Urząd Miejski w Otmuchowie

STRATEGIA ROZWOJU

GMINY OTMUCHÓW

NA LATA 2004 - 2020

OTMUCHÓW

Lisopad 2004

Mapa Gminy Otmuchów

Nr	Treść	Nr strony
	Mapa gminy	2
I.	Wstęp	5
l.	Założenia strategii	5
2.	Cel opracowania	6
II	Diagnoza stanu społeczno-gospodarczego Gminy Otmuchów	7
l.	Podstawowe dane o gminie	7
1.1	Dane teleadresowe	7
1.2	Osoby reprezentujące gminę	7
1.3	Komórki organizacyjne Urzędu Miejskiego w Otmuchowie	8
1.4	Jednostki organizacyjne Gminy	8
H.	WARUNKI PRZYRODNICZO-GEOGRAFICZNE GMINY	9
2.1	Położenie	9
2.2	Podział administracyjny	9
2.3	Rzeźba terenu	10
2.4	Gleby	10
2.5	Klimat	11
2.6	Woda	11
2.7	Roślinność	12
2.8	Zabytki	13
2.9	Bogactwo naturalne	15
2.10	Rolnictwo	15
2.11	Stan czystości środowiska naturalnego	24
2.12	Turystyka	25
III	WARUNKI SOCJALNO-BYTOWE MIESZKAŃCÓW GMINY OTMUCHÓW	28
3.1	Ludność	28
3.2	Bezrobocie	30
IV	OŚWIATA	36
4.1	Sieć szkół i przedszkoli	36
4.2	Demografia - ilość uczniów w szkołach	39
4.3	Stan zatrudnienia w oświacie	43
4.4	Baza materialna szkół i przedszkoli	48
V	OPIEKA ZDROWOTNA	50
VI	OPIEKA SPOŁECZNA	51
VII	SPORT	52
VIII	KULTURA	53
IX	ORGANIZACJE SPOŁECZNE	53

2

9.1	Towarzystwo Miłośników Ziemi Otmuchowskiej	54
9.2	Stowarzyszenie „Bezpieczne Miasto i Gmina Otmuchów"	54
9.3	Stowarzyszenie Przedsiębiorców Miasta i Gminy Otmuchów	54
X	WSPÓŁDZIAŁANIE, KONTAKTY	55
XI	BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE	56
11.1	Członkowie OSP w Gminie Otmuchów	57
11.2	Akcje ratownicze w Gminie Otmuchów w 2003r.	57
XII	ŁĄCZNOŚĆ I TELEKOMUNIKACJA	58
12.1	Łączność i telekomunikacja w Gminie Otmuchów	58
XIII	ZAOPATRZENIE W WODĘ	58
XIV	SIEĆ ENERGETYCZNA	59
XV	GAZOWNICTWO	60
XVI	KOMUNIKACJA I TRANSPORT	60
14.1	Drogi gminne i lokalne miejskie w Otmuchowie	61
XVII	USUWANIE I UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW	61
XVIII	PRZEMYSŁ	61
XIX	BUDOWNICTWO	63
III.	ANALIZA SWOT.	64
I	Mocne i słabe strony Gminy Otmuchów	64
II	Szansę i zagrożenia Gminy Otmuchów	67
IV.	GŁÓWNE KIERUNKI ROZWOJU GMINY OTMUCHÓW	68
I	Misja Gminy Otmuchów	68
II	Wizja Gminy Otmuchów	68
III	Cele strategiczne	68
IV	Sposób realizacji celów strategicznych	69
4.1	Cel strategiczny I	69
4.2	Cel strategiczny II	70
4.3	Cel strategiczny IIl	71
4.4	Cel strategiczny IV	74
4.5	Cel strategiczny V	75
4.6	Cel strategiczny VI	77
V.	KORZYŚCI Z PLANOWEGO STRATEGICZNEGO ROZWOJU	78
5.1	Zagrożenia realizacji celów strategicznych	78

I. Wstęp.

      "Strategia Rozwoju Gminy Otmuchów" opracowana została przez pracowników Urzędu Miejskiego w Otmuchowie i sfinansowana ze środków własnych samorządu.

      Składa się z trzech podstawowych części:

1. analizy stanu obecnego Gminy we wszystkich aspektach jej działalności,

2. oceny „mocnych” i „słabych” stron Gminy,

3. strategii określającej kierunki rozwoju strategicznego, czyli obszary, które mogą wpłynąć na rozwój jednostki samorządowej.

1. Założenia strategii

Istotą Polski samorządnej jest wielopodmiotowość. Każda z samodzielnych władz samorządu terytorialnego ma prawo i obowiązek działać na rzecz rozwoju, wykorzystując wszelkie dostępne instrumenty w tym zakresie, które sklasyfikować można w sposób następujący.

• Kapitał. Żeby inwestować musi istnieć kapitał i możliwość generowania kapitałów lokalnych.

• Kadry. Podstawowym zadaniem jest tutaj wykorzystanie istniejących zasobów pracy oraz tworzenie warunków kształtowania kwalifikacji zawodowych tak, by odpowiadały one specyfice obszaru i potencjalnemu zapotrzebowaniu.

• Infrastruktura techniczna - jako element niezbędny dla rozwoju: drogi, energia, łączność, sieć wodociągów i kanalizacji itd.

• Środowisko - jego jakość jako element oceny atrakcyjności inwestycyjnej Gminy.

• Infrastruktura gospodarcza - zapewniająca obsługę jednostek organizacyjnych, t.j.: banki, urzędy, szkoły, placówki opieki zdrowotnej, kultury i wypoczynku itp.. oraz mieszkańców.

• Promocja - poprzez sprawny system informacji, propagująca atuty oraz atrakcyjność regionu.

      Strategię rozwoju Gminy Otmuchów oparto na ogólnych założeniach i opracowaniach zawartych w dokumentach:

• Strategii Rozwoju Województwa Opolskiego

• Strategii Rozwoju Powiatu Nyskiego,

• Program Gospodarczy dla Gminy Otmuchów.

2. Cel opracowania

      Strategia Rozwoju Gminy Otmuchów określa cele programowe na lata 2004-2013 oraz wyznacza działania strategiczne zmierzające do osiągnięcia wyższego poziomu życia mieszkańców Gminy.

Metodologia
      Strategię opracowano na podstawie informacji uzyskiwanych z poszczególnych Wydziałów Urzędu Miejskiego w Otmuchowie w ramach wyodrębnionych celów strategicznych. Ponadto informacji udzielali: jednostki organizacyjne Gminy, przedsiębiorcy, organizacje społeczne oraz instytucje sektora publicznego.

      Osoby i przedstawiciele tych instytucji wzięli czynny udział w tworzeniu strategii oraz aktywnie uczestniczyli w sesjach i naradach strategicznych organizowanych przez władze Gminy.
      Ważnym elementem opracowywanej strategii było dokonanie na bazie zebranych materiałów i opinii ekspertów analizy SWOT - słabych i mocnych stron Gminy, szans i zagrożeń w jej działalności.

      Analiza SWOT jest głównym elementem wyjściowym dającym możliwość określenia strategicznych obszarów działalności i powstania konkretnych programów operacyjnych.

II.Diagnoza stanu społeczno - gospodarczego Gminy Otmuchów.

1. Podstawowe dane o gminie.

1.1 Dane teleadresowe:

Urząd Miejski w Otmuchowie
ul. Zamkowa 6, 48-385 Otmuchów
Tel. (0 prefiks 77) 431 50 16, 431 50 17 Fax: (0 prefiks 77) 431 50 16
e-mail: [e-mail]

1.2 Osoby reprezentujące gminę:

Burmistrz Otmuchowa

Zastępca Burmistrza Otmuchowa

Skarbnik Miasta

Sekretarz Miasta

Organem wykonawczym Gminy jest B u r mi s t r z O t m u c h o w a.

Organem stanowiącym i kontrolnym w gminie jest R A D A M I E J S K A. Do jej właściwości należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania gminy. W jej skład wchodzi 15 osób. Są to:

1. Przewodniczący Rady Miejskiej

2. Trzech V-ce Przewodniczących Rady Miejskiej

3. Jedenastu radnych

Komisje działające przy Radzie Miejskiej w Otmuchowie:

1. Komisja Planowania Budżetu i Finansów oraz Działalności Gospodarczej

2. Komisja Oświaty, Kultury i Kultury Fizycznej oraz Zdrowia, Ochrony Środowiska i Opieki Społecznej

3. Komisja Rolnictwa i Problemów Wsi

4. Komisja Rewizyjna

1.3. Komórki organizacyjne Urzędu Miejskiego w Otmuchowie.

Wydziały Urzędu Miasta i Gminy:

1. Wydział Finansowy,

1. Referat Budżetowy,

2. Referat Podatków i Opłat,

2. Wydział Organizacyjny,

3. Wydział Rozwoju Lokalnego,

4. Wydział Gospodarki Komunalnej, Rolnictwa i Ochrony Środowiska,

5. Urząd Stanu Cywilnego.

Stanowiska samodzielne:

1. Samodzielne Stanowisko ds. Samorządowych,

• Samodzielne Stanowisko ds. Obrony Cywilnej, B.H.P., P.Poż, Ochrony Informacji Niejawnych,

3. Radca Prawny,

4. Samodzielne Stanowisko ds. Kontroli.

1.4. Jednostki organizacyjne gminy:

Samodzielne jednostki organizacyjne:

1. Ośrodek Pomocy Społecznej, Otmuchów ul. Sienkiewicza 5,

2. Zespół Obsługi Szkolnictwa, Otmuchów ul. Żeromskiego 1,

3. Miejsko-Gminny Dom Kultury w Otmuchowie ul. Rynek 1,

Jednoosobowe spółki prawa handlowego ( Gminy ):

1. Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o.,

Otmuchów ul. Krakowska 42,

2. Centrum Usług Hotelowo - Turystycznych "Zamek" Sp. z o.o.,

Otmuchów, ul. Zamkowa 4,

2. Warunki przyrodniczo-geograficzne gminy.

2.1. Położenie.

Gmina Otmuchów usytuowana jest w południowo-zachodniej części województwa opolskiego (mapa). Według fizjograficznego podziału województwa opolskiego położona jest w granicach makroregionu Przedgórze Sudeckie. Północna część Gminy wchodzi w skład Wzgórz Strzelińskich. Środkowa część gminy, obejmująca miasto Otmuchów, Jezioro Otmuchowskie, zachodnią część Jeziora Nyskiego oraz część środkowego biegu rzeki Nysy Kłodzkiej, wchodzi w skład mezoregionu Obniżenie Otmuchowskie. Południowa część gminy (obejmująca między innymi wsie: Kałków i Jarnołtów) wchodzi w skład Przedgórza Paczkowskiego. Mezoregion ten przecina granica polsko - czeska.

Gmina Otmuchów graniczy z następującymi gminami: od północy z gminą Kamiennik i Pakosławice, od zachodu z gminą Paczków, od wschodu z gminami Nysa i Głuchołazy. Południowa granica jest granicą Państwową z Czechami.

Gmina zajmuje obszar 18.823 ha, z czego 2801 ha znajduje się w granicach administracyjnych miasta. Również Jezioro Otmuchowskie dzielące gminę na część północną i południową znajduje się w granicach administracyjnych miasta. Powierzchnia gminy stanowi 2,2 % ogólnej powierzchni województwa.

Przez teren gminy przebiega w kierunku wschód-zachód droga krajowa ponadregionalna Nr 408 relacji Kłodzko - Nysa - Kędzierzyn Koźle - Gliwice. Sieć dróg powiatowych i gminnych zapewnia połączenie wiejskich jednostek osadniczych między sobą oraz z ośrodkiem gminnym.

2.2. Podział administracyjny.

Jednostkę administracyjną - gminę Otmuchów - tworzy miasto Otmuchów i 31 sołectw: Broniszowice, Buków, Grądy, Goraszowice, Janowa, Jasienica Górna , Jarnołtów, Jodłów, Kałków, Kijów, Kwiatków, Lasowice, Ligota Wielka, Lubiatów, Łąka, Maciejowice, Malerzowice, Meszno, Nadziejów, Nieradowice, Piotrowice Nyskie, Ratnowice, Sarnowice, Siedlec, Starowice, Suszkowice, Śliwice, Ulanowice, Wójcice, Wierzbno, Zwanowice.

W niektórych sołectwach występują przysiółki: w Grądach - Laskowice, Pasieki i Rysiowie, w Maciejowicach - Grodziszcze, w Nadziejowie - Kamienna Góra, w Piotrowicach - Krakówkowice, w Wierzbnie - Zwierzyniec.

Kształt graficzny Gminy na mapie wykazuje wyraźny podział jej terytorium na dwie części, które przedziela miasto.

2.3. Rzeźba terenu.

Gmina Otmuchów położona jest w granicach makroregionu Przedgórze Sudeckie. Jest falistą równiną, wzniesioną od 200 do 350 m. n. p. m., z kilkoma wyższymi wzniesieniami, spośród których wyróżnia się wysokością położony poza granicami województwa masyw Ślęży.

W północnej części gminy od miejscowości Suszkowice na wschodzie przez Ulanowice, Sarnowice, Ligotę Wielką, aż do Lubiatowa w rzeźbie powierzchni wyróżnia się ciąg pagórków. Ich wysokość wynosi od 270 m. n. p. m. (na wschodzie) do 315 m. n. p. m. (na zachodzie), przy względnej wysokości pagórków wynoszącej 30-35 m. Dominuje typ rzeźby wysokofalistej, wierzchołki pagórków są spłaszczone, a położone tu pola uprawne narażone są na erozję.

Północno - wschodnią część gminy Otmuchów charakteryzuje mniej urozmaicona rzeźba, z przewagą falisto - pagórkowatej i nisko - pagórkowatej.

Przez środkową część gminy, przechodzi rów wykorzystany przez środkowy bieg Nysy Kłodzkiej. Płaskie, szerokie dno doliny położone jest na wysokości 198-203 m. n. p. m., poprzecinane jest siecią dopływów, z których większymi są: Ścinawa, Płocka, Widna.

Południowa część gminy (obejmująca między innymi wsie: Kałków i Jarnołtów) wchodzi w skład Przedgórza Paczkowskiego. Mezoregion ten przecina granica polsko - czeska.

Obszar położony na południe od doliny Nysy Kłodzkiej ma zróżnicowaną rzeźbę terenu. Na zachód od rzeki Widna rzeźba jest mało urozmaicona - niskofalista, pagórkowata, a nawet płaskorówninna. Tereny położone na wschód od tej rzeki charakteryzuje znaczna deniwelacja rzeźby, osiągająca w rejonie Nadziejowa i Kijowa 40 m., a nawet 50 m.

2.4. Gleby.

Występują tu dwa rodzaje gleb, zaliczane do III i IV klasy bonitacyjnej, różniące się pochodzeniem geologicznym skały macierzystej. Są to gleby wytworzone z utworów gliniastych oraz pyłowych.

Te pierwsze występują przede wszystkim w południowej części gminy na Przedgórzu Paczkowskim. Mają one dobre właściwości glebotwórcze, gdyż są bogate pod względem składu mineralnego. Powstają z nich najczęściej gleby średnio dobre i dobre. Gleby pyłowe są żyźniejsze od gleb gliniastych. Są one zasobne w przyswajalne składniki pokarmowe. Wyżej wymienione gleby zalicza się do klasy gleb czarnoziemnych, brunatnoziemnych i pobagiennych.

Ta klasyfikacja informuje nas o korzystnych warunkach dla produkcji roślinnej, z tego też powodu rolnictwo gminy osiąga dobre wyniki w jej zakresie.

2.5. Klimat.

Decydujący wpływ na warunki klimatyczne gminy Otmuchów wywiera bliskość Sudetów. Obok tego czynnika daje się zauważyć wpływ klimatu oceanicznego. Czynniki te są przyczyną łagodzenia różnic pomiędzy poszczególnymi porami roku.

Średnia temperatura roczna gminy Otmuchów kształtuje się w granicach +8 do +8,3ºC co jest bardzo korzystne dla gospodarki rolnej tego terenu. Rozkład temperatur rocznych poszczególnych pór roku jest wyjątkowo korzystny. Zimy są tu łagodne, średnia stycznia, najzimniejszego miesiąca, prawie nigdy nie spada poniżej - 2ºC, luty jest zwykle cieplejszy. Mrozy nigdy nie trwają zbyt długo, a często w zimie następuje kilka odwilży. Miesiące letnie nie są zbyt upalne. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec, którego temperatura średnia nieznacznie przekracza +18ºC. Jesienie są przeważnie długie i łagodne. Długość okresu wegetacyjnego, czyli ilość dni w roku, w którym średnia temperatura wynosi + 5ºC kształtuje się w granicach od 203 do 220 dni.

Ilość opadów atmosferycznych jest tu również znaczna. W ciągu roku najwięcej opadów deszczu przypada na miesiące letnie, to jest od maja do września, a maksimum opadów występuje w lipcu (100 - 232 mm). Liczba dni z opadem > 0,1 mm w ciągu roku wynosi 152 dni, z opadem > 1 mm 98 dni w roku. Opady ulewne > 10 mm występują w miesiącach letnich (maj - sierpień) po 3-4 dni w miesiącu co daje łącznie 16 dni w roku. Średnia roczna opadów z dziesięciolecia 1991-2000 wynosiła 650 mm.

Opady śniegu rejestrowane są na tym terenie w miesiącach od listopada do kwietnia i trwają 40-60 dni. Pokrywa śnieżna ma średnią grubość od 5-25 cm. Średnia liczba dni z pokrywą śnieżną wynosi 45 dni.

Parowanie z powierzchni wody w okresie letnim waha się od 40-100 mm miesięcznie, zaś wilgotność względna wynosi średnio 76% . Najwyższa wilgotność utrzymuje się w miesiącach zimowych (październik - luty).

W rejonie zbiornika Otmuchów zdecydowany kierunek wiatrów to SW i NW. Przeważają wiatry średnie to jest do 5 m/s. Notuje się 20% wiatrów silnych > 5 m/s, natomiast wiatry słabe tj. 0-2 m/s i cisze stanowią 30%.

2.6. Woda.

W obniżeniu Otmuchowskim, 2 km na zachód od Otmuchowa przez spiętrzenie Nysy Kłodzkiej zaporą ziemną utworzono w 1933 roku duży zbiornik retencyjny - Jezioro Otmuchowskie. Powierzchnia Jeziora wynosi 2348 ha, długość 6,5 km, szerokość 3,5 km,

maksymalna głębokość 12 m, pojemność całkowita 134,5 mln m³, wysokość zwierciadła wody. 215,0 m.n.p.m.

Głównym zadaniem zbiornika „Otmuchów” jest zasilanie wód dla celów żeglugowych we współpracy ze zbiornikiem „Głębinów”. W celu zwiększenia możliwości wykorzystania pojemności zbiornika dla potrzeb nawigacyjnych, dopuszcza się okresowo nadpiętrznie zbiornika (ponad pojemność użytkową), pod warunkiem opróżnienia przed nadejściem wielkiej wody.

Niezależnie od zaspokojenia potrzeb żeglugowych i przeciwpowodziowych, kompleksowa gospodarka wodna w obrębie zbiornika uwzględnia również potrzeby energetyki wodnej, zaopatrzenia w wodę przemysłu, ludności miast i wsi, rozcieńczenia wód zanieczyszczonych, gospodarkę rybacką, a także wykorzystanie rekreacyjne.

Jezioro Otmuchowskie wraz z przyległym pasem terenu o szerokości 1 - 3 km, to część Obszaru Chronionego Krajobrazu, w skład którego wchodzi również drugi zbiornik zaporowy na Nysie Kłodzkiej - Jezioro Nyskie.

Na terenie gminy Otmuchów główną rzeką jest Nysa Kłodzka, której zlewnia traktowana jest jako chroniona ze względu na sposób zasilania urządzeń wodociągowych w miastach: Nysa, Brzeg, Oława i Wrocław.

Gospodarka wodna obejmuje oprócz wód powierzchniowych również wody gruntowe. Głębokość zalegania wód gruntowych jest bardzo zmienna. W dolinach rzek wody te występują blisko powierzchni ziemi, to jest od 0 do 2 m. Na wyższych trasach Nysy Kłodzkiej, w suchych dolinach występują na głębokości 2 - 5 m, na pozostałych terenach zalegają one na głębokości 5 - 20 m. Takie zaleganie wód gruntowych zapewnia dobre warunki dla rozwoju roślin. Gorsze warunki dla gospodarki rolnej zarejestrowano na skłonach pagórków, gdzie wody gruntowe występują głęboko, a opadowe szybko spływają. 3% gleb charakteryzuje się stałym nadmiarem wody, gleb o okresowym nadmiarze jest 38,8%, zarejestrowano 41,3% gleb optymalnie nawilgoconych. Wydzielono 16,5% gleb o okresowym niedoborze wody, zaś o stałym niedoborze 0,1%.

Na terenie gminy w zasadzie występują dwa poziomy wodonośne eksploatowane dla celów bytowych i produkcyjnych tj. poziom czwartorzędowy oraz poziom trzeciorzędowy. Korzystne warunki gruntowe powodują, że zbiorniki wodne są w wystarczający sposób izolowane od powierzchni przed przenikaniem zanieczyszczeń.

2.7. Roślinność.

Gmina Otmuchów wyróżnia się znaczącymi walorami przyrodniczo-krajobrazowymi. Decyduje o tym zróżnicowana rzeźba terenu, rozległy akwen wodny - Jezioro Otmuchowskie, oraz bliskie sąsiedztwo Kotliny Kłodzkiej i Sudetów.

Na terenie gminy występują niewielkie fragmenty naturalnych lasów, nie przekraczające zwykle 10 ha powierzchni oraz zadrzewienia śródpolne, które mimo swego wtórnego charakteru, zasługują na ochronę, ponieważ są ostoją ptactwa zwalczającego szkodniki.

Oprócz lasów występuje na terenie gminy 8 parków podworskich. Ich łączna powierzchnia wynosi 24,23 ha. Parki te pochodzą z XIX wieku. Miały wówczas charakter różnego rodzaju ogrodów krajobrazowych. Zakładane przy dworach właścicieli dużych majątków ziemskich na podstawie wcześniejszych założeń lub na konwie obszarów leśnych, odzwierciedlały zamożność i upodobania dawnych gospodarzy.

Prywatne niegdyś zespoły parkowe po II-ej wojnie światowej przydzielone zostały różnym, najczęściej państwowym i społecznym użytkownikom. Nie zawsze właściwe i zgodne z przeznaczeniem ich użytkowanie sprawiło, że większość utraciła swój dawny styl.

Oprócz rodzimych gatunków drzew występują w parkach gatunki introdukowane, tj. sprowadzane z innych rejonów klimatycznych, np. z Ameryki Północnej, Dalekiego Wschodu. Ponieważ nie rosły i nie rosną naturalnie w naszym kraju, nazywamy je egzotami. Można przyjąć, że stanowią one dla nauki cenny obiekt badawczy i wzbogacają naszą ojczystą florę.

Do dewastacji parków i niszczenia drzew przyczynił się brak zabiegów pielęgnacyjnych. Wiele zabytkowych, starych drzew, tak rodzimych jak i egzotów, zostało bezmyślnie wyciętych lub ucierpiało podczas lipcowej powodzi w 1997 r. Wiele z nich choruje w wyniku uszkodzeń przez owady, grzyby, wiatr, uderzeń pioruna.

Gmina Otmuchów leży na Obszarze Chronionego Krajobrazu. Rozciąga się on od granicy z województwem dolnośląskim wzdłuż drogi przez miejscowość Rostków, Lubiatów, Lasowice, Maciejowice, Nieradowice, Bednary, Ulanowice, Suszkowice do drogi Otmuchów - Nysa i drogą tą w kierunku Nysy i granicą miasta, a następnie drogą przez Zamłynie w kierunku południowym do Białej Nyskiej i Morowa skąd na zachód torem kolejowym i północną drogą do Bukowa i dalej drogą przez Wierzbno, Śliwice, Meszno, Trzeboszowice, Stary Paczków do Paczkowa.

2.8. Zabytki.

Ze względu na znaczne wartości historyczne i kulturowe, ochronie konserwatorskiej podlegają zespoły urbanistyczne, obiekty architektury, budownictwa, parki, cmentarze, zabytki ruchome oraz stanowiska archeologiczne.

Stanowiska archeologiczne gminy Otmuchów.

Miejscowość	Obszar	Rodz. Strefy	Ogólna charakterystyka
1	2	3	4
Broniszowice	Kaplica, dzwonnica, 2 domy mieszkalne	„B”	Obiekty XIX wieku
Buków	Kościół, dom	„B”	Obiekty z XIX wieku
Grodziszcze	4 stanowiska archeologiczne	„W”, „OW”	Grodzisko IX-X w., stanowisko wielokulturowe, stan wczesnośredniowiecz-ny, stan z epoki kamienia
Janowa	Kościół, dwór	„B”,	Zespół dworski z XVII w.
Jarnołtów	Kościół, kapliczki, domy	„B”	Zabudowa mieszkalna z XVIII w. Kapliczki
Jasienica Górna	Kościół, domy mieszkalne	„B”	Zabudowa mieszkalna z XIX wieku
Jodłów	Kaplica, domy mieszkalne	„B”	Zabudowa mieszkalna z XIX wieku, kościół z XVIII wieku
Kałków	Kościół, plebania, dawna szkoła, domy mieszkalne	„B”	Kościół z XIII-XIX w. Z ogrodzeniem z XIX wieku. Zabudowa mieszkalna z XIX w.
Kijów	Dom mieszkalny	„B”
Kwiatków	Kościół, kostnica	„B”	Obiekty z XIX wieku
Lasowice	Dom mieszkalny, spichlerz, kościół	„B”	Obiekty z XVII i XIX wieku, Kościół z XVIII w.
Ligota Wielka	Kościół, kaplica, biblioteka, domy mieszkalne, 4 stanowiska archeologiczne	„B” „W” „OW”	Obiekty sakralne z XX wieku, pozostałe z XIX wieku
Lubiatów	Kościół, kapliczki, dwór, domy mieszkalne, spichlerz	„B” „K”	Zabudowa mieszkalna z XIX w. Kapliczka z XIX w., kościół z XVIII w., ogrodzenie kościoła XV-XVII w., dwór z XVII, spichlerz XVIII
Łąka	Obiekty sakralne, gospodarcze, domy mieszkalne	„B”	Obiekty sakralne (kościół - XIII-XVIII w., ogrodzenie - XV -XVII w., kapliczki, kostnica - XX w., plebania XVIII-XIX w.)
Maciejowice	Obiekty sakralne, gospodarcze, domy mieszkalne dwór , most kolejowy, 6 stanowisk archeologicznych	„B” „K” „W” „OW”	Obiekty sakralne (kościół XIX w.). Dwór XVIII w.. Most kolejowy - początek XX w.. Zabudowa mieszkalna - XVIII - XIX w.
Meszno	Przedszkole, zabudowania gospodarcze, domy mieszkalne	„B”	Obiekty mieszkalne z XVII-XX w., obiekty pozostałe z XVIII-XIX w.
Nieradowice	Pałac	„B”	Pałac z XVII-XIX wieku
Pasieki	Dom mieszkalny	„B”	XIX wiek.
Piotrowice Nyskie	Pałac, park, zabudowania gospodarcze, domy mieszkalne	„B” „K”	Pałac z XVII-XX wieku, pozostałe z XIX wieku
Rysiewice	Pałac, mauzoleum, park	„B”	Zespół pałacowy z XVIII-XIX wieku
Ratnowice	Kościół, ogrodzenie kościoła, dom mieszkalny	„B”	Obiekt sakralny z XVI-XX wieku, ogrodzenie - XV-XVI wiek, zabudowa mieszkalna XIX wiek.
Sarnowice	Kościół, 3 stanowiska archeologiczne	„B” „W” „OW”	Obiekt sakralny z XIX wieku.
Starowice	Dwór, park, oficyna dworska, kościół, 3 stanowiska archeologiczne	„B” „K” „W”	Dwór - XIX wiek, pozostałe również XIX wieku.
Śliwice	Przedszkole, zabudowa mieszkalna	„B”	Obiekty z XIX - XX wieku
Ulanowice	Pałac, park, zabudowa gospodarcza, kaplica	„B” „K”	Pałac - XVIII w., obiekty gospodarcze XVIII w., kaplica XIX w.
Wierzbno	Domy mieszkalne	„B”	XIX wiek.
Zwierzyniec	Pałac, park, zabudowa mieszkalna	„B” „K”	Pałac myśliwski - XVII w., dom mieszkalny z XIX wieku.

„B” - strefa ochrony zachowanych elementów zabytkowych,

„K” - strefa ochrony krajobrazu,

„W” - strefa ochrony reliktów archeologicznych,

„OW” - strefa obserwacji archeologicznych.

Ponadto w niektórych wsiach wytworzone zostały charakterystyczne dla Śląska układy ulicowe wsi z dobrze zachowanymi zagrodami (frontowe budynki szczytowe, budynki wycugowe, zdobione bramy, itp.) Do wsi takich można zaliczyć: Broniszowice, Jarnołtów, Jodłów, Kałków, Lasowice, Ligota Wielka, Lubiatów, Łąka, Maciejowice, Meszno, Piotrowice Nyskie, Siedlec, Wierzbno, Wójcice.

2.9. Bogactwa naturalne.

    Na analizowanym terenie eksploatowane są metodą odkrywkową granity, żwiry, piaski i gliny. W wyniku inwentaryzacji terenowej na obszarze miasta i gminy Otmuchów zarejestrowano 21 wyrobisk i 3 osadniki, ich łączna powierzchnia wynosi 130,99ha. Z 21 wyrobisk tylko 6 jest aktualnie czynnych, prowadzona jest w nich eksploatacja glin, granitu i żwiru. Największe czynne kopalnie surowców mineralnych znajdują się w:

• Wójcicach - żwirownia o powierzchni 7,00ha należąca do: Górażdże „Cement” S.A. z siedzibą w Choruli ul. Cementowa 1.

• Nadziejowie - kamieniołom o powierzchni 24,07ha, należący do Przedsięb. Robót Inżynieryjno-Drogowych „Makadam” w Busku Zdroju.

W Gminie Otmuchów znajdują się również złoża iłów i amfibolitów.

2.10. Rolnictwo

Sprzyjające rozwojowi rolnictwa warunki glebowo-klimatyczne sprawiły, że od dawna teren gminy Otmuchów jest intensywnie użytkowany rolniczo.

Ogólna powierzchnia gminy Otmuchów wynosi 18823 ha, co stanowi 2 % łącznego areału województwa opolskiego, a 15,4 % powiatu nyskiego. W granicach tej jednostki administracyjnej, jednej z większych w regionie, znajduje się miasto Otmuchów i 31 sołectw.

Użytki rolne zajmują 13095 ha tj. aż 70,7% ogólnej powierzchni gminy tj. o 8% więcej, niż przeciętnie na terenie województwa opolskiego.

Grunty orne (łącznie z sadami) zajmują 12309 ha, co stanowi 93,99% użytków rolnych tj. 7,8 % więcej niż przeciętnie w województwie.

Struktura użytkowania gruntów ornych w poszczególnych wsiach jest zróżnicowana. W obrębie wsi: Grądy, Lubiatów, Nieradowice, Jasienica Górna, Ratnowice i Zwanowice grunty orne stanowią ponad 80% ogólnej powierzchni. Najmniej gruntów ornych zarejestrowano we wsiach: Nadziejów (33,9 %), Wójcice (48,7 %) oraz na obszarze miasta Otmuchów (11,2 %).

Użytki zielone (łąki i pastwiska trwałe) zajmują 810 ha co stanowi 5,9 % powierzchni gminy tj. o 1,9% mniej niż przeciętnie w województwie opolskim.

Pod lasami i zadrzewieniami znajduje się 1151 ha gruntów, co stanowi 6,1 % ogólnej powierzchni gminy. Jest to wartość niższa od lesistości województwa opolskiego, gdzie udział tej kategorii użytków wynosi 26,6 %.

Zestawienie wyżej wymienionych danych zawiera poniższa tabela.

Użytkowanie gruntów w ha w gminie Otmuchów

Wyszczególnienie	Powierzchnia ogólna	Użytki rolne					Lasy
				Razem	Grunty orne	Sady		Łąki	Pastwiska
Gmina	18823	13095	12257	52	521	265	1151
w tym miasto	2783	313	286	3	23	1	106
Indywidualne gospodarstwa rolne
Gmina	7603	7276	6912	52	263	50	91
W tym miasto	309	300	273	3	23	1	2

Jak wynika z powyższego znaczną część bo aż 94% użytków rolnych stanowią grunty orne. Pozostałe to łąki - 3,9%, pastwiska - 2% i sady 0,1%.

Jeśli chodzi o przeciętną wielkość powierzchni indywidualnych gospodarstw rolnych to sytuację obrazuje poniższa tabela.

Struktura gospodarstw rolnych wg powierzchni

Wielkość	Ilość	Wobec całości w %
Do 1 ha	626	49
od 1 - 5 ha	310	24
od 5 - 10 ha	154	12
od 10 - 15 ha	75	6
15 ha i więcej	111	9
Ogółem	1276	100

Analizując powyższe dane, należy stwierdzić, że rolnictwo w Gminie jest bardzo rozdrobnione. Największą grupę gospodarstw rolnych stanowią gospodarstwa do 1 ha (626 gospodarstw) co stanowi 49% ogółu gospodarstw rolnych w Gminie.

Zróżnicowana rzeźba powierzchni sprawia, że 1420 ha gruntów gminy Otmuchów narażonych jest na erozję, w tym:

• 645 ha w stopniu średnim,

• 742 ha w stopniu silnym,

• 32 ha w stopniu bardzo silnym.

Mimo dużego areału gruntów narażonych na erozję, wartość użytkowa , czyli tzw. bonitacja gleb w gminie jest wysoka.

W związku z dużą ilością użytków rolnych, znaczna część ludności gminy, bo około 30% związana jest z rolnictwem w różny sposób.

      Gospodarstwa indywidualne na obszarze Gminy mają charakter rodzinny, co oznacza, że produkcja opiera się głównie na pracy własnej użytkownika gospodarstwa rolnego oraz członków jego gospodarstwa domowego. Rodzinny charakter gospodarstw rolnych powoduje, że ich sytuacja ekonomiczna i możliwości rozwojowe są ściśle powiązane z cechami demograficznymi i społeczno zawodowymi użytkowników i ich rodzin.

      Ludność faktycznie zamieszkała w gospodarstwach domowych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego (działki rolnej) według powierzchni użytków rolnych przedstawia się następująco:

Ludność faktycznie zamieszkała w gospodarstwach domowych

z użytkowaniem gospodarstwa według wieku i płci

Wyszczególnienie		W wieku
o. - ogółem m. - mężczyźni k. - kobiety	Ogółem 4326 2158 2168	0-14 763	15-19 450	20-29 602	30-39 476	40-49 755	50-59 548	60-64 156	65 i więcej 576
Miasto o. m. k.	230 124 106	38	31	21	32	53	21	6	28
Wieś o. m. k.	4096 2034 2062	725	419	581	444	702	527	150	548

Ludność faktycznie zamieszkała w gospodarstwach domowych z użytkowaniem gospodarstwa rolnego według ekonomicznych grup wieku i płci

Wyszczególnienie o. - ogółem m. - mężczyźni k. - kobiety	Ogółem	W wieku
				przedprodu- kcyjnym	Produkcyjnym	poprodykcyj- nym	Nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym
Miasto o. m. k.	230 124 106	69	133	28	42,2
Wieś o. m. k.	4096 2034 2062	1144	2404	548	41,3

Użytkownicy gospodarstw rolnych według wieku i płci

Wyszczególnienie o. - ogółem m. - mężczyźni k. - kobiety	Ogółem	W wieku
				15-19	20-29	30-39	40-49	50-59	60-64	65 i więcej
Miasto o. m. k.	75 52 23	b.d.	2	15	24	14	2	18
Wieś o. m. k.	1129 864 445	b.d.	47	166	359	272	76	209

Wielkość istniejących gospodarstw rolnych na terenie Gminy Otmuchów oraz ilość zatrudnionych w nich osób przedstawia poniższa tabela.

Pracujący wyłącznie lub głównie we swoim gospodarstwie rolnym wg powierzchni użytków rolnych

Wyszczególnienie	Ogółem	Grupy obszarowe
o. - ogółem m. - mężczyźni k. - kobiety	Ogółem 566 313 253	Do 1 ha 8 4 4	1-5 ha 123 66 57	5-10 ha 152 86 66	10-15 ha 107 59 48	15 ha i Więcej 176 98 78
Miasto o. m. k.	26 17 9	2 1 1	6 4 2	3 2 1	1 1 -	14 5 9
Wieś o. m. k.	540 296 244	6 3 3	117 62 55	149 84 65	106 58 48	162 89 73

Ludność według głównego źródła utrzymania

Wyszczególnienie Ogółem	Utrzymujący się z:				/Utrzymywani
		pracy w swoim gospodarstwie rolnym	pracy			a/Z pozostałych źródeł ( niezarobkowe emerytura i renta) Razem: b/nieustalono
				Najem-nej			w tym na własny rachunkek
Miasto- 5430	52	2877	335	a/2115 b/ 51	2139
Wieś- 9144	957	3906	439	a/3761 b/81	3886

Dane dotyczące ilości budynków gospodarczych w Gminie w gospodarstwach rolnych stanowią bogaty materiał analityczny, prezentując bowiem ich stan ilościowy określają możliwości rozwoju produkcji rolnej, tak w produkcji roślinnej, jak i zwierzęcej.

Budynki gospodarcze w Gminie Otmuchów

Wyszczególnienie	Obory	Chlewnie	Kurniki	Stodoły	Budynki wielofunkcyjne	Wiaty; garaże
Ilość budynków	343	289	288	51730,3	352	196; 323

Powierzchnia zasiewów w indywidualnych gospodarstwach rolnych (w ha)

Wyszczególnienie	Ilość
Zasiewy ogółem	4087,44
w tym:
Pszenica	3184,93
Żyto	24,12
Jęczmień	802,94
Owies	50,59
Pszenżyto	24,86
Rzepak i rzepik	849,97
Ziemniaki	232,05
Buraki cukrowe	471,91
Rośliny Pastewne	440,75

Pod względem zasiewów w gospodarstwach rolnych preferowana jest pszenica (3185 ha)

     

Stan pogłowia bydła w gospodarstwach indywidualnych ilustruje poniższe zestawienie i wykres:

Zwierzęta gospodarskie w gospodarstwach indywidualnych

Wyszczególnienie	ilość sztuk
		ogółem	gosp. indyw.
Bydło ogółem, a w tym	3584	1879
krowy	1458	811
Trzoda chlewna ogółem, a w tym	8760	6664
lochy na chów	893	675
Owce	245	175
Kozy	146	146
Konie	38	32

       Według szacunków służby rolnej Gminy i specjalistów Ośrodka Doradztwa Rolniczego w roku gospodarczym 2002 średnia wydajność z ha wynosiła:

Średnia wydajność z hektara

Uprawa	Wydajność w dt / ha
Pszenica ozima	52,0
Żyto	48,0
Owies	48,0
Jęczmień	40,0
Pszenżyto	50,0
Mieszanki zbożowe	42,0
Ziemniaki	300,0
Siano łąkowe	69,0

      Głównymi odbiorcami produktów rolnych są przedsiębiorstwa rolno-spożywcze powiatu nyskiego.

2.11. Stan czystości środowiska naturalnego

Powietrze w Gminie Otmuchów jest zanieczyszczone w stopniu niewielkim i na tle innych gmin województwa opolskiego gmina Otmuchów wypada bardzo dobrze. Zanieczyszczenia powietrza w stopniu minimalnym napływają z indywidualnych gospodarstw domowych wykorzystujących do opalania paliwa stałe, szczególnie do celów ogrzewczych. Jednakże stopień zanieczyszczenia powietrza jest trudny do określenia z uwagi na brak odpowiedniej ilości punktów pomiarowych.

Emisja i redukcja przemysłowych zanieczyszczeń powietrza

Gmina	Emisja zanieczyszczeń				Zanieczyszczenia zatrzymane w urządzeniach do redukcji zanieczyszczeń
		pyłowych		gazowych
		ogółem	na 1 km^2 w t	ogółem	w tym dwutlenek siarki	pyłowych	gazowych
		w tys. ton				w % zanieczyszczeń wytworzonych
Otmuchów	0,1	2,0	0,5	0,1	95,1	-

Teren gminy to ziemie nieskażone, ekologicznie czyste nadające się w pełni do produkcji zdrowej żywności.

Głównym źródłem hałasu jest ruch samochodowy i skupia się tylko w pobliżu dróg.

2.12. Turystyka

Tereny wokół zbiornika „Otmuchów” są od lat wykorzystywane dla potrzeb turystyczno-rekreacyjnych. Wzdłuż obrzeży akwenu usytuowane są ośrodki wczasowo-wypoczynkowe, zwłaszcza na brzegu północnym w rejonie Sarnowic. Znajdują się tu bazy sprzętu wodnego oraz pola campingowe. Spośród wielu na wyróżnienie zasługuje Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy Urzędu Miejskiego w Otmuchowie „Skalnik”. Posiada on ciekawą bryłę architektoniczną oraz atrakcyjne wnętrza.

Nad brzegami zbiornika znajduje się wiele ośrodków wczasowo - wypoczynkowych. Ośrodki te charakteryzują się zabudową trwałą. Niektóre z nich oprócz terenów rekreacyjnych posiadają dobrze wyposażoną bazę sprzętu wodnego. Należą do nich:

- OŚRODEK CAMPINGOWY PTTK OTMUCHÓW UL. PLAŻOWA 6

czynny: od 01 maja do 31 października

domki kampingowe - 6, pole namiotowe, pole kampingowe - 100 przyczep

pawilon noclegowy - 10 pokoi 3 os.+ wc + prysznic

restauracja, kawiarnia, stołówka z pełnym wyżywieniem, wieczorki taneczne, piłka siatkowa, koszykówka, tenis stołowy, bilard, plac zabaw dla dzieci

wypożyczalnia sprzętu: rowery, rowery wodne

plaża niestrzeżona

• OŚRODEK KOLONIJNY - ZG OPOLE - OTMUCHÓW UL. PLAŻOWA 13

czynny: od 01 maja do 31 października

domki kampingowe - 7 (4 z wc+prysznic), 2 pawilony noclegowe - 15 pokoi

restauracja, stołówka z pełnym wyżywieniem, świetlica, mini pole golfowe, basen, bilard, gry zręcznościowe, piłka siatkowa, plac zabaw dla dzieci, tv, video, grill dancingi

plaża niestrzeżona

• OŚRODEK CAMPINGOWY MARINA OTMUCHÓW UL. PLAŻOWA 7

czynny: od 01 maja do 30 września

domki kampingowe - 42 (2 pokojowe) w tym 8 z umywalką i prysznicem

pole namiotowe, pole kampingowe, ogólnodostępna kuchnia

kawiarnia, piłka siatkowa, tenis stołowy, plac zabaw dla dzieci

wypożyczalnia sprzętu: rowery wodne, kajaki, wiosłówka

plaża niestrzeżona

- WOJSKOWY ośrodek WYPOCZYNOWY „KOTWICA” OTMUCHÓW UL. PLAŻOWA 8

czynny: od 29 kwietnia do 30 września

domki kampingowe - 25 (2-pokojowe) + wc + prysznic

pawilon nocleg. - 4 pokoje wielosob.+wc+ prysznic

bufet, świetlica, stołówka z pełnym wyżywieniem, tv, piłka siatkowa, koszykowa, nożna, tenis stołowy, plac zabaw dla dzieci,

brodzik dla dzieci, rożno

wypożyczalnia sprzętu: rower wodny, kajak, łódź

plaża niestrzeżona

- OŚRODEK WCZASOWY „ZACISZE” OTMUCHÓW UL. PLAŻOWA 14

czynny: lipiec - sierpień

domki kampingowe - 12 (2 pokojowe)

kawiarnia, stołówka z pełnym wyżywieniem, ogólnodostępny obiekt socjalny

tv, video, piłka koszykowa, plac zabaw dla dzieci

wypożyczalnia sprzętu: rower wodny, kajak, łódź

plaża niestrzeżona

- OŚRODEK CAMPINGOWY „FART” OTMUCHÓW UL. PLAŻOWA 11

czynny: lipiec - sierpień

domki kampingowe - 15 (2 pokojowe) w tym 4 z wc i prysznicem

pole namiotowe, pole kampingowe - 3 miejsca

świtlica + bar, stołówka z pełnym wyżywieniem

plaża niestrzeżona

wieczorki taneczne, piłka siatkowa, tenis stołowy, bilard, rożno

- OŚRODEK WYPOCZYNKOWY „HALA” OTMUCHÓW UL. PLAŻOWA 10

czynny: od 01 maja do 30 września

domki kampingowe - 3 (2 pokojowe)

pawilon noclegowy - 8 pokoi

kawiarnia, stołówka z pełnym wyżywieniem, rożno

plaża niestrzeżona

- OŚRODEK WYPOCZYNKOWY „SANDACZ” OTMUCHÓW UL. PLAŻOWA 1

czynny: cały rok

dom wczasowy - 11 pokoi w tym 3 - 2 os., 8 - 3 os., pole namiotowe

pole kampingowe - 24 miejsca

kawiarnia, stołówka z pełnym wyżywieniem ,wieczorki taneczne, piłka siatkowa, bilard, wędkowanie, rożno, organizowanie imprez okolicznościowych

wypożyczalnia sprzętu: kajak, łódka

plaża niestrzeżona

Pozostałe ośrodki wypoczynkowe są własnością prywatną i nie są udostępniane dla turystów.

Ponadto na terenie Gminy istnieją gospodarstwa agroturystyczne. Są to:

1. Gospodarstwo Agroturystyczne - Władysław Jedynak - Sarnowice 27

2. Gospodarstwo Agroturystyczne - Genowefa Jakubowska - Otmuchów ul. Ogrodowa 33/4

3. Gospodarstwo Agroturystyczne - Jolanta i Waldemar Borkowscy - Meszno 6

4. Gospodarstwo Agroturystyczne - Romualda Sommer - Nadziejów 17a

5. Gospodarstwo Agroturystyczne - Mateusz Kościelniak - Ligota Wielka 9

6. Gospodarstwo Agroturystyczne - Tadeusz Dołbiński - Ligota Wielka 59

7. Gospodarstwo Agroturystyczne - Halina i Andrzej Bagińscy - Sarnowice 7

8. Gospodarstwo Agroturystyczne - Teresa Białkowska - Ligota Wielka 19

9. Gospodarstwo Agroturystyczne - Adrian Zuber - Wójcice

10. Gospodarstwo Agroturystyczne - Elżbieta Stalowska - Ligota Wielka 65

11. Gospodarstwo Agroturystyczne - Barbara Lalik - Ligota Wielka 1

Położenie zbiornika na trasie: Nysa, Otmuchów, Paczków, Kłodzko sprawia, że teren ten jest licznie odwiedzany przez turystów z Górnego Śląska i Zagłębia Wałbrzyskiego. Liczba osób korzystających z noclegów jest zróżnicowana.

Obiekty turystyczne

Gmina	Miejsca noclegowe		Korzystający z noclegów			Udzielone noclegi
		ogółem	w tym całoroczne	ogółem	w tym w obiektach całorocznych		ogółem cudzoziemcy
Otmuchów	852	140	7197	5662	656	18926

W mieście Otmuchów funkcjonuje hotel „Zamek” Otmuchów. Ma on swoją siedzibę w zamku kasztelańskim z XIIII wieku. Dysponuje miejscami noclegowymi w pokojach 1,2,3,4 osobowych, restauracją na 100 miejsc, salą bankietową na 120 miejsc oraz salą konferencyjną na 30 miejsc.

3. Warunki socjalno-bytowe mieszkańców Gminy Otmuchów.

3.1. Ludność

Pojęcie ruchu naturalnego obejmuje fakty zawierania związków małżeńskich, rozwodzenia się, urodzeń i zgonów powodujące zmiany w stanie liczebnym i strukturze ludności (według płci, wieku, stanu cywilnego).

Gmina Otmuchów od szeregu lat wykazuje spadek liczby urodzeń. Ogromny wpływ na tę sytuację miał okres transformacji ustrojowej oraz kryzys społeczno-gospodarczy kraju. Równocześnie ze spadkiem urodzeń nastąpił spadek ilości zgonów, stan ten powoduje znaczne wahania w poziomie przyrostu naturalnego, przez który rozumiemy różnicę między liczbą urodzeń żywych i zgonów w danym okresie czasu na danym terytorium. Szczegółowe zestawienie liczbowe obrazujące powyższą sytuację zawiera poniższa tabela.

Ruch naturalny ludności w latach 1995 - 2003

Lata	Małżeństwa	Urodzenia	Zgony		Przyrost naturalny
							ogółem	w tym niemowląt
1995	93	164	134	1	30
1996	90	184	151	5	33
1997	113	176	127	1	49
1998	119	169	132	1	37
1999	104	190	137	1	53
2000	98	143	75	0	68
2001	85	140	55	0	85
2002	100	124	69	0	55
2003	100	144	59	0	85

Pomimo dużych wahań liczby urodzeń i zgonów ogólna liczba ludności w gminie Otmuchów utrzymuje się na dość wyrównanym poziomie, przyrost naturalny ma ogólną tendencję wzrostu, co jest wynikiem dużego, sukcesywnego spadku liczby zgonów i wskazuje na proces „starzenia się” naszego społeczeństwa.

Liczba ludności na terenie gminy Otmuchów w latach 1995-2003

Wyszczególnienie	1995	1996	1997	1998	1999	2000	2001	2002	2003
Ogółem	14955	14964	14975	15007	15098	15155	14585	14709	14853
Miasto	5455	5474	5490	5525	5495	5617	5456	5503	5551
Gmina	9500	9466	9485	9482	9603	9538	9121	9206	9302

Liczba ludności w poszczególnych sołectwach gminy Otmuchów na dzień dzisiejszy wygląda następująco.

Ludność mieszkańców Otmuchów sołectwach Gminy Otmuchów

w latach 1988 - 2003

Miejscowość	1988	1997	2000	2001	2002	2003
1	2	3	4	5	6	7
Broniszowice	120	101	114	107	110	111
Buków	570	516	481	478	480	489
Grądy	489	458	389	375	376	377
Goraszowice	303	240	152	80	81	81
Janowa	158	182	172	158	159	162
Jasienica Górna	379	396	398	383	389	391
Jarnołtów	561	519	495	468	473	480
Jodłów	227	234	236	218	220	223
Kałków	647	603	662	662	667	676
Kijów	318	288	288	265	266	266
Kwiatków	82	96	81	79	81	82
1	2	3	4	5	6	7
Lasowice	227	181	158	153	157	158
Ligota Wielka	435	344	359	350	351	355
Lubiatów	361	278	290	285	288	293
Łąka	406	403	389	393	39	399
Maciejowice	639	718	716	686	690	696
Malerzowice	287	282	273	266	269	274
Meszno	379	408	374	358	361	363
Nadziejów	349	296	280	266	270	273
Nieradowice	244	240	271	254	258	262
Piotrowice Nyskie	367	354	296	285	286	289
Ratnowice	254	227	222	187	188	189
Sarnowice	327	284	275	267	269	271
Siedlec	132	100	83	78	78	78
Starowice	169	191	191	166	168	169
Suszkowice	182	187	178	174	175	176
Śliwice	265	312	333	316	318	319
Ulanowice	134	98	101	94	94	94
Wójcice	960	848	862	824	829	37
Wierzbno	353	360	375	347	352	357
Zwanowice	113	112	113	107	108	111

Jak wynika z powyższego od 1988 roku do roku bieżącego liczba ludności systematycznie spada. Szacuje się, że największy spadek miał miejsce do 2001 roku, po którym liczba ludności sukcesywnie wzrasta.

3.2. Bezrobocie

Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Nysie w końcu lutego 2004 roku w Gminie Otmuchów wynosiła 2013 osób, w tym liczba bezrobotnych z prawem do zasiłku wynosiła jedynie 417 osób.

Stopa bezrobocia w powiecie nyskim ustabilizowała się na poziomie 34,0% (dane szacunkowe podane bez korekty GUS).

Sytuację na otmuchowskim rynku pracy przedstawia poniższa tabela, która została opracowana na podstawie sprawozdawczości o rynku pracy, sporządzonej przez PUP.

Liczba bezrobotnych w Gminie Otmuchów w latach 1995 - 2001

Poniższy wykres prezentuje dynamikę zmian zachodzących w stopie bezrobocia w gminie Otmuchów od 1995 r. do 2002 r.

W ciągu pięciu lat znacząco wzrosła ilość bezrobotnych pozbawionych prawa do zasiłku. Przy stopie bezrobocia, która wzrosła od 12,5 do 30%, liczba bezrobotnych bez prawa do zasiłku wzrosła prawie czterokrotnie z 400 do ok. 1400 osób. Oznacza to, że duża liczba bezrobotnych pozostaje przez długi okres bez pracy i że będą oni mieli nadal ogromne problemy ze znalezieniem jakiejkolwiek pracy.

Liczba bezrobotnych ogółem wg stanu na koniec lutego 2004 na terenie gminy osiągnęła wielkość 2013 osób - co stanowi spadek w stosunku do 2002 r.

Powiat nyski a w nim gmina Otmuchów jest w dużym stopniu narażony na wzrost bezrobocia. Dane o stopie bezrobocia w powiecie w rozbiciu na poszczególne gminy po raz ostatni aktualizowane były przez GUS 31 XII 2000 r. Nie można przedstawić nowszych danych ponieważ dane na temat liczby osób w wieku produkcyjnym są aktualizowane raz do roku. Stopa bezrobocia w powiecie nyskim według RUP Otmuchów wzrosła do 23,8% w grudniu 2000 r. Po okresowym spadku stopy bezrobocia spowodowanym pracami sezonowymi, bezrobocie wzrosło co spowodowane jest ogólnym pogorszeniem sytuacji w kraju. Niestety stopa bezrobocia w gminie Otmuchów należy do jednej z najwyższych w powiecie nyskim jak również w województwie opolskim.

Bezrobotni zarejestrowani w % ludności w wieku produkcyjnym

na 31 XII 2002 r.

Jeśli chodzi o ruch bezrobotnych to we wrześniu 2001 r. z Gminy Otmuchów zarejestrowało się - 116 osób natomiast z ewidencji bezrobotnych wyłączono 84 osoby. Z tytułu podjęcia pracy wyłączono 65 osób tj. 77% ogółu wyłączonych, z tego:

• z tytułu pracy niesubsydiowanej - 55 osób

• w tym pracy sezonowej - 55 osób

Struktura napływu /odpływu z bezrobocia w Gminie Otmuchów (stan na 30.09.2001)

Gminy	Napływ	Odpływ	Struktura odpływu bezrobotnych Według podjęcia pracy
						Razem	W tym
								Niesubsydiowanej	W tym sezonowej
Miasto Otmuchów	41	45	33	27	27
Gmina Otmuchów	75	39	32	28	28

Wśród bezrobotnych utrzymała się dominacja ludzi młodych. Najliczniejszą grupę stanowili bezrobotni w wieku od 15 do 34 lat. W sumie bezrobotni w tej grupie stanowili ponad 58 % ogółu zarejestrowanych.

Młodzież nie znajduje pracy głównie ze względu na głęboki niedobór miejsc pracy oraz brak doświadczenia zawodowego. Jest to zjawisko bardzo niekorzystne i niepokojące, gdyż młodzi ludzie nie nauczeni pracować, pozostający długi czas bez pracy mają coraz mniejsze szanse na znalezienie jakiejkolwiek pracy w przyszłości.

Struktura wiekowa bezrobotnych w Gminie Otmuchów w 2001 r.

Problem bezrobocia wśród absolwentów szkół ponadpodstawowych wymaga podejmowania skuteczniejszych działań ze strony służb zatrudnienia. Wśród osób rejestrujących się po raz pierwszy co trzeci był absolwentem po ukończeniu szkół powyżej stopnia podstawowego. Wchodzenie w życie zawodowe poprzez bezrobocie stanowi poważny problem, gdyż świadczy:

- o niedostosowaniu struktur kształcenia do wymogów rynku pracy;

- o małym zainteresowaniu się strony pracodawców osobami nie posiadającymi doświadczenia zawodowego;

- o kosztach jakie trzeba ponosić w związku z ich „odroczoną” adaptacją;

Kobiety stanowią zdecydowaną większość w strukturze bezrobotnych. W końcu III kwartału 2001 r. liczba zarejestrowanych kobiet wyniosła 986 tj. 54,3% ogółu osób zarejestrowanych. Ponadto kobiety stanowią:

• 53,5 % ogółu bezrobotnych w przedziale wiekowym 18-24 lata,

• 50% absolwentów,

• 42,5% wśród nowozarejestrowanych

• 41,2% wśród zaiłkobiorców.

Na brak pracy najczęściej narażone są kobiety z wykształceniem zasadniczym zawodowym (32,6%) oraz z wykształceniem zawodowym (29,5%), w wieku 25 - 34 lata (29,9%), ze stażem pracy 1 - 5 lat oraz bez stażu pracy (24,8%).

Powyższą sytuację przedstawia tabela.

Liczba bezrobotnych kobiet w Gminie Otmuchów.

Gmina	Kobiety nowo zarejestrowane	W tym z prawem do zasiłku	Liczba bezrobotnych kobiet (stan w końcu miesiąca)	W tym z prawem do zasiłku
Miasto Otmuchów	23	3	344	42
Gmina Otmuchów	35	9	642	75

Zdecydowaną większość bezrobotnych w Gminie Otmuchów stanowią mieszkańcy wsi bo aż 1186 osób tj. 65 %. Pod tym względem zajmujemy niechlubne trzecie miejsce w skali powiatu.

Bezrobotni mieszkańcy wsi w poszczególnych gminach powiatu nyskiego

Gminy	Bezrobotni mieszkańcy wsi
		Nowo zarejestrowani w miesiącu sprawozdawczym	Bezrobotni na koniec okresu sprawozdawczego
Nysa	98	1588
Otmuchów	75	1186
Kamiennik	36	450
Paczków	66	737
Głuchołazy	96	1198
Korfantów	57	737
Łambinowice	63	1003
Pakosławice	36	492
Skoroszyce	57	764
Razem	584	8155

4. Oświata.

4.1. Sieć szkół i przedszkoli.

Sieć szkół podstawowych i przedszkoli prowadzonych przez Gminę Otmuchów w 2004r. obejmuje:

1. 9 przedszkoli

2. 7 szkół podstawowych

3. 2 gimnazja

Przedszkola i szkoły podstawowe połączone są w zespoły szkolno-przedszkolne, w skład jednego z nich ( Jarnołtów) dodatkowo wchodzi gimnazjum.

Na terenie gminy funkcjonują szkoły prowadzone przez inne podmioty, są to :

1. Szkoła Podstawowa w Ligocie Wielkiej - prowadzona przez stowarzyszenie,

2. Zespół Szkół w Otmuchowie ( Liceum Ogólnokształcące, Zasadnicza Szkoła Zawodowa) - prowadzony przez Starostwo Powiatowe w Nysie,

3. Szkoły dla dorosłych ( Liceum Ogólnokształcące, Liceum Techniczne, Policealne Studium Zawodowe prowadzone przez Wojewódzki Zakład Doskonalenia Zawodowego w Opolu.

Przedszkola. W Gminie Otmuchów funkcjonuje obecnie 9 przedszkoli:

Placówki samodzielne

- Publiczne Przedszkole Nr 1 w Otmuchowie,

• Publiczne Przedszkole Nr 2 w Otmuchowie,

• Publiczne Przedszkole w Jasienicy Górnej,

Przedszkola wchodzące w skład zespołów szkolno-przedszkolnych.

• Publiczne Przedszkole w Grądach,

• Publiczne Przedszkole w Jarnołtowie,

• Publiczne Przedszkole w Kałkowie,

• Publiczne Przedszkole w Maciejowicach,

• Publiczne Przedszkole w Mesznie,

• Publiczne Przedszkole w Wójcicach.

Szkoły Podstawowe. Aktualnie działalność prowadzi 7 szkół podstawowych:

• Szkoła Podstawowa w Otmuchowie,

oraz szkoły podstawowe wchodzące w skład zespołów szkolno-przedszkolnych,

• Szkoła Podstawowa w Gradach,

• Szkoła Podstawowa w Jarnołtowie,

• Szkoła Podstawowa w Kałkowie,

• Szkoła Podstawowa w Maciejowicach,

• Szkoła podstawowa w Mesznie,

• Szkoła Podstawowa w Wójcicach.

Gimnazja .

• Gimnazjum w Otmuchowie,

• Gimnazjum w Jarnołtowie ( wchodzi w skład Zespołu ze szkołą podstawową i przedszkolem )

Sieć przedszkoli w gminie Otmuchów ( 2003/2004)

Lp. Przedszkole Liczba dzieci Liczba oddziałów

1. PP Nr 1 Otmuchów 108 4

2. PP Nr 2 Otmuchów 107 4

3. PP Kałków 69 3

4. PP Jarnołtów 37 2

5. PP Meszno 20 1

6. PP Maciejowice 42 2

7. PP Jasienica Górna 21 1

8. PP Wójcice 35 1

9 PP Grady 20 1

Razem : 459 19

Sieć szkół w gminie Otmuchów ( 2003/2004)

Lp. Szkoły Liczba uczniów Liczba oddziałów

1. SP Otmuchów 454 19

2. SP Kałków 156 7

3. SP Meszno 129 6

4. SP Jarnołtów 116 6

5. SP Wójcice 80 6

6. SP Grądy 82 6

7. SP Maciejowice 69 6

8. Gimnazjum Otmuchów 466 18

9. Gimnazjum Jarnołtów 137 6

Razem : 1689 80

4.2. Demografia - liczba uczniów w szkołach .

Niż demograficzny

Od połowy lat 80-tych występuje spadek liczby urodzeń dzieci w gminie Otmuchów. Tendencja ta nie odbiega od sytuacji w Polsce .

Prognozy demograficzne dla województwa opolskiego opracowane przez Urząd Marszałkowski w Opolu wskazują na utrzymanie się tendencji spadku liczby urodzeń dzieci do roku 2020.

Niż demograficzny powoduje znaczące zmiany w ilości uczniów w szkołach. W związku z tym sieć szkolna od 1999r. poddawana była reorganizacji.

Osiągnięty w 2003r. stan organizacyjny oświaty w najbliższych latach będzie musiał ulec dalszym zmianom.

Szczegółowe dane demograficzne zawierają tabele i wykresy.

Liczba dzieci urodzonych w latach 1984 - 2003r. w Gminie Otmuchów

Rok szkolny	1984	1985	1986	1987	1988	1989	1990	1991	1992	1993
liczba dzieci	270	263	247	256	212	225	227	260	201	190
rok szkolny	1994	1995	1996	1997	1998	1999	2000	2001	2002	2003
liczba dzieci	173	169	182	173	171	187	149	140	122	144

Liczba dzieci podlegających obowiązkowi szkolnemu w Gminie Otmuchów

w latach 1992 - 2011

r.szkolny	92/93	93/94	94/95	95/96	96/97	97/98	98/99	99/00	00/01	01/02
l.dzieci	2320	2206	2185	2066	2006	1980	1933	1867	1818	1991
r.szkolny	02/03	03/04	04/05	05/06	06/07	07/08	08/09	09/10	10/11	-
l.dzieci	1913	1839	1800	1746	1706	1596	1534	1466	1437	-

Liczba dzieci podlegających obowiązkowi szkolnemu w latach 1999 -2011

(szkoły podstawowe)

r.szkolny	99/00	00/01	01/02	02/03	03/04	04/05	05/06	06/07	07/08	08/09
l.dzieci	1623	1318	1279	1220	1175	1088	1058	1055	1031	1002
r.szkolny	09/10	10/11	-	-	-	-	-	-	-	-
l.dzieci	942	913	-	-	-	-	-	-	-	-

Liczba dzieci podlegających obowiązkowi szkolnemu w latach 1999 -2011 (gimnazja)

r.szkolny	99/00	00/01	01/02	02/03	03/04	04/05	05/06	06/07	07/08	08/09
l.dzieci	244	500	712	693	664	712	688	651	564	532
r.szkolny	09/10	10/11	-	-	-	-	-	-	-	-
l.dzieci	524	524	-	-	-	-	-	-	-	-

Liczba dzieci w wieku przedszkolnym w latach 1992-2004 w Gminie Otmuchów

r.szkolny	92/93	93/94	94/95	95/96	96/97	97/98	98/99	99/00	00/01	01/02
l.dzieci	940	920	924	913	867	813	722	703	697	695
r.szkolny	02/03	03/04	04/05	05/06	06/07	-	-	-	-	-
l.dzieci	713	680	647	598	555	-	-	-	-	-

Liczba urodzeń dzieci od 2000r. kształtowała się na poziomie około 140 rocznie, wobec ok. 200 na początku lat 90-tych i ok. 260 na początku lat 80-tych.

Prognozy demograficzne.

Prognozowany spadek liczby uczniów szkołach w ciągu najbliższych 7 lat wyniesie 402 ucz., z tego w szkołach podstawowych 262 ucz., w gimnazjach 140 ucz. Liczba dzieci w wieku przedszkolnym w ciągu trzech lat obniży się o 125 dzieci.

4.3. Stan zatrudnienia w oświacie

Liczba nauczycieli pełnozatrudnionych i niepełnozatrudnionych

wg poziomu wykształcenia i stopnia awansu zawodowego w szkołach i przedszkolach .

(stan na 10.098.2003r.)

ogółem stażysta kontraktowy mianowany dyplomowany

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Stopień nauk. dr 1a) 143 0 16 111 16

lub dr hab. tyt.

zaw. mgr z przyg. 2b) 9,17 1,16 0,50 6,96 0,55

pedagogicznym.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tytuł zaw. mgr 3a) 12 1 4 7 0

bez przyg. pedag.

tyt. zaw. licencjata 4b) 0,77 0,00 0.77 0,00 0 00

Inż. z przyg. pedag.

Tyt. zaw. lic.(inż.) 5a) 3 0 0 3 0

bez p. pedag. dyp.

kolegium naucz., 6b) 1,00 0,00 1,00 0,00 0,00

nauczy. kolegium

jęz. obcych.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Pozostałe 7a) 19 1 1 17 0

kwalifikacje

8b) 0,50 0,00 0,00 0,50 0,00

Razem pełnozatrud. 177 2,00 21,00 138,00 16,00

Razem niepłnozatrud. 11,44 1,16 2,27 7,46 0,55

Razem 188,44 3,16 23,27 145,46 16,55

Struktura wykształcenia.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

wyższe mgr wyższe kolegium pozostałe

zawodowe nauczycielskie kwalifikacje /SN /

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

80,75 % 6,78 % 2,12 % 10,35 %

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

W ostatnich latach systematycznie rośnie poziom wykształcenia nauczycieli. W 1999 r. 60,94 % ogółu nauczycieli posiadało wykształcenie wyższe magisterskie z przygotowaniem pedagogicznym w 2003r. już 80,75 %. Obecnie wielu nauczycieli podnosi swoje kwalifikacje zawodowe poprzez uzupełnienie poziomu wykształcenia kierunkowego jaki i zdobywanie uprawnień do nauczania kilku przedmiotów.

Wprowadzony w 2000r. system awansu zawodowego nauczycieli składa się z 4 stopni: od nauczyciela stażysty poprzez nauczyciela kontraktowego i mianowanego do nauczyciela dyplomowanego.

Warunkiem nadania nauczycielowi kolejnego stopnia awansu zawodowe jest spełnienie zróżnicowanych dla każdego stopnia awansu wymagań kwalifikacyjnych. W najbliższych latach zwiększać się będzie liczba nauczycieli dyplomowanych zwłaszcza, że wraz z satysfakcją zawodową nauczycieli ci uzyskują najwyższe możliwe wynagrodzenie .

Podnoszenie poziomu wykształcenia jak i uzyskanie wyższych stopni awansu zawodowego przez nauczycieli powoduje po stronie organu prowadzącego konieczność przeznaczania coraz to wyższych kwot na wynagrodzenie przy nie zmienionym stanie zatrudnienia.

W wyniku reorganizacji sieci szkolnej zmniejszeniu uległ stan zatrudnienia w oświacie

( w przeliczeniu na pełne etaty ).

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Rok Etaty Etaty pracowników Razem

nauczycielskie nie będących nauczycielami

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

1998 239,37 115,94 355,64

1999 234,60 110,24 344,84

2000 221,26 102,67 323,93

2001 220,37 97,46 317,83

2002 216,84 79,31 296,15

2003 188,44 66,81 255,25

4.4. Baza materialna szkół i przedszkoli.

Szkoły i przedszkola posiadają dobre warunki do prowadzenia zajęć dydaktyczno wychowawczych. Liczba pomieszczeń do nauki odpowiada liczbie uczniów.

W szkołach nie ma systemu zmianowości nauczania. Otoczenie placówek jest zadbane i uporządkowane. Stan techniczny obiektów wymaga prowadzenia bieżących napraw i remontów. Do najważniejszych z nich należy wymiana stolarki okiennej, posadzek, instalacji c.o.

Bazę szkół i przedszkoli najlepiej charakteryzują poniższe tabele.

Baza szkół

Baza przedszkoli.

W ostatnich latach systematycznie rośnie poziom wykształcenia nauczycieli. W 1999 r. 60,94 % ogółu nauczycieli posiadało wykształcenie wyższe magisterskie z przygotowaniem pedagogicznym w 2003r. już 80,75 %.

Obecnie wielu nauczycieli podnosi swoje kwalifikacje zawodowe poprzez uzupełnienie poziomu wykształcenia kierunkowego jaki i zdobywanie uprawnień do nauczania kilku przedmiotów.

Wprowadzony w 2000r. systemu awansu zawodowego nauczycieli składa się z 4 stopni : od nauczyciela stażysty poprzez nauczyciela kontraktowego i mianowanego do nauczyciela dyplomowanego.

Warunkiem nadania nauczycielowi kolejnego stopnia awansu zawodowe jest spełnienie zróżnicowanych dla każdego stopnia awansu wymagań kwalifikacyjnych. W najbliższych latach zwiększać się będzie liczba nauczycieli dyplomowanych zwłaszcza, że wraz z satysfakcją zawodową nauczycieli ci uzyskują najwyższe możliwe wynagrodzenie .

Podnoszenie poziomu wykształcenia jak i uzyskanie wyższych stopni awansu zawodowego przez nauczycieli powoduje po stronie organu prowadzącego konieczność przeznaczania coraz to wyższych kwot na wynagrodzenie przy nie zmienionym stanie zatrudnienia.

W wyniku reorganizacji sieci szkolnej zmniejszeniu uległ stan zatrudnienia w oświacie

( w przeliczeniu na pełne etaty )

Stan zatrudnienia w oświacie.

Rok Etaty Etaty pracowników Razem

nauczycielskie nie będących nauczycielami

-------------------------------------------------------------------------------------------------

1998 239,37 115,94 355,64

1999 234,60 110,24 344,84

2000 221,26 102,67 323,93

2001 220,37 97,46 317,83

2002 216,84 79,31 296,15

2003 188,44 66,81 255,25

Sieć przedszkoli w gminie Otmuchów ( 2003/2004)

Lp. Przedszkole Liczba Liczba

dzieci oddziałów

1. PP Nr 1 Otmuchów 108 4

2. PP Nr 2 Otmuchów 107 4

3. PP Kałków 69 3

4. PP Jarnołtów 37 2

5. PP Meszno 20 1

6. PP Maciejowice 42 2

7. PP Jasienica Górna 21 1

8. PP Wójcice 35 1

9 PP Grady 20 1

Razem : 459 19

Sieć szkół w gminie Otmuchów ( 2003/2004)

Lp. Szkoły Liczba uczniów Liczba oddziałów

1. SP Otmuchów 454 19

2. SP Kałków 156 7

3. SP Meszno 129 6

4. SP Jarnołtów 116 6

5. SP Wójcice 80 6

6. SP Grądy 82 6

7. SP Maciejowice 69 6

8. Gimnazjum Otmuchów 466 18

9. Gimnazjum Jarnołtów 137 6

Razem : 1689 80

Żłobki.

Funkcjonujący w gminie żłobek posiada 1 placówkę mającą siedzibę w Otmuchowie przy ul. Jagiełły. Dysponuje on 15 miejscami jednakże ze względu na duże potrzeby przyjętych jest 22 dzieci. Są to dzieci w wieku poniżej 3 lat. W porównaniu do lat poprzednich liczba dzieci znacznie spadła bo aż o 33 osoby i wynosiła w 1995 r. 55 dzieci. Najprawdopodobniej spowodowane jest to zubożeniem społeczeństwa, zwiększeniem liczby bezrobotnych kobiet, które z powodu utraty pracy poświęciły się wychowaniu dzieci.

Gimnazja

W gminie funkcjonują 2 gimnazja, do których uczęszcza 691 uczniów. Są to:

1. Publiczne Gimnazjum, Otmuchów

2. Publiczne Gimnazjum Jarnołtów

Obiekty, budynki, pomieszczenia dydaktyczne, pomieszczenia gospodarcze placówek oświatowych wymagają bieżących remontów. W okresie poprzedzającym rozpoczęcie nowego roku szkolnego wykonano szereg prac związanych z przygotowaniem obiektów do nauki.

Warunki nauki w szkołach funkcjonujących w gminie Otmuchów przedstawiają poniższe tabele.

Baza materialna szkół podstawowych

Baza materialna przedszkoli

Baza materialna szkół ponadpodstawowych dziennych

Szkoły Ponadpodstawowe

Szkoły ponadpodstawowe reprezentuje w Gminie Otmuchów Zespół Szkół obejmujący:

• Liceum Ogólnokształcące,

• Zasadniczą Szkołę Zawodową.

Oprócz istniejących szkół ponadpodstawowych w miesiącu lutym 1998 r. Wojewódzki Ośrodek Szkolenia Zawodowego w Opolu uruchomił w budynku Szkoły Podstawowej nr 2 w Otmuchowie filię szkoły wieczorowej. W ramach tej szkoły działa:

1. Technikum Handlowe

2. Liceum Handlowe

3. Technikum Mechaniczne

4. Liceum Ogólnokształcące

Otwarcie tych szkół jest dużą szansą podwyższenia swych kwalifikacji dla osób pracujących. Ze względu na pracę zawodową nie mieli oni możliwości uczęszczania do szkoły, która najczęściej prowadziła zajęcia w dni powszednie. Wiadomo jednak, że niskie kwalifikacje zawodowe ograniczają zdobycie lepszej lub jakiejkolwiek pracy.

Zajęcia odbywają się w budynku szkoły podstawowej nr 2 wobec czego uczniowie korzystają z bazy materialnej tej szkoły.

5. Opieka zdrowotna

Usługi Medyczne w Gminie Otmuchów świadczą trzy Zakłady Opieki Zdrowotnej:

1. Niepubliczny Zespół Opieki Zdrowotnej OMEGA w Paczkowie - Przychodnia w Otmuchowie ul. Krakowska

2. Niepubliczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Otmuchowie EL-MED ul. Nyska 13

3. Niepubliczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Kałkowie SAL-MED

Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Otmuchowie Przychodnia w Kałkowie zatrudnia 2 lekarzy - 1 lekarz internista, 1 lekarz dentysta. Ponadto zatrudnia 3 pielęgniarki, 1 asystentkę stomatologa i 2 osoby z pozostałego personelu. Pracę swoją wykonują oni w trzech pomieszczeniach gabinetowych w których przyjmują lekarze a ponadto mieści się w nich poradnia D, gabinet zabiegowy, punkt szczepień. Przychodnia w Kałkowie nie zapewnia całodobowej opieki. Rolę tę przejmuje Przychodnia w Otmuchowie. Badania laboratoryjne wykonuje Laboratorium w Otmuchowie podległe pod PZOZ w Otmuchowie.

Niepubliczny Zakład Opiek Zdrowotnej EL-MED w Otmuchowie zatrudnia 7 lekarzy - 3 pediatrów, 4 internistów. Ponadto pracuje tam 5 pielęgniarek. Usługi medyczne świadczone są w 6 pomieszczeniach w ramach których funkcjonują:

• 2 gabinety lekarza ogólnego,

• 2 gabinety dla dzieci w tym: 1 dla dzieci zdrowych, 1 dla dzieci chorych, punkt szczepień,

• izolatka,

• gabinet zabiegowy,

• rejestracja.

Badania laboratoryjne wykonywane są przez laboratorium w Nysie - materiały do badań pobierane są w Otmuchowie.

Skalę usług medycznych obrazuje poniższa tabela

6. Opieka społeczna

Opieka Społeczna w Gminie Otmuchów sprawowana jest przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Otmuchowie. Pomoc udzielana przez ten ośrodek zobrazowana jest w poniższych tabelach.

Liczba rodzin objętych pomocą oraz kwota przyznanych świadczeń

Powody przyznania pomocy - liczba rodzin

7. Sport

Na terenie Gminy Otmuchów działa Gminne Zrzeszenie „Ludowe Zespoły Sportowe w Otmuchowie”. Skupia ono wszystkie działające w gminie Ludowe Zespoły Sportowe grające w piłkę nożną. Należą do nich:

1. LZS Buków

2. LZS Grądy

3. LZS Łąka

4. LZS Jasienica Górna

5. LZS Kałków

6. LZS Lasowice

7. LZS Lubiatów

8. LZS Jarnołtów

9. LZS Maciejowice

10. LZS Meszno

11. LZS Wierzbno

12. LZS Wójcice

13. LZS Janowa

14. LZS Śliwice

15. LZS Sarnowice

16. LZS Ligota Wielka

Ponadto w Gminie działają:

1. Szkolny Klub Sportowy „SPARTAKUS” - sekcja piłki ręcznej,

2. Miedzyszkolny Klub Sportowy „OTMUCHÓW” - sekcja piłki koszykowej,

3. Międzyzakładowy Ludowy Zespół Sportowy „CZARNI” Otmuchów - sekcja piłki nożnej,

4. Jacht Klub OPTY w Otmuchowie - sporty wodne,

5. Koordynator Sportu Gminnego.

8. Kultura

Bazę otmuchowskiej kultury tworzą:

• Miejsko-Gminny Dom Kultury w Otmuchowie,

• Wiejski Dom Kultury w Kałkowie

• Biblioteki Publiczne w Otmuchowie i Kałkowie,

• Świetlice wiejskie,

Miejsko-Gminny Dom Kultury w Otmuchowie prowadzi bardzo ożywioną działalność w zakresie

kultury. Przez cały rok odbywają się dla młodzieży z terenu gminy następujące zajęcia:

• Zespół Pieśni i Tańca Otmuchów - 80 osób

• Zespół Wokalny „Nastolatki” - 4 osoby

• Zespół Wokalny „Piccolo” - 14 osób

• Teatrzyk „Chwilka” - 10 osób

• Teatrzyk „Krzesiwo” - 10 osób

• Zespół Wokalny „Schadow Voices” - 9 osób

• Klub Tenisa Stołowego w Kałkowie

• Kółka plastyczne.

9. Organizacje społeczne

Działalność organizacji społecznych w Gminie Otmuchów jest widoczna i prowadzona przez:

1. Towarzystwo Miłośników Ziemi Otmuchowskiej

2. Stowarzyszenie Przedsiębiorców Miasta i Gminy Otmuchów

3. Stowarzyszenie „Bezpieczne Miasto i Gmina Otmuchów”

9.1. Towarzystwo Miłośników Ziemi Otmuchowskiej      

Towarzystwo, w swojej historii zapisało się szeregiem inicjatyw zmierzających do promocji ziemi otmuchowskiej i zachowania jej walorów historyczno - przyrodniczych. Działa ono od 7 maja 1973 roku. Zadaniem Towarzystwa jest działanie na rzecz rozwoju, popularyzacji ziemi otmuchowskiej, pogłębianie wśród społeczeństwa wiedzy o niej oraz współdziałanie w tym zakresie z władzami Miasta i Gminy, instytucjami oświatowymi i kulturalnymi, organizacjami społeczno-zawodowymi.

9.2. Stowarzyszenie „Bezpieczne Miasto i Gmina Otmuchów”     

Stowarzyszenie - jako instytucja pozarządowa, stanowi bardzo cenny zalążek inicjatyw w zakresie przeciwdziałania przestępczości.

Celem stowarzyszenia jest:

1. tworzenie warunków dla społecznego frontu przeciwdziałania przestępczości, patologii i budowanie programów profilaktycznych,

2. wytworzenie wśród społeczeństwa miasta i gminy Otmuchów poczucia bezpieczeństwa,

3. tworzenie stanu bezpieczeństwa zachęcającego do prowadzenia działalności gospodarczej,

4. kształtowanie świadomości prawnej i wiktymologicznej społeczeństwa,

5. pobudzanie inicjatyw społecznych w kierunku działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa,

6. zaangażowanie wszelkich możliwych podmiotów w partnerską współpracę międzyinstytucjonalną z Policją w zakresie realizacji programów zapobiegawczych,

7. prowadzenie badań środowiskowych wskazujących na potrzebę i zasadność podjęcia działań programowych, poprzez: analizę dynamiki przestępczości, geografii czasowo-przestrzennej, zdarzeń, rozpoznawania czynników warunkujących stopień zagrożenia przestępczością, a także badanie opinii środowiska w przedmiocie czynników wpływających na poczucie bezpieczeństwa oraz poziom poczucia tego zagrożenia

9.3. Stowarzyszenie Przedsiębiorców Miasta i Gminy Otmuchów

Stowarzyszenie powołane jest do obrony praw przedsiębiorców z terenu Miasta i Gminy Otmuchów. Celem stowarzyszenia jest:

1. Ochrona interesów zawodowych oraz reprezentowanie członków Stowarzyszenia przed organami administracji samorządowej i rządowej oraz innymi organizacjami i instytucjami, udzielanie pomocy prawnej w tym zakresie.

2. Udzielanie w miarę posiadanych możliwości, pomocy materialnej członkom Stowarzyszenia.

3. Podnoszenie poziomu zawodowego, propagowanie zdrowej i uczciwej konkurencji, podejmowanie inicjatyw, przeprowadzanie akcji promocyjnych i reklamowych.

4. Wzmacnianie więzi towarzyskich i kulturalnych wśród członków Stowarzyszenia.

10. Współdziałanie, kontakty

Związki bliźniacze pomiędzy gminami powstały krótko po II wojnie światowej, w wyniku idei, która od tamtego czasu przeszła niezwykłą drogę. Chodziło o przybliżenie ponad wszelkimi granicami społeczności, które wskutek dawnych przesądów i niezdrowej konkurencji były dotąd oddzielone, pomimo całej ich wspólnoty kulturowej i cywilizacyjnej.

Ponieważ zarządzanie gminą jest związane z codziennym życiem obywateli a na płaszczyźnie lokalnej narodziła się demokracja i udział obywateli w zarządzaniu gminą dlatego też samorząd lokalny zaczął podejmować różne inicjatywy z zakresu udziału w różnego porozumieniach i związkach.

W wyniku tego Gmina Otmuchów wstąpiła w następujące związki:

1. Unia Miasteczek Polskich której celem jest wzajemna pomoc w wymianie doświadczeń, podejmowanie wspólnych inicjatyw gospodarczych oraz obrona interesu małych miasteczek.

2. Agroturystyczne Stowarzyszenie Ziemi Nyskiej którego celem jest działanie na rzecz rozwoju usług agroturystycznych rozumianych jako usługi polegające na organizowaniu wypoczynku, a świadczone na obszarach wiejskich, leśnych i w gospodarstwach rolnych na terenach miast.

3. Związek Międzygminny „Unia Gmin Nysy Kłodzkiej” którego celem jest rozwój i promocja turystyki na terenach gmin wchodzących w skład związku, działalność na rzecz poprawy środowiska naturalnego, działalność na rzecz aktywizacji społeczności w zakresie międzygminnym,

Położenie gminy Otmuchów jest jednym z atutów rozwoju regionalnego. Szczególnie korzystne jest położenie w obszarze pogranicza polsko-czeskiego. W celu pozytywnego wykorzystania tej zalety zostały podpisane następujące porozumienia:

1. Porozumienie z dnia 13 listopada 1992 r. w sprawie współdziałania z Gminami Przygranicznymi w zakresie wielostronnego wykorzystania możliwości współpracy z gminami przygranicznymi położonymi na terytorium Czeskiej i Slowackiej Republiki Federalnej. Porozumienie to zostało podpisane przez gminy: Lubrza, Prudnik, Głuchołazy, Nysa, Otmuchów, Paczków, Złoty Stok, Stronie Śląskie, Lądek Zdrój.

2. Porozumienie z dnia 30 czerwca 2000 r. zawarte pomiędzy przedstawicielami miast i gmin pogranicza polsko-czeskiego: Otmuchów, Paczków, Złoty Stok, Lądek Zdrój, Bernartice, Javornik, Uhelna, Bila Voda, Vlcice. Umawiające się strony postanowiły: wypracować i uzgodnić wspólne przedsięwzięcia realizowane po obu stronach granicy we współpracy z agendami Unii Europejskiej, wspierać organizację wspólnych imprez społecznych, kulturalnych i oświatowych w celu wzajemnej promocji kultury i języka, podjąć wspólne działania w celu likwidacji przeszkód administracyjnych, które ograniczają wzajemną współpracę, stworzyć warunki dla rozwoju współpracy i wymiany turystycznej, popierać wspólne działania gospodarcze, w tym również w zakresie ochrony środowiska.

Ponadto Gmina Otmuchów współpracuje z miastem partnerskim w Niemczech Bernkastel-Kues. Współpraca jest bardzo ścisła. Została ona zawarta zgodnie z wolą zrozumienia i przyjaźni między narodami Europy, w poszanowaniu tradycji, pokoju, wolności i tolerancji, w nawiązaniu do wcześniejszych kontaktów i doświadczeń, w przekonaniu, że ścisła współpraca między gminą związkową Bernkastel-Kues a miastem i gminą Otmuchów służyć będzie wzbogaceniu życia gospodarczego i kulturalnego obu miast. Przedstawiciele władz zobowiązali się w porozumieniu spisanym w dniu 11 grudnia 1993 r. w sprawie współpracy do: kultywowania związków naszych gmin i miast, wspierania w całym zakresie wymiany młodzieży, rozwijania współpracy między instytucjami, organizacjami, stowarzyszeniami i kościołami obu miast.

11. Bezpieczeństwo publiczne

Na terenie gminy nad bezpieczeństwem i porządkiem publicznym czuwają:

1. Policja,

2. Straż Pożarna

Otmuchowską Policję reprezentuje Komisariat Policji w Otmuchowie, który swoją siedzibę ma w Otmuchowie przy ul. Sienkiewicza. Zabezpiecza on rejon dwóch gmin tj. Otmuchowa i Kamiennika. Jest to największy rejon w powiecie nyskim pod względem obszaru. Mimo tego wskaźnik wykrywalności rośnie. W 1999 roku wynosił on 68,0% natomiast w 2000 r. już 69,3% (i był wyższy od wskaźnika powiatowego - 69,1% oraz wojewódzkiego - 64,6%). W 2001r. wskaźnik ten wyniósł 79,8%, w 2002 r. - 89,5% a w 2003 r. 87,6 %. Rośnie niestety też wskaźnik dynamiki przestępstw, jednakże mimo wszystko zagrożenie tutejszego terenu nie jest duże gdyż powyższy wskaźnik ten stanowi ok. 7,1% z całości powiatowej. Ilość tych czynów wzrosła szczególnie w ostatnich latach: w 2001 - 358, w 2002 - 645, w 2003 - 952 a w I kw. 2004 r. - 462.

Z powyższej analizy wynika, że następuje wzrost dynamiki przestępstw i wykroczeń na tutejszym terenie. Powoduje to zwiększenie obciążenia pracą dochodzeniową jak i prewencyjną od lat pracujących w tym samym składzie funkcjonariuszy Komisariatu. Pomimo tego zadania swoje wykonują dobrze i na dość dobrym poziomie, osiągając szereg wartościowych wyników.

Straż Miejska funkcjonowała w Otmuchowie od 1.06.1992 r. do 31.07.2002 r. Zlikwidowana została z przyczyn ekonomicznych.

W Gminie Otmuchów działa 10 terenowych Ochotniczych Straży Pożarnych. Każda jednostka posiada samochód gaśniczy, motopompy, węże ssawne oraz radiotelefony, jednakże potrzeby sprzętowe są dużo większe. W sumie jednostki nasze posiadają: 12 samochodów gaśniczych ( 1 ciężki, 6 średnich i 5 lekkich ). Na jednostkę przeciętnie przypadają 2-3 pompy gaśnicze. 5 jednostek posiada radiostacje samochodowe. Dysponujemy 8-ma radiostacjami nasobnymi, 3-ma piłami mechanicznymi i agregatem prądotwórczym.

Do najpilniejszych potrzeb sprzętowych należy wymiana przestarzałego parku samochodowego, zakup: kolejnych radiostacji samochodowych i selektywnego systemu alarmowania oraz wyposażenia osobistego strażaków.

Liczba i struktura członków OSP wygląda następująco:

Członkowie OSP w Gminie Otmuchów

wg stanu na dzień 1 stycznia 2004 r

Wyszczególnienie	Liczba członków
Członkowie czynni ogółem - mężczyźni	245
Członkowie kobiety - ogółem	8
Członkowie honorowi	19
Członkowie MDP - dziewczęta	48
Członkowie MDP - chłopcy	64

Udział w akcjach obrazuje poniższa tabela.

Akcje ratowniczo-gaśniczych OSP w 2003 roku

Wyszczególnienie	Ogółem
Liczba akcji	167
Liczba sekcji	167
Liczba uczestniczących strażaków	1002

12. Łączność i telekomunikacja

Obsługę w zakresie usług telekomunikacyjnych w gminie Otmuchów prowadzi Telekomunikacja Polska S.A. a w zakresie łączności Poczta Polska S.A.
Sytuację obrazuje poniższa tabela.

Łączność i telekomunikacja w Gminie Otmuchów

Wyszczególnienie	Placówki		Standardowe łącza główne
		ogółem	na 10 tys. ludności	ogółem	na 1000 ludności
Otmuchów	4	2,6	2437	161,4
w tym miasto	1	1,8	1446	263,1

      W Gminie podłączonych jest do sieci łączności telefonicznej 2 437 abonentów z tego: Wskaźnik gęstości telefonicznej na 1000 mieszkańców wynosi 161,4 (średnia wojewódzka - 226,1; powiatowa - 217,4; średnia w kraju - 220).

13. Zaopatrzenie w wodę

Mieszkańcy miasta i gminy Otmuchów zaopatrywani są w wodę z wodociągu miejskiego. Ujęcie wody zlokalizowane jest w obrębie miasta oraz w obrębie sołectwa Łąka . Ujęcie wody pochodzi z czterech studni głębinowych na terenie miasta oraz trzech w Łące. Pompowana w nich woda poddawana jest uzdatnianiu. Odbywa się to w stacjach uzdatniania wody.

Z sieci wodociągowej korzysta miasto Otmuchów oraz wsie: Buków, Grądy, Goraszowice, Jarnołtów, Jodłów, Kałków, Kijów, Kwiatków, Ligota Wielka, Lubiatów, Łąka, Maciejowice, Nadziejów, Nieradowice, Piotrowice Nyskie, Sarnowice, Suszkowice, Śliwice, Ulanowice, Wójcice, Wierzbno, Iwanowice, Broniszowice.

Miasto Otmuchów skanalizowane jest w 61%. Ścieki odprowadzane są do kolektora przerzutowego ścieków Otmuchów - Nysa. Na terenach wiejskich sieć kanalizacyjna nie istnieje dlatego ścieki odprowadzane są do zbiorników bezodpływowych.

Ogólne zestawienie dotyczące wodociągów i kanalizacji zawiera poniższa tabela.

Z sieci wodociągowej korzysta 11167 osób z terenu miasta i gminy Otmuchów.

Wodociągi i kanalizacja w gminie Otmuchów

Wyszcze-gólnienie	Sieć w km			Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych Wodociąg. Kanalizac.	Zużycie wody z wodociągów na 1 mieszkańca w m^3w gosp. domowych oraz w dcm ^3
		Wodociągo- wa rozdzielcza				Kanalizacyjna
Gmina Otmuchów w tym miasto	85,5 17,8	11,8 10,8		1903 290 528 283	24,4 355,0 32,8 177,5

14. Sieć energetyczna

Na obszarach Gminy znajduje się sieć linii elektroenergetycznych - niskiego napięcia oraz średniego napięcia - 15 KV.
       Obecnie zbilansowane potrzeby Gminy na energię elektryczną, są w pełni zabezpieczone z istniejącego systemu energetycznego. Do 2005 r. zakłada się wzrost zapotrzebowania mocy szczytowej o 32%.

Zużycie energii elektrycznej przez odbiorców miasta i gminy Otmuchów przedstawia się następująco:

Odbiorcy i zużycie energii elektrycznej w gminie Otmuchów w gospodarstwach domowych

Wyszczególnienie	Odbiorcy energii	Zużycie energii
				W GWh	Na 1 mieszkańca	Na 1 odbiorcę
Otmuchów	1985	3,5	642,8 kWh	1757,5 kWh

15. Gazownictwo

Produkcję klasyczną w gazowni miejskiej w Otmuchowie przerwano w roku 1977, po wybudowaniu systemu gazociągów przemysłowych wysokoprężnych. Zasilanie następuje gazem koksowniczym.

Miasto Otmuchów włączone jest w system gazociągiem wysokoprężnym. Zasilanie odbiorców następuje poprzez 2 stacje redukcyjno - pomiarowe. Poniższa tabela przedstawia ważniejsze dane dotyczące zapotrzebowania w gaz w gminie Otmuchów.

Sieć gazowa w gminie Otmuchów

Treść	Sieć rozdzielcza w km	Przyłącza do budynków	Odbiorcy	Zużycie gazu
								w dam	Na 1 odbiorcę
Otmuchów W tym miasto	19,4 16,2	416 363	1669 1615	1999,6 1880,2	1222,2 1164,8

16. Komunikacja i transport

Przez teren gminy Otmuchów przebiegają linia kolejowa Nr 137 I klasy relacji Katowice-Kędzierzyn Koźle-Nysa-Legnica,

Linia nr 137 ma szczególne znaczenie dla gminy, gdyż stanowi połączenie między województwami.

Sieć drogową na terenie gminy Otmuchów tworzą drogi krajowe, powiatowe, gminne.

Droga krajowa to droga nr 46 relacji Kłodzko - Gliwice III klasy. Nawierzchnia jest bitumiczna. Jest to droga o znaczeniu międzyregionalnym ze względu na powiązania trzech województw. Zapewnia dojazd do przejść granicznych.

Ponadto przez teren gminy przebiegają inne drogi powiatowe o mniejszym znaczeniu. Wymagają one modernizacji na całej długości.

Pozostałe drogi ze względu na małe znaczenie w układzie lokalnym to drogi gminne i lokalne. Ich długość przedstawia poniższa tabela.

Drogi gminne i lokalne miejskie w gminie Otmuchów

Wyszczególnienie	Długość w kilometrach
Drogi lokalne w mieście	20
Drogi pozamiejskie gminne	47
Drogi gruntowe polne	516,6

Podstawowym środkiem obsługi ludności komunikacją zbiorową są autobusy PKS. Jeśli chodzi o zaplecze techniczne to na terenie miasta funkcjonują dwie stacje paliw.

17. Usuwanie i unieszkodliwianie odpadów

Odpady z terenu Gminy Otmuchów odbierane są z indywidualnych gospodarstw i zakładów przez odpowiednie przedsiębiorstwa i składowane na Komunalnym Wysypisku Śmieci

w Domaszkowicach w gminie Nysa.

Sytuację w zakresie odpadów wytworzonych ( z wyłączeniem odpadów komunalnych ) na terenie Gminy Otmuchów przedstawia poniższa tabela.

Opady wytworzone ( bez odpadów komunalnych ) na terenie Gminy Otmuchów

Wyszczególnienie	Odpady wytworzone w ciągu roku
		ogółem	poddane odzyskowi
		w tys. ton
Otmuchów	169,3	129,8

Na terenie Gminy Otmuchów istnieją tereny nie zrekultywowane składowania odpadów o powierzchni - 5,2 ha.

18. Przemysł

W Gminie Otmuchów zarejestrowanych w systemie REGON według ważniejszych sekcji EKD na koniec 2000 r. było 737 podmiotów gospodarczych. Poniższa tabela zawiera ich zestawienie.

Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON według sekcji PKD w Gminie Otmuchów

Wyszczególnienie	Ogółem	W tym sekcje Europejskiej Klasyfikacji Działalności
				rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo	przemysł	budownictwo	handel i naprawy	hotele i restauracje	transport, gospodarka magazynowa i łączność	pośrednictwo finansowe	obsługa nieruchomości i firm, nauka	edukacja	ochrona zdrowia i opieka socjalna	pozostała działalność usługowa komunalna, socjalna i indywidualna
Otmuchów	913	46	92	103	309	58	58	31	104	19	35	45
w tym miasto	470	8	45	56	164	34	29	17	60	8	18	27

Jeśli chodzi o podmioty gospodarki w rozbiciu na sektory prywatny i publiczny to sytuacja wygląd następująco:

Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON według sektorów w Gminie Otmuchów

Wyszczególnienie	Ogółem	Sektor publiczny		Sektor prywatny
				Razem	w tym przedsiębiorstwa państwowe	razem	w tym
										spółki handlowe		spółki cywilne	spółdzielcze	zakłady osób fizycznych
										razem	w tym z udz. kap. Zagranicz.
Otmuchów	913	34	-	879	26	5	48	14	736
w tym miasto	470	19	-	451	18	2	29	4	368

Natomiast udział ilościowy pracujących wg faktycznego stałego miejsca pracy w Gminie Otmuchów przedstawia się następująco :

Pracujący wg stałego miejsca zamieszkania na terenie gminy Otmuchów.

Wyszczególnienie	Ogółem	W tym
				Kobiety	Rolnictwo łowiectwo	Przemysł razem	Przemysł przetw. rzemysł.	budownictwo	Handel ,naprawy	Transport, gospodarka magazynowa	Pośrednictwo finansowe	Obsługa nieruch. i firm	Administr. Publiczna	Edukacja	Ochrona zdrowia i opieka społ.	Pozostała działalność usł. , komunalna
Otmuchów	1784	865	354	679	605	21	145	34	28	33	84	297	87	12
W tym miasto	1123	581	-	613	568	16	96	29	28	32	83	151	57	8

Do największych zakładów działających w mieście należą:

1. Zakłady Przemysłu Cukierniczego „Otmuchów” S.A. w Otmuchowie

2. Cukrownia „Otmuchów” S.A. w Otmuchowie.

3. „EKO-VIMAR” ORLAŃSKI w Otmuchowie.

4. PPH „TABO” Janiccy w Oławie, Zakład w Otmuchowie.

19. Budownictwo

Podstawową formą własności w budownictwie mieszkaniowym i inwentarskim oraz innym jest własność prywatna. Ruch budowlany obrazuje tabela:

Obiekty budowlane przekazane do użytku w Gminie Otmuchów w latach 2002 - 2003 ( I półrocze )

Lata Rodzaj obiektu Budowlanego	2002	2003 I półrocze
Budynki mieszkalne jednorodzinne	26	8
Budynki mieszkalne wielorodzinne	-	-
Budynki zamieszkania zbiorowego	-	-
Obiekty użyteczności publicznej	5	1
Budynki gospodarcze inwentarskie	6	-
Budynki przemysłowe i magazynowe	3	-
Obiekty infrastruktury transportu	3	-
Budowle wodne	-	-
Obiekty pozostałe	6	1

Mieszkania oddane do użytku w Gminie Otmuchów w 2002r.

Wyszczególnienie	Mieszkania	Izby	Powierzchnia użytkowa mieszkań w m^2	Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania w m^2
Otmuchów	25	153	3323	132,9
W tym miasto	17	105	2331	137,1

III. ANALIZA SWOT.

1. Mocne i słabe strony Gminy Otmuchów.

Położenie Gminy Otmuchów

Mocne strony	Słabe strony
położenie przygraniczne położenie w niedalekiej odległości od przejścia granicznego przynależność do Euroregionu Pradziad położenie przy drodze krajowej 46 relacji Kłodzko-Gliwice dobrze rozwinięta sieć dróg bliskie sąsiedztwo jezior Otmuchowskiego i Nyskiego	mała liczba przejść granicznych daleka odległość pełnotowarowych przejść granicznych

Środowisko naturalne, leśnictwo, walory krajobrazowe

Mocne strony	Słabe strony
różnorodność przyrodniczo-krajobrazowa istnienie parków krajobrazowych położenie gminy na Obszarze Chronionego Krajobrazu bogactwo lasów walory architektoniczne miasta Otmuchów duża ilość obiektów zabytkowych na terenie gminy małe zanieczyszczenie środowiska naturalnego bliskie sąsiedztwo jezior Otmuchowskiego i Nyskiego	zanieczyszczenia ściekami komunalnymi niedostateczne zabezpieczenia przeciwpowodziowe wysoki stopień degradacji lasów zły stan obiektów zabytkowych duży stopień zanieczyszczenia jeziora

Rolnictwo

Mocne strony	Słabe strony
korzystne warunki glebowe do produkcji rolnej falisto-równinna rzeźba terenu korzystne warunki klimatyczne (długi okres wegetacyjny) duża ilość użytków rolnych wysoka bonitacja gleb zasoby siły roboczej w rolnictwie wysoki potencjał produkcyjny w rolnictwie wysoki potencjał społeczny w rolnictwie	rozdrobniona struktura agrarna brak alternatywnych źródeł utrzymania ludności wiejskiej słabe wyposażenie w sprzęt rolniczy przestarzały sprzęt rolniczy brak rynków zbytu płodów rolnych brak zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego brak grup producenckich i sprawnych organizacji działających na rzecz rozwoju rolnictwa

Infrastruktura techniczna

Mocne strony	Słabe strony
dobrze rozwinięta sieć dróg dobrze rozwinięta sieć telefoniczna dobrze rozwinięta sieć energetyczna dobrze rozwinięta sieć wodociągowa	zły stan techniczny dróg brak obwodnicy miasta brak wysypiska śmieci brak systemu zagospodarowania odpadów słabo rozwinięta sieć kanalizacyjna słabo rozwinięta sieć gazowa słabo rozwinięta sieć kolejowa

Kultura, turystyka, sport

Mocne strony

Słabe strony

kultywowana tradycja ludowa wysoka aktywność lokalnych środowisk kulturalnych działalność Miejsko-Gminnego Domu Kultury w Otmuchowie organizacja imprez kulturalno-rozrywkowych (Lato Kwiatów) działalność Towarzystwa Miłośników Ziemi Otmuchowskiej widoczna działalność klubów sportowych infrastruktura sportowa na terenie gminy organizacja imprez sportowych walory przyrodniczo-krajobrazowe i architektoniczne gminy sąsiedztwo Jeziora Otmuchowskiego i Nyskiego atrakcyjne tereny do rozwoju turystyki duża ilość gospodarstw agroturystycznych działalność Agroturystycznego Stowarzyszenia Ziemi Nyskiej dobra baza noclegowa

słaba baza rozwoju kultury zły stan obiektów zabytkowych duży stopień zanieczyszczenia jezior zły stan bazy turystycznej niski standard świadczonych usług turystycznych niewystarczająca i słaba infrastruktura bazy turystycznej mała ilość atrakcji w produkcie turystycznym słaba promocja produktu turystycznego brak współpracy pomiędzy podmiotami zainteresowanymi rozwojem turystyki brak nawyków aktywnego wypoczynku wśród ludności brak kąpieliska brak systemu informacji turystycznej

Warunki demograficzne

Mocne strony	Słabe strony
potencjał siły roboczej wykształcona ludność wzrost aspiracji zdobywania wykształcenia na wysokim poziomie ludność zaradna, aktywna i otwarta, zdolna do adaptacji w nowej sytuacji, poczucie tożsamości regionalnej i zdolność do mobilizacji społecznej	spadek liczby urodzeń migracja ludności wykształconej niedostosowanie kierunków kształcenia do potrzeb rynku

Gospodarka

Mocne strony

Słabe strony

wolne tereny i obiekty możliwe do zagospodarowania lub zabudowy istnienie małych podmiotów gospodarczych dobra baza dla rozwoju przemysłu przetwórczego istnienie bogactw naturalnych i zasobów surowcowych wykwalifikowana siła robocza duże zasoby taniej siły roboczej działalność Stowarzyszenia Przedsiębiorców Miasta i Gminy Otmuchów działalność Regionalnego Ośrodka Wspierania Inicjatyw Gospodarczych

brak inwestorów krajowych i zagranicznych zbyt mało kapitału na inwestycje słaba kondycja ekonomiczna istniejących podmiotów gospodarczych mała różnorodność usług mała ilość dużych zakładów przemysłowych mała ilość przedsiębiorstw nowoczesnej technologii przemysł charakteryzujący się wysokim poziomem materiałochłonności i energochłonności brak silnych i sprawnych organizacji regionalnych i instytucji wspomagających gospodarkę słabe ośrodki innowacji utrudniony dostęp do preferencyjnych kredytów na działalność gospodarczą

Współdziałanie, kontakty

Mocne strony	Słabe strony
istniejące kontakty zagraniczne gmin i partnerstwa gminy współpraca z miastem partnerskim Bernkastel-Kues w Niemczech współpraca z miastami i gminami pogranicza polsko-czeskiego przynależność do Unii Miasteczek Polskich przynależność do Euroregionu Pradziad współpraca z Gminą Czarne	mała efektywność ekonomiczna współpracy zagranicznej

Warunki socjalno-bytowe

Mocne strony	Słabe strony
dobrze rozwinięta sieć placówek oświatowych wykwalifikowana kadra w szkołach podstawowych i gimnazjach dobrze rozwinięta sieć placówek służby zdrowia poczucie bezpieczeństwa	utrzymujące się w gminie duże bezrobocie zły stan techniczny i braki w wyposażeniu placówek oświatowych niedostatecznie rozwinięta profilaktyka zdrowotna wzrost przestępczości wśród młodzieży wysoki poziom zubożenia społeczeństwa

2. Szanse i zagrożenia Gminy Otmuchów

Szanse

Zagrożenia

rozwój turystyki napływ kapitału krajowego i zagranicznego przyspieszenie procesu restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa rozwój przetwórstwa rolno-spożywczego przystąpienie do Unii Europejskiej rozwój i modernizacja sieci komunikacyjnej rozwój małych i średnich przedsiębiorstw współpraca zagraniczna, wymiana, kontakty z partnerami krajowymi i zagranicznymi działanie na rzecz ochrony środowiska korzyści płynące z przynależności do Euroregionu Pradziad ekologiczne i agroturystyczne gospodarstwa rolne rozwój przemysłu rolno-spożywczego wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa

bezrobocie brak kapitału niedoinwestowanie infrastruktury turystycznej brak polityki wspierania małych i średnich przedsiębiorstw słaba kondycja gospodarcza kraju polityka podatkowa i finansowa państwa migracja ludności wykształconej wpływy kultury obcej postawy młodzieży, brak ambicji, brak pozytywnych wzorców brak poczucia bezpieczeństwa niestabilna sytuacja miejscowego przemysłu brak wspólnej polityki w zakresie ochrony środowiska brak miejsc pracy dla ludności wiejskiej zaniedbanie konserwacji i renowacji zabytków nieopłacalność produkcji rolnej obawa przed włączeniem do Unii Europejskiej wysokie oprocentowanie kredytów niski poziom dochodów społeczeństwa niesprzyjające przepisy prawne dotyczące organizowania się rolników w grupy producenckie duża konkurencyjność produktów rolnych pochodzenia zagranicznego brak skutecznego programu przeciwdziałania bezrobociu małe możliwości uzyskania środków na cele rozwojowe

IV. Główne kierunki rozwoju Gminy Otmuchów

1. Misja Gminy Otmuchów.

2. Wizja Gminy Otmuchów.

3. Cele strategiczne.

4. Sposób realizacji celów strategicznych.

1. Misja Gminy Otmuchów

Misją Gminy Otmuchów jest osiągnięcie trwałego rozwoju gospodarczego i społecznego na poziomie zapewniającym jej mieszkańcom wysokiego standardu życia.

W warunkach gospodarki rynkowej i globalizacji do jej realizacji wykorzystać należy wszystkie posiadane możliwości, walory i zasoby regionu. Niezbędne jest podnoszenie atrakcyjności

i poziomu konkurencyjności Gminy, służące wszystkim płaszczyznom jej funkcjonowania.

2. Wizja Gminy Otmuchów

Wizję Gminy Otmuchów tworzy obraz regionu, którego mieszkańcy żyć będą na poziomie standardu europejskiego pod względem zaspokajania swoich potrzeb oraz kształtowania i rozwijania swoich aspiracji zawodowych i intelektualnych.

Region ten ma być atrakcyjnym ośrodkiem turystycznym oraz wysoko rozwiniętym regionem rolniczym dzięki przedsiębiorczości jego mieszkańców i terenom atrakcyjnym dla inwestowania. Uzupełniającą rolę w jego życiu pełnić ma przemysł drobny i rozwinięta sieć usług.

Rozwój ten powinien nastąpić z zachowaniem wymogów ochrony środowiska naturalnego.

3. Cele strategiczne.

1. Modernizacja i rozwój miejscowego potencjału gospodarczego.

2. Ochrona środowiska naturalnego.

3. Restrukturyzacja rolnictwa i rozbudowa sektora przetwórstwa rolno-spożywczego oraz wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich.

4. Rozwój turystyki na bazie posiadanego potencjału i walorów przyrodniczych.

5. Rozbudowa i modernizacja infrastruktury społecznej.

6. Rozwój współpracy międzyregionalnej i transgranicznej oraz kontaktów indywidualnych.

4. Sposób realizacji celów strategicznych.

I cel strategiczny.

Modernizacja i rozwój miejscowego potencjału gospodarczego.

1. Wzbudzenie trwałego i zrównoważonego rozwoju gminy:

1. pełniejsze zaspokojenie potrzeb obecnego i przyszłych pokoleń jego mieszkańców oraz rozważne wykorzystywanie i umacnianie własnych zasobów środowiska społecznego, przyrodniczego, kulturowego i bazy ekonomicznej,

2. wzrost jakości życia, tj. zaspokajanie różnorodnych potrzeb społeczności na coraz to wyższym poziomie,

3. wzrost (w niektórych dziedzinach co najmniej utrzymania) trwałości i bogactwa różrodności zasobów dla dalszego rozwoju,

4. minimalizacja niekorzystnych oddziaływań na otoczenie i oferowanie innym korzyści zewnętrznych.

2. Promocja rozwoju przedsiębiorczości poprzez wsparcie rozwoju małych i średnich

przedsiębiorstw, między innymi poprzez tworzenie instrumentów ekonomicznego zain-

teresowania:

1. wykorzystanie kapitału skumulowanego przez działające w gminie podmioty gospodarcze,

2. wykorzystanie formalno-prawnych możliwości związanych z uruchomieniem systemowych ulg finansowych z tytułu podejmowania i rozszerzania produkcji materialnej i tworzenia nowych miejsc pracy, wykorzystując w tym zakresie uprawnienia gminnych władz samorządowych,

3. szkolenia z zakresu funkcjonowania i rozwoju form drobnej przedsiębiorczości,

4. inicjowanie utworzenia klubu przedsiębiorczości, skupiającego zarówno osoby z pewnym doświadczeniem w prowadzeniu firmy, jak i tych, którzy dopiero rozpoczynają działalność gospodarczą, integrującego lokalnych przedsiębiorców, służącemu wymianie informacji i dalszemu doskonaleniu zawodowemu,

5. utworzenie w Urzędzie Miejskim punktu informacyjnego dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą, umożliwiającego osobom poszukującym pracy bezpłatny dostęp do źródła informacji o rynku pracy i możliwości uzyskania informacji o formach pomocy przy tworzeniu własnych firm ( tanie kredyty, środki pomocowe ).

3. Wspieranie możliwości kredytowania małych i średnich przedsiębiorstw. Integracja działań podmiotów zaangażowanych w aktywizację lokalnego rynku pracy:

1. utworzenie samorządowego funduszu gwarancyjnego na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw.

2. wypracowanie systemu poręczeń kredytowych.

4. Stworzenie właściwych warunków dla pozyskania inwestorów krajowych i zagranicznych, pozyskiwanie kapitału zapewniającego rozwój regionu oraz tworze nie miejsc pracy:

1. przygotowanie terenów do lokalizacji inwestycji ( planowanie przestrzenne, uzbrojenie terenów itd.),

2. przygotowanie ofert dla potencjalnych inwestorów przy wykorzystaniu walorów użytkowych i przyrodniczych gminy.

5. Wspieranie organizacji i instytucji wspomagających gospodarkę oraz powstawanie ośrodków innowacji:

1. tworzenie ośrodków innowacji,

2. udzielanie jak najdalej idącej pomocy przez organy samorządowe i inne podmioty tym ośrodkom i innym jednostkom funkcjonującym w tym zakresie.

6. Rozwój i modernizacja sieci dróg:

1. poprawa jakości dróg, w celu osiągnięcia standardów U.E.,

2. odciążenie układu komunikacyjnego miasta, w szczególności jego zabytkowego centrum,

3. zapewnienie połączeń drogowych z planowanymi obiektami przemysłowymi.

II cel strategiczny.

Ochrona środowiska naturalnego.

1. Kompleksowe zwodociągowanie i skanalizowanie Gminy. Zakończenie procesu wodociągowania Gminy, zakończenie kanalizowania Otmuchowa oraz budowa systemów kanalizacji wsi - w pierwszej kolejności w obszarze zlewni Jeziora Otmuchowskiego, Nysy Kłodzkiej i Jeziora Nyskiego, a w szczególności:

1. budowa sieci wodociągowej w miejscowościach: Janowa, Krakówkowice, Lasowice, Kamienna Góra, Jasienica Górna. Siedlec, Meszno, Ratnowice, Jarnołtów, Zwierzyniec, Starowice, Malerzowice Małe,

2. modernizacja istniejącej sieci i budowa kanalizacji w pozostałej, nie skanalizowanej części Otmuchowa,

3. budowa systemu kanalizacji sanitarnej we wszystkich wsiach na terenie gminy przy wyborze określonego wariantu wskazanego w koncepcji wodno - ściekowej:

a) finansowa pomoc Gminy przy budowie przydomowych oczyszczalni ścieków,

b) współdziałanie oraz pomoc merytoryczna przy budowie wiejskich lub osiedlowych oczyszczalni ścieków,

3. podłączenie do kolektora przerzutowego ścieków Otmuchów - Nysa wsi, dla których takie rozwiązanie będzie najbardziej korzystne,

4. ochrona zlewni Nysy Kłodzkiej w obrębie jeziora Otmuchowskiego i Nyskiego poprzez budowę wiejskich lub przydomowych oczyszczalni ścieków w miejscowościach położonych na tych obszarach: Ligota Wielka, Lubiatów, Wójcice, Suszkowice,

5. realizacja zadań Określonych w Gminnym Programie Ochrony Środowiska.

2. Uporządkowanie gospodarki wodno - ściekowej Gminy:

1. do czasu wprowadzenia docelowych rozwiązań w zakresie gospodarki wodno-ściekowej - kontrolowanie częstotliwości i prawidłowości wywozu nieczystości stałych ze zbiorników bezodpływowych (dot. gospodarstw wyposażonych w instalację wodociągową.),

2. kompleksowe zweryfikowanie i uporządkowanie gospodarki wodą na terenie Gminy,

3. kompleksowe skanalizowanie Gminy Otmuchów, modernizacja ujęcia wody w Łące,

4. zinwentaryzowanie i pełne udrożnienie sieci kanalizacji deszczowej Otmuchowie, jej modernizacja i rozbudowa w niezbędnym zakresie,

5. monitorowanie ilości zużytej wody oraz ilości wytworzonych ścieków, wykonanie tzw. bilansu ścieków.

3. Opracowanie systemu segregacji, składowania i utylizacji odpadów:

1. segregacja odpadów komunalnych na terenie miasta i gminy w zakresie zbiórki: szkła z podziałem na białe i kolorowe, papieru i opakowań z tworzyw sztucznych:

1. rozmieszczenie pojemników do segregacji na terenie miasta oraz większych wsi: Mciejowice, Kałków, Wójcie i inne,

2. wyposażenie nieruchomości jednorodzinnych w zestawy worków do segregacji

2. utworzenie Gminnego Punktu Odpadów w Maciejowicach,

3. monitorowanie ilości wytworzonych odpadów komunalnych na terenie Gminy oraz wyposażenie nieruchomości w odpowiednie pojemniki do składowania odpadów komunalnych,

4. zapobieganie tworzeniu tzw. „dzikich wysypisk śmieci”,

5. likwidacja istniejących „dzikich wysypisk śmieci” korzystając z tzw. robót publicznych,

6. nadzorowanie prawidłowości działań firm i przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie:

1. odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości,

2. opróżniania zbiorników bezodpływowych,

7. realizacja działań określonych w Gminnym Planie Gospodarki Odpadami.

4. Ochrona powietrza:

1. propagowanie wśród mieszkańców Gminy ekologicznych metod ogrzewania służących ochronie powietrza,

2. zachęcenie mieszkańców do rezygnacji z kotłowni węglowych lub koksowych, poprzez ustalenie dopłaty przez Gminę do zmiany systemu ogrzewania nieruchomości.

5. Promocja działań proekologicznych wśród mieszkańców gminy:

1. spotkania i w szkołach i przedszkolach na tematy działań proekologicznych tj. ochrony przyrody, segregacji odpadów, ochrony cieków wodnych, ochrony powietrza itp.,

2. przedstawianie problematyki ekologicznej na zebraniach wiejskich oraz wprowadzenie zasad prawidłowego postępowania w tym zakresie,

3. udział uczniów szkół podstawowych i gimnazjum w akcji „Sprzątanie Opolszczyzny”, „Sprzątanie Świata”, „Dzieci Ziemi” itp.,

4. wspieranie i promowanie rolnictwa ekologicznego,

III cel strategiczny.

Restrukturyzacja rolnictwa, rozbudowa sektora rolno-spożywczego

oraz wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich.

1. Tworzenie warunków do poprawy wypłacalności rolnictwa:

1. poprawa struktury obszarowej gospodarstw rolnych,

2. zapewnienie każdej działce powstałej w wyniku scalenia gruntów dostępu do drogi o charakterze publicznym,

3. budowa funkcjonalnej sieci dróg transportu rolnego, dostosowanej do ruchu maszyn rolniczych,

2. Rozwój rolnictwa ekologicznego:

1. współdziałanie z Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Łosiowie w zakresie doboru upraw oraz stosowania odpowiednich środków ochrony roślin,

2. współpraca z Państwową Inspekcją Ochrony Roślin i Nasiennictwa w zakresie zapobiegania szkodom wyrządzonym przez pasożyty i szkodniki leśne i stosowania odpowiednich preparatów nie wpływających negatywnie na środowisko naturalne,

3. promowanie zasad ekologicznego rolnictwa i jego produktów wytwarzanych na terenie gminy Otmuchów.

3. Utworzenie i wspieranie bazy przetwórstwa rolno-spożywczego na terenie Gminy:

1. opracowanie ofert z terenów przygotowanych do realizacji inwestycji związanych z przetwórstwem rolno - spożywczym na terenie gminy Otmuchów,

2. modernizacja i rozwój zakładów działających w branży przetwórstwa artykułów rolnych,

3. tworzenie korzystnych warunków ze strony Gminy dla tworzenia i rozwoju sektora przetwórstwa rolo-spożywczego ( ułatwienia lokalizacyjne, dostęp do mediów itd. ).

4. Wspieranie zbiorowych form gospodarowania rolników:

1. wspieranie działalności lokalnych R.S.P., Gospodarstw Rolnych: „Kłos”, „ Agrohop”, „Agrovita”, „Harenda” i innych.

2. utworzenie warunków sprzyjających powstawaniu nowych jednostek organizacyjnych, w szczególności wielkoobszarowych.

5. Stworzenie alternatywnych źródeł zatrudnienia na wsi:

1. wspieranie działalności związanej z uruchomieniem lub rozwojem:

1. agroturystyki,

2. usług związanych z turystyką i wypoczynkiem,

3. usług na rzecz rolnictwa i gospodarki leśnej,

4. wytwarzania materiałów energetycznych z biomasy ( zagospodarowanie słomy, odpadów łąkowych, leśnych) oraz zakładania plantacji roślin wieloletnich, przezna- czonych na cele energetyczne (wierzba, wiklina),

2. tworzenie systemu informacji o możliwych formach aktywności gospodarczej w zakresie alternatywnych źródeł pracy oraz uwarunkowaniach prawno-ekonomicznych z tym związanych,

3. wydzielanie gruntów niezbędnych na cele infrastruktury technicznej i społecznej w ramach postępowania scaleniowego bez procedur uwłaszczeniowych.

1. Poprawa estetyki sołectw i ich modernizacja:

1. coroczny przegląd sołectw pod względem estetyki, wydawanie zaleceń oraz nadzór nad ich wykonaniem,

2. remonty i modernizacja dróg i oświetlenia ulicznego na terenie wsi w Gminie,

3. realizacja Programu Odnowy Wsi.

7. Wspieranie tworzenia rozwoju specjalistycznych gospodarstw rolnych, a w szczeólności:

1. współpraca ze służbami weterynaryjnymi w zakresie ochrony zwierząt oraz Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w zakresie udzielania pomocy specjalistycznym gospodarstwom rolnym,

2. udzielanie wsparcia gospodarstwom specjalistycznym w zakresie ułatwiania dostępu do preferencyjnych kredytów, doradztwa i.t.p.

8. Wspieranie organizacji społecznych działających na rzecz rolnictwa:

1. udzielanie pomocy organizacjom społecznym i zrzeszeniom producentów działającym na rzecz rolnictwa, głównie w zakresie ich oddziaływania na producentów rolnych,

2. świadczenie pomocy w funkcjonowaniu tych organizacji poprzez ułatwianie: dostępu do lokali służących prowadzeniu działalności, kontaktów z samorządami wiejskimi itd.

9. Poprawa struktury agrarnej gospodarstw rolnych:

1. wykorzystanie nieużytków do zalesienia,

2. zachowanie istniejących i wprowadzanie nowych śródpolnych zadrzewień i zakrzaczeń zapobiegających erozji wietrznej i wodnej gleby,

3. wykonywanie prac melioracyjnych na terenach wymagających odwodnienia oraz utrzymywanie w odpowiednim stanie urządzeń melioracyjnych,

4. zwiększanie areału upraw przez małe gospodarstwa rolne, poprzez wykup lub dzierżawę gruntów.

IV cel strategiczny.

Rozwój turystyki

na bazie posiadanego potencjału i walorów przyrodniczych.

1. Modernizacja oraz rozwój bazy turystycznej i rekreacyjnej , zwiększenie standardu świadczonych usług turystyczno-rekreacyjnych:

1. opracowanie długofalowego programu rozwoju turystyki i rekreacji, z uwzględnieniem potrzeb mieszkańców Gminy i turystów, wykorzystując możliwości regionu otmuchowskiego,

2. zwiększenie standardu świadczonych usług turystycznych i rekreacyjnych przy wyko-

3. rzystaniu walorów przyrodniczych i krajobrazowych Gminy a w szczególności:

1. modernizacja i pełne zagospodarowanie bazy turystycznej nad Jeziorem Otmuchowskim,

2. zagospodarowanie nadbrzeża Jeziora Nyskiego w rejonach: Wójcic, Bukowa i Nadziejowa,

3. rewaloryzacja i zagospodarowanie otmuchowskiego parku „Bażanciarnia”,

4. renowacja „terenów zielonych” w Otmuchowie ( „Solarium” itd. ),

5. zagospodarowanie terenów zielonych oraz parków na cele rekreacyjne w większości wsi,

4. renowacja i adaptacja dla celów rekreacyjnych stawu przy ul. Powstańców Śląskich w Otmuchowie,

5. zagospodarowanie dla celów rekreacyjno-wypoczynkowych terenów parków i lasu,

6. w Otmuchowie,

7. zagospodarowanie działek po byłych stawach na tereny rekreacyjno-wypoczynkowe, między innymi w Ratnowicach,

2. Budowa i modernizacja systemu informacji turystycznej:

1. rozwój Centrum Informacji Turystycznej w Otmuchowie oraz rozszerzenie zakresu świadczonych przez niego usług,

2. tworzenie stron internetowych miasta Otmuchowa i sołectw z terenu Gminy Otmuchów,

3. wydawanie materiałów promocyjnych Gminy Otmuchów,

3. Stworzenie sytemu promocji turystycznej, a w szczególności:

1. wykorzystanie w praktyce różnorodnych form promocji ( foldery, pamiątki itp.),

2. uczestnictwo w różnego rodzaju targach i innych formach promocji,

3. wykorzystanie internetu do celów promocji Gminy.

4. Tworzenie infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej, a w szczególności:

1. budowa motelu na 60 miejsc konsumpcyjnych,

2. budowa hotelu na 60 miejsc konsumpcyjnych,

3. budowa i oznakowanie ścieżek rowerowych na trasie: Kałków-Wierzbno-Zwierzyniec Kałków-Dziewiętlice, Kałków-Sławniowice, Sarnowice-Otmuchów i innych,

4. budowa i oznakowanie trasy pieszo-rowerowej śladem kamiennych wiaduktów kole- jowych w miejscowości Maciejowice i innych,

5. budowa i oznakowanie szlaku turystycznego na trasie Widnawa-Łąka,

6. budowa i oznakowanie szlaków turystycznych: „Rowerem wokół Jeziora Nyskiego”, Średniowieczne ślady zbrodni”, „Na tropach skarbu Liczyrzepy”, Wyprawa do letniej rezydencji biskupiej”, „Szlak Kopernika” i innych,

7. modernizacja kąpieliska miejskiego w Otmuchowie,

8. modernizacja placów zabaw w miejscowościach: Otmuchów, Jasienica Górna, Łąka,

9. Malerzowice Małe, Meszno, Ligota Wielka, Ratnowice, Sarnowice.

5. Rozwój współpracy pomiędzy podmiotami zainteresowanymi rozwojem tury- styki:

1. rozwój form wymiany informacji i materiałów promocyjnych miedzy biurami informacji i innymi podmiotami związanymi z turystyką,

2. przesyłanie ofert turystycznych ( w tym noclegowych ) do baz informacji turystycznej na terenie kraju,

3. wspołpraca z instytucjami prowadzącymi działalność promocyjną.

1. Renowacja, konserwacja i utrzymanie zabytków:

1. remont Zamku Biskupiego w Otmuchowie,

2. remont Ratusza w Otmuchowie,

3. wykonanie iluminacji Ratusza, Zamku Dolnego i Zamku Biskupiego w Otmuchowie,

4. remont wieży ciśnień w Otmuchowie,

5. remont Bramy Nyskiej w Otmuchowie,

6. remont i modernizacja Zamku Dolnego w Otmuchowie,

7. remont pałacu w Nieradowicach,

8. remont zespołu pałacowego z XVIII-XIX w Rysiowicach i innych obiektów zbytkowych na terenie Gminy.

7. Promocja agro- i ekoturystyki:

1. wspieranie rozwoju gospodarstw agro i ekoturystycznych,

2. tworzenie przez władze samorządowe korzystnych warunków dla promocji i rozwoju gospodarstw agro- i ekoturystycznych.

8. Ochrona walorów krajobrazowych, wypoczynkowych i środowiska oraz ochrona

świata roślinnego Gminy.

1. oznaczanie zabytków przyrody, otaczanie ich opieką i ochroną,

2. popularyzacja wartości przyrodniczych i krajobrazowych Ziemi Otmuchowskiej w środkach masowego przekazu, w wydawnictwach promocyjnych oraz wśród młodzieży szkolnej,

3. tworzenie rezerwatów oraz miejsc ochrony świata roślinnego i zwierzęcego,

4. wyznaczanie szlaków oraz tras pieszych i rowerowych w sposób umożliwiający poznanie tych wartości.

V cel strategiczny.

Rozbudowa i modernizacja infrastruktury społecznej.

1. Przeciwdziałanie zjawisku bezrobocia, głównie poprzez:

1. dynamizację rynku pracy, wspieranie przedsiębiorczości oraz rozwijanie aktywnych programów przeciwdziałania bezrobociu,

2. stworzenie większych szans dla bezrobotnych doskonalących umiejętności zawodowe,

3. integrację działań podmiotów zaangażowanych w aktywizację lokalnego rynku pracy,

4. przygotowanie terenów pod inwestycje przemysłowe w celu uzyskania nowych miejsc pracy.

2. Modernizacja i rozwój placówek oświatowych:

1. dostosowanie sieci szkół i przedszkoli do warunków demograficznych,

2. utrzymanie bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki w szkołach i przedszkolach,

1. bieżące przeprowadzenie remontów i modernizacji,

2. rozwój infrastruktury sportowej - zakończenie inwestycji p.n. budowa terenowych urządzeń sportowych przy Zespole Szkół w Jarnołtowie,

3. Zapewnienie dowozu i opieki dzieciom i uczniom uczęszczającym do szkół i przed szkoli poza miejscem zamieszkania - przy użyciu środków transportu Gminy.

3. Rozwój warunków kształcenia oraz warunków wychowawczo - opiekuńczych:

1. zapewnienie wszystkim dzieciom w wieku przedszkolnym dostępności do wychowania i opieki - dostosowanych do ich wieku i osiągniętego rozwoju,

2. rozwój warunków zapewniających realizację zainteresowań i uzdolnień uczniów przez organizowanie zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych ze szczególnym uwzględnieniem zajęć sportowych.

3. organizowanie opieki nad uczniami niepełnosprawnymi oraz posiadającymi deficyty rozwojowe przez umożliwienie realizowania zindywidualizowanego procesu kształcenia oraz zapewnienie dostępności do szkół odpowiedniego typu,

4. wyposażenie wszystkich szkół w pracownie komputerowe oraz dostęp do internetu ,

5. udzielanie pomocy uczniom pozostającym w trudnej sytuacji materialnej i życiowej (organizowanie dożywiania, pomoc finansowa i rzeczowa) .

4. Rozwój profilaktyki zdrowotnej:

1. budowa ośrodka profilaktyki zdrowotnej w Otmuchowie przy ul. Parkowej,

2. organizacja imprez promujących zdrowy styl życia,

3. udział Gminy w organizacji badań profilaktycznych mieszkańców,

4. prowadzenie akcji profilaktycznych w szkołach i przedszkolach.

5. Poprawa bezpieczeństwa publicznego:

1. wprowadzenie monitoringu newralgicznych punktów miasta,

2. współpraca z policją przy organizowaniu imprez z zakresu poprawy bezpieczeństwa w Gminie,

3. zainicjowanie budowy Komisariatu Policji Otmuchowie,

4. zainicjowanie budowy remizy dla OSP Otmuchów.

6. Wspieranie rozwoju kultury i sportu:

1. organizacja zajęć i imprez sportowych dla mieszkańców Gminy Otmuchów,

2. remont boisk sportowych w miejscowości: Broniszowice, Grądy, Jarnołtów, Jasienica Górna, Kałków, Kijów, Kwiatków, Łąka, Maciejowice, Meszno, Ligota Wielka, Sarnowice, Suszkowice, Śliwice, Wójcice,

3. remont boiska do siatkówki i kortu tenisowego w miejscowościach: Ratnowice, Siedlec, Starowice, Nieradowice,

4. budowa szatni sportowych w Grądach i Mesznie,

5. remont i modernizacja budynku sportowca w Łące.

7. Modernizacja bazy rozwoju kultury:

1. adaptacja budynku kina w Otmuchowie na siedzibę Miejsko-Gminnego Domu Kultury,

2. remont obiektu Wiejskiego Domu Kultury w Kałkowie,

3. modernizacja świetlic wiejskich i O.S.P. w miejscowościach: Buków, Jarnołtów, Jasienica Górna, Jodłów, Łąka, Maciejowice, Nadziejów, Lubiatów, Ratnowice, Siedlec, Ulanowice, Wójcice, Zwanowice, Goraszowicach,

4. adaptacja budynku bo byłym przedszkolu na świetlicę wiejską w Ligocie Wielkiej,

5. remont Izby Tradycji w Bukowie,

6. budowa placów zabaw w miejscowościach: Kałków, Kijów, Maciejowice, Starowice, Suszkowice, Śliwice,

8. Rozwój budownictwa mieszkaniowego:

1. dalsze przygotowywanie terenów pod budownictwo mieszkaniowe (planowanie przestrzenne, uzbrajanie, sprzedaż itp.),

2. tworzenie inwestorom jak najdalej idących ułatwień przy realizacji procedur uzyskiwania pozwoleń budowlanych.

9. Podejmowanie działań w celu zatrzymania procesu migracji ludności wykształconej:

1. wspieranie procesu tworzenie nowych miejsc pracy na terenie Gminy,

2. tworzenie korzystnych warunków dla adaptacji społecznej na terenie Gminy wysoko wykwalifikowanych kadr pracowniczych.

10. Współpraca z organizacjami społecznymi działającymi na terenie gminy:

1. udzielanie pomocy organizacjom społecznym w ich funkcjonowaniu (lokale biurowe, pomoc finansowa dla nich i ich członków),

2. korzystanie przez władze samorządowe z bogatego doświadczenia i dorobku społecznego

3. tych organizacji.

VI Cel strategiczny.

Rozwój współpracy międzyregionalnej i transgranicznej

oraz kontaktów indywidualnych.

1. Rozwój współpracy gospodarczej, wymiany i kontaktów z partnerami krajowymi i zagranicznymi:

1. nawiązanie kontaktu na linii samorządowej i wymiany gospodarczej z Gminą Stepnica w województwie zachodniopomorskim,

2. poszukiwanie partnerów krajowych i zagranicznych (szczególnie w Czechach), w celu nawiązania kontaktów w zakresie wymiany gospodarczej i handlowej.

2. Kreowanie i realizowanie przedsięwzięć o zasięgu ponadgminnym:

1. dalszy rozwój form organizacyjnych imprezy ponadregionalnej pn. Lato Kwiatów Otmuchów,

2. wprowadzenie do kalendarza imprez ponadregionalnych „ Dni Kultury Polsko-Czeskiej”.

3. Rozwój współpracy transgranicznej, kreowanie dobrego wizerunku Gminy:

1. dalszy rozwój partnerskich stosunków z gminą związkową Bernkastel-Kues w Niemczech oraz czeskimi sąsiadami w Javorniku i Vidnawie,

2. nawiązanie partnerskiej współpracy z gminami na Ukrainie i na Litwie.

V. Korzyści z planowanego strategicznego rozwoju.

Dalszy rozwój Gminy Otmuchów wymaga działań systemowych, opartych na niniejszej strategii, porządkującej cele i sposób ich realizacji. Działania te spowodują trwałe zmiany w życiu naszych mieszkańców oraz w wizerunku ziemi otmuchowskiej. Finalne efekty tych działań możemy przedstawić w sposób następujący:

• rozwój gospodarczy gminy spowoduje, że ludzie wykształceni będą tworzyć trzon lokalnej społeczności, będą siłą napędową rozwoju gminy,

• rozwój gospodarczy zmniejszy bezrobocie, co spowoduje wzrost poziomu życia mieszkańców,

• ulegną polepszeniu warunki edukacji i poziom edukacji młodzieży wiejskiej,

• poprawią się warunki wypoczynku, a inwestycje w zakresie turystyki spowodują zmniejszenie bezrobocia,

• zachowane zostaną istniejące walory przyrodnicze Gminy,

• poprawi się stan czystości wód,

• poprawi się stan środowiska naturalnego,

• nastąpi wzrost liczby małych i średnich przedsiębiorstw i osób prowadzących działalność gospodarczą na własny rachunek,

• nastąpi rozwój sektora usług,

• promocja Gminy będzie czynnikiem przyciągania inwestorów z zewnątrz,

• nastąpi rozwój rolnictwa ekologicznego, poprawiającego opłacalność produkcji rolnej,

• grunty o małej przydatności rolniczej zostaną zalesione,

• poprawi się jakość dróg,

• zwiększy się stan bezpieczeństwa w Gminie,

• rozwiązana zostanie kompleksowo: wodociągowanie i kanalizacja wszystkich obszarów gminy,

• poprawi się koniunktura gospodarcza Gminy.

Zagrożenia realizacji celów strategicznych

• lęk społeczny przed zachodzącymi zmianami i koniecznością ich przeprowadzenia,

• brak kapitału inwestycyjnego, szczególnie wśród społeczności wiejskiej,

• brak stabilnej polityki rolnej państwa,

• niski poziom wiedzy o turystyce i agroturystyce,

• trudny do szybkiej poprawy stan sanitarny Gminy,

• konserwatywny stosunek do zmian w rolnictwie i szukania alternatywnych źródeł dochodu,

• niedostateczna dostępność do wiedzy o kredytach preferencyjnych i skomplikowane procedury bankowe przy ich uzyskaniu oraz innych formach pomocy.

Otmuchów listopad 2004 roku

14

---