INSTRUKCJA POSTĘPOWANIA PO EKSPOZYCJI ZAWODOWEJ NA KREW I NA INNY POTENCJALNIE INFEKCYJNY MATERI AŁ (IPIM) MOGĄCY PRZENOSIĆ ZAKAŻENIA HBV, HCV I HIV

DEFINICJE:

EKSPOZYJA - kontakt z krwią lub innym potencjalnie infekcyjnym materiałem, kontakt ten może nastąpić przez skórę, oko, jamę ustną, inną błonę śluzową.

POTENCJALNIE ZAKAŹNY MATERIAŁ - krew, nasienie, wydzielina pochwowa, płyn mózgowo-rdzeniowy, żółć, płyn z opłucnej, otrzewnej, osierdzia, stawowy, każdy płyn ustrojowy zawierający widoczna domieszkę krwi.

EKSPOZYCJA ZAWODOWA - ekspozycja, do której doszło w czasie wykonywania przez pracownika swoich obowiązków zawodowych.

I. EKSPOZYCJE NALEŻY USZEREGOWAĆ W NASTĘPUJACYM PORZADKU

Ekspozycja nie wymagająca szczególnego postępowania:

1. Ekspozycja skóry nieuszkodzonej

2. Ekspozycja wątpliwa :

• śródskórne ( „powierzchowne”) skaleczenie igłą uznaną za nie skażoną krwią lub IPIM

• powierzchowna rana bez widocznego krwawienia wywołana przez narzędzia uznane za nieskażone krwią lub IPIM

• wcześniejsze nabyte skaleczenia lub rana skażona płynem ustrojowym innym niż krew lub IPIM, a nie zawierająca śladu krwi.

Ekspozycja wymagająca postępowania po ekspozycyjnego i obserwacji po ekspozycyjnej :

3. Ekspozycja prawdopodobna :

• śródskórne skaleczenia igłą skażoną krwią lub IPIM

• powierzchowna rana bez widocznego krwawienia, wywołana przez narzędzie skażone krwią lub IPIM

• wcześniej nabyte skaleczenie skażone krwią lub IPIM

• kontakt śluzówek lub spojówek z krwią lub IPIM

4. Ekspozycja ewidentna :

• uszkodzenie przenikające skórę igłą skażoną krwią lub IPIM

• wstrzyknięcie krwi

• skaleczenie lub podobna rana z następstwem krwawienia, wywołane przez narzędzie w sposób widoczny zanieczyszczone krwią lub IPIM

5. Ekspozycja masywna :

• wstrzyknięcie dużej objętości (powyżej 1ml) krwi lub płynów ustrojowych potencjalnie zakaźnych

II. INFORMACJE DLA OSOBY EKSPONOWANEJ

POSTĘPOWANIE NIESWOISTE

1. Natychmiast po ekspozycji należy wykonać następujące czynności

• Jeżeli doszło do przekłucia, skaleczenia skóry należy natychmiast usunąć ostry sprzęt z rany

• Jeżeli na skórze znajduje się krew lub IPIM należy obficie spłukać bieżącą wodą

• Myć ciepłą wodą z mydłem, nie hamować krwawienia

• Na zranienie założyć jałowy wodoszczelny opatrunek

• Jeżeli skażone są oczy, należy delikatnie, lecz dokładnie przepłukać oczy jałowym roztworem soli fizjologicznej, przy otwartych powiekach

• Jeżeli krew dostanie się do ust, należy ją wypluć i przepłukać jamę ustną kilkanaście razy

• Jeżeli krew dostanie się do nosa należy do oczyścić, wydmuchać, przepłukać letnia bieżącą wodą

Nie należy do tych czynności używać preparatów dezynfekcyjnych na bazie alkoholu!

2. Dalsze postępowanie

• Należy zgłosić niezwłocznie zdarzenie pielęgniarce przełożonej, pielęgniarce oddziałowej, dyrektorowi do spraw lecznictwa, ordynatorowi lub lekarzowi dyżurnemu (do których obowiązku należy poświadczenie danych osoby narażonej i okoliczności wypadku w KARCIE ZGŁOSZENIA EKSPOZYCJI ZAWODOWEJ patrz pkt. III)

• Lekarzowi dyżurnemu Kliniki Chorób Zakaźnych tel. [phone] lub 071 326 13 27 do 31 ( celem uzgodnienia konsultacji )

• Wypełnić wstępnie Kartę Zgłoszenia Ekspozycji Zawodowej ( dane o osobie eksponowanej, okoliczności zdarzenia, status osoby eksponowanej, status pacjenta )

• Konsultacja lekarza specjalisty chorób zakaźnych jest obowiązkowa ( na konsultację należy zgłosić się z wypełnioną pierwszą częścią karty i pobraną krwią na badania wirusologiczne )

• UWAGA! W przypadku konieczności zastosowania profilaktyki anty HIV leki należy przyjąć najlepiej do 2 godzin od zdarzenia!

W dalszej kolejności o zdarzeniu należy poinformować :

• Lekarza medycyny pracy

• Kserokopie wypełnionych Karty Zgłoszenia Ekspozycji Zawodowej należy złożyć u pielęgniarki przełożonej

• Kserokopie Kart Zgłoszenia Ekspozycji Zawodowej będą ewidencjonowane i archiwizowane u przełożonej pielęgniarek

• Oryginał Karty Zgłoszenia Ekspozycji Zawodowej stanowi własność poszkodowanego

• Pielęgniarka Przełożona po zawiadomieniu o ekspozycji przekazuje informację do dyrekcji SP ZOZ Szpitala Specjalistycznego MSWiA w Jeleniej Górze co stanowi podstawę prawidłowego rozliczenia wszystkich świadczeń związanych z postępowaniem poekspozycyjnym (badań wirusologicznych i kosztów ewentualnej profilaktyki anty-HIV)

III. INFORMACJA DLA LEKARZA ODPOWIEDZIALNEGO ZA WSTĘPNE POSTĘPOWANIE PO EKSPOZYCJI (DYREKTOR DS. LECZNICTWA, ORDYNATOR ODDZIAŁU LUB LEKARZ DYŻURNY )

1. Wstępnym postępowaniem po ekspozycyjnym kieruje dyrektor ds. lecznictwa, ordynator lub lekarz dyżurny. W razie konieczności po telefonicznej konsultacji z lekarzem dyżurnym Kliniki Chorób Zakaźnych ( tel. [phone] lub 071 326 13 27 do 31)

2. Ocenić możliwość zakażenia krwiopochodnego i podjąć dalsze postępowanie w zależności od rodzaju ekspozycji.

3. W przypadku skóry nieuszkodzonej lub ekspozycji wątpliwej, nie jest wymagane dalsze postępowanie.

4. W przypadku ekspozycji prawdopodobnej, ewidentnej lub masywnej należy ustalić czy pacjent będący powodem ekspozycji jest zakażony HBV, HCV, HIV.

Do obowiązków lekarza odpowiedzialnego za wstępne postępowanie poekspozycyjne należy:

• Poświadczenie danych dotyczących okoliczności ekspozycji oraz status osoby eksponowanej w Karcie Zgłoszenia Ekspozycji Zawodowej

• Ustala, czy pacjent będący powodem ekspozycji jest zakaźny HIV, HBV, HCV na podstawie informacji zawartych w historii choroby, wywiadu środowiskowego oraz uzupełnienie w KARCIE danych dotyczących statusu pacjenta (jeśli są dostępne)

• Zlecenia pobrania krwi na badania wirusologiczne od osoby, która uległa ekspozycji (personelu) oraz pacjenta (od którego pochodzi materiał potencjalnie zakaźny) po uzyskaniu odpowiednich zgody( pacjenta )

• Wypisanie skierowania na badania wirusologiczne dla osoby narażonej i pacjenta

• Uwaga! Na skierowaniu należy umieścić odpowiednio adnotacje:

PACJENT-EKSPOZYCJA ZAWODOWA; PERSONEL - EKSPOZYCJA ZAWODOWA

• standardowe badania zalecane w sytuacji narażenia zawodowego to antygen Hbs, przeciwciała anyt-HCV i przeciwciała anty-HIV

• skierowanie należy wypisać do laboratorium

IV. INFORMACJE O LEKACH STOSOWANYCH W EKSPOZYCYJNEJ PROFILAKTYCE HIV

1

---