Straty są to negatywne zjawiska wynikające z zanieczyszczeń środ.które obniżają poziom zaspokojenia potrzeb społecznych poziom jakości życia i mogą występować w formie :

-ubytku

-zniszczenia

-bezproduktywnego zużycia zasobów natura.

-ubytku wart.materialnych

-utraconych możliwości i korzyści

Straty bezpośrednieprzykładem ich może być koszty przesyłu wody do celów pitnych z dalszej odległości ponoszone przez przedsiębiorstwo gdy miejscowe zasoby wodne są w wysokim stopniu zanieczyszczone.

Dzielą się na;*pierwotne odniesione do zmian w zakresie ilości i jakości zasobów naturalnych,

*wtórne do zmian w zakresie produktywności ekosystemów i wartości pozamaterialnych

ZALICZAMY TUTAJ:straty w działalności produkcyjnej, w rol. i lesnictwie, łowiectwie i rybołówstwie , transporcie i łączności , drogownictwie, w gospodarce komunalnej i mieszkaniowej.

Straty pośrednie wywierają natomiast swe piętnona swerze materialnej i socjalnej

ZALICZAMY TUTAJ *pogorszenie warunków pracy

*pogorszenie war. Wypoczynku (rekreacji)

*pogorszenie komforu życia

*pogorszenie stanu zdrowia ludności

Straty ekologiczne dzielą się na :1.straty gosp.

2.straty społ

Straty gosp.(oraz straty społ.) to konsekwencje pośrednich skutków zanieczyszczeń i degradacji środowiska, które są(lub powinny być) mierzalne. Staraty gospod.występują najczęściej w postaci ubytku w majątku trwałymtakże jako konieczność ponoszenia nadzwyczajnych nakładów(kosztów)na sanację, użytecznych gops., a zdegradowanych,elementów środowiska, bądź też utratę możliwych do osiągnięcia efektów które zostały uszczuplone

Korzyści ekologiczne obejmują wszelkie pozytywne skutki powstające w wyniku zaniechania dział.przedsięwzięć zapobiegających zanieczyszcz.środ.i przedsięwzięć likwidujących źródło zanieczyszczenia

INSTRUMENTY OCHR.ŚROD.

Regulacje:

-pośrednie (kary,emisje zanieczyszcz.)

-bezpośrednie(normy)

Klasyfikacja elementów ekonomicznych w ochronie środowiska:

-opłaty za gosp.korzystanie ze środowiska

-opłaty za tzw. ilościową degradacje środowiska(uprzednie przeznaczenie gruntów na cele nie rol)

-opłaty za zanieczyszcz.komponentów środowiska(np.za wprowadzenie ścieków ,pyłów ,gazów do środowiska)

-podatki ekologiczne nakładane na emisje środowiskową szkodliwych subst.lub na używanie obciążających środowisko dóbr

-kary pieniężne za przekraczanie zakresu prawnie dozwolonego poziomu działalności emisyjnej

-obowiązkowe lub dobrowolne ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej od ekologicznie szkodliwych następstw działal.gosp.

-systemy depozytowe(nakładane na dobra szczególnie uciążliwe w fazie produkcyjnej i pokonsumpcyjnej)

-opłaty produktowe (pobierane od dóbr uciążliwych w fazie użytkowania, produkcyjnej, pokonsumpcyjnej)

-opłaty użytkowe(za korzystanie z publicznych urządzeń technicz.ochr.środowiska)

-zestawy ekologiczne( pobieranie od podmiotów gospodarczych jako zabezpieczenie dla wywiązania się przez nie z przyjętych na siebie zobowiązań ekologicznych)

-rynek zbywalnych uprawnień do emisji zanieczyszczeń

Kryteria stosowania instrumentów ekonomicznych w ochr. Środ. :

-skuteczność ekologiczna

-efektywność ekonomiczna

-sprawiedliwośc dystrybucyjna

-możliwości wdrażania systemu

-istnienie i siła barier społecz.

-możliwości odpowiedniego rozpoznawania problemu ekologicz. I istnienie właściwych informacji niezbędnych do przygotowania projektu wdrożeniowego

Różnice pomiędzy opłatami i podatkami:

OPŁATY:

1.obciążają produkcję skoncentrowaną realizowaną w dużych przedsiębiorstwach

2.duskryminują dużych producentów

3.zasilaja fundusz ekologiczne

4.przeznaczone na realizację zadań z zakresu ochr.środ.

5.stanowia podstawę zasady-zanieczyszczający płaci obciążając emitentów i producentów uciążliwych dla środowiska

6.wysokie koszty administrowania

7.niski stopień pobudzania innowacyjności technologicznej

PODATKI

1.pozwalają na obciążanie w sposób powszechny produktów masowych i rozproszonych

2.dyskryminują produkty uciążliwe dla środowiska

3.zasilają budżety

4.jako element budżetów mogą być przeznaczone zadnie nie związane z poltyka ekologicz.

5.oznaczją odejście od zasady-zanieczyszczający płci na rzecz obciążania ostatecznego konsumenta lub użytkownika

6.niskie koszty funkcjonowania systemu

7.stymuluja innowacje technologiczne w sposób dynamiczny

Funkcje opłat ekologicznych:

*funkcja funduszowa(polega na gromadzeniu środ. Finansowych)

*f. transferowa (przepływ od emisantów do użytkownika)

*f. bodźcowa

*f. prewencyjna (zapobiegnie nadmiernej eksploatacji środ.)

Wady i zalety podatków i opłat ekologicz.

ZALETY

-ceniona w ekonomii forma internalizacji kosztów zew

-minimalizacja całkowitych kosztów redukcji zanieczyszcz.

-żródła funduszy celowych i dochodów budżetowych co tworzy środki do finansowania przedsięwzięć ochronnych

-dostarczanie stałej zachęty do obniżania zanieczyszczenia

-skutecznośc ekologiczna tym większa im silniejszy jest związek między emisjami a opłatami\podatkami

-publiczna świadomość oraz pomyślne doświadczenie krajów w skutecznym stosowaniu tych instrumentów

WADY:

-koniecznośc określenia odpowiedniej stawki opłat lub podatku co wymag. Dokładnej znajomości kosztów redukcji zanieczyszczeń(oraz strat ekologicz.)

-konieczność odzwierciedlenia emisji ……podatków ekologicznych co nie jest łatwe przy mobilności i rozproszeniu źródeł oraz kombinacji różnych subst. Zanieczyszczających jednym emitorze

-niepewność co do skuteczności opłat\podatków w przypadku zbyt niskich stawek nie znanej funkcji kosztu redukcji emisji unikanie opłat w danym kraju

-trudne do badania skutki dystrybucyjne

-przeszkody polityczne obawy przed utratą międzynarodowej konkurencyjności

Metody wyceny strat ekologicznych:

*metoda bezpośrednia -klasyczne ,nowoczesne

*metody pośredniej wyceny wartości środowiska -m.odziaływania(skutek),substytucyjna , odtworzeniowa ,prewencyjna ,kompensacji,koszty utraconych możliwości

Depozyty ekologiczne to obciążenie nakładane na ekologicznie niebezpieczne produkty podlegające zwrotowi w momencie przekazania dobra do recyklingu neutralizacji lub odpowiedniego składowania poprodukcyjnego(np. depozyt nakładany na akumulatory)

Ubezpieczenie ekologiczne należą do instrumentów ekologicznych

Rynek zbywalnych praw emisji (dotyczy zanieczyszczeń powietrza) zbywalne prawa do emisji zanieczyszczeń indywidualne kwoty zbywalne

Uprawienia zbywalne

ZALETY 1szansa dużej oszczędności kosztów(zerowy koszt rządu)

2.brak niepewności co do osiągnięcia celu środowiskowego (znana całkowita wielkość zanieczyszczenia)

3.możliwości pogodzenia wzrostu gospodarczego z ochr. Środ

4.dostosowanie celu uprawnień do inflacji

WADY 1.trudności w początkowej alokacji uprawnień

2.trudny i kosztowny proces monitorowania transakcji

3.grożba powstania niekontrolowanych skutków dystrybucyjnych(np.przenoszenie zanieczyszczeń do innych rejonów)

4.opór polityczny przeciwko wahaniom sił rynkowych w regulowaniu poziomu zanieczyszczeń środowiska

System BIOGLEB uwzględnia on następ. Elementy strat ekolog. :

*zdrowie ludzkie(straty których miernikiem jest dodatkowo liczba zgonów w aglomeracjach miejskich)

*leśnictwo z rozróżnieniem ze względu na odmienną wrażliwość drzewostanów iglastych i liściastych(wskaźniki wyrażają wyrażają procentowo spadek przyrostu grubizny i przedwczesnego wyrębu)

*rolnictwo

(straty w postaci obniżonych plonów roślinnych oraz kosztów odkwaszania gleb ,a dla produkcji zwierzęcej wzrost wskaźnika umieralności zwierząt)

Straty w ujęciu mikroekonomicznym(z punktu widzenia pojedynczego podmiotu gosp.)zalicz się do nich takie ,które znajdują odzwierciedlenie w rachunku zysków i strat obniżając w sposób bezpośredni dochód(zysk) przedsiębiorstwa . Np. wzrost jego wydatków na oczyszczanie i dodatkowe uzdatniania skażonej wody używanych do cedlów prowadzonej działalności.

Straty w ujęciu makroekonomicznym z punktu widzenia całej gosp.narodowej straty SA pojęciem szerszym obejmują również takie które ponoszone są poza przedsiębiorstwem i nie występują w jego rachunkowości np.;zmniejszenie plonów na polach uprawnych zlokalizowanych wokół fabryki z uwagi na zwiększone zapylenie

Metody kosztów podróży polega na wyznaczeniu różnic w liczbie turystów z tytułu odmiennych kosztów podróży do określonych miejscowości rekreacyjnych.Wykorzstując tę metode zastosowano następujące równania :VR 9 log= 6,36-1,76K log +0,012 ALT

VR 8 log=5,71 -2,16 K log +0,81ALTgdzie: VR8 log-logarytm liczby turystów w tradycyjnych warunkach(przed rozlewem ropy)

VR9 log-logarytm liczby turystów w zmienionych war.(po rozlewie ropy)

K log-zlogarytmowana wielkość kosztów podróży do danej miejskości wypoczynkowej

ALT-koszty podróży do najbliższej alternatywnej miejscowości tego typu(miejscowości morskiej)

ALT log-zlogarytmowana wielkość kosztów podróży do najbliższej alternatywnej miejscowości

Opłaty użytkowe to świadczenia finansowe ponoszone przez podmioty gosp. Za korzystanie z urządzeń technicznych ochr. Środ. Nie bedących własnością danego podmiotu korzstającegoz zasobów środowiskowych i/lub generujących ekologicznie niekorzystne oddziaływania.Opłaty te są związane w szczególności z wykorzystaniem publicznych urządzeń ochr.środ. przez gosp.domowe i przedsiębiorstwa.

Podstawowe funkcje kar pieniężnych

*represyjna-kary obciążają wyniki gosp.jednostki organizacyjnej (kary pieniężnesą elementem rachunku wyników, zmniejszają zysk zwiększają podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym -jako strata nie uzasadniona)albo muszą być płacone przez ukaraną osobę fizyczną

*prewencyjna(zapobieganie)ewentualnośc płacenia kar powinna skłaniać jednostki organizacyjne do podejmowania działań ochronnych(aby uniknąć płacenia kar)oraz powstrzymać osoby fiz. Przed działaniami których konsekwencją będzie wymierzenie kary.

*kompensacyjna kary zasilają fundusze ochronne.Tę funkcje kary pełnią pośrednio (są niezależne od odpowiedzialności cywilnej za szkodę)

M.oddziaływanie-skutek opiera się na wykorzystaniu funkcji O-S lub wskaż.O-S łączonych z odpowiednimi cenami rynkowymi.

M.substytucyjnabierze pod uwagę cenę i koszty dających się zaakceptować substytutów dóbr oraz oraz zasobów środowiska ,które są zagrożone lub zostały utracone

M.odtworzeniowa określa koszt działań które muszą zostać podjęte podjęte aby odnowić lub zrekultywować zasób środowiska(przywrócić jego pierwotną wartość)

M.prewencyjna określ. Koszt działań które muszą zapobiec zniszczeniu pewnych wartości środ. Lub przynajmniej zmniejszyć skutki szkodliwych oddziaływań .

M.kompensacji bierze za punkt wyjścia określone przez instytucyjne prawne lub ubezpieczeniowe rekompensaty pieniężne przyznane z tytułu degradacji środ.

Koszty utraconych możliwości Przedstawia wartość użytkowych dóbr i zasobów środowiska na podstawie dochodu z alternatywnych, zaniechanych wariantów ich użytkowania

Straty gosp.dokonane Antoniego Symonowicza w skład gr wchodzą:

-straty w zakresie zdrowia mieszkańców

-straty w rol.

-straty w leśnictwie

-straty w gosp. Wodnej

-straty w majątku trwałym z tytułu korozji

-straty w wyniku nieracjonalnej eksploatacji surowców mineralnych

-straty surowców odprowadzanych do wód i powietrza

Instrumenty ekonomiczne w ochronie środ.

*opłaty za gosp.korzystanie ze środowiska(np. eksploatacja paliw)

*opłaty za tzw. Ilościową degradacje środowiska(np.za przeznaczanie na cele nierol. Gruntów rol.)

*opłaty za zanieczyszczanie różnych komponentów środ. Czy- w ujęciu szerszym za emisje materialnych i niematerialnych zanieczyszczeń (w granicach określ. Instrumentami regulacji bezpośredniej) np.opłaty za emisje gazów i pyłów do powietrza atmosferycznego

*podatki ekologiczne nakładane na emisję środowisko szkodliwych subst. Lub za używanie obciążających środ. Dóbr różnią się od opłat ekologicznych tytm ,że powst.dzięki nim dochody publiczne mają charakter ogólnych wpływów budżetowych i w związku z tym nie muszą być -w odróżnieniu od dochodów z tytułu opłat za zanieczyszczanie

*kary pieniężne za przekraczanie zakresu prawnie dozwolonego poziomu szeroko rozumianej działalności emisyjnej ,przekraczanie dopuszczalnych koncentracji zanieczyszczeń w środ.lub też

*obowiązkowe i/lub dobrowolne ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej od ekologicznie szkodliwych następstw dział.gosp.

*opłaty produktowe pobierane od dóbr uciążliwych w fazie użytkowania jak i w fazie produkcyjnej i/lub pokonsumpcyjnej

*systemy depozytowe na dobra szczególnie uciążliwe w fazie poprodukcyjnej bądź pokonsumpcyjnej

*opłaty użytkowe za korzystanie z publicznych urządzeń tech. Ochr.środ.

*ekologiczny podatek od paliw i/lub podatek węglowy jako szczególna forma opłaty produktowej

*zróżnicowania podatkowe

*zastawy ekologiczne pobieranie od podmiotów gosp. Jako zabezpieczenie dla wywiązania się przez nie z przyjętych na siebie zobowiązań ekologicz.

*instrumenty pochodne w stosunku do rynku zbywalnych uprawnień do emisji zanieczyszczeń lub podobne w sensie indukowanego nimi mechanizmu ekonomicznego

Efekty uzytkowe- polegaja na zapewnieniu odpowiedniej czystości środowiska. W przypadku ochrony wod mogą one być pośrednio wyrazone poprzez ilość oczyszczonych ścieków . w sposo besposredni efekt uzytkowy można wyrazic w postaci osiągnięcia w postaci osiągnięcia zalozonej klasy czystości wod powierzchniowych.

Efekty społeczno- ekonomiczne - wyrażają rezultaty ochrony w stosunku do sytuacji gdyby dany element środowiska nie był chroniony przed zanieczyszczeniem. Skutki te polegaja na oszczędności na kompensacje w sfrerz produkcji oraz unikniecia pogorszenia warunkow zdrowotnych ludności.

---