1. Świadczenia zdrowotne (definicja, rodzaje).

Świadczeniem zdrowotnym - są działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia w szczególności związane z:

1. Badaniem i poradą lekarską

2. Leczeniem

3. Badaniem i terapia psychologiczną

4. Rehabilitacją leczniczą

5. Opieka nad kobietą ciężarną i jej płodem, porodem, połogiem oraz nad noworodkiem

6. Opieka nad zdrowym dzieckiem

7. Badaniem diagnostycznym, w tym z analityką medyczną

8. Pielęgnacją chorych

9. Pielęgnacją niepełnosprawnych i opieką nad nimi

10. Opieka paliatywno-hospicyjną

11. Orzekaniem i opiniowaniem o stanie zdrowia

12. Zapobieganiem powstaniu urazów i chorób poprzez działanie profilaktyczne oraz szczepienia ochronne

13. Czynnościami technicznymi i zakresu protetyki i ortodoncji

14. Czynnościami z zakresu zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze

Świadczenie opieki zdrowotnej - to świadczenie zdrowotne, świadczenie zdrowotne rzeczowe i świadczenie towarzyszące. Świadczeń udzielają świadczeniodawcy.

Świadczenie gwarantowane - to świadczenie opieki zdrowotnej finansowane ze środków publicznych, na zasadach i w trybie określonym w ustawie.

Świadczenie zdrowotne rzeczowe - to związane z procesem leczenia: leki, wyroby medyczne, w tym przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze.

Świadczenie towarzyszące - to zakwaterowanie i wyżywienie w zakładzie opieki zdrowotnej całodobowej lub całodziennej oraz usługi transportu sanitarnego.

2. Podmioty udzielające świadczeń w ramach POZ. Wymogi wobec pielęgniarki POZ oraz jej kompetencje.

Podmioty udzielające świadczeń w ramach POZ

• Lekarz POZ (lekarz rodziny jak i zespół internista + pediatra)

• Lekarz pediatra zatrudniony w POZ

• Pielęgniarka środowiskowo-rodzinna

• Położna środowiskowo-rodzinna

• Pielęgniarka środowiskowa w środowisku nauczania i wychowania

Możliwi współpracownicy podmiotów POZ

• Rehabilitanci

• Dietetycy

• Lekarze specjaliści pracownicy socjalni

• Nauczyciele

• Przedsiębiorcy

• Związki zawodowe

• Organizacje pozarządowe

• Ruchy ochrony środowiska

• Ruchy samopomocowe związane wobec określonymi chorobami

• Wolontariusze

• Lokalni politycy

Wymogi wobec pielęgniarki POZ oraz jej kompetencje.

W Zakresie działań mających na celu usprawnienie pacjenta:

• Zabiegi i procedury rehabilitacyjne, stosowane do posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności oraz posiadanych kwalifikacji i możliwości

• Zlecenie i monitoring wykonywanych zabiegów rehabilitacyjnych

• Zlecenie wydania pacjentowi środków (ośrodku) zabezpieczenia ortopedycznego

Pielęgniarka POZ (to taka, która ukończyła:

• Szkolenie specjalistyczne w dziedzinie pielęgniarstwa: rodzinnego, pediatrycznego, środowiskowego, środowisko-rodzinnego, przewlekle chorych i niepełnosprawnych, opieki długoterminowej, w ochronie zdrowia pracujących oraz środowiska nauczania i wychowania.

• Kurs kwalifikacyjny w wymienionych dziedzinach

• Udzielając świadczeń w ramach POZ

Kompetencje Pielęgniarki środowiskowej POZ

Realizuje świadczenia w zakresie:

• Promocji zdrowia i profilaktyki

• Diagnostycznym

• Pielęgnacyjnym

• Leczniczym

• Usprawniającym

3. Funkcje podstawowej opieki zdrowotnej.

1. Prowadzanie pacjenta

2. Leczenie chorób ostrych

3. Leczenie chorób przewlekłych

4. Analiza problemów zdrowia publicznego

5. Opieka zapobiegawcza i edukacja zdrowotna

6. Rehabilitacja i opieka paliatywna

7. Samokształcenie, trening i stałe podnoszenie kwalifikacji

8. Kontrola i zapewnienie jakości

9. Działanie informacyjne i kontaktowanie się z otoczeniem

4. Zakres i podział specjalistycznej opieki zdrowotnej.

Zakres opieki specjalistycznej

• Udzielanie świadczeń profilaktycznych uzupełniających świadczenia objęte opieka podstawową.

• Udzielenie uzupełniających indywidualnych świadczeń profilaktyczno-lekarskich w poszczególnych specjalnościach w formie opieki ambulatoryjnej i opieki domowej

• Udzielnie świadczeń chorym, których stan zdrowia wymaga leczenia stacjonarnego w zakresie specjalności medycznych reprezentowanych przez oddziały stacjonarne

• Udzielnie pomocy osobom, które nagle zachorowały lub uległy wypadkowi

Podział opieki specjalistycznej

• Ambulatoryjna opieka zdrowotna

• Opieka stacjonarna

• Stacjonarna opieka krótkoterminowa

• Stacjonarna opieka długoterminowa

• Stacjonarna opieka szpitalna

• Stacjonarna opieka psychiatryczna

• Stacjonarna opieka paliatywna

• Stacjonarna opieka pielęgnacyjno-opiekuńcza i opiekuńczo-lecznicza

5. Świadczenia zdrowotne specjalistycznej opieki zdrowotnej.

Świadczenie specjalistyczne - to świadczenie opieki zdrowotnej we wszystkich dziedzinach medycyny z wyłączeniem świadczeń udzielanych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej.

Świadczenie specjalistyczne udzielana są w 10 gł. Specjalnościach

1. Interna - (choroby wewnętrznych) - dział medycyny zajmujący się rozpoznaniem i leczeniem zachowawczym chorób układu krążenia, oddechowego, pokarmowego, moczowego, krwiotwórczego, narządów wewnętrznego wydzielania oraz chorób przemiany materii i reumatycznych.

2. Pediatria - dziedzina medycyny zajmująca się fizjologią rozwoju dziecka oraz chorobami wieku dziecięcego i ich leczeniem

3. Ginekologia - ( z położnictwem) - dziedzina medycyny zajmująca się opieką w okresie ciąży, porodu i połogu, a także rozpoznawaniem, leczeniem i profilaktyka chorób narządu rodnego kobiety: w leczeniu z tego zakresu wykorzystuje się metody zachowawcze i zabiegowe.

4. Chirurgia - dziedzina medycyny, w której podstawowym sposobem leczenia jest zabieg operacyjny

5. Okulistyka - dziedzina medycyny zajmująca się rozpoznawaniem i leczeniem chorób oczu, w leczeniu stosuje się metody zachowawcze i operacyjne

6. Laryngologia - dziedzina medycyny zajmująca się rozpoznawaniem i leczeniem chorób oczu, nosa, zatok przynosowych, gardła i krtani.

7. Dermatologia - dziedzina medycyny zajmująca się rozpoznawaniem i leczeniem chorób skóry

8. Neurologia - dziedzina medycyny się rozpoznawaniem i leczeniem układu nerwowego: obejmuje choroby mózgu, móżdżku, rdzenie kręgowego, nerwów obwodowych, układu autonomicznego, mięsni a także nerwice

9. Ftyzjatria - dziedzina medycyny się rozpoznawaniem i leczeniem gruźlicy

10. Psychiatria - dziedzina medycyny się rozpoznawaniem i leczeniem chorób psychicznych.

6. Lekarze specjaliści, do których trzeba mieć skierowania oraz sytuację, w których to skierowanie nie jest wymagane.

Skierowanie trzeba mieć do wszystkich specjalistów oprócz:

• Ginekologa

• Onkologa

• Stomatologa

• Dermatologa

• Wenerologa

• Okulisty

• Psychiatry

Bez skierowania uzyskamy poradę specjalistyczną w związku z :

• Zakażeniem wirusem HIV

• Zachorowaniem na gruźlicę

Bez skierowania udajemy się do

• Cierpieniem na choroby powojenne lub obozowe (kombatanci)

• Poddaniem się leczeniu odwykowemu (narkomanii, alkoholicy)

7. Zasady wystawiania skierowań i ich rodzaje.

Zasady wystawiania skierowań

Ambulatoryjne świadczenie specjalistyczne finansowane ze środków publicznych są udzielana na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego

Leczenie szpitalne - w szpitalu, w którym zawarł umowę o udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej, jeżeli cal leczenia nie może być osiągnięty przez leczenie ambulatoryjne odbywa się na podstawie skierowania lekarza, lekarza dentysty lub felczera

Rehabilitacja lecznicza - u świadczeniodawcy, który zawarł umowę o udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej, odbywa się na podstawie skierowanie lekarza ubezpieczenie zdrowotnego

W stanach nagłych świadczenie zdrowotne są udzielane bez wymaganego skierowania!!! ( Podstaw prawna: ART. 57-60 Umowa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych DZ.U. 04. Nr 210, poz.2135)

Rodzaje skierowań

1. Skierowanie wystawione na jednorazowa konsultacje lub, jeżeli wymaga tego stan pacjenta

2. Skierowanie z prośbą o otoczenie chorego opieką specjalistyczną

Oznacza to, ze na podstawie jednego skierowania pacjent przebywa pod opieką specjalisty do momentu wyleczenia

8. Specjalistyczne świadczenia zdrowotne.

To samo co w podpunkcie 5

9. Potrzeby zdrowotne i przyczyny nierówności w zdrowiu.

Potrzeby zdrowotne

• WHO definiuje potrzeby zdrowotne jako zakłócenia w stanie zdrowia lub samopoczuciu społecznym, które wymagają interwencji w postaci działań leczniczych, rehabilitacyjnych lub pomocy społecznej, a także działań zapobiegawczych.

• Sformułowanie potrzeb zdrowotnych jest pojęciem, które stosowane jest w odniesieniu do potrzeb opieki zdrowotnej, - czyli potrzeb medycznych, które bezpośrednio związane są z realizacją świadczeń zdrowotnych (medycznych).

• Potrzeby zdrowotne i medyczne odgrywają, zatem kluczową rolę w odniesieniu do kreowania celów całego systemu ochrony zdrowia - przede wszystkim poprawy stanu zdrowia populacji.

Zaspokajanie potrzeb zdrowotnych, przez które można ocenić skuteczność działania systemu ochrony zdrowia, jest utrudnione, co najmniej z kilku powodów:

1. Brak jest określenia wszystkich czynników warunkujących gorszy stan zdrowia, przy czym kwestionowana jest także jednoznaczność istniejących,

2. W przypadkach, gdy gorszy stan zdrowia ma jednoznacznie zidentyfikowany czynnik wywołujący, często brak jest skutecznych metod przywracania zdrowia,

3. Brak jednoznacznych kryteriów określających „idealny” stan zdrowia czy też stan zdrowia odniesienia,

4. Obiektywność (w oparciu o badania kliniczne) i subiektywność (samoocena pacjenta) stanu zdrowia.

Nierówności w zdrowiu

• Zgodnie z definicją WHO zdrowie to pełen dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny a nie tylko brak choroby czy niedomagania (niepełnosprawności, ułomności).

Przyczynami nierówności w zdrowiu w ujęciu całego społeczeństwa są m.in.:

• płeć - zjawisko nadumieralności mężczyzn, zagrożenia przebiegu ciąży u kobiet czy występowanie odmiennych predyspozycji do występowania określonych chorób w zależności od płci,

• wiek - umieralność niemowląt, choroby charakterystyczne dla wieku dziecięcego, choroby związane ze starzeniem się organizmu,

• miejsce zamieszkania - większa wypadkowość na wsi niż w mieście, uwarunkowania środowiska naturalnego,

• wykonywany zawód - zagrożenie chorobami zawodowymi, wpływ czynników szkodliwych i uciążliwych w miejscu pracy, warunki wykonywania określonych zawodów,

• niepełnosprawność - utrudniony dostęp do świadczeń medycznych, zaburzone funkcjonowanie w społeczeństwie,

• zróżnicowanie społeczne - poziom wykształcenia, świadomość zdrowotna, status społeczny; w środowiskach najuboższych i najmniej wykształconych obserwuje się wyższą umieralność niemowląt, wolniejsze tempo rozwoju fizycznego i psychicznego u dzieci, większą umieralność pracowników fizycznych z powodu najpospolitszych chorób przewlekłych.

10. Kierunki opieki zdrowotnej nad matką i dzieckiem w Polsce.

Opieka nad matka i dzieckiem

Program opieki nad matka i dzieckiem w Polsce przewiduje wyspecjalizowaną, kompleksowa opiekę zdrowotną oraz opiekę wychowawczą

Opieka zdrowotna nad matka i dzieckiem, obejmuje profilaktykę i leczenie we wszystkich etapach życia zarówno matki jak i dziecka

Wśród kierunków opieki zdrowotnej wyróżniamy:

1. Położnictwo - prowadzenie ciąży i porodu; szkoły rodzenia

2. Patologia ciąży - obejmuje prowadzenie ciąż i podwyższonym ryzyku. Konsultacje lekarzy zajmujących się chorobami serca w ciąży, cukrzycą ciężarnych, nadciśnieniem tętniczym w ciąży, zakażeniem w ciąży ( toksoplazmozą, opryszczka płciową itp.)

3. Diagnostykę prenatalna - obejmująca metody nieinwazyjne, test potrójny i inwazyjne (amniopunkcja, biopsja trofoblastu)

4. Poradnictwo genetyczne - obejmuje ocenę ryzyka występowania chorób dziedzicznych w kolejnych pokoleniach

5. Ginekologie - leczenie stanów zapalnych narządu rodnego, patologii szyjki macicy, nadżerek

6. Pediatrię, - wśród której znajduje się:

• Opieka nad dziećmi od urodzenia do 18 roku życia, w przychodni i wizyty domowe,

• Profilaktyka, okresowe kontrolne wizyty określające:

• Stan noworodka w pierwszych dniach życia

• Dalszą ocenę rozwoju psychosomatycznego niemowlęcia i dziecka starszego

• Zalecenia dietetyczne w pierwszym roku życia i latach następnych

• Zakres szczepień obowiązkowych

• Wskazania do dalszej opieki specjalistycznej i wykonania badań diagnostycznych

• Diagnostyka i leczenie

• Częstych nawracających infekcji układu oddechowego, przewlekłego kaszlu

• Alergii - testy alergiczne; nietolerancja pokarmowych (np. mleka, glutenu i innych)

• Przewlekłych i ostrych biegunek, bólów brzuch, infekcji ukł. moczowego, krzywicy, anemii

• Chorób zakaźnych (żółtaczki zakaźnej - WZW typu A, B, C) chorób pasożytniczych (owsicy, tasiemczycy, glistnicy, i innych)

• Schorzeń reumatycznych, bólów stawów, stanów gorączkowych, powiększenia węzłów chłonnych , niedoboru wzrostu i masy ciała, zaburzeń hormonalnych.

• Placówki sprawujące opiekę zdrowotną nad matką i dzieckiem w Polsce.

Placówki opieki nad matka i dzieckiem

1. Szczebel centralny - Ministerstwo Zdrowia, któremu podlega Instytut Matki i Dziecka

2. Szczebel regionalny - akademia medyczna, której podporządkowany jest Instytut Pediatrii i Klinika Pediatryczna, położnictwo i ginekologia. AM podlega wojewódzkiemu wydziałowi zdrowie i opieki społecznej, któremu podlega wojewódzki szpital zespolony. Przychodnia matki i dziecka, której podlegają oddziały dziecięce, noworodkowe, położniczo-ginekologiczne,i wojewódzkie przechodnie specjalistyczne.

3. Szczebel podstawowy - zespół lecznictwa ambulatoryjnego, w którym są poradnie dla dzieci zdrowych D i chorych D1 oraz poradnie K dla matek

Wśród kierunków opieki nad matka i dzieckiem w Polsce wyróżnimy także grupę kierunków wspomagających matkę w procesie wychowania dziecka:

Żłobki - są zakładami ZOZ sprawującymi opiekę małymi dziećmi, i ich celem jest zapewnienie opieki dzieciom, których matki pobierają jeszcze naukę lub pracują, do żłobka mogą uczęszczać dzieci do 3 r.ż.

Przedszkola, szkoły - są placówkami opiekuńczo-wychowawczymi, dzieci przebywają w nich czasowo

Poradnie psychologiczno-pedagogiczne - są placówkami oświatowo-wychowawczymi, celem których jest wspomaganie rozwoju i efektywności uczenia się dzieci i młodzieży, pomoc rodzicom oraz nauczycielom, a także dzieciom i młodzieży sprawiającym trudności wychowawcze.

12. Definicja i rodzaje niepełnosprawności.

• Według definicji WHO niepełnosprawność oznacza wszelkie uszkodzenia lub braki - wynikające z uszkodzenia - zdolności wykonywania jakiejś czynności w sposób bądź w zakresie uważanym za normalny dla człowieka.

• W ujęciu polskiego prawa osoby niepełnosprawne to takie, których stan fizyczny, psychiczny i umysłowy trwale bądź okresowo ogranicza lub uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, a w szczególności ogranicza zdolności do wykonywania pracy zawodowej, jeżeli uzyskały orzeczenie o zakwalifikowaniu do jednego z trzech stopni niepełnosprawności albo orzeczenie o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, a jeśli nie ukończyły 16 roku życia orzeczenie o niepełnosprawności.

• Definicja niepełnosprawności została opracowana przez Światową Organizację Zdrowia w 1980 r. i opublikowana w Międzynarodowej Klasyfikacji uszkodzeń, upośledzeń i niepełnosprawności, wg niej:

• Przez niepełnosprawność (disability) rozumie się wszelkie ograniczenie lub brak - wynikający z uszkodzenia - zdolności wykonywania, jakiej czynności w sposób lub w zakresie uważanym za normalny dla człowieka

• W polskim prawie opracowana w 1996 r. definicja brzmi:
  Niepełnosprawną jest osoba, której stan fizyczny lub/i psychiczny trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia wypełnianie zadań życiowych i ról społecznych zgodnie z przyjętymi normami prawnymi i społecznymi.

• Najnowszą definicją jest zastosowana w Ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych:
  Niepełnosprawnymi są osoby, których stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, a w szczególności zdolności do wykonywania pracy zawodowej, jeżeli uzyskały orzeczenie:

1. o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności określonych w odrębnych przepisach,

2. o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy - na podstawie odrębnych przepisów lub

3. o niepełnosprawności przed ukończeniem 16 roku życia.

Rodzaje niepełnosprawności

• Biorąc za kryterium podziału rodzaj niesprawności, wyróżniamy:

1. osoby z niepełnosprawnością sensoryczną - uszkodzenia narządów zmysłu, do których należą:

• osoby niewidome i słabo widzące,

• osoby niesłyszące i słabo słyszące,

2. osoby z niesprawnością fizyczną, do których należą:

• osoby z niepełnosprawnością motoryczną - z uszkodzeniem narządu ruchu,

• osoby z przewlekłymi schorzeniami narządów wewnętrznych,

3. osoby z niepełnosprawnością psychiczną, do których należą:

• osoby umysłowo upośledzone z niesprawnością intelektualną,

• osoby psychicznie chore z zaburzeniami osobowości i zachowania, osoby cierpiące na epilepsję -
  z zaburzeniami świadomości.

• Biorąc natomiast za kryterium podziału okres życia, w którym dana niepełnosprawność wystąpiła wyróżnia się:

1. osoby niepełnosprawne od urodzenia lub bardzo wczesnego dzieciństwa,

2. osoby z niepełnosprawnością nabytą w różnych okresach życia, wśród których są osoby niepełnosprawne z powodu:

• różnych chorób,

• chorób zawodowych i wypadków przy pracy,

• wypadków (urazów) pozazawodowych,

• działań wojennych oraz z powodu zmian spowodowanych starzeniem się organizmu i schorzeniami wieku starczego.

Stopnie niepełnosprawności

O Podziale stopni niepełnosprawności mówi Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych i wyróżnia: stopień znaczny, umiarkowany i lekki

• Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę mającą naruszoną sprawność organizmu niezdolną do podjęcia zatrudnienia lub zdolną do wykonywania zatrudnienia w zakładzie pracy chronionej albo w zakładzie aktywizacji zawodowej wymagającą niezbędnej w celu pełnienia ról społecznych stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji (dawna I grupa).

• Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osoby o naruszonej sprawności organizmu zdolną do wykonywania zatrudnienia na stanowisku pracy przystosowanym odpowiednio do potrzeb i możliwości wynikających z niepełnosprawności, wymagającą
  w celu pełnienia ról społecznych, częściowej lub okresowej pomocy innej osoby w związku z ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji (dawna II grupa).

• Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu zdolną do wykonywania zatrudnienia, niewymagającą pomocy innej osoby w celu pełnienia ról społecznych (dawna III grupa).

Częstość występowania niepełnosprawności rośnie wraz z wiekiem, gwałtownie po ukończeniu 40 roku życia. Wśród czterdziestolatków niepełnosprawna jest co siódma osoba, a wśród pięćdziesięciolatków - blisko co trzecia, natomiast w grupie osób 70 letnich i starszych - częściej niż co druga.

Osobą niepełnosprawną częściej jest mężczyzna niż kobieta.

Tylko wśród osób w podeszłym wieku (70 lat i więcej) relatywnie więcej jest kobiet niepełnosprawnych, ale głównie tylko biologicznie.

Relatywnie nieco częściej niepełnosprawność dotyka mieszkańców wsi niż miast.

Grupa osób niepełnosprawnych z prawnym orzeczeniem liczy ponad 4,6 mln osób.

W zbiorowości tej najliczniej reprezentowane są osoby mające lekki stopień niepełnosprawności (blisko 1,8 mln osób), następnie umiarkowany (1,6 mln osób) oraz znaczny - 1,3 mln osób najciężej poszkodowanych.

13. Uczestnicy systemu opieki zdrowotnej.

• System opieki zdrowotnej


System opieki zdrowotnej - zespół osób i instytucji mających za zadanie zapewnić opiekę zdrowotną ludności

Obecnie system kształtowany jest przez dwie podstawowe ustawy

• Ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych

• Ustawę o zakładach opieki zdrowotnej

Uczestnicy systemu opieki zdrowotnej

Uczestników systemu można podzielić na następujące kategorie:

• Świadczeniobiorców, - czyli pacjentów

• Instytucja ubezpieczenia zdrowotnego pełniącą funkcje płatnika - NFZ.

• Swiadczeniodawców:

- Zakłady opieki zdrowotnej, które można podzielić ze względu na organ założycielski na publiczne SPZOZ oraz niepubliczne NZOZ

- Praktyki lekarskie, lekarsko-dentystyczne, pielęgniarek oraz położnych

- apteki

- innych Swiadczeniodawców

• Organy kontroli i nadzoru

- Państwowa inspekcja sanitarna

- Inspekcja farmaceutyczna

-Wojewodowie i działające przy nich wojewódzkie centra zdrowia publicznego oraz konsultanci wojewódzcy w poszczególnych specjalnościach medycznych

• Ministerstwo zdrowia, które wytycza kierunki polityki zdrowotnej kraju oraz posiada uprawnienia kontrolne a także działających przy nim konsultantów krajowych w poszczególnych specjalnościach medycznych

• Inne ministerstwa posiadające swoje resortowe placówki opieki zdrowotnej: Ministerstwo obrony narodowej, ministerstwo spraw wewnętrznych i administracji, ministerstwo sprawiedliwości.

14. Model Bismarck'a opieki zdrowotnej.

15. Model Beveridge'a opieki zdrowotnej.

16. Model Siemaszki opieki zdrowotnej.

Bismarck	Beveridge	Siemaszko
Środki pozyskiwano w ramach obowiązkowego poboru, zależnego od wysokości zarobków	Środki pozyskiwano w ramach podatków powszechnych i innych źródeł publicznych	Środki pozyskiwano w ramach podatków powszechnych i innych źródeł publicznych
Osoba uprawniona to ta, która, płaci składki (pracownik oraz jego rodzina)	Uprawniony każdy obywatel	Uprawniony każdy obywatel
Składki pobierane przez fundusze działające nie dla zysku - fundusze zdrowotne	Składki pobierane centralnie poprzez organizacje prowadzone przez rząd lub samorząd terytorialny	Składki pobierane centralnie poprzez organizacje prowadzone przez rząd lub przedstawicieli rządu w terenie
Koszyk świadczeń refundowanych ustalony poprzez wykluczenia (np.: opieka dentystyczna, chirurgii, plastyczna, rehabilitacyjna)	Koszyk świadczeń refundowanych ograniczony zakresem publicznych inwestycji	Koszyk świadczeń refundowanych ograniczony zakresem publicznych inwestycji
Świadczeniodawcy zorientowani rynkowo (lecznictwo otwarte lub placówki publiczne działające nie dla zysku lecznictwo zamknięte)	Świadczeniodawcy ???	Pojedynczy publiczny świadczeniodawca
Refundacja dla świadczeniodawców w oparciu o zawierany kontrakt	Alokacja środków z poziomu centralnego do regionów zgodnie z centralnie zaplanowanymi regułami	Alokacja środków z poziomu centralnego do regionów zgodnie z centralnie zaplanowanymi regułami
Kontrakty indywidualne w oparciu o negocjacje ograniczone centralnie (np.: max stawki)	Alokacje środków uwzględniając infrastrukturę i wielkość populacji	Alokacje środków uwzględniając infrastrukturę i wielkość populacji
Płatność za usługę	Kapitacja oraz budżety globalne (głównie lecznictwo zamknięte)	Budżet ograniczony do szeregu indeksów infrastruktury (np.: liczba zatrudnionego personelu)
Współpłacenie	Współpłacenie ograniczone	Nie ma współpłacenia (szara strefa)
Wolny wybór świadczeniodawca, brak ograniczeń ( nie ma gate keeper'a)	Gate-keeper - skierowania	Regionalizacja gabi;]

17. Publiczne źródła zasilania opieki zdrowotnej.

-składki na ubezpieczenia zdrowotne gromadzone przez NFZ,ok60%,

-budżet państwa(z podatkow ogolnych i zroznicowanych instrumentow fiskalnych),

-Fundusz Pracy i Fundusz Ubezpieczen Spolecznych(dochody z podatkow i oplat lokalnych,z transferow z budzetow panstwa oraz pozabudzetowych funduszy celowych),

-srodki organizacji spol.(stowarzyszen,fundacji),dotowane z pieniędzy publicznych,

-fundusze pochodzące z pomocy zagranicznej przeznaczonej na ochrone zdrowia,

18. Niepubliczne źródła zasilania opieki zdrowotnej.

-srodki gosp.domowych,ok.35%,srednie miesieczne wydatki na ochrone zdrowia na osobe w gosp.domowym,szacuje sie na 30-40zl,

-fundusze prywatnych ubezpieczenzdrowotnych,

-fundusze organizacji charytatywnych,

-fundusze zakladow pracy,ok.1,5%.

Pracodawcy finansuja swiadczenia z zakresu sluzby medycyny pracy realizowane przez jednostki podstawowe sluzby medycyny pracy oraz wojewodzkie ośrodki medycyny pracy;swiadczenie realizowane w ramach pakietow profilaktyczno-leczniczych wykupywabych w zakl,opieki zdrowotnej.

19. Publiczne i niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej.

• PUBLICZNE ZOZ:

publiczne-dla ktorych organem zalozycielskim jest:

-minister lub centralny organ administracji rzadowej,

-wojewoda,

-jednostka samorzadu terytorialnego:

*publiczna uczelnia medyczna lub publiczna uczelnia prowadzace dzialalnosc

dydaktyczna i badawcza w dziedzinie nauk medycznych,

*Centrum Medyczne Ksztalcenia Podyplomowego.

• NIEPUBLICZNE ZOZ:

niepubliczne-dla ktorych organem zalozycielskim jest:

-kosciol lub zwiazek wyznaniowy,

-pracodawca,

-fundacja,zwiazek zawodowy,samorzad zawodowy lub stowarzyszenie,

-inna krajowa albo zagraniczna osoba prawna lub osoba fizyczna,

-spolka nie majaca osobowosci prawnej.

20. Rola lekarza POZ jako gatekeepera w polskim systemie opieki zdrowotnej.

• Lekarz POZ pełni role gate keepera - regulując liczbę pacjentów udających się do specjalisty

• Jeżeli stan zdrowia pacjenta wymaga konsultacji specjalistycznej lub objęcia stała opieką przez lekarza specjalistę, to skierowanie do niego wystawia lekarz POZ

21. W jaki sposób i gdzie zarejestrować praktykę pielęgniarską?

ORGANIZACJA PRAKTYKI PIELEGNIARSKIEJ:
podstawy prawne:
-obowiazek rejestracji indywidulanej/grupowej praktyki pielegniarskiej,wynika z obowiazujacych przepisow prawnych:ustawy o zawodzie pielegniarki i poloznej,ustawy z dn.2.VII.2004r. o swobodzie dzialalnosci gospodarczej.
REJESTRACJA PRAKTYKI:
warunki jakie powinna spelnic pielegniarka zamierzajaca zarejestrowac praktyke:
-posiadac aktualne prawo wykonywania zawodu,
-zarejestrowac dzialalnosc gospodarcza,
-zlozyc wniosek o wydanie zezwolenia i wpis do rejestru:
*indywidualnych,
*grupowych praktyk pieleg.
Wniosek wraz z zalacznikami sklada sie w Okregowej Izbie Pielegniarek i Poloznych.
PROCEDURA OTWIERANIA DZIALALNOSCI GOSPODARCZEJ:
-rejestracja dzialalnosci gospodarczej we wlasciwym dla miejsca zamieszkania urzedzie miasta lub gminy,gdzie przedmiotem dzialalnosci gospodarczej bedzie:praktyka pieleg.,
-zlozenie wniosku o nadanie nr REGON,
-zalozenie konta bankowego(dla podmiotu gospodarczego),
-zlozenie wniosku do Urzedu Skarbowego o nadanie nr NIP,
-na dzien rozpoczecia dzialalnosci nalezy otworzyc ksiegowosc,
-zlozenie do ZUS faktu rorpoczecia dzialalnosci gospod. i wybor oddzialu NFZ(do 7dni)
DOKUMENTY NIEZBEDNE DO WNIOSKU O REJESTRACJE PRAKTYK:
-zaswiadczenie o wpisie do rejestru dzialalnosci gospod.,
-posiada prawo do wykonywania zawodu,
-opinia sanitarna dotyczaca pomieszczenia,
-dokument poswiadczajacy prawo do wykonywania zawodu,
-umowa spolki dla pielegniarek zamierzajacych wykonywac gr.praktyke pieleg.,
-umowa dotyczaca sterylizacji narzedzi,jezeli w gabinecie nie ma,
-umowa dotyczaca utylizacji odpadow med.,plan gospodarowania odpadami niebezpiecznymi pochodzenia medycznego.

22. Mierniki stanu zdrowa.

Pozytywne

• Cechy budowy fizycznej ciała

• Cechy czynności ciała

Negatywne

• Miary występowania chorób

• Miary występowania zgonów

• Miary dotyczące inwalictwa

23. Główne zagrożenia zdrowia społeczeństwa polskiego.

1. Zagrożenia wynikające ze stylu życia:

• mała aktywność fizyczna ogółu ludności,

• nieprawidłowości w sposobie żywienia,

• palenie tytoniu,

• nadmierne spożycie alkoholu,

• używanie substancji psychoaktywnych (innych niż alkohol i nikotyna).

2. Zagrożenia w środowisku społecznym:

• narastające ograniczenie dostępu do podstawowych zasobów, niezbędnych dla utrzymania i pomnażania zdrowia, np. pożywienie, mieszkanie, ubranie, praca,

• uzależnienie znacznej części społeczeństwa od pomocy społecznej, przy jednoczesnym wycofaniu się państwa z różnych form świadczeń społecznych,

• niekorzystna sytuacja w dziedzinie edukacji, nauki i kultury,

• nasilające się patologie życia społecznego.

3. Zagrożenia w środowisku fizycznym:

• zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego: dwutlenek siarki i pyły, dwutlenek azotu,

• problem ścieków przemysłowych i komunalnych, odprowadzanych do wód powierzchniowych,

• hałas drogowy i przemysłowy,

• zagrożenie środowiska pracy z powodu braku dostatecznego zabezpieczenia stanowiska pracy przed czynnikami szkodliwymi jak hałas, wibracje, pyły.

Główne zagrożenia zdrowia:

-styl życia(mała aktywność fizyczna,nieprawidłowości w odżywianiu<palenie tytoniu,nadmierne spożywanie alkoholu,używanie substancji psychoaktywnych),

-zagrożenia w środowisku społecznym,

-zagrożenia w środowisku fizycznym.

PALENIE TYTONIU:pod koniec lat80tych paliło 80%mężczyzn i 50%kobiet,na początku XXIwieku pali 37%mężczyzn i 25%kobiet.

NADMIERNE SPOżYWANIE ALKOHOLU:

-zgodnie z WHO choroby i zaburzenia zwiazane z alkoholem stanowia 10%globalnego obciazenia chorobami,

-w ostatnich latach konsumpcja alkoholu wysokoprocentowego w Polsce wzrosla,co bylo spowodowane glownie obnizeniem akcyzy na napoje spirytusowe w 2002 roku,

-w latach 2002-2004 nastapil 15%wzrost konsumpcji rejestrowanej przez statystyke sprzedazy z ok7 do 8 l czystego alkoholu na 1 mieszkanca,

-Badania Panstwowej Agencji Rozwiazywania Problemow Alkoholowych pokazuja,ze w latach 2003-2005 konsumpcja zwiekszyla sie o 30%. pciagnelo to za soba szereg niekorzystnych zjawisk,takich jak:

-wzrost przyjec do izby wytrzezwien,

-wzrost zanotowanych przypadkow interwencji policyjnych w przypadkach przemocy domowej na tle alkoholu o 8% rocznie,

-wzrost liczby przypadkow kierowania pojazdami pod wplywem alkoholu,

-zaobserwowano rowniez znaczacy wzrost przyjes do zakladow lecznictwa odwykowego miedzy 2003 a 2004 rokiem o 7,5tys.wzrosla liczba pacjentow zakladow stacjonarnych i o 15tys.liczba pacjentow zakladow ambulatoryjnych,

UZYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH:

-wsrod starszej mlodziezy oraz mlodych doroslych coraz powszechniejsze staje sie uzywanie nie tylko wyciagow z konopii,ale takze narkotykow syntetycznych,zwlaszcza amfetaminy i ecstasy,-zwieksza sie również popularnosc heroiny przeznaczonej do palenia, -coraz wieksze znaczenie nabieraja problemy zdrowotne bedace wynikiem

okazjonalnego uzywania narkotykow,

-wg danych szacunkowych liczba osob uzaleznionych od opiatow wynosi ok.25-30tys.;wsrod mlodziezy w wieku 12-16 lat kontakt z narkotykami ma 3-8%osob,w tym 0,3-0,8% to osoby uzaleznione.

24. Główne problemy zdrowotne społeczeństwa polskiego.

• Choroby układu krążenia są główna przyczyna zgonów, skrócenia trwania życia oraz kalectwa w rozwiniętych krajach świata

• Rocznie na świece z powodu CHUK umiera 15mln., 7Mln. Z powodu choroby niedokrwiennej serca

• CHUK stanowi w chwili obecnej największe zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkości w Polsce

• W Polsce CHNS występuje 1 mln dorosłych Polaków, zawał serca dotyka 100 tys na rok, a 10 tys na rok umiera z tego powodu

• Nowotworu złośliwe

Zewnętrzne przyczyny:

• Wypadki

• Zatrucia

• Urazy

• Samobójstwa

• Choroby układu oddechowego

• Cukrzyca

• Zaburzenia psychiczne

Choroby zakaźne:

• WZW tybu: B i C

• Wirus HIV

• Choroby szerzące się naruszeniem ciągłości tkanek

• Gruźlica

Choroby zawodowe:

• Schorzenia narządu głosu 23,2%

• Pylice 19,8%

• Choroby zakaźne 14,3%

• Inwalidztwo i niepełnosprawność

• Próchnica zębów i choroby przyzębia

25. Nierówności w zdrowiu w Polsce.

Nierówności w zdrowiu

• Zgodnie z definicją WHO zdrowie to pełen dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny a nie tylko brak choroby czy niedomagania (niepełnosprawności, ułomności).

Przyczynami nierówności w zdrowiu w ujęciu całego społeczeństwa są m.in.:

• płeć - zjawisko nadumieralności mężczyzn, zagrożenia przebiegu ciąży u kobiet czy występowanie odmiennych predyspozycji do występowania określonych chorób w zależności od płci,

• wiek - umieralność niemowląt, choroby charakterystyczne dla wieku dziecięcego, choroby związane ze starzeniem się organizmu,

• miejsce zamieszkania - większa wypadkowość na wsi niż w mieście, uwarunkowania środowiska naturalnego,

• wykonywany zawód - zagrożenie chorobami zawodowymi, wpływ czynników szkodliwych i uciążliwych w miejscu pracy, warunki wykonywania określonych zawodów,

• niepełnosprawność - utrudniony dostęp do świadczeń medycznych, zaburzone funkcjonowanie w społeczeństwie,

• zróżnicowanie społeczne - poziom wykształcenia, świadomość zdrowotna, status społeczny; w środowiskach najuboższych i najmniej wykształconych obserwuje się wyższą umieralność niemowląt, wolniejsze tempo rozwoju fizycznego i psychicznego u dzieci, większą umieralność pracowników fizycznych z powodu najpospolitszych chorób przewlekłych.

26. Rodzaje systemów informatycznych.

Pojęcia podstawowe

System - skoordynowany układ elementów, zbiór tworzący pewną całość uwarunkowaną stałym, logicznym uporządkowaniem jego części składowych; zasady organizacji czegoś, ogół przepisów, reguł obowiązujących, stosowanych w jakiejś dziedzinie, według których coś jest wykonywane - Słownik Języka Polskiego PWN

System informacyjny - zbiór procedur służących zbieraniu, przetwarzaniu i gromadzeniu informacji

System informatyczny - system informacyjny, w którym informacje są przetwarzane za pomocą komputerów

Rodzaje systemów informacyjnych

Współczesne systemy informacyjne mają najczęściej budowę modułową. Składają się z podsystemów, realizujących bardziej szczegółowe zadania. Poszczególne podsystemy są częściowo niezależne, ale komunikują się ze sobą. W zależności od głównego celu jakiemu służą, można wymienić następujące typy systemów informacyjnych:

1. Systemy wspomagania podstawowych operacji - działają na poziomie operacyjnym instytucji, usprawniają codzienne, rutynowe działania; dostarczają danych dla innych podsystemów (np. moduł ruchu chorych, przyjęć i wypisów lub magazynowy)

2. Systemy automatyzacji pracy biurowej - służą do ułatwienia tworzenia, przetwarzania i przechowywania dokumentacji, usprawnienia komunikacji między częściami instytucji i otoczeniem (np. system fakturowania, system tworzenia elektronicznej historii choroby pacjenta)

3. Systemy wspomagania zarządzania - funkcjonują na poziomie bieżącego zarządzania jednostką; dostarczają menedżerom odpowiednich informacji, raportów, zestawień, prostych analiz dotyczących funkcjonowania przedsiębiorstwa. Służą do wstępnej analizy informacji powstających na poziomie operacyjnym. Są zorientowane przede wszystkim na sprawozdawczość i kontrolę.

4. Systemy wspomagania decyzji - dostarczają informacji ułatwiających podejmowanie decyzji przez zarządzających. Na podstawie informacji z poziomu operacyjnego, zarządczego oraz informacji zewnętrznych dostarczają znacznie mniejszych ilości informacji, niż systemy poprzednie. Jest to jednak informacja wysoko przetworzona, o dużej wartości. Systemy te są zorientowane na złożone analizy i opracowania ułatwiające podjęcie optymalnych decyzji dotyczących zarządzania jednostką.

27. Rekord pacjenta.

Podstawowym czynnikiem decydującym o funkcjonalności systemu jest zakres danych gromadzonych i przetwarzanych w systemie, a także logiczna struktura tych danych. Zestaw wszystkich danych związanych z jednym pacjentem określany jest mianem rekordu pacjenta. Należy tu zwrócić uwagę, że rekord pacjenta obejmuje wszystkie epizody chorobowe pacjenta w danym szpitalu, a nie pojedynczy pobyt w szpitalu. Wszystkie informacje składające się na rekord pacjenta powinny być precyzyjnie datowane, co umożliwia analizę rekordu w aspekcie czasowym.

W zależności od zastosowanych technologii można wyróżnić 5 poziomów złożoności rekordu pacjenta:

• Papierowy rekord medyczny

• Skomputeryzowany rekord medyczny

• Elektroniczny rekord medyczny

• Elektroniczny rekord pacjenta

• Elektroniczny rekord zdrowotny

Papierowy rekord medyczny

• Tradycyjna papierowa dokumentacja pacjenta (historia choroby). Może być tworzona przy użyciu komputera (np. przy użyciu edytorów tekstu)

Skomputeryzowany rekord medyczny

• Papierowy rekord medyczny, który został wprowadzony do systemu informatycznego, z zachowaniem atrybutów rekordu papierowego (np. poprzez skanowanie dokumentów papierowych). Tego typu rekord jest przechowywany w sposób cyfrowy, jednak nie ma możliwości automatycznego przetwarzania danych w nim zawartych (między innymi ze względu na niejednolitą strukturę), np. wyszukiwania informacji. Pozwala jednak na jednoczesny, zdalny dostęp do niego wielu użytkowników z różnych lokalizacji

Elektroniczny rekord medyczny

• Jest dynamiczną kolekcją danych zapisanych w formie elektronicznej, tworzoną przez personel medyczny umożliwienia sobie i innym dostępu do informacji koniecznej do realizacji opieki medycznej. Zakres informacji elektronicznego rekordu medycznego odpowiada papierowemu rekordowi medycznemu. Zastosowanie ERM wymaga stworzenia odpowiedniej infrastruktury teleinformatycznej umożliwiającej wprowadzanie, przetwarzanie i przechowywanie informacji w postaci elektronicznej. ERM umożliwia sprawną integrację danych medycznych z danymi kosztowymi i zarządczymi. ERM wymaga

• istnienia mechanizmów jednoznacznej identyfikacji pacjenta w instytucji

• mechanizmów elektronicznej autoryzacji wprowadzanych informacji i kontroli dostępu do nich.

• Obejmuje w stosunku do elektronicznego rekordu medycznego szerszy zakres informacji: zawiera on wszystkie informacje dotyczące opieki medycznej nad pacjentem (np. dane o lekarzu rodzinnym pacjenta, jego dentyście, instytucjach medycznych świadczących usługi na jego rzecz). Elektroniczny rekord pacjenta koncentruje się na pacjencie (a nie na hospitalizacji), a dane w nim zgromadzone mogą pochodzić z wielu instytucji biorących udział w opiece nad pacjentem. Wymogiem systemów operujących na ERP jest:

• Istnienie mechanizmów identyfikacji pacjenta na poziomie krajowym i międzynarodowym

• Funkcjonowania centralnych baz danych

• Używanie jednolitej terminologii medycznej i systemów jej kodowania

• Ustanowienia odpowiednich dla takiego poziomu funkcjonowania mechanizmów bezpieczeństwa i poufności danych medycznych

Elektroniczny rekord zdrowotny

• Najwyższy poziom organizacji informacji zdrowotnej. Zawiera najszerszy zakres gromadzonych informacji. Zakłada rejestrację praktycznie dowolnych informacji odnoszących się nie tylko do aspektów chorobowych, ale także do nawyków zdrowotnych i usług wykraczających poza tradycyjne procesy terapeutyczne.

28. Zastosowania systemów informatycznych w ochronie zdrowia.

Sfery zastosowań komputerów w opiece zdrowotnej

• zbieranie i przesyłanie danych - system komputerowy umożliwia sprawną i szybką komunikację pomiędzy różnymi jednostkami systemu

• gromadzenie i przetwarzanie danych - medyczne bazy danych - pozwalają na przechowywanie dużych ilości danych, o jednolitej strukturze oraz łatwym i szybkim dostępie do potrzebnej informacji

• automatyczna analiza i obliczenia - np. systemy automatycznej analizy w laboratoriach, pracowniach badań obrazowych (USG, KT, MR), aparaturze rejestrującej sygnały biologiczne (EKG, EEG), także systemy planowania radioterapii

• diagnoza i podejmowanie decyzji - budowa takich systemów jest trudna, ze względu na konieczność formalizacji wiedzy medycznej, stworzenia systemu reguł wnioskowania (np. systemy diagnozujące zaburzenia rytmu serca)

• leczenie i kontrola - systemy o bardzo wysokiej złożoności, od twórców wymagają ogromnej wiedzy zarówno medycznej, jak i technicznej; jak dotąd w fazie eksperymentalnej (systemy sterowania w intensywnej terapii, systemy nadzoru dializ, systemy sterowania procesem radioterapii)

• działalność naukowo-badawcza - komputery służą do budowy matematycznych modeli oraz symulacji zjawisk i procesów biologicznych, pozwala to na ich lepsze poznanie i zrozumienie

29. Zintegrowany system informatyczny w ochronie zdrowia.

Zintegrowany system informatyczny

• Indywidualna informatyzacja poszczególnych placówek ochrony zdrowia przynosi wiele korzyści, ale najkorzystniejszym modelem jest informatyzacja w ramach jednorodnego, zintegrowanego systemu informatycznego obejmującego wszystkie podmioty.

• System taki powinien obejmować swoim zakresem wspomaganie działań administracyjnych, świadczenie usług medycznych, a także telediagnostykę.

• Funkcjonowanie wszystkich jednostek w obrębie jednego systemu informatycznego, pozwoli im na swobodny dostęp do informacji o pacjencie, niezależnie od miejsca ich powstania i przechowywania.

• System taki będzie także źródłem rzetelnej informacji dla osób zarządzających systemem ochrony zdrowia, zarówno na szczeblu centralnym, jak i na niższych poziomach.

• Szczególnie istotny jest fakt, że informacja pochodząca z takiego zintegrowanego systemu będzie szybko dostępna, aktualna i porównywalna ze względu na jednolite standardy obowiązujące w całym systemie.

• Przepływ informacji możliwy jest w każdym kierunku, co ułatwia integrację różnych podmiotów odpowiedzialnych za kształt polityki zdrowotnej.

Elektroniczna Karta Pacjenta

• Ważnym elementem zintegrowanego systemu jest elektroniczna karta zdrowia.

• Karta taka zawiera zapisane w formie elektronicznej dane pacjenta. Dane zapisane są w postaci elektronicznego rekordu zdrowotnego - najszerszej formy gromadzenia informacji o pacjencie.

• Specyfikacja elektronicznej karty pacjenta została znormalizowana przez Europejski Instytut Normalizacyjny i Międzynarodową Organizację Normalizacyjną (normy PN-EN ISO 21549-1:2005, 21549-2:2005, 21549-3:2005 i 21549-4:2006).

• Karta, ze względu na ograniczoną pojemność pamięci nie będzie zawierała pełnej informacji o pacjencie, a jedynie podstawowe dane medyczne, jak grupa krwi, szczepienia, uczulenia. Będzie natomiast zawierała odnośniki do wszystkich baz danych w miejscach, w których pacjent był leczony, umożliwiając jednocześnie dostęp do odpowiednich informacji.

Elektroniczna Recepta

• Elektroniczna karta pacjenta, może być wykorzystywana nie tylko jako elektroniczna historia choroby, ale również jako nośnik informacji między lekarzem, a farmaceutą, czyli elektroniczna recepta.

• Takie rozwiązanie zdecydowanie poprawi kontrolę lekarza nad lekami przyjmowanymi pacjenta. Często zachodzi sytuacja, że pacjent przyjmujący już farmakoterapię, trafia z innej przyczyny, do innego lekarza. Zamiast opierać się na niepewnych informacjach pochodzących z badania podmiotowego, lekarz może sprawdzić przyjmowane przez pacjenta specyfiki i dobrać leczenie tak, by zminimalizować niekorzystne interakcje i działania niepożądane, mogące prowadzić do poważnych następstw klinicznych.

• Dostęp lekarza do historii recept pacjenta, uniemożliwi wyłudzanie recept na ten sam lek od różnych lekarzy. Jest to istotne nie tylko dla ograniczenie zjawiska lekomanii, ale także ze względu na ograniczenie nadużyć związanych z lekami refundowanymi i duże oszczędności z tego tytułu.

• Ostatnią, ale wcale nie najmniej istotną korzyścią związaną z systemem recept elektronicznych jest uniknięcie problemu recept nieczytelnych z powodu charakteru pisma. Zjawisko to, traktowane często w sposób lekceważący, może prowadzić do niekorzystnych następstw zdrowotnych, a w najlepszym razie do strat czasu potrzebnego na kontakt z lekarzem i wyjaśnienie wątpliwości.

30. Międzynarodowa polityka zdrowotna.

• Międzynarodowe Problemy Zdrowia

Zagadnienie obejmuje problemy zdrowotne mieszkańców całego globu, których rozwiązywanie wymaga współdziałania wielu państw.

Narzędziem do tego niezbędnym jest międzynarodowa polityka zdrowotna.

• Poziomy polityki zdrowotnej

1. Międzynarodowa polityka zdrowotna,

2. Regionalna (np. europejska) polityka zdrowotna,

3. Krajowa polityka zdrowotna,

4. Lokalna polityka zdrowotna.

• Zadania Międzynarodowej Polityki Zdrowotnej

• Planowanie polityki zdrowotnej na niższych poziomach

• Międzynarodowe programy ochrony i promocji zdrowia

• Koordynowanie działań i programów międzynarodowych

• Pomoc krajom członkowskim

• Reakcja w razie zagrożeń (zarządzanie kryzysowe)

• Współpraca naukowa i wymiana doświadczeń

• I wiele innych.

31. Instytucje prowadzące międzynarodową politykę zdrowotną.

• Organizacja Narodów Zjednoczonych i jej agendy:

• Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)

• Międzynarodowa Organizacja Pracy (ILO)

• Światowa Organizacja do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO)

• Światowa Organizacja do spraw Rolnictwa i Wyżywienia (FAO)

• Fundusz Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom (UNICEF)

• Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (IAEA)

• Światowe Porozumienie Ceł i Handlu (GATT)

• Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju - Bank Światowy (IBRD)

• liczne organizacje pozarządowe

• o charakterze międzynarodowym, np. Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca

• o charakterze lokalnym, np. Polska Akcja Humanitarna

• główne organizacje o charakterze regionalnym

• Biuro Europejskie Światowej Organizacji Zdrowia

• Unia Europejska

• Rada Europy

• w Polsce: Biuro Światowej Organizacji Zdrowia przy Ministerstwie Zdrowia

32. Konstytucja WHO.

• Podstawę oraz płaszczyznę odniesienia dla polityki zdrowotnej WHO stanowią postanowienia przyjęte w Konstytucji Światowej Organizacji Zdrowia z 1946 roku, określające, że organizacja ta zmierza do doprowadzenia wszystkich społeczeństw do najwyższego, osiągalnego poziomu zdrowia.

• W preambule do tej Konstytucji stwierdza się, iż prawo do zdrowia jest jednym z fundamentalnych praw każdego człowieka, a zdrowie wszystkich społeczeństw jest warunkiem pokoju, bezpieczeństwa i zależy w niemałym stopniu od szerokiej współpracy międzynarodowej.

Zadania WHO wg jej Konstytucji

• Szczegółowe zadania Organizacji dla osiągnięcia założonego celu nakreślone zostały w artykule 2 Konstytucji WHO:

• podejmowanie kierowniczych i koordynacyjnych działań w dziedzinie ochrony zdrowia o charakterze międzynarodowym,

• ustalenie i podtrzymywanie efektywnej współpracy pomiędzy państwami członkowskimi ONZ, oraz licznymi instytucjami, organizacjami czy administracjami rządowymi,

• udzielanie pomocy rządom państw członkowskich celem stałego doskonalenia poziomu opieki zdrowotnej,

• zwalczanie chorób epidemicznych, endemicznych i innych,

• podejmowanie działań mających na celu poprawę żywienia, warunków mieszkaniowych, pracy, higieny i zdrowotności środowiska naturalnego,

• wspieranie działań na rzecz zdrowia podejmowanych przez organizacje naukowe i profesjonalne,

• popieranie działań mających na celu stały postęp w dziedzinie ochrony zdrowia matki i dziecka,

• podejmowanie działań w celu rozwijania higieny psychicznej i harmonijnych stosunków międzyludzkich,

• powoływanie i utrzymywanie takich służb technicznych
  i administracyjnych, jakie są niezbędne dla państw członkowskich, w tym służb epidemiologicznych
  i statystycznych,

• udostępnienie państwom członkowskim wszelkiej informacji o sytuacji zdrowotnej oraz doradztwa
  i pomocy w tym zakresie,

• promowanie międzynarodowej współpracy zarówno pomiędzy indywidualnymi badaczami, jak i grupami zawodowymi i zrzeszonymi w specjalistycznych towarzystwach naukowych w zakresie problematyki ochrony, promocji i wzmocnienia zdrowia,

• stymulowanie badań naukowych w dziedzinie ochrony zdrowia,

• rozwój higieny publicznej,

• gromadzenie, analiza i wymiana informacji w dziedzinie zdrowotności,

• wypracowywanie standardów i norm międzynarodowych,

• standaryzacja w dziedzinie metod diagnostycznych,

• podejmowanie wszelkich innych działań w dziedzinie zdrowia i zdrowotności publicznej, niezbędnych dla osiągnięcia celów organizacji.

33. Globalna sytuacja zdrowotna.

Sytuacja zdrowotna na świecie

Główne przyczyny zgonów Osób w wieku 15-59 lat (2002 r.)

Lp	Przyczyna	Zgony [mln]
1	HIV/AIDS	2279
2	Choroba niedokrwienna serca	1332
3	Gruźlica	1036
4	Wypadki komunikacyjne	814
5	Udary mózgu	783
6	Samobójstwa	672
7	Przemoc	473
8	Marskość wątroby	382
9	Infekcje dolnych dróg oddechowych	352
10	Przewlekła obturacyjna ch. płuc	343

Główne przyczyny zgonów Osób w wieku 60 i więcej lat (2002 r.)

Lp	Przyczyna	Zgony [mln]
1	Choroba niedokrwienna serca	5825
2	Udary mózgu	4689
3	Przewlekła obturacyjna ch. Płuc	2399
4	Infekcje dolnych dróg oddechowych	1396
5	Nowotwory płuc i oskrzeli	928
6	Cukrzyca	754
7	Nadciśnienie tętnicze krwi	735
8	Rak żołądka	605
9	Gruźlica	495
10	Nowotwory jelita grubego	477

34. Definicja zdrowia, zdrowia publicznego, promocji zdrowia, Edukacji zdrowotnej, profilaktyki chorób.

Zdrowie - (WHO) określiła zdrowie jako „stan pełnego, dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie tylko jako brak choroby lub zniedomagania. W ostatnich latach definicja ta została uzupełniona o sprawność do „prowadzenia produktywnego życia społecznego i ekonomicznego”.

Zdrowie publiczne - nauka zajmująca się zdrowiem na poziomie populacji zapobieganiem chorobom, przedłużaniem życia, promowaniem zdrowia i aktywności fizycznej poprzez zorganizowane wysiłki na rzecz higieny, środowiska, kontrolę chorób zakaźnych, oświatę dotyczącą zasad higieny osobistej, tworzenie i funkcjonowanie służb medycznych i opiekuńczych w celu wczesnego diagnozowania i zapobiegania chorobom, rozwijanie takich społecznych mechanizmów, które zapewnią każdemu standard życia umożliwiający zachowanie i umacnianie zdrowia.

Promocja zdrowia -

Edukacja zdrowotna -

Profilaktyka chorób -

35. Cele i zadania zdrowia publicznego.

Celem zdrowia publicznego - jest zapewnienie każdej jednostce wrodzonego prawa do korzystania ze zdrowia
i długowieczności.

Funkcje Zdrowia Publicznego

Podjęte w ostatnich latach przez WHO jak
i przez inne organizacje rządowe i ośrodki naukowe prace badawcze i analityczne na temat roli państwa i miejsca zdrowia publicznego w systemie ochrony zdrowia
w XXI stuleciu, doprowadziły do sformułowania podstawowych funkcji zdrowia publicznego (Essential Public Health Functions, Population-Based Core Functions).

• Na liście podstawowych funkcji zdrowia publicznego znajdują się zarówno działania na rzecz bezpieczeństwa zdrowotnego ogółu ludności, jak również działania na rzecz ochrony zdrowia osób indywidualnych.

Działania na rzecz ochrony zdrowia ogółu ludności:

1. Monitorowanie stanu zdrowia oraz określanie potrzeb zdrowotnych ludności.

2. Zapobieganie rozprzestrzenianiu się chorób, ze szczególnym uwzględnieniem chorób zakaźnych i społecznych, wymagających zorganizowanego wysiłku państwa na rzecz ich zwalczania.

3. Identyfikacja i zwalczanie zagrożeń zdrowotnych w środowisku, miejscu zamieszkania, pracy, nauki, w żywności
   i wodzie oraz w placówkach służby zdrowia.

4. Zapobieganie wypadkom i urazom oraz zapewnienie kompleksowej pomocy, w tym medycznej, ofiarom katastrof, kataklizmów i klęsk żywiołowych.

5. Zapewnienie nadzoru epidemiologicznego, w tym laboratoryjnej kontroli przeciw epidemicznej w zakresie chorób zakaźnych, także zawleczonych z zagranicy oraz laboratoryjnej kontroli zagrożeń środowiskowych (powietrza, wody, gleby, żywności) i zagrożeń mogących wynikać z wymiany handlowej z zagranicą.

6. Promowanie aktywnego współuczestnictwa społeczeństwa w działaniach na rzecz zdrowia poprzez promocję zdrowego stylu życia wszystkich obywateli, ze szczególnym uwzględnieniem promocji zachowań pro zdrowotnych wśród dzieci i młodzieży i w wybranych grupach wysokiego ryzyka zachorowania.

7. Kształcenie i doskonalenie zawodowe lekarzy i innego personelu medycznego zgodnie z wymogami współczesnej wiedzy medycznej, nowych technologii diagnostyczno-leczniczych oraz zgodnie
   ze skalą potrzeb zdrowotnych społeczeństwa, w tym zapewnienie warunków rozwoju nauk medycznych.

8. Zapewnienie jednolitych, kompleksowych regulacji prawnych w ochronie zdrowia dotyczących systemu organizacji, finansowania i zarządzania placówkami opieki medycznej, ekonomiki zdrowia, zasad orzecznictwa lekarskiego zgodnych z konstytucyjnymi uprawnieniami obywateli.

9. Monitorowanie zakresu i jakości świadczeń medycznych, ich dostępności, przestrzegania zasad bioetyki zawodowej personelu, przestrzegania praw pacjenta i międzynarodowych regulacji prawnych w ochronie zdrowia.

10. Ocena sytuacji zdrowotnej kraju na tle porównań międzynarodowych, analiza wyzwań i zagrożeń wynikających
    z procesów globalizacji. Miejsce i rola kraju w pracach Światowej Organizacji Zdrowia i innych międzynarodowych
    i międzyrządowych organizacji działających na rzecz zdrowia.

Działania na rzecz ochrony zdrowia indywidualnych osób:

1. Zapewnienie pełnej dostępności służb zapobiegawczych w zakresie szczepień ochronnych, wczesnego wykrywania
   i leczenia chorób zakaźnych, w tym gruźlicy, AIDS, chorób wenerycznych, chorób zawleczonych z zagranicy.

2. Zapewnienie pełnej dostępności pomocy medycznej dla osób niepełnosprawnych, bezdomnych i innych grup ozbawionych dostępu do świadczeń zdrowotnych.

3. Objęcie niezbędnym zakresem świadczeń leczniczych wybranych chorób o znaczeniu społecznym, w tym chorób psychicznych, uzależnień, cukrzycy itp.

4. Objęcie badaniami skriningowymi i czynnym poradnictwem grup wysokiego ryzyka zachorowania na wybrane choroby o znaczeniu społecznym.

5. Nadzór merytoryczny i pomoc finansowa dla instytucji charytatywnych udzielających pomocy medycznej i społecznej osobom ubogim i upośledzonym.

36. Modele edukacji zdrowotnej.

36. Modele edukacji zdrowotnej

1. zorientowany na chorobę

priorytety choroba A choroba B choroba C

np. wieńcowa serca np. nowotwór złośliwy np. próchnica






działania czynniki ryzyka


• palenie palenie zła dieta

• zła dieta zla dieta brak higieny j. ustnej

• 
  NT zagrożenia zawodowe brak fluoru

• aktyw. fiz uwarunkow. Genet





2). Zorientowany na czynniki ryzyka

priorytety czynniki ryzyka




1 2 3

niski poziom aktyw fiz. Palenie zła dieta










działanie

choroba A choroba B choroba C

wieńcowa serca nowotwór złośliwy próchnica

3. Zorientowany na zdrowie



Ludzie zdrowie fizyczne psychiczne i społeczne









Priorytety czynniki wpływające na zdrowie DZIAŁANIA


Miejsca

Choroba fizyczna psychiczna społeczna




20

---