TEMAT : Omówić zasadę działania układu logarytmującego i narysować jego
charakterystykę przejściową .
Układy logarytmujące realizują funkcję logarytmowania tak, że wartość napięcia wyjściowego układu jest proporcjonalna do logarytmu wartości napięcia wejściowego. Tego typu układy znalazły bardzo szerokie zastosowanie w technice pomiarowej i układach przetwarzania sygnału.
Schemat podstawowego układu logarytmującego pokazany został na rysunku 1 . W pętli sprzężenia zwrotnego wzmacniacza operacyjnego włączony został element o charakterystyce wykładniczej - dioda półprzewodnikowa lub tranzystor bipolarny (na ogół krzemowy). Zgodnie z równaniami określonymi dla złącza p-n wartość prądu przepływającego w pętli sprzężenia zwrotnego jest określona równaniem:
gdzie:
Is - jest prądem nasycenia złącza,
UD -jest napięciem dyfuzyjnym.
Logarytmując obustronnie równanie (1) otrzymujemy :
(2)
Uwzględniają , że w rozpatrywanym układzie Uo=UF oraz
równanie (2) może przekształcić do postaci :
(3)
Rys. 1 Schemat układu podstawowego logarytmującego .
Dla funkcji logarytmicznej napięcie wejściowe lub prąd są dodatnie, natomiast napięcie wyjściowe jest ujemne, gdy UI > UREF lub II >Iref, i dodatnie, gdy UI <Uref lub II < Iref. Toteż charakterystyka przejściowa omawianego układu logarytmującego ma postać pokazaną na rysunku 2 .
W przypadku, gdy element nieliniowy o charakterystyce nieliniowej wykładniczej umieszczony jest na wejściu układu, układ realizować będzie funkcję wykładniczą według zależności:
(4)
Rys. 2 Statyczna charakterystyka przejściowa układu logarytmującego
Opisany układ logarytmujący wykorzystywany jest do konstruowania układów mnożących , dzielących i układów realizujących bardziej skomplikowane funkcję , np. potęgowania i inne.