27.02.2010

Finanse przedsiębiorstwa

Wykład 1

Literatura

Rutkowski A., „ZarzÄ…dzanie finansami”, PWE, Warszawa 2005

Brigham E.F. Huston J.H, „Podstawy zarzÄ…dzania finansami tom” I, II, PWE, Warszawa 2005 (rozszerzenie)

Egzamin:

1. Test wielokrotnego wyboru, 5 pytań

2. Pytania otwarte 3, 4krótkie, 1 długie

Do egzaminu wykłady i literatura.

Dr. Kubiak- [e-mail]

Cel działalności przedsiębiorstwa

Bilans

1. Aktywa trwałe

• WartoÅ›ci niematerialne i prawne

• Rzeczowe aktywa trwaÅ‚e

• NależnoÅ›ci dÅ‚ugoterminowe

• Inwestycje dÅ‚ugoterminowe

2. Aktywa obrotowe

• Zapasy

• NależnoÅ›ci krótkoterminowe

• Inwestycje krótkoterminowe

PASYWA- szeregowane wg konieczności płatności (to, co szybciej trzeba spłacić jest niżej)

1. Kapitał własny(pierwotny, wniesiony lub z wypracowanego zysku)

2. ZobowiÄ…zania i rezerwy na zobowiÄ…zania

Rachunek zysków i strat

1. Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi

2. Koszty działalności operacyjnej

3. Zysk (strata) na sprzedaży (A-B)

4. Pozostałe przychody operacyjne

5. Pozostałe koszty operacyjne

6. Zysk (strata) z działalności operacyjnej (C+D-E)

7. Przychody finansowe

8. Koszty finansowe

9. Zysk (strata) z działalności gospodarczej (F+G-H)

10. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych

11. Zysk (strata) brutto (I+/--J)

12. Podatek dochodowy

13. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty)

14. Zysk (strata) netto (K-L-M)

Finanse przedsiębiorstw

• Dla potrzeb zarzÄ…dzania finansowego każde przedsiÄ™biorstwo w danym momencie może być traktowane jako zbiór:

• Z jednej strony Å›rodków finansowych gromadzonych z różnego rodzaju źródeÅ‚

• Z drugiej strony zaÅ› aktywów sfinansowanych przy pomocy tych Å›rodków (funduszy)

Zjawiska ekonomiczne związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych na cele działalności gospodarczej firmy określa się mianem finansów przedsiębiorstwa, por. W. Bień Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa- stowarzyszenie księgowych w Polsce

Nie stawia się księgowanego zysku tylko jest maksymalizowanie wartości przedsiębiorstwa (czyli przepływ gotówki)

Istotą finansów przedsiębiorstwa:

- zarządzanie pieniędzmi w przedsiębiorstwie

- pozyskiwanie i lokowanie pieniÄ…dza (jego inwestowanie)

Wartość firmy: jakie przepływy gotówki są dokonywane- należy uwzględnić ryzyko prowadzenia działalności.

Tym większa wartość firmy im:

- przepływy są częstsze

- mniejsze jest ryzyko ich pozyskiwania

Finanse przedsiębiorstwa- dają narzędzie, które pozwala podjąć decyzje, czy warto inwestować, czy nie.

Inwestycje:

- materialne

- w akcje i obligacje

Cel zarządzania finansami przedsiębiorstw

Podstawowym długookresowym celem przedsiębiorstwa jest maksymalizacja finansowych korzyści właścicieli, czyli maksymalizacja wartości firmy w długim okresie.

Dlaczego przyjmuje się kryterium wartości a nie kryterium zysku?

1. Zysk jest kategoria księgową; jest wyliczany w zależności od przyjętych w danym systemie założeń.

2. Przepływ pieniężny netto (gotówki) (Cash Flow lub Net Cash Flow) można uznać za miernik służący do określania stopnia realizacji celu przedsiębiorstwa. Przepływ pieniężny a nie księgowy wynik finansowy określa wartość strumienia gotówki który pozostanie do dyspozycji dostarczycieli kapitału

3. Kategoria wartości firmy oparta jest o przepływy pieniężne i uwzględnia zmianę wartości pieniądza w czasie (obliczana jest tzw. wartość bieżąca, zaktualizowana)

Zarządzanie kapitałem obrotowym

Kapitał obrotowy netto- definicja (może być ujemny)

Kapitał obrotowy netto jest to ta cześć aktywów obrotowych przedsiębiorstwa, która jest finansowana kapitałem własnym i zobowiązaniami długoterminowymi

Kapitał obrotowy netto to różnica pomiędzy aktywami obrotowymi a zobowiązaniami krótkoterminowymi

KON = AO - Zkr

KON = Z + N + IK - Zkr

KON- ma wartość dodatnią wtedy, kiedy aktywa obrotowe są większe niż zobowiązania krótkoterminowe.

KON - ma wartość ujemną wtedy, kiedy zobowiązania krótkoterminowe są większe niż aktywa obrotowe

KON ujemny prowadzi (lub może prowadzić) do utraty płynności

Kapitał stały- suma kapitału własnego i zobowiązań długoterminowych

Cele zarządzania kapitałem obrotowym:

1. Zapewnienie utrzymania płynności finansowej

2. Dążenie do optymalizacji wielkości i struktury aktywów bieżących z punktu widzenia minimalizacji kosztów utrzymania tych aktywów

3. Zmierzanie do kształtowania struktury źródeł finansowania aktywów bieżących, sprzyjającej minimalizacji kosztów ich finansowania.

Strategie zarządzania kapitałem obrotowym

• Strategie zarzÄ…dzania kapitaÅ‚em obrotowym jest z jednej strony wynikiem polityki ksztaÅ‚towania przez przedsiÄ™biorstwo majÄ…tku obrotowego, a z drugiej strony polityki ksztaÅ‚towania źródeÅ‚ finansowania dziaÅ‚alnoÅ›ci

• W obu tych politykach można przedstawić dwa modele (skraj e warianty: agresywny i konserwatywny.

Zakres kształtowania aktywów obrotowych

• Strategia konserwatywna utrzymywanie stosunkowo wysokich stanów Å›rodków pieniężnych, zapasów, jak też zastosowanie liberalnej polityki kredytowania odbiorców

• Strategia agresywna jest odwrotnoÅ›ciÄ… strategii konserwatywnej i zmierza do ograniczenia do minimum wielkoÅ›ci majÄ…tku obrotowego. Stosunkowo niski stan Å›rodków pieniężnych, należnoÅ›ci i zapasów.

Zakres zarządzania zobowiązaniami krótkoterminowymi:

• Strategia konserwatywna

• Strategia agresywna

Strategie zarządzania kapitałem obrotowy

Strategia konserwatywna

• Stosunkowo wysoki stan aktywów obrotowych

• Niewielkie wykorzystanie zobowiÄ…zaÅ„ krótkoterminowych

• Wysoki w stosunku do branży poziom kapitaÅ‚u obrotowego netto

• Sprzyja maksymalizacji wielkoÅ›ci sprzedaży

• Ogranicza ryzyko utraty pÅ‚ynnoÅ›ci

• Zmniejsza możliwość korzystania z dźwigni finansowej i osÅ‚ony podatkowe; zazwyczaj niższa rentowność kapitaÅ‚u wÅ‚asnego

• Zazwyczaj wyższe koszty finansowe aktywów obrotowych

Pytanie egzaminacyjne

Co to jest kapitał obrotowy netto i jego strategie

Wskaż które z podanych niżej cech określają agresywną strategię kapitału obrotowego netto

1. Relatywnie wysokie rezerwy gotówki

2. Niższe koszty finansowania majątku obrotowego

3. Wskaźnik wysokiej płynności przyjmuje wartości wyższe niż w branży

4. Kapitał obrotowy netto jest niższy niż w branży

5. Przedsiębiorstwo stosuje liberalną politykę finansowania odbiorców

Okres konwersji gotówki

Cykl operacyjny przedsiębiorstwa

1. Zakup materiałów

Okres utrzymywania zapasów-(OUZ) przeciętna liczba dni jakie przedsiębiorstwo dokonuje jednego obrotu zapasami

2. Sprzedaż wyrobów (zapasów)

Okres spływu należności- (OSN) przeciętna liczba dni po jakiej przedsiębiorstwo otrzymuje zapłatę za sprzedane wyroby

3. Spływ gotówki

Cykl Operacyjny

CO = OUZ + OSN

Jak finansować działalność bieżącą:

- pobierać zaliczki od klientów

- płacenie w odroczony terminie odbiorcom

Okres regulowania zobowiązań- ORZ przeciętna liczba dni po jakiej przedsiębiorstwo płaci za dostawy i usługi

1. Wydatek gotówki

Okres konwersji gotówki- OKG czas jaki upływa od wydatku gotówki na zasoby potrzebne do produkcji i sprzedaży do momentu odzyskania gotówki ze sprzedaży.

OKG= OUZ + OSN - ORZ

Jakimi źródłami finansować okres konwergencji gotówki:

- Kapitał własny

- kredyt

- obydwa (kapitał+ kredyt)

OKG może być ujemny- np. w przypadku działalności detalicznej, gdzie nie ma zapasów i produkcji w toku.

Okres konwersji gotówki nazywany jest okresem od gotówki do gotówki, określa na jak długo firma zamraża kapitał działalności bieżącej i jednocześnie informuje na ile dni przedsiębiorstwo musi zapewnić innych niż zobowiązania operacyjne źródeł finansowania działalności bieżącej.

Okres utrzymywania zapasów oraz okres spływu należności stanową razem tzw. cykl operacyjny (CO) zwany też cyklem eksploatacyjnym.

CO= OUZ +OSN

OKG- jest efektem netto:

• Cyklu operacyjnego

• Okresu regulowania zobowiÄ…zaÅ„

OKG= OUZ + OSN- ORZ

Okres konwersji gotówki może być skrócony przez:

1. Redukcję okresu utrzymania zapasów

2. Skrócenie okresu spływu należności

3. Wydłużenie okresu regulowania zobowiązań

Należy skracać ten okres ale nie za wszelka cenę

OKG można zinterpretować również jako okres „zamrożenia kapitaÅ‚u w aktywach bieżących”

Biorąc pod uwagę maksymalizację stopy zwrotu z zaangażowanego kapitału, cele firmy powinno być maksymalne skrócenie okresu konwersji gotówki

Działania zmierzające do tego powinny być prowadzone tylko w taki stopniu, w jakim nie zwiększają kosztów i nie zmieniają sprzedaży.

Wyborów środków zmierzających do skrócenia OKG zależy przede wszystkich od pozycji firmy w branży- od jej relacji z dostawcami i odbiorcami.

Wyprowadzanie cykli czÄ…stkowych:

Wartość pieniądza w czasie

Zmiana wartości pieniądza następuje w wyniku:

• Inflacji

• Stopy procentowej (lokaty itp.)

• Ryzyko dziaÅ‚alnoÅ›ci

WZORY NA ĆWICZENIA- nie obowiązują na kolokwiu

1. Wartość przyszła FV- future value

PV- wartość obecna

r - stopa procentowa okresu w którym dokonuje się kapitalizacji odsetek

n- liczba kapitalizacji

2. wartość obecna PV

k- stopa dyskontowa

Dyskontowanie - to zmniejszanie wartości pieniądza. Jest to proces odwrotny do kapitalizacji.

Płatności okresowe (rentierskie)- to płatności które występują w równej wysokości w równych odstępach czasu i znana jest ich liczba. Mogą być dwa modele z góry i z dołu. Z dołu wynagrodzenie po przepracowaniu danego okresu, z góry płatne na początku danego okresu.

Dwa modele:

- „z doÅ‚u”- pÅ‚atność wypÅ‚acana jest na koniec okresu

0 1 2 3 4

A A A A

- „z góry”-

0 1 2 3 4

A A A A A

3. Wartość przyszła płatności okresowej FVA

n- liczba płatności

„Z doÅ‚u”

„Z góry”

4. Wartość obecna płatności okresowej PVA

„Z doÅ‚u”

„Z góry”

Renta dożywotnia

Renta dożywotnia to system równych płatności występujących w równych odstępach czasu przez bardzo długi okres (n->∞)

- nie możemy obliczyć wartości przyszłych.

5. Wartość obecna renty dożywotniej

„Z doÅ‚u”

„Z góry”

Posiadasz lokal u, który z poniższych wariantów wynajmu jest dla ciebie bardziej opłacalny. Przyjmij, że kwartalna stopa procentowa wynosi 2%.

1. Jednorazowa zapłata z góry za rok korzystania z lokalu w wysokości 20 000 zł

0 1 2 3 4

PV= 20 000

2. Płatności co kwartał z dołu w wysokości 6000 zł kwartalnie - najkorzystniejsze.

0 1 2 3 4

6 000 6 000 6000 6000

3. Płatności kwartalne z góry w wysokości 5700 zł co kwartał

0 1 2 3 4

= 22,14

4. Jednorazowa płatność z dołu po roku w wysokości 24 500zł

1

Decyzje inwestycyjne

Aktywa bieżące

Aktywa trwałe

Decyzje dotyczÄ…ce finansowania

Kapitał własny

Zobowiązania długoterminowe

Zobowiązania krótkoterminowe

Przepływ pieniężny

Ryzyko

Wartość firmy

OUZ

OSN

Wpływ gotówki

Sprzedaż wyrobów

Zakup materiałów

OKG

ORZ

Wydatek gotówki

---