce rakiety na małych wysokościach oraz samoloty nurkujące bezpośrednio na okręt lub osłaniany obiekt.

SPOSOBY STRZELANIA : 1) DOLKADNY gdy działa naprowadzane są zdalnie na cel na podstawie danych wypracowanych przez PKO 2)z przelicznikiem gzy działa wcelowuje się za pomocą przeliczników, dane wyjściowe, a dane wejściowe na oko (prędkość i kurs) odległość radarem dalmierzem 3) wg. Tras- gdy celowniczo nie przy strzelaniu zgrywają trasy z celem i na odleglasciach mniejszych niż 1500 m , a do rakiet na wszystkich odległościach. Dane wyjściowe określa się na oko i na podstawie typu celu. METODY STRZELANIA: 1) ogień towarzyszący jest zasadnicza metoda strzelania do celów powietrznych z malokalibrowej artylerii przeciwlotniczej wyposażonej w celowniki kołowe. 2) ogień zaporowy - prowadzi się wówczas kiedy celowniczy nie jest w stanie dokładnie celować w warunkach słabej widoczności i przy dużych kątowych prędkościach. Ogień ten prowadzi się długimi seriami i rozpoczyna z chwila dojścia celu do pierścienia którego średnica jest o 1/3 większa od średnicy pierścienia celownika przez cały czas serii celowniczy utrzymuje działo w tym samym położeniu PRZYZADY KIEROWNIA STRZELANIEM ARYLERYJSKIM I RAKIETOWYM

Pko - przyrządy kierowania ogniem

Sko - systemy kierowania ogniem

System kierowania strzelaniem - zespół urządzeń do wyprowadzania danych do strzelania oraz centralnego kierowania ognmiem z armat oktertwych pociskow rakietowych - uzbrojenia zop i innych

System kierowania strzelaniem - zbiór środków technicznych obsługi i procedur powiązanych funkcjonalnie wg. Określonego programu działania służący do wykrywania rozpoznania i identyfikacji celów, określania ich współrzędnych i parametrów ruchu, wypracowania danych (nastaw do strzelania) oraz naprowadzania środków ogniowych (armat, pocisków rakietowych). Ze względów funkcjonalnych WSKO wyróżnia się 3 podsystemy:1) lokacyjny 2) przeliczeniowy 3)wykonawczy

DUPA

21. WARUNKI STRZELANIA 1)balistyczne- zmiana ciężaru pocisku - temperatura ładunku miotającego - zużycie przewodu lufy (zależy prędkość poczatk. Pocisku) 2) meteorologiczne - ciśnienie powietrza - gęstość powietrza - temperatura - temperatura wilgotność - kierunek wiatru prędkość wiatru

22. MINY NIEKONTAKTOWE: -zwyczajna blokowa i wsp z nim komputer.

1)schemat blokowy miny nie kontaktowej:

Przyrządy samodzielne(automatyczne)

Mina posiada źródło prądu stałego. P.automatyczne - służą do odebrania sygnału, przetworzenia go na wielkość elektryczną oraz spowodowanie detonacji miny. Blok przyrządów automatycznych- służą do zabezpieczenia miny przed nie kontrolowanym wybuchem uzbrojenia miny, uniemożliwiają dostęp do wnętrza miny, powodują samodetonację miny. OR- organ reagujący- czujnik- odbiera sygnał od pola fizycznego, UP- urządzenie przetwarzające, zadaniem jego jest przetwarzanie wielkości fizycznej na wartość elektryczną. PP₁- przekaźnik pierwotny- bardzo czuły reagujący na niewielkie zmiany elektryczne, zadaniem jego jest podanie impulsu elektrycznego, powodującego zamknięcie obwodu pierwotnego.

PP₂- przekaźnik pośredni- odbiera impuls od PP₁, powoduje zamknięcie styków roboczych miny. UB- urządzenie blokujące- element, który ma zapewnić zamknięcie obwodu elektrycznego miny w przypadku gdy czas działania impulsu jest zbyt mały do realizacji zadziałania miny. PP₃- przekaźnik wykonawczy, jest to przekaźnik na którym programujemy cykl działania miny. LW- licznik krotności, zabezpieczenie przeciw trałowe miny. Zadaniem jego jest niedopuszczenie do detonacji miny przy pierwszych impulsach, które dopłyną. Krotność miny nie powinna przekroczyć 15.Z- detonator, zapalnik- urządzenie, które powoduje wybuch miny. PZ- przyrząd zabezpieczający, ma zabezpieczyć minę po przygotowaniu na okręcie i po wrzuceniu do wody. ZU- zegar uzbrojenia, element który powoduje że mina uzbraja się po upływie nastawionego czasu. Jest on także zabezpieczeniem przeciw trałowym. AR- aretor jest to mechaniczne urządzenie zabezpieczające, jego zadaniem jest zabezpieczenie małych, czułych elementów organu reagującego, w czasie gdy mina uderza o powierzchnię wody. UO- urządzenie ochronne, zadaniem jest ochrona miny przed zadziałaniem na skutek detonacji sąsiednich min w zagrodzie.

L- likwidator, urządzenie które ma spowodować samolikwidację miny (kiedy źródło się wyczerpie, lub kiedy zmieni się położenie miny czyli zmieni się wartość ciśnienia hydrostatycznego). PUR- przyrząd utrudniający rozbrojenie, element który ma niedopuścić do rozbrojenia miny.

SCHEMAT MINY MAGNETYCZNEJ.

Składa się z: igły magnetycznej, urządzenie kompensujące które ma kompensować wpływ pola magnetycznego, źródło prądu a tam styki przyrządu zabezpieczającego. Równolegle z baterią zegar uzbrojenia. Pierwsze w obwodzie zegar. Dalej urządzenie ochronne i przyrząd utrudniający rozbrojenie. Potem licznik wielokrotności i zapalnik. Urządzenie kompensujące składa się z dwóch magnesów, które mogą się przemieszczać.

DZIAŁANIE MINY `' INTELIGENTNEJ''

1)Odebranie i przetwarzanie sygnałów na odpowiednie zorganizowane ciągi liczbowe i doprowadzenie ich do komputera. 2) Obróbka matematyczna sygnałów w miarę ich uzyskiwania w szczególności realizacja algorytmów wykrycia, lokalizacji i identyfikacji. 3) Cyfrowe sterowanie urządzeniami i zespołami zapalnika np., włączyć zasilania na kanały bojowe. 4) Podjęcie decyzji uruchamiających.

DANE TECHNICZNE MINY NIEKONTAKTOWEJ.

MINY KOTWICZNE:OS, OD- przerobione z min kontaktowych na miny niekontaktowe, głębokość morza w miejscu stawiania -110, 395; waga 592, 1100; masa materiału 110, 231; czas opóźniający uzbrojenie 15min,15min; czas aktywności 1rok,1rok; zapalnik A-H, A-H- akustyczno hydrodynamiczny. MINY DENNE- MND1, MND2- głębokość morza w miejscu stawiania- 20, 50; waga miny- 480, 640; masa materiału- 180, 400; czas opóźnienia uzbrojenia- 0-250dni,0-295dni; czas aktywności- 0-255dni, 1-1023dni; zapalnik AHM,AHM -akustyczno-hydrodynamiczno-mechaniczny

Mina na pokładzie leży poziomo do wody (m,kotwiczna),

MND1- posiada 3 łopaty kotwiczne, pozwalają tak ustawić minę na dnie aby przyrządy były ku górze. MND2- po wrzuceniu do wody leży poziomo. Do wody wrzuca się je z wózkiem (drewnianym).

23. JAKIE RODZAJE SZYKÓW STOSUJE SIĘ PODCZAS PRAC TRAŁOWYCH? WYMAGANIA STAWIANE SZYKO:

Jakie rodzaje szyków stosuje się podczas trałowania? Jakie są wymagania stawiane szykom trałowym?

wymagania stawiane tym szykom: - wysokie prawdopodobieństwo wykrycia min; - sprawne dowodzenie okrętami w razie konieczności wyjścia okrętu z szyku; - szyk musi zapewnić bezpieczeństwo trałowców podczas wybuchu miny; - sprawne przeprowadzenie wszelkiego rodzaju obron; - szybkie rozśrodkowanie (broń jądrowa); - jednoczesne stosowanie kilku rodzajów trałów

Rodzaje szyków: - dla trałów kontaktowych: schodami zwarty schodami rozwarty torowy czołowy klina zwarty klina rozwarty; - dla trałów niekontaktowych (oba rodzaje szyków muszą zapewnić odpowiednia krotność) czołowy torowy

24. ŚRODKI WYKRYWANIA I NISZCZENIA MIN: 1) Środki wykrywania min: SHL, środki telewizyjne, trał konta, wykrywan magnetyczne. 2) Środki niszczenia min; tr niekont, bomby błębinowe B-1, niszczenie min pływają przy użyciu działek pokład, ładunki wydłużone (miny przeciwdesantowe).

25. BUDOWA I ZASADA DZIAŁANIA TRAŁÓW KONTAKTOWYCH: Budowa MMTK-1: lina holownicza, tarcza zanurzenia, liny tralowe, przecinaki mechaniczne frezowe lub wybuchowe, dwa pływaki kierunkowe, pływaki podtrzymujące, wisiaki- łączą pływaki z linami trałowymi.

26. TRAŁY NIEKONTAKTOWE: 1) Pętlowy TEM-PE-1M: układ rozwijany (to co znajduje się w wodzie): --urza generujące zmienne pole fizyczne (solenoid, elektrody), linie zasilające, zmiana zakresu pola. 2) Elektrodowy, 3) Solenoidowy: solenoid holowany w pływaku za okrętem. 4) Akustyczny- budowa wibratora trału MTA- silnik elek obraca dwa ramiona z koszykami w których znajdują się kule, dodatkowo sa progi dla hałasu.

27. Określenie granic zagród minowych- ZM: I) określa się trałami kontaktowymi lub stacjami akustycznymi-metodą przeszukiwania dyskretnego (nie jest to trałowanie).

3Mm- 1założenie- wykryta mina M1 podczas trałowania kontrolnego lub w inny sposób. Najpierw oczyszczamy tor wodny, potem określa się dranice ZM.

Zaczynamy 3 Mm przed wykrytą miną na kursie równoległym do toru wodnego. Nad wykrytą miną stawia się wiechę. Gdy wykryjemy minę dajemy wstecz, określamy pozycję miny staramy się wtedy przeszukiwać tor (akwen) wokół miny. Dajemy na kont kurs idziemy 15kabli, zwrot o 90⁰ idziemy 10 kabli, wracamy na kurs równoległy do toru wodnego i znowu idziemy 15 kabli, dalej powtarzamy te same czynności. Od ostatniej miny w odległości 3Mm nie napotkamy się na miny to dalej nie szukamy. Granicę ZM określa się jako linię 10 kabli odległą od krańcowej wykrytej miny. Zdecydowana większość ZM miała linię krótszą niż 3Mm.

II- gdy znajdziemy minę bierzemy kąt kursowy na nią 30⁰ (zmieniamy kurs, 30⁰ lewo).

28. PODAJ KOLEJNOŚĆ UŻYCIA SIL ORAZ SPOSÓB DZIAŁANIA PODCZAS NISZCZENIA ZAGRODY MINOWEJ;

1) określenie granic zagrody, 2) rozpoznanie zagrody- rozpoznanie min, jakie są postawione, 3) Likwidacja zagrody- kolejność użycia sił: --trały kontaktowe i akustyczne, poszukiwanie SHL, --wykrywanie śr telewizyjnymi, --zastosowanie śr wybuchowych do już zidentyfikowanych min dennych, -- zastosowanie trałów niekontaktowych. Podczas likwidacji zagród minowych parametry pola wytwarzanego przez trały niekontaktowe ustala się na większe od pól własnych okrętów, przyjmuje się max krotność.

Niszczenie zagród minowych.

1) Zasada niszczenia ZM: pracochłonność zadań związanych z likwidacją ZM sprawia, że w czasie działań wojennych nie niszczy się wszystkich ZM, a tylko te, które stanowią przeszkodę w wykonywaniu zadań bojowych okrętów, szczególnie ZM wykryte: a) na TW, ZK w rejonach manewrowania okrętów, których wytyczenie w innych miejscach jest niemożliwe, b) na kotwicowiskach, których przeniesienie jest niemożliwe, c) na trasie przejścia zespołów pod warunkiem, że nie można wytyczyć dróg obejścia. Podstawą planowania niszczenia ZM są rezultaty z działalności rozpoznawczej (trałowania rozpoznawczego, określenia granic). 2) Kolejność użycia sił podczas niszczenia ZM: a) trały kontaktowe z trałami akustycznymi i stacjami hydrolokacyjnymi -niszczenie min kotwicznych-głównie, b) wykrywacze telewizyjne, c) środki wybuchowe ( niszczenie min wykrytych za pomocą SHL wyrywaczy), d) trały niekontaktowe. 3) Niszczenie ZM bombami: niszczenie ZM za pomocą bomb głębinowych wykazuje się podczas wykonywania następujących zadań: a) zabezpieczenia natychmiastowych wyjść z portów w warunkach gdy zastosowanie innych środków OPM jest niemożliwe, b) likwidacji pojedynczych min wykrytych i oznakowanych za pomocą wykrywaczy lub przez punkty obserwacji przeciwminowej,

c) wytyczanie (przebijanie) TW w rejonach, gdzie użycie trałowców z trałami jest niemożliwe.

29. OMÓWIĆ ŚRODKI WYKRYWANIA I ZWALCZANIA OP:

Wykrywa: sonar pasywny i aktywny, sonar aktywny i/lub pasywny zanurzeniowy, pławy radiohydroakustyczne, detektor anomalii magnetycznych (MAD), aparatura na podczerwień i radar (tylko OP wynurzone lub z wystawionym peryskopem).

ZWALCZANIE; torpedy, bomby głębinowe, rakietowe bomby głębinowe, rakietotorpedy, miny antenowe.

30. SCHARAKTERYZOWAĆ POSZUKIWANIE OP NA RUBIEŻY: polega na systematycznym patrolowaniu pasa morza w celu wykrycia OP przechodzącego przez linię dozoru. Stosuje się tam gdzie spodziewane są przejścia OP: --halsowanie na linii, --sposobem ósemki, --w szyku namiaru, --z wykorzystaniem pław.

31. Klasyfikacja pól fizycznych

P. magnetyczne- jest wynikiem oddziaływania p.m., na okręt.P.elektromagnetyczne-

Pole które wytwarza się we wszystkich urządzeniach na okręcie. P.hydrodynamiczne

(ciśnieniowe) powstaje tylko wtedy gdy okrę jest w ruchu

rodzaje pól: elektryczne, termiczne, optyczne, grawitacyjne, kosmiczne

Kryterium pól według miejsca występowania ich:

Pierwotne-źródłem pola jest okręt, wtórne- pole które powstaje w wyniku oddziaływania na kadłub innego zew.,pola magnetycznego.

Kryterium według dynamiki zmian wartości pola: statyczne- wart., w czasie nie ulega zmianie, dynamiczne- wart., w czasie ulega zmiani

Kryterium w., rozprzetrzenia

Bliskie- pole na które reaguj

NUZ. Dalekie- pole na które reaguje USZ

Pole akustyczne to typowe pole dalekie. Pola (hydrodynamiczne, magnetyczne) to typowe pola bliskie.

Pole magnetyczne okrętu- jest polem indukowanym, bliskim, dynamicznym (zmienia wart.,w czasie). Okręt ma stałe magnesowanie (w momencie uderzenia stałe magnesowanie ulega zachwianiu). Okręt ma indukowane namagnesowanie- okręt pływając różnymi kursami zmienia swoją wartość pola magnetycznego. Składowa wzdłużna- działa wzdłuż diametralnej statku. Składowa poprzeczna- dział

Prostopadle do diametralnej okrętu w kierunku burt. Składowa pionowa- działa pionowo od pokładu w kierunku na morze. Warto., składowej pionowej zależna jest od szerokości po jakiej pływa okręt. War., składowe

wzdłużna i poprzeczna zmienia się gdy zmienia się kurs statku. Obniżenie pola magnetycznego okrętu to demagnetyzacja. Pole obniż

amy do takiego stanu by nie uruchamiało urządzeń niekontaktowych. Świadectwa demagnetyzacyjne- trałowce odnawiają co miesiąc, inne okręty co 3-miesiące. * Uzwojenie KPW przeznaczone jest do kompensacji namagnesowania poprzecznego okrętu. * Uzwojenie KP kompensuje namagnesowanie wzdłużne okrętu. * Uzwojenie ZE kompensuje namagnesowanie pionowe ok.rętu.

POLE AKUSTYCZNE OKRĘTU:

Środowisko wodne jest środowiskiem sprężystym.

p_W- szumy wibracyjne powstałe na skutek prac mechanicznych okrętu, p_K -szumy kabitacyjne powstałe na skutek pracy śruby okrętowej. p_{H -} szumy hydrodynamiczne powstające na skutek pomywania kadłuba okrętu przez cząsteczki wody.

Średnia geometryczna-

Szum wibracyjny ma trzy źródła: a) mechaniczne do których zaliczamy niedokładne współosiowanie wałów (zapobieganie to instalowanie amortyzatorów zapobiegających drganiom) b) aerohydrodynamiczny- przepływ gazów i paliw w rurociągach (zapobieganie - prowadzenie rurociągów pod kątem) c) magnetoelektryczne-powstaje w wyniku asymetrii maszyn i pulsacje promienia magnet.,w czujnikach powierzchni.

Szum kabitacyjny- powstaje w wyniku pracy śruby okrętowej. a) szum obrotowy b) szum wirowy powstający na krawędziach śruby c) szum kabitacyjny- po przekroczenie pewnej prędkości śruby powstają w około niej pęcherzyki powietrza, które pod wpływem zgniotu (pęknięć) dają szum kawitacyjny. Im większa śruba tym mniejsze szumy kawitacyjne.

Szumy hydrodynamiczne-a) szum potopu, b) szum zawirowań c) szum fal na skutek falowania.

Pole hydrodynamiczne powstaje tylko w momencie ruchu okrętu. Jest polem pierwotnym ściśle związanym z okrętem ulega w czasie zmianie pod wpływem ruchu okrętu. Podciśnienie hydrodynamiczne 0,7 -0,8 dł.,kadłuba.

V₁ >V₂ >V₃

Mina hydrodynamiczna bezkontaktowa.

p_O- czułość urządzenia, t_O- bezwładność (min., czas do zadziałania zapalnika) p_i- wartość przychodzącego impulsu, t_i- czas trwania impulsu. p_O< p_i , t_O <t_i

Jeżeli otrzymamy taką charakterystykę hydrodynamiczną tzn., bardzo płaską lub bardzo stromą to zapalnik nie zadziała.

Charakterystykę taką możemy otrzymać poruszając się bardzo szybko (charakterystyka stroma) lub bardzo wolno (charakterystyka płaska). Prędkości takie okrętów, statków nazywane są prędkościami bezpiecznymi.

32. SCHARAKTERYZUJ WYBUCH PODWODNY I JEGO ODDZIAŁYWANIE NA JEDNOSTKE PŁYWAJACĄ. OMÓW CZYNNIKI RAŻENIA.

CZYNNIKI RAŻENIA.

Wybuch podwodny jest zjawiskiem złożonym (detonacja materiału i rozchodzenie się produktów w wodzie);

• prędkość detonacji 6 do 8 tys. m/s

• spala się materiał wybuchowy

• w ok. 2 ms spala się ładunek( do momentu wytworzenia się gazu)

• gaz wywiera ciśnienie 2,5∗10⁶ N/m²

• rozprężające się produkty spalania powodują utworzenie się gazowego pęcherza

• tworzy się fala uderzeniowa ( ciśnienie przenoszone promieniście w wąskim słoju wody ); na czole fali ciśn. max.

• 1500 m/s to prędkość rozchodzenia się dźwięku w wodzie-

• fala uderzeniowa odrywa się od pęcherza i szybciej się porusza, w pęcherzu jest gaz ,który najpierw się rozpręża aż ciśnienie spadnie poniżej hydrostatycznego; pęcherz jest ściskany i rozprężany jeszcze kilkakrotnie w sposób gasnący ( f= ok. 1 sek.)

Pod kadłubem- działanie na małą powierzchnię

- w małej odległości wybuch wyrwie dziurę i wdziera się energia

- w dużej odległości poderwanie się kadłuba w górę lub w bok, złamania, etc.

33. SCHARAKTERYZOWAĆ POSZUKIWANIE OP NA RUBIEŻY: polega na systematycznym patrolowaniu pasa morza w celu wykrycia OP przechodzącego przez linię dozoru. Stosuje się tam gdzie spodziewane są przejścia OP: --halsowanie na linii, --sposobem ósemki, --w szyku namiaru, --z wykorzystaniem pław.

34. OMÓW SPOSOBY OKREŚLANIA POZYCJI PODCZAS PRAC TRALOWYCH; BRAS-100Mm; samochody z nadajnikami na lądzie, sys DGPS, metoda namiarów odległości, określanie pozycji sekstanetem z kątów poziomych, z wykorzystaniem stanowisk teodolitowych, : metoda wcięcia w przód, metoda wcięcia wstecz, metoda wcięcia kombinowanego.

Broń podwodna

NUZ- niekontaktowe urządzenie zapalające, USN- urzą

samo naprowadzające, PF-przestrzeń w której występuje określona wielkość fizyczna.

---