od lalki Rola i miejsce w systemie reagowania kryzysowego Polski sił o charakterze niemilitarnym


Rola i miejsce w systemie reagowania kryzysowego Polski sił o charakterze niemilitarnym, czyli siły niemilitarne w reagowaniu kryzysowym.

Wstęp

Pod pojęciem zarządzania kryzysowego rozumiemy działalność organów administracji publicznej, która stanowi element kierowania bezpieczeństwem narodowym. Polega na zapobieganiu sytuacjom kryzysowym, przygotowaniu do przejmowania nad nimi kontroli w drodze zaplanowanych działań, reagowaniu w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych, usuwaniu ich skutków oraz odtwarzaniu zasobów i infrastruktury krytycznej. W celu utrzymania bezpieczeństwa w państwie ukształtował się system obronny państwa, który składa się z podsystemów. Każdy z nich ma swoją określoną rolę w całym systemie reagowania kryzysowego, a co za tym idzie przyczynia się w mniejszym lub większym stopniu do zapobiegania sytuacjom kryzysowym.

1. System obronny państwa.

System obronny państwa jest zbiorem wzajemnie powiązanych elementów - ludzi, organizacji oraz urządzeń, które działają na rzecz zachowania bezpieczeństwa i nienaruszalności terytorialnej kraju. Celem działania systemu obronnego państwa jest uzyskanie zdolności do prowadzenia skutecznych działań obronnych.

Podstawowe zasady funkcjonowania systemu obronnego państwa:

  1. kompleksowość i spójność;

  2. zdolność do skutecznego przeciwstawiania się wszelkim zagrożeniom godzącym w bezpieczeństwo narodowe;

  3. efektywna współpraca potencjału militarnego z odpowiednio przygotowaną administracji gospodarką narodową oraz zorganizowanym i przygotowanym do obrony społeczeństwem.

Bezpieczeństwo obywateli (bezpieczeństwo wewnętrzne) na terytorium RP jest interesem narodowym o egzystencjalnym znaczeniu, których zapewnienie ma charakter bezwzględnego nakazu, uzasadniającego zastosowanie w ich obronie - w razie potrzeby - całego posiadanego zespołu sił i środków, które tworzą system obronny państwa.

Na system obronny państwa składa się: system kierowania obronnością, siły zbrojne i niemilitarne struktury obronne.

2. Niemilitarne struktury obronne.

Niemilitarne struktury obronne złożone są z wszystkich ogniw wykonawczych administracji publicznej, z wyjątkiem Sił Zbrojnych RP, innych instytucji państwowych, a także przedsiębiorców i stowarzyszeń, na które się nakłada lub którym zleca się wykonywanie zadań obronnych w warunkach obowiązujących przepisów prawnych. Ogniwa tego podsystemu funkcjonują w ramach działów administracji rządowej oraz struktur terytorialnych systemów obronności państwa.

Możemy wyróżnić kilka rodzajów zadań obronnych, np.:

  1. zadania ogólne o charakterze przygotowawczym;

Ich celem jest stworzenie warunków organizacyjnych do funkcjonowania struktur pozamilitarnych w stanach gotowości obronnej państwa lub w czasie ich podwyższania. Obejmują one głównie: planowanie, szkolenie, edukację oraz spełnianie powszechnego obowiązku obrony.

  1. zadania dyplomatyczne;

Wypełnianie zadań dyplomatycznych ma na celu zminimalizowanie ryzyka zagrożenia podstawowych interesów narodowych oraz założeń polityki zewnętrznej i bezpieczeństwa, a także wsparcie dyplomatyczne w czasie trwania konfliktu zbrojnego i jego w przypadku jego zakończenia.

  1. zadania informacyjne;

Związane są z ochroną i propagowaniu polskich interesów, informacyjnemu osłabianiu przeciwnika, umacnianiu woli, wytrwałości, motywowaniu społeczeństwa.

  1. zadania gospodarczo-obronne

Celem realizacji zadań gospodarczo-obronnych jest zapewnienie materialnych podstaw realizacji zadań obronnych poprzez dostawy energii, żywności a także surowców energetycznych, przeprowadzanie sprawnych ewakuacji na terenach potencjalnie zagrożonych budynków, jak również ochronę zdrowia, opiekę nad małoletnimi i niepełnosprawnymi.

  1. zadania ochronne w zakresie zapewnienia sprawnego funkcjonowania struktur państwa oraz w zakresie zapewnienia podstawowych potrzeb bytowych, duchowych i ochrony ludności;

Niemilitarne struktury obronne państwa mają z założenia zapewnić stałą gotowość obronną państwa oraz sprawne funkcjonowanie pozostałych jego struktur w przypadku kryzysu, powinny stworzyć warunki niezbędne do przygotowywania oraz działania sił zbrojnych, a także przetrwania ludności w czasie zagrożenia i wojny.. Może się to odbywać poprzez:

a) ochronę granicy państwowej;

b) ochronę osób podlegających szczególnej ochronie oraz obiektów i transportów im służących;

c) ochronę delegacji i przedstawicielstw innych państw; zapewnienie łączności;

d) ochronę szczególnie ważnych obiektów;

e) ochronę dóbr kultury i dziedzictwa narodowego;

f) zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego;

g) ochronę przeciwpożarowa;

h) nadzór nad przestrzeganiem rygorów prawa w czasie stanu wojennego.

3. Ogniwa struktur niemilitarnych i ich zadania.

W systemie obronności ogniwa struktur niemilitarnych dzielone są na trzy grupy:

  1. informacyjne - realizują zadania mające na celu ochronę i propagowanie polskich interesów na arenie międzynarodowej, kształtują determinację obronną, wytrwałość i motywują społeczeństwo poprzez informacyjne zabezpieczenie funkcjonowania systemu obronności (wymienia się wśród nich dyplomację, wywiad i kontrwywiad, media oraz edukację obronną)

  2. ochronne - do ich zadań należy zapewnienie możliwości bezpiecznego funkcjonowania pozostałych struktur państwa oraz ochrona ludności i majątku narodowego przed skutkami zbrojnych i niezbrojnych oddziaływań kryzysowych (np. straż pożarna, policja, agencja bezpieczeństwa, inspekcje, obrona cywilna oraz służba).

  3. gospodarcze - ich celem jest zapewnienie materialnych podstaw realizacji zadań obronnych oraz wspomaganie ludności w przetrwaniu w nadzwyczajnych warunkach kryzysu i wojny.

Ogniwa struktur pozamilitarnych mają do zrealizowania określone zadania, wiele z nich biorą na siebie przedsiębiorcy, którzy opierają swoją działalność o:

  1. eksploatację lotnisk i portów morskich;

  2. nadawanie programów radiowych i telewizyjnych;

  3. produkcję, transport i magazynowanie produktów naftowych;

  4. produkcję, remont lub modernizacja uzbrojenia i sprzętu wojskowego;

  5. wytwarzanie, dystrybucja i przesyłanie paliw oraz energii elektrycznej;

  6. transport, usługi pocztowe, usługi telekomunikacyjne.

Równie wiele zadań spoczywa na administracji, która odpowiada między innymi za:

  1. znajomość i akceptację zadań obronnych przez organ samorządowy (w niezbędnym zakresie) realizowanym na terenie administrowanym;

  2. przygotowanie stanowisk umożliwiających kierowanie działaniami na terenie administrowanym, w reżimie doraźnym i kryzysowym;

  3. wdrożenie jednolitych procedur osiągania gotowości do działania przez organy samorządowe, zespoły reagowania kryzysowego, podsystem pozamilitarny, siły zbrojne;

  4. organizowanie wykonania zadań na terenie administrowanym, przez podsystem militarny;

  5. przygotowywanie do dyspozycji wojska niezbędnych urządzeń wsparcia logistycznego podsystemu pozamilitarnego;

  6. przygotowanie do dyspozycji wojska: