G code (kod ISO) to język zapisu poleceń dla urządzeń CNC. Definiuje operacje, które należy wykonać, aby obrobić detal na obrabiarce sterowanej numerycznie (CNC). G code można edytować samodzielnie lub otrzymać w wyniku przetworzenia przez postprocesor, na podstawie ścieżek ruchu narzędzia wygenerowanych w programie CAM.
Przykładowe funkcje przygotowawcze G
G00 - instrukcja która opisuje ruch szybki narzędzia bez możliwości obróbki, (szybki dojazd)
G01 - ruch narzędzia wg interpolacji liniowej
G02 - ruch narzędzia wg interpolacji kołowej zgodnie z ruchami wskazówek zegara
G03 - ruch narzędzia wg interpolacji kołowej przeciwnie do ruchu wskazówek zegara
G04 - postój czasowy
G40 - koniec korekcji
G41 - korekcja toru narzędzia lewostronna (kompensacja promienia płytki, freza)
G42 - korekcja toru narzędzia prawostronna (kompensacja promienia płytki, freza)
G43 - włączenie kompensacji długości narzędzia ( frezarka )
G33 - toczenie gwintu
G53 - współrzędne absolutne maszynowe
G54 - G59 - przesunięcie układu współrzędnych
G70 - wymiarowanie w calach
G71 - wymiarowanie w milimetrach
G80 - koniec cyklu wielokrotnego
G81 - cykl nawiercania
G82 - cykl wiercenia z przerwą czasową
G83 - cykl wiercenia z wyciąganiem ( usuwaniem wióra )
G84 - cykl gwintowania synchronicznego
G90 - pozycjonowanie absolutne
G91 - pozycjonowanie przyrostowe
G94 - programowanie prędkości posuwu w [mm/min]
G95 - programowanie prędkości posuwu w [mm/obr]
G96 - włączenie trybu stałej prędkości skrawania [m/min]( tokarka )
G97 - włączenie trybu stałej prędkości obrotowej wrzeciona [obr/min] ( tokarka )
Przykładowe funkcje pomocnicze M
M00 - stop programu bezwarunkowy
M01 - stop programu warunkowy (zależy od trybu pracy)
M02 - koniec programu
M03 - włączenie prawych obrotów wrzeciona
M04 - włączenie lewych obrotów wrzeciona
M05 - wyłączenie obrotów wrzeciona
M06 - zmiana narzędzia (polecenie "zmień")
M07 - włączenie chłodziwa przez narzędzie
M08 - włączenie chłodziwa wylewki zewnętrzne
M09 - wyłączenie chłodziwa
M10 (M36) - otwarcie szczęk - (zależy od producenta)
M11 (M37) - zamknięcie szczęk - (zależy od producenta)
M30 - koniec programu i przewinięcie do początku.
T funkcje
T - kompensacja wymiarów narzędzia (wybór narzędzia).
W/w G kody opisują sposób wykonania bądź interpretowania poleceń wydawanych przez programistę, zaś za konkretne działania "mechaniczne, fizyczne" odpowiadają funkcje Maszynowe, potocznie nazywane M funkcjami.
Ponadto w tym samym języku można wyróżnić grupę adresową parametrów i osi.
S - wybór prędkości obrotowej wrzeciona (symbol "S" oraz podana wartość, np. S1500)
F - wybór posuwu (analogicznie do "S")
X - położeni w osi "X" (po adresie występuje wartość bezwzględna lub względna, np. X200)
Y - położeni w osi "Y" (po adresie występuje wartość bezwzględna lub względna, np. Y200)
Z - położeni w osi "Z" (po adresie występuje wartość bezwzględna lub względna, np. Z200)
A - położeni w osi "A" (po adresie występuje wartość bezwzględna lub względna, np. A10)
B - położeni w osi "B" (po adresie występuje wartość bezwzględna lub względna, np. B10)
C - położeni w osi "C" (po adresie występuje wartość bezwzględna lub względna, np. C10)
Przykład programowania G kodami w systemie ISO:
Blok danych |
Opis |
N10 G90 G71 |
deklaracja sposobu pozycjonowania (absolutne), deklaracja systemu metrycznego (mm), |
N20 T2 M6 |
deklaracja numeru narzędzia i wymiana narzędzia |
N30 G54 D200 S1500 M3 |
przesunięcie układu współrzędnych do miejsca określonego w rejestrze D200, deklaracja prędkości obrotowej wrzeciona (1500[obr/min]), załączenie obrotów wrzeciona w kierunku CW (zgodnie z ruchem wskazówek zegara) |
N40 G01 X10 Y0 Z10 F1200 M8 |
ruch roboczy do punktu o współrzędnych (10,0,10) z zaprogramowaną prędkością posuwową 1200[mm/min], załączenie podawania cieczy chłodząco-smarującej |
N50 G81 |
wywołanie cyklu nawiercania (wcześniej należy zadeklarować szereg parametrów charakteryzujących cykl) |
N60 X20 Y20 |
ponowne wykonanie cyklu G81 w miejscu początkowych współrzędnych (20,20,10) |
N70 Y80 |
ponowne wykonanie cyklu G81 w miejscu początkowych współrzędnych (20,80,10) |
N80 G80 |
odwołanie wykonywania cyklu |
N90 G00 X10 Y0 Z100 M5 M9 |
ruch szybki do punktu o współrzędnych (10,0,100), wyłączenie obrotów wrzeciona, wyłączenie chłodziwa |
N90 M30 |
koniec programu i przewinięcie go do początku |
Podstawowe komendy G code zawarte są w Polskiej Normie będącej tłumaczeniem normy ISO. Pozostałe polecenia G code oraz M funkcje są dowolnie definiowane przez różnych producentów sterowania obrabiarki (Głównym kryterium definiowania jest przeznaczenie maszyny).