13. ŚWIAT PRZYRODY

Rozumienie tekstu czytanego

TYP ZADANIA MATURALNEGO: dobieranie - identyfikacja tekstu/akapitu

1.Przeczytaj poniższe teksty i pytania pod nimi. Zwróć uwagę na informacje wyszczególnione w tek­stach i pytaniach, i na ich podstawie dopasuj pytania do tekstu.

RADA

Pamiętaj, że ten rodzaj zadania polega na wyszukaniu konkretnej informacji, która w tekście będzie zwy­kle wyrażona innymi słowami niż w pytaniu.

2.Znajdź w tekstach z ćwiczenia 1. zdania, które wyrażają informacje taką, jak zawarta w poniższych zdaniach. W ten sposób ćwiczysz umiejętność parafrazowania - wyrażania tej samej informacji za pomocą innych słów lub struktur.

1. It is a small place. (Akapit 2)

2. People move from place to place by walking. (Akapit 2)

3. It's no use wearing normal things. (Akapit 3)

4. The weather makes you unhappy. (Akapit 2)

5. Dry weather helps to make dead bodies last (przetrwać). (Akapit 1)

ZADANIE EGZAMINACYJNE

3.Przeczytaj uważnie poniższy tekst, który został podzielony na cztery części (A-D), a następnie odpo­wiedz na pytania (1-6) pod tekstem. Wpisz odpowiednią literę (A-D) w kratkę obok każdego pytania.

A

Barry Home, Britain's animal rights campaigner, died in prison in 2001. He had been on hunger strike for over a month. He refused to eat until the British government did something about experimentation on animals in the medical and cosmetic industries. Unfortunately, they didn't. Before he died, Barry said that he was, 'on strike for every animal in every torture laboratory in the world'.

B

In 1997, Home was given the longest prison sentence ever for an animal rights activist in the UK. His crime was a two-year firebombing campaign against laboratories and companies that carry out tests on animals. His actions caused three million pounds-worth of damage.

C

Many agree with Barry that experiments on animals are cruel and morally wrong. Organizations such as the Anti-Vivisection League in Britain have been saying for years that we do not need to make animals suffer when we have other methods of testing available.

D

The types and range of experiments on animals all over the world are truly shocking. Scientists at a university in America, for instance, give electric shocks to cats and dogs so they can study their brainwaves. Beagle dogs are forced to smoke cigarettes all day so biologists and doctors can observe how quickly they get lung cancer.

Rozumienie tekstu słuchanego

TYP ZADANIA MATURALNEGO: streszczanie lub podsumowywanie wypowiedzi

Wysłuchaj czterech osób i przyporządkuj każdej z nich temat jej wypowiedzi (A-F). Dwa z poda­nych tematów nie pasują do żadnej wypowiedzi.

RADA

Zwróć uwagę na słowa-klucze. Postaraj się je zanotować.

A. Overpopulation

B. Natural disasters

C. Destroying the natural environment

D. Leaving rubbish

E. Alternative sources of energy

F. Extinct species

Wysłuchaj tekstów jeszcze raz i uzupełnij poniższe słowa-klucze dotyczące świata przyrody i śro­dowiska naturalnego.

ZADANIE EGZAMINACYJNE

Zapoznaj się ze stwierdzeniami (A-E). Usłyszysz dwukrotnie wypowiedzi czterech osób, które do­tyczą zagadnień związanych ze zwierzętami. Przyporządkuj każdej osobie podsumowanie jej wy­powiedzi, wpisując odpowiednią literę (1-4) w kratki. Jedno z podanych podsumowań nie pasuje do żadnej wypowiedzi.

A. She thinks animals must not be treated in a horrible way.

B. She says she is interested in learning things about animals.

C. She thinks that pets can calm you down.

D. She thinks animals have feelings like humans.

E. She thinks that some pets need special treatment.

Wypowiedź pisemna

TYP ZADANIA MATURALNEGO: krótka forma użytkowa - ogłoszenie

1.Zapoznaj się ze zwrotami w tabelce i upewnij się, że je rozumiesz.

2.Użyj zwrotów z tabelki z ćwiczenia 1., aby wyrazić poniższe informacje.

1. Zachęć kolegów i koleżanki do przyjścia na spotkanie z przedstawicielami ruchu Greenpeace.

2. Zachęć uczestników kursu językowego do wzięcia udziału w akcji: „Sprzątanie Świata".

1. Zachęć wszystkich chętnych do przyjścia na film o zagrożonych gatunkach zwierząt i poinformuj ich, czego się dowiedzą.

2. Zachęć czytelników strony internetowej dotyczącej klęsk żywiołowych do wzięcia udziału w akcji charytatywnej 'Help Africa'.

3.Zapoznaj się z poleceniem do zadania maturalnego i odpowiedzią innego ucznia oraz jej oceną.

Wraz z grupą znajomych z różnych krajów organizujesz akcję charytatywną na rzecz pomocy zagrożonym gatunkom zwierząt. Chcielibyście, aby jak najwięcej waszych kolegów i koleżanek przyłączyło się do tej akcji. Napisz ogłoszenie, które zamieścicie na tablicy ogłoszeń.

• Poinformuj o terminie zorganizowania akcji.

• Napisz, jakie zwierzęta chcecie ratować.

• Poinformuj, jak planujecie zorganizować tę akcję.

• Zachęć uczniów szkoły do wzięcia udziału w akcji.

Nie podawaj swoich prawdziwych danych osobowych. W zadaniu nie ma określonego limitu słów. Ocenia­na jest umiejętność zwięzłego przekazania informacji określonych w poleceniu (4 punkty) i poprawność ję­zykowa (1 punkt).

' Przyznano 0 punktów za poprawność, ponieważ uczeń przekazał tylko dwie informacje.

4.Popraw wypowiedź ucznia z ćwiczenia 3. tak, aby uzyskała maksymalną liczbę punktów.

ZADANIE EGZAMINACYJNE

5.Napisz ogłoszenie.

Jesteś na obozie językowym w Anglii. Twój nauczyciel poprosił cię, abyś napisat/-a ogłoszenie do gazetki szkolnej, w którym masz zachęcić wszystkich uczniów do przyjścia na koncert muzyczny wspierający fundacje zajmujące się ochroną środowiska naturalnego. Napisz ogłoszenie, w którym:

• poinformujesz o terminie koncertu,

• poinformujesz o cenie biletów,

• poinformujesz, na jaki cel będą przeznaczone zebrane pieniądze,

• zachęcisz do przyjścia na koncert.

Nie podawaj swoich prawdziwych danych osobowych. W zadaniu nie ma określonego limitu słów. Oceniana jest umiejętność zwięzłego przekazania informacji, określonych w poleceniu (4 punkty) i poprawność języ­kowa (1 punkt).

Wypowiedź ustna

TYP ZADANIA MATURALNEGO (1): rozmowa sterowana - negocjacje

1.Przeczytaj polecenie do zadania maturalnego i rozmowę innego ucznia. Uzupełnij rozmowę zwro­tami/zdaniami z tabelki.

Jesteś na stypendium w Irlandii. Razem z kolegą z Norwegii zostaliście poproszeni o zorganizowanie cieka­wego spotkania na temat ochrony środowiska. W rozmowie z kolegą okazało się, że macie zupełnie inne pomysły. Przeprowadź rozmowę z kolegą, w której:

• przedstawisz swój pomysł na temat tego spotkania,

• nie zgodzisz się na pomysł kolegi i powiesz dlaczego,

• zaproponujesz rozwiązanie, (rozmowę zaczyna zdający)

1. That sounds perfect!

2. I'm not sure.

3. but I think

4. Let's talk about

5. Why don't we do something about endangered species?

6. What do you think?

7. How about something about recycling?

Hi again, I have an idea for this meeting, a) For example, in the Amazon

Forest. We could watch a film and then decide how we can help them.

B: b) There are some more important local problems like litter in the

streets, plastic bags and bottles, c) :

A: Yes, I see your point of view d) we know a lot about recycling in Europe. We

know less about other countries and the Amazon Forest is important for all of us. e)

B: Well, I don't really know ...

A: f) the two things then. I can think about something about the Amazon

Forest and you can try to find something about recycling - OK?
B:q)

2.Przypomnij sobie zwroty przydatne przy negocjowaniu i napisz zdania wyrażające poniższe informacje.

1. Zaproponuj zorganizowanie wycieczki do lasu i wyzbieranie tam śmieci.

2. Nie zgódź się na pomysł kolegi/koleżanki dotyczący pokazania filmu o zabijaniu zwierząt i wytłumacz dlaczego się nie zgadzasz.

3. Wyraź tylko częściową zgodę na pomysł sponsorowania zwierzęcia z zoo.

4. Wyraź zgodę na pomysł kolegi/koleżanki dotyczący zbiórki pieniędzy (collect money) na bezdomne zwierzęta (homeless animals) i uzasadnij, dlaczego jest to dobry pomysł.

ZADANIE EGZAMINACYJNE

3.Odegraj rozmowę.

Dzielisz pokój z kolegą/koleżanką, który/-a nie selekcjonuje śmieci mimo twoich licznych próśb. Przeprowadź rozmowę z nim/nią, w której:

• poprosisz go/ją jeszcze raz, aby pamiętał/a o selekcjonowaniu śmieci,

• nie zgodzisz się z jego/jej argumentami,

• zaoferujesz rozwiązanie kompromisowe, (rozmowę rozpoczyna zdający)

Napisz swoją rozmowę. Dla porównania wysłuchaj i przeczytaj rozmowę w kluczu.

TYP ZADANIA MATURALNEGO (2): opisywanie ilustracji i odpowiadanie na pytania z nią związane

1.Spójrz na ilustrację i krótkie notatki innego ucznia dotyczące opisu tej ilustracji. Ułóż je, aby powstał logiczny opis, a następnie napisz go.

Wysłuchaj poprawnego opisu i popraw ewentualne błędy w twoim opisie z ćwiczenia 1.

3.Odpowiedz na pytania do ilustracji z ćwiczenia 1. Przypomnij sobie zwroty dotyczące wyrażania opinii i przypuszczeń.

RADA

Pamiętaj, że zwykle należy uzasadnić, dlaczego masz taką, a nie inną opinię. Jeżeli nie wiesz, co powie­dzieć - pomyśl, co inni sądzą i przedstaw to, jako swoją opinię.

1. Do you think these people care about the rubbish behind them?

2. What do you do to help protect the environment?

ZADANIE EGZAMINACYJNE

4.Opisz ilustrację i odpowiedz na pytania egzaminującego.

RADA

Powtórz słownictwo dotyczące klęsk żywiołowych w Matura Vocabulary Builder.

1. What do you think this man will do next?

2. What do you think people in these situations need the most? Why?

---