TOWER OF TORONTO Nazwisko i imię ......................................... Data bad.:...............godz. zakoń.TT1...............

Instrukcja:

Poza ustawieniem układanki w pozycji wyjściowej (klocki od góry: biały, żółty, czerwony i czarny, wszystkie na lewym - z punktu widzenia pacjenta - kołku), przed badanym ustawia się 2 duże kolorowe fotografie pokazujące pozycję początkową i pozycję końcową. Ponadto przed badanym umieszcza się też napis zawierający dwie obowiązujące w próbie zasady (patrz poniżej) oraz rysunek wyjaśniający, który kolor traktowany jest jako jaśniejszy a który ciemniejszy na oddzielnej kartce. Fotografie pozostają w polu widzenia pacjenta przez cały czas trwania próby i możemy się do nich odwoływać. W wersji podstawowej pokazuje się fotografię, w której w pozycji końcowej wszystkie klocki są na kołku najbardziej na prawo. W wersji zastępczej pokazuje się fotografię, w której klocki w stanie końcowym znajdują się w pozycji środkowej. Fotografie znajdują się za układanką. Wzorzec kolorów po prawej, zasady na osobnej karcie - po lewej.

	Próba z 3 krążkami (TO)								1próba z 4 krążkami (TT1)								Po 1.5 godz. - 4 krążki (TT2)
	I	II	III	IV		V			I	II		III	IV	V			I		II		III		IV		V
1							1									1
2							2									2
3							3									3
4							4									4
5							5									5
6							6									6
7							7									7
8							8									8
9							9									9
10							10									10
11							11									11
12							12									12
13							13									13
14							14									14
15							15									15
16							16									16
17							17									17
18							18									18
19							19									19
20							20									20
21							21									21
22							22									22
23							23									23
24							24									24
25							25									25
RAZEM Liczba kroków							26									26
														27									27
28									28
29									29
30									30
31									31
32									32
33									33
34									34
35									35
36									36
37									37
38									38
39									39
40									40
41									41
42									42
43									43
44									44
45									45
46									46
47									47
48									48
49									49
50									50
RAZEM Liczba kroków
N1: Liczba kroków <=17					N2: Liczba kroków>=30					xśr TT1=				xśr TT2=

Instrukcja do układanki Tower of Toronto dla trzech krążków (TO)

To jest układanka, chciałbym, aby spróbował pan ją ułożyć. Chodzi o to, aby przełożyć krążki ze stosu umiejscowionego najbardziej na lewo na inny kołek, znajdujący się na prawo od wspomnianego stosu, tak jak jest to pokazane na fotografiach.

Może pan nałożyć krążek na dowolny z trzech kołków. W tej układance obowiązują dwie zasady:

1. Za jednym razem można przełożyć tylko jeden krążek.

2. Nigdy nie należy umieszczać ciemniejszego krążka na jaśniejszym.

[pokazać tablicę z zasadami]

Np. czerwony nigdy nie może być położony na żółtym, czarny na czerwonym, lub na żółtym.[Pokazać wzorzec] Na początku zaczniemy używając tylko trzech krążków: żółtego, czerwonego i czarnego. [Zdejmujemy biały, górny klocek]. Proszę pamiętać o powyższych dwóch zasadach, planować z wyprzedzeniem i nie spieszyć się..

Instrukcja do układanki Tower of Toronto dla czterech krążków (TT)

Teraz ma pan przed sobą tę samą układankę, ale na szczyt stosu dodam jeszcze jeden, biały krążek. [DOŁOŻYĆ].

Obowiązują te same zasady, dodatkowo żaden krążek nie może być nałożony na biały.

Na to jest przeznaczonych 5 prób(TT1), potem jest 1,5 godzinna przerwa, a następnie daje się 5 dodatkowych prób(TT2). Po ostatniej próbieTT2, pyta się badanego, czy mógłby wyjaśnić, jak wykonywał zadanie (np. jaka była jego najlepsza metoda, najbardziej zadowalająca)

Przykład: - Czy mógłby pan wyjaśnić, jak rozwiązywał to zadanie?,- Które posunięcie było najważniejsze?, -W jaki sposób nauczyłby pan tego kogoś innego ?

Zasady ogólne

Jeśli badany nie jest w stanie rozwiązać zadania z trzema krążkami (TO) (czyli np. w trzech próbach przekracza 25 ruchów lub rezygnuje wcześniej) nie przechodzi się do fazy testu z 4 krążkami).

Możliwa jest częściowa demonstracja zadania jeśli nie wystarcza słowna instrukcja w pewnych grupach chorych (głusi, afatycy, osoby obcojęzyczne) - zależnie od oceny osoby prowadzącej.

Podczas półtoragodzinnej przerwy między TT1 a TT2 wykonuje się zwykle wiele innych zadań testowych. Ta przerwa jest próbą uniknięcia możliwości zastosowania przez badanych pamięci sekwencji ruchów w celu poprawienia swoich wyników.

Jeśli badany popełnia lub próbuje popełnić błąd np. taki w którym kładzie ciemniejszy krążek na krążek jaśniejszy, prowadzący mówi: Nie, tak nie można - nie pozwalają na to zasady próby. Proszę położyć krążek tam gdzie był i spróbować innego ruchu /tym samym lub innym krążkiem/*. Te błędy powinny być notowane ponieważ niektórzy pacjenci (schizofrenicy, otępienni, znaczące uszkodzenia czołowe) mogą naruszać regułę dość często - jest to istotna cecha ich sposobu wykonania. Nie wlicza się ich do oceny ogólnej a badający nie dopuszcza do ich wykonania.

Jeśli badany nie wypuszczając klocka próbuje nałożyć go na jeden, potem drugi kołek nie liczymy tych prób jako osobne ruchy - ruch zaliczamy dopiero po wypuszczeniu klocka - nawet wtedy, gdy osoba badana chce zaraz potem zmienić swój ruch.

Wynikiem badanego jest liczba poprawnych ruchów (do wyniku nie dodajemy prób ruchów niezgodnych z regułą). Próbę TO (wersja z 3 krążkami) przerywa się po 25 posunięciach w danej próbie. Próbę TT (4 krążki) przerywa się po 50 posunięciach - zaleca się to, ponieważ skraca czas badania i zapobiega zmęczeniu i zniechęceniu pacjenta. Można używać notacji rejestrującej ruch po ruchu (np. Y2 [żółty na pozycję 2], R3 [czerwony na pozycję 3], W1 [biały na pozycję 1], B2 [czarny na pozycje 2]). Pozwala to na wykreślenie drzewa decyzyjnego. Przekroczenie zasady zaznaczasz grubą kropką na kresce po prawej stronie aktualnej kolumny

Obliczenie wskaźnika poziomu wykonania

Dla dziesięciu prób (5 z pierwszej fazy - TT₁, i 5 z drugiej fazy TT₂) oblicza się liczbę prób, dla wykonania których potrzebnych było 17 ruchów lub mniej (N₁). Od tej liczby odejmuje się liczbę prób w których dla wykonania zadania potrzeba było 30 ruchów lub

więcej (N₂).

Aby wielkość wskaźnika była

większa niż 0 dodaje się do niego 10.

Wskaźnik poz. wyk = (N₁-N₂+10)

Wg autorów testu wykonanie na poziomie 8 lub niżej sugeruje zaburzenia planowania.

Wskaźnik poziomu wykonania

(zdolności planowania) N1-N2+10

Uwagi ogólne Większość zdrowych osób młodych i osób w wieku średnim ma wskaźnik poziomu wykonania mieszczący się między 13-16. Praktycznie wszyscy zdrowi badani mogą wykonać wersję z 3 krążkami (TO) na poziomie kryterium (17 lub mniej ruchów) po 2-3 próbach. W pierwszych 5 próbach wersji z 4 krążkami (TT₁) obserwuje się często duże zróżnicowanie poziomu wykonania. Dopiero w drugiej fazie (TT₂) liczba posunięć w pojedynczej próbie zmniejsza się bardzo wyraźnie, szczególnie w ostatnich 3 próbach. Jeśli liczba ruchów utrzymuje się na poziomie powyżej 20 pod koniec TT₂ można wykonać dodatkowe 5 prób jeśli chcemy sprawdzić czy dany pacjent ostatecznie osiągnie kryterium 15-17 ruchów na próbę. W takim przypadku zalecana jest dodatkowa półtoragodzinna przerwa. Zasady te okazują się użyteczne w badaniach klinicznych pacjentów oddziałów neurologicznych i neurochirurgicznych. Po wykonaniu 10 prób, żaden z badanych nie był w stanie powiedzieć, jaka była jego strategia działania.

PRZEKROCZENIA ZASADY: SUMA

TT1 TT2 RAZEM

X_śr TT1- X_śr TT2=

(Wskaźnik pamięci proceduralnej)

---