Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii.

/w oparciu o: Kondracki J., 1998, Geografia regionalna Polski, Warszawa: PWN/

W poniższej regionalizacji przyjęto następujący układ regionów fizycznogeograficznych (zobacz więcej: regionalizacja fizycznogeograficzna):

Krainy geograficzne w Polsce

Wśród wielu podziałów Polski na krainy geograficzne najbardziej przyjął się podział wg J. Kondrackiego opublikowany w 1965 roku, później wielokrotnie modyfikowany. W podręcznikach szkolnych autorzy najczęściej opierają się na tym podziale, często go upraszczając. Podstawą wyróżnienia krain geograficznych w Polsce jest istnienie w Europie Środkowej sześciu zasadniczych jednostek o przebiegu mniej więcej równoleżnikowym. Na obszarze naszego kraju reprezentują je:

• pas młodych gór fałdowania alpejskiego,

• pas obniżeń związanych z zapadliskami, które towarzyszą młodym górom,

• pas wyżyn, starych gór i towarzyszących im obniżeń,

• pas nizin stanowiących fragment Niżu Środkowoeuropejskiego

• pas pojezierzy otaczających Bałtyk,

• pas nizin nadbrzeżnych towarzyszących wybrzeżu Bałtyku

W ramach tego zasadniczego podziału wyróżniono mniejsze krainy geograficzne, uwzględniając cechy budowy geologicznej, rzeźby, klimatu, warunków hydrograficznych i biogeograficznych. Nazwy krain geograficznych zwykle odwołują się do cech np. ukształtowania powierzchni - Nizina Śląska, Góry Sudety, cech geologicznych - Niecka Nidziańska, Jura Polska, historycznych - Nizina Mazowiecka, Nizina Wielkopolska.

PROWINCJE

Numer	nazwa
31	Niż Środkowoeuropejski
33	Masyw Czeski
34	Wyżyny Polskie
51-52	Karpaty i Podkarpacie
84	Niż Wschodniobałtycko-Białoruski
85	Wyżyny Ukraińskie
Niż Środkowoeuropejski
Pobrzeża Południowobałtyckie Pobrz. Gdańskie Mierzeja Helska, Mierzeja Wiślana, Pobrz. Kaszubskie, Równ. Warmińska, Wybrz. Staropruskie, Wys. Elbląska, Żuławy Wiślane Pobrz. Koszalińskie Pradol. Łeby i Redy, Równ. Białogardzka, Równ. Sławieńska, Wybrz. Słowińskie, Wys. Damnicka, Wys. Żarnowiecka Pobrz. Szczecińskie Dol. Dolnej Odry, Równ. Goleniowska, Równ. Gryficka, Równ. Nowogardzka, Równ. Pyrzycka, Równ. Wełtyńska, Równ. Wkrzańska, Uznam i Wolin, Wybrz. Trzebiatowskie, Wzg. Bukowe, Wzg. Szczecińskie Pojezierza Południowobałtyckie Dol. Dolnej Wisły Dol. Fordońska, Dol. Kwidzyńska, Kotl. Grudziądzka Poj. Chełmińsko-Dobrzyńskie Dol. Drwęcy, Garb Lubawski, Poj. Brodnickie, Poj. Chełmińskie, Poj. Dobrzyńskie, Równ. Urszulewska Poj. Leszczyńskie Poj. Krzywińskie, Poj. Sławskie, Równ. Kościańska, Wał Żerkowski Poj. Lubuskie Bruzda Zbąszyńska, Lubuski Przełom Odry, Poj. Łagowskie, Równ. Torzymska Poj. Południowopomorskie Bory Tucholskie, Dol. Brdy, Dol. Gwdy, Poj. Dobiegniewskie, Poj. Krajeńskie, Poj. Wałeckie, Poj. Szczecinieckie, Równ. Charzykowska, Równ. Drawska, Równ. Gorzowska, Równ. Piławska, Wys. Świecka Poj. Wielkopolskie Poj. Chodzieskie, Poj. Gnieźnieńskie, Poj. Kujawskie, Poj. Poznańskie, Poznański Przełom Warty, Równ. Inowrocławska, Równ. Wrzesińska Poj. Wschodniopomorskie Poj. Iławskie, Poj. Kaszubskie, Poj. Starogardzkie Poj. Zachodniopomorskie Poj. Bytowskie, Poj. Choszczeńskie, Poj. Drawskie, Poj. Ińskie, Poj. Myśliborskie, Wys. Łobeska, Wys. Polanowska PraDol. Toruńsko-Eberswaldzka Dol. Środkowej Noteci, Kotl. Freienwaldzka, Kotl. Gorzowska, Kotl. Płocka, Kotl. Toruńska PraDol. Warciańsko-Odrzańska Dol. Środkowej Obry, Dol. Środkowej Odry, Kotl. Kargowska, Kotl. Śremska Wzniesienia Zielonogórskie Dol. Dolnego Bobra, Wał Zielonogórski, Wys. Czerwieńska, Wzniesienia Gubińskie Niziny Środkowopolskie Obn. Milicko-Głogowskie Kotl. Milicka, Kotl. Żmigrodzka, Obn. Nowosolskie, PraDol. Głogowska Niz. Południowopodlaska Obn. Węgrowskie, Podlaski Przełom Bugu, PraDol. Wieprza, Równ. Łukowska, Wys. Kałuszyńska, Wys. Lubartowska, Wys. Siedlecka, Wys. Żelechowska Niz. Południowowielkopolska Dol. Konińska, Kotl. Grabowska, Kotl. Kolska, Kotl. Sieradzka, Kotl. Szczercowska, Równ. Rychwalska, Wys. Kaliska, Wys. Kłodawska, Wys. Leszczyńska, Wys. Łaska, Wys. Turecka, Wys. Wieruszowska, Wys. Złoczewska Niz. Północnomazowiecka Dol. Dolnej Narwi, Międzyrzecze Łomżyńskie, Równ. Kurpiowska, Równ. Raciąska, Wys. Ciechanowska, Wys. Płońska, Wzniesienia Mławskie Niz. Śląska PraDol. Wrocławska, Wys. Średzka, Równ. Wrocławska, Równ. Grodkowska, Równ. Oleśnicka, Równ. Opolska, Dol. Nysy Kłodzkiej, Równ. Niemodlińska, Pwyż. Głubczycki, Kotl. Raciborska, Obn. Małej Panwi, Wys. Rościsławicka Niz. Środkowomazowiecka Dol. Dolnego Bugu, Dol. Środkowej Wisły, Kotl. Warszawska, Równ. Garwolińska, Równ. Kozienicka, Równ. Kutnowska, Równ. Łowicko-Błońska, Równ. Warszawska, Równ. Wołomińska Wał Trzebnicki Kotl. Ścinawska, Wzg. Dalkowskie, Wzg. Ostrzeszowskie, Wzg. Twardogórskie, Wzg. Trzebnickie, Wzniesienia Żarskie Wzniesienia Południowomazowieckie Dol. Białobrzeska, Równ. Piotrkowska, Równ. Radomska, Wys. Bełchatowska, Wys. Rawska, Wzniesienia Łódzkie Niziny Sasko-Łużyckie Obn. Dolnołużyckie Kotl. Zasiecka Niz. Śląsko-Łużycka Bory Dolnośląskie, Równ. Chojnowska, Równ. Legnicka, Równ. Szprotawska, Wys. Lubińska Wzniesienia Łużyckie Wał Mużakowski
Niż Zachodniorosyjski
Pobrzeża Wschodniobałtyckie Niz. Staropruska Niz. Sępolska, Równ. Ornecka, Wzniesienia Górowskie Pojezierza Wschodniobałtyckie Poj. Litewskie Poj. Wschodniosuwalskie, Poj. Zachodniosuwalskie, Puszcza Romincka, Równ. Augustowska Poj. Mazurskie Kraina Węgorapy, Kraina Wlk. Jez. Mazurskich, Poj. Ełckie, Poj. Mrągowskie, Poj. Olsztyńskie, Równ. Mazurska, Wzg. Szeskie Wysoczyzny Podlasko-Białostockie Niz. Północnopodlaska Dol. Górnej Narwi, Kotl. Biebrzańska, Równ. Bielska, Wys. Białostocka, Wys. Drohiczyńska, Wys. Koleńska, Wys. Wysokomazowiecka, Wzg. Sokólskie Polesie Polesie Wołyńskie Obn. Dubieńskie Polesie Zachodnie Garb Włodawski, Obn. Dorohuckie, Równ. Kodeńska, Równ. Łęczyńsko-Włodawska, Równ. Parczewska, Zaklęsłość Łomaska, Zaklęsłość Sosnowicka
Masyw Czeski
Sudety Pog. Zachodniosudeckie Obn. Żytawsko-Zgorzeleckie, Pog. Bolokowsko-Wałbrzyskie, Pog. Izerskie, Pog. Kaczawskie Przedgórze Sudeckie Masyw Ślęży, Obn. Otmuchowskie, Obn. Podsudeckie, Przedgórze Paczkowskie, Wzg. Strzegomskie, Wzg. Strzelińskie Sudety Środkowe G. Bardzkie, G. Bystrzyckie, G. Kamienne, G. Orlickie, G. Sowie, G. Stołowe, G. Wałbrzyskie, Kotl. Kłodzka, Kotl. Kamiennogórska, Obn. Noworudzkie, Obn. Ścinawki, Pog. Orlickie Sudety Wschodnie G. Opawskie, G. Złote, Masyw Śnieżnika Sudety Zachodnie G. Izerskie, G. Kaczawskie, Karkonosze, Kotl. Jeleniogórska, Rudawy Janowickie
Wyżyny Polskie
Wyżyna Śląsko-Krakowska Wyżyna Krakowsko-Częstochowska Garb Tenczyński, Rów Krzeszowicki, Wyż. Częstochowska, Wyż. Olkuska Wyżyna Śląska Chełm, Garb Tarnogórski, Pagóry Jaworznickie, Pwyż. Rybnicki, Wyżyna Katowicka Wyżyna Woźnicko-Wieluńska Obn. Górnej Warty, Obiniżenie Liswarty, Próg Herbski, Próg Woźnicki, Wyż. Wieluńska Wyżyna Małopolska Niecka Nidziańska Dol. Nidy, Garb Pińczowski, Garb Wodzisławski, Niecka Połaniecka, Niecka Solecka, Pwyż. Proszowicki, Wyż. Miechowska Wyżyna Kielecka Garb Gielniowski, G. Świętokrzyskie, Pog. Szydłowskie, Przedgórze Iłżeckie, Wzg. Koneckie, Wyż. Sandomierska Wyżyna Przedborska Niecka Włoszczowska, Pasmo Przedborsko-Małogoskie, Pwyż. Jędrzejowski, Próg Lelowski, Wzg. Łopouszańskie, Wzg. Opoczyńskie, Wzg. Radomszczańskie Wyżyna Lubelsko-Lwowska Roztocze Roztocze Środkowe, Roztocze Wschodnie, Roztocze Zachodnie Wyżyna Lubelska Działy Grabowieckie, Kotl. Chodelska, Małopolski Przełom Wisły, Padół Zamojski, Pagóry Chełmskie, Pwyż. Nałęczowski, Pwyż. Świdnicki, Równ. Bełżycka, Wyniosłość Giełczewska, Wzniesienia Urzędowskie
Wyżyny Ukraińskie
Wyżyna Wołyńsko-Podolska Kotl. Pobuja Równ. Bełska Wyżyna Zachodniowołyńska Grzęda Horodelska, Grzęda Sokalska, Kotl. Hrubieszowska
Karpaty i Podkarpacie
Podkarpacie Północne Brama Krakowska Brama Krakowska Kotl. Ostrawska Kotl. Ostrawska Kotl. Oświęcimska Dol. Górnej Wisły, Podgórze Wilamowickie, Równ. Pszczyńska Kotl. Sandomierska Dol. Dolnego Sanu, Dol. Dolnej Wisłoki, Niz. Nadwiślańska, Pwyż. Kolbuszowski, Podgórze Bocheńskie, Pwyż. Tarnogrodzki, Pwyż. Tarnowski, Podgórze Rzeszowskie, PraDol. Podkarpacka, Równ. Biłgorajska, Równ. Tarnobrzeska Podkarpacie Wschodnie Pwyż. Chyrowski Pwyż. Chyrowski Karpaty Zachdnie Beskidy Środkowe Beskid Niski Beskidy Zachodnie Beskid Makowski, Beskid Mały, Beskid Sądecki, Beskid Śląski, Beskid Wyspowy, Beskid Żywiecki, Gorce, Kotl. Sądecka, Kotl. Żywiecka Pog. Środkowobeskidzkie Kotl. Jasielsko-Krośnieńska, Obn. Gorlickie, Pog. Bukowskie, Pog. Ciężkowickie, Pog. Dynowskie, Pog. Jasielskie, Pog. Przemyskie, Pog. Rożnowskie, Pog. Strzyżowskie Pog. Zachodniobeskidzkie Pog. Śląskie, Pog. Wielickie, Pog. Wiśnickie Karpaty Obn. Orawsko-Podhalańskie Kotl. Orawsko-Nowotarska, Pieniny, Pog. Spisko-Gubałowskie, Rów Podtatrzański Tatry Tatry Wysokie, Tatry Zachodnie Karpaty Wschodnie Beskidy Wschodnie Bieszczady Zachodnie, G. Sanocko-Turczańskie

---