Zdrowie Publiczne wykład 5

25.10.12

System opieki zdrowotnej

System opieki zdrowotnej:

• Obowiązkowe ubezpieczenia zdrowotne są specjalną formą opodatkowania obywateli środki te są zarezerwowane dla osób ubezpieczonych i ich rodzin na ew. świadczenie zdrowotne

• Systemy solidarnościowe pobierają więcej środków od osób z wyższymi dochodami na finansowanie też leczenia osób o dochodach niższych lub w ogóle nie płacących składek

• Ubezpieczenie prywatne pobierają składki w zależności od zakresu świadczeń kontrolowanych przez osobę ubezpieczającą się

Dwa systemy wartości:

1- uznaje, że dostęp do opieki zdrowotnej jest prawem każdego obywatela w zależności od jego potrzeb zdrowotnych i jest niezależny od poziomu jego dochodów czy posiadanego majątku

2- traktuje dostęp do świadczeń zdrowotnych jako część swobodnego dysponowania swoimi dochodami i zasobami finansowymi- po prostu nabywają świadczenia zdrowotne jak inne usługi. Świadczenia zdrowotne to też towar dostępny dla tych, których stać (np. USA)

Model Bismacka od 1883 (Niemcy)- pierwsze na świecie rozwiązanie ustawowe, motywowany niedoborem mężczyzn zdolnych do służby wojskowej i pracy w przemyśle, licznymi chorobami, nadmierną eksploatację dzieci i młodzieży masowo zatrudnionych w przemyśle, wypadki w pracy

• bezpłatny i powszechny dostęp uprawnionych do świadczeń zdrowotnych

• świadczenia finansowane solidarnie przez pracodawców, pracobiorców i osoby samozatrudnione

• zarządzanie funduszami (kasami chorych) pod nadzorem państwa

• rozliczanie bezpośrednie płatnika- świadczeniodawca

• zasada współpłacenia przez pacjenta za usługi ponad limity refundacyjne

• powszechnie dostępne ubezpieczenia dodatkowe

• plurafizm własnościowy placówek ochrony zdrowia ( publiczne, rządowe, samorządowe, prywatne, kongregacji religijnych)

Model budżetowy Bereridga

Model przygotowany przez ekonomistę i polityka Williama Bereridga w 1942 roku dla premiera Wielkiej Brytanii Chirchilla.

• powszechna dostępność do szerokiego koszyka świadczeń zdrowotnych dla wszystkich obywateli.

• Finansowanie przez rząd z powszechnych podatków

• współpłacenie za niektóre świadczenia (leki, ortodoncja, protetyka, okulary, sprzęt ortopedyczny)

• publiczna własność szpitali na kontraktach wg liczby podopiecznych

• prywatne ubezpieczenia zdrowotne- celem ominięcia kolejki do niektórych świadczeń

• system w modyfikowanych wersjach funkcjonuje w Danii, Finlandii, Grecji, Hiszpanii, Norwegii, Portugalii, Szwecji, Włoszech

Model Siemaszki

Model powstał w systemie gospodarki centre lanej sterowanej, powstał z ZSRR, tworzył komisarz ludowej Nikołaj Siemaszko, doskonalił go 20 lat, w kolejnych planach 5 letnich (inwestycji, kształcenia kadr, produkcji sprzętu, leków).

System funkcjonował w d. ZSRR do 1990 roku, w innych krajach bloku socjalistycznego nigdy nie został wprowadzony, realizowano tylko jego elementy w Polsce, na Węgrzech, w Jugosławii, w Chnach.

• powszechny dostęp do pełnego zakresu świadczeń- z naciskiem na działania profilaktyczne

• jednolita struktura całego systemu

• finansowanie instytucji centralnych przez Ministerstwo Zdrowia, innych placówek z budżetu republik, rejonów, w Polsce- przez urzędy wojewódzkie

• personel zatrudniony przez państwo, wg jednolitej tabeli płac w zależności od stanowisk

• monopol własnościowy państwa- też apteki, uczelnie medyczne, sanatoria, szpitale

• pełna kontrola państwa nad systemem

• w Polsce rolników objęto dopiero w 1972 roku ubezpieczeniem czyli opieką bezpłatną. Przed II wojną światową tylko 15% Polaków było ubezpieczonych.

Pytania i odpowiedzi?

• Model Bismarcka.........pierwszy system ubezpieczeniowy, Niemcy 19 wiek

• Model Siemaszki........socjalistyczny, finansowany z funduszu państwa, teoretycznie zapewniał wszystko- wszystkim, ale też prawie na wszystko brakowało pieniędzy

• Model wolnorynkowy........pacjent płaci za każe świadczenie, z funduszu własnych i rodziny lub kredytu bankowego, pożyczek, zastawienia domu

---