Zasady konstruowania zindywidualizowanego (indywidualnego)programu edukacji ucznia niepełnosprawnego

Konstruując zindywidualizowany program edukacji ucznia niepełnosprawnego należy pamiętać o jego dostosowaniu do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz predyspozycji ucznia, a także,ze powinien on mieć charakter edukacyjno-terapeutyczny z uwagi na fakt, że w przypadku uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi obu tych funkcji nie można od siebie oddzielać.

W zakresie funkcji edukacyjnej zindywidualizowany (indywidualny) program może być:

1. adaptacją podstawy programowej do możliwości ucznia

• w minimalnym zakresie ograniczoną do uwag związanych z dysfunkcja ucznia, która nie wiąże się z obniżeniem wymagań (szczególnie na I etapie edukacyjnym)

lub

• w znacznym zakresie, kiedy stopień dysfunkcji ucznia uniemożliwia realizowanie treści programowych i wymaga większych modyfikacji, zarówno w zakresie treści, jak i sposobu realizacji, a także konieczności dodatkowych działań wspomagających

2. całkowicie autorskim programem zawierającym treści nauczania, metody i formy pracy na poszczególnych, bądź wszystkich przedmiotach lub obszarach edukacyjnych dostosowanych do potrzeb i możliwości ucznia.

W zakresie funkcji terapeutycznej zindywidualizowany (indywidualny) program powinien:

• zawierać działania mające na celu nawiązanie z uczniem pozytywnego kontaktu emocjonalnego (np. poprzez pozytywne wzmacnianie nawet niewielkich jego postępów)

• usprawnianie zaburzonych funkcji

• kompensowanie braków

• wspieranie rozwoju umysłowego i społecznego ucznia poprzez rewalidację w formie m.in. gimnastyki korekcyjnej

• rehabilitacji ruchowej

• logopedii

• nauki alternatywnych metod komunikacji

• stymulacji polisensorycznej

• rozwijania procesów poznawczych

• eliminowanie zachowań niepożądanych

• inne formy terapii- jak np.: hydroterapia, hipoterapia, muzykoterapia

Zindywidualizowany (indywidualny) program edukacji należy budować w oparciu o:

1. Informacje o dziecku i jego specjalnych potrzebach, które pochodzą:

• z wywiadów i rozmów z rodzicami

• z orzeczeń wydawanych przez poradnie pp zawierających diagnozę pedagogiczną i psychologiczną

• od lekarzy i specjalistów i dotyczą niepełnosprawności dziecka

• z obserwacji nauczyciela dot. funkcjonowania ucznia w klasie, np.: jak się porusza - czy wymaga pomocy w czasie wych. fiz. itp.; jak się komunikuje-słownie czy wymaga alternatywnych metod (piktogramy, symbole Blissa, język migowy itp.), jak pisze - czy mieści się w liniaturze, czy przepisuje, czy pisze z pamięci itp.; jak czyta - czy głosuje, czyta globalnie, czyta ze zrozumieniem, jakie ma tempo czytania; jak wyraża swoje emocje i funkcjonuje w relacjach z innymi

Można również skorzystać z gotowych narzędzi diagnostycznych (szczególnie w odniesieniu do dzieci z upośledzeniem umysłowym i autyzmem:

- inwentarz H.C. Gunzburga do oceny postępu rozwoju społecznego

- program TEACCH

- skala I. Uzgiris, C. Hunt do badania rozwoju inteligencji dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu znacznym i głębokim

Ponadto w zindywidualizowanym (indywidualnym) programie edukacji powinny znaleźć się następujące informacje:

1. dane personalne uczni

2. krótka charakterystyka ucznia (mocne strony, ulubione formy aktywności, zachowania nietypowe, oraz specyficzne zalecenia)

3. opis grupy szkolnej, do której uczeń należy

4. tygodniowy rozkład zajęć ucznia

5. zgoda rodziców na realizację indywidualnego programu

6. podpis osoby odpowiedzialnej za przygotowanie programu

7. informację o zatwierdzeniu programu przez radę pedagogiczną oraz numer w szkolnym zestawie programów

Zindywidualizowany(indywidualny) program edukacji powinien Zawierć:

• cele edukacyjne (główne i szczegółowe)- konkretne umiejętności, w które zamierzamy wyposażyć ucznia;

cele te powinny być krótkoterminowe 1-3 miesięcy - należy zacząć od tego, co jest naj- istotniejsze dla dziecka, by mogło się zacząć uczyć - np. dla dziecka z fobią szkolną zasadniczym elementem programu będzie obniżenie poziomu lęku itp.

• treści nauczania

program nauczania należy modyfikować w takim zakresie, jak to jest konieczne

• procedury osiągania celów - dobór metod, pomocy dydaktycznych itp, którymi posłuży się nauczyciel, by uczeń osiągnął nawet minimalny sukces

• rodzaje pomocy i wsparcia

• przewidywane osiągnięcia - a właściwie kierunki, w jakich prawdopodobnie uczeń będzie się rozwijał

• ocenę osiągnięć ucznia - ocena opisowa będąca diagnozą pedagogiczną, - co dziecko osiągnęło w stosunku do siebie a nie w odniesieniu do innych

• ewaluację programu

Kto opracowuje Zindywidualizowany (indywidualny) program edukacji?

Program opracowuje dla każdego ucznia we współpracy z rodzicami zespół n-li
i specjalistów:

nauczyciel- wychowawca oraz inni n-le

specjaliści: psycholog, terapeuci

Wychowawca jest odpowiedzialny z program i jego realizację

Materiał został opracowany przez Pracownię Wspomagania Rozwoju i Integracji CMPP-P

---