21. W jaki sposób noworodek kontaktuje się ze światem zewnętrznym? (124str; wykład 3 Psych rozwojowa dzieci. Okres niemowlęcy. rozwój motoryczny)

Selektywność percepcyjna- odnosi się do tendencyjności reakcji wzrokowych i słuchowych które od urodzenia przygotowują dzieci do zwracania uwagi na innych ludzi

Zachowanie sygnałowe- czyli takie środki jak płacz i uśmiech z pomocą których dzieci przyciągają i utrzymują uwagę innych ludzi

Wyposażenie percepcyjne- w momencie narodzin wszystkie zmysły działają i szybko się doskonalą. Dzieci potrafią reagować na duży zakres wrażeń zmysłowych tworzą połączenia miedzy modalnościami percepcji, organizują je na podstawowym poziomie i kreują się przy tym indywidualnymi preferencjami. Wyposażenie percepcyjne ma charakter społeczny to jest nastawiony na kontakt z drugim człowiekiem.

22. Na czym polega istota związków międzyludzkich?(107 str.)

• ZWIĄZEK

- utrzymujące się przez dłuższy czas jakiegoś typu relacje

- to zjawisko obustronne(kiedyś socjalizacje dziecka przedstawiano jako proces w jednym kierunku-od rodzica do dziecka, dziś każdy wie, ze każdy związek lub kontakt ma charakter obustronny a wpływ dziecka na rodzica jest ogromny)

-związki nie funkcjonują w izolacji od pozostałych relacji, każdy związek łączy się z innym związkiem(to co dzieje się pomiędzy małżonkami, rzutuje na ich indywidualne kontakty z dziećmi to, co zachodzi pomiędzy rodzeństwem odbija się na kontaktach dzieci z matką itd.)

-nawet jeżeli rodzaj związku określamy na podstawie zachowań, to związek jest czymś więcej niż tylko sumą kontaktów stanowiących podstawę tych wniosków. Każdy z nich ma unikatowe cechy charakterystyczne, których nie znajdziemy w innych związkach.

• RELACJE- nie możemy bezpośrednio ich obserwować

• INTERAKCJE

-to co możemy obserwować( dotykanie się, całowanie, rozmawianie, krzyczenie, bicie i inne widoczne i słyszalne przejawy)

-nie powinny być ujmowane jako suma indywidualnych cech ich uczestników, powinny być natomiast uznawane za element składowy związku.

• KONTAKTY- zjawisko zachodzące „tu i teraz

23. Wyjaśnij, co to jest teoria systemowa i na jakich zasadach się opiera. (110str.)

Teoria systemowa to szczególny rodzaj opisu takich instytucji, jak rodziny. Są one postrzegane zarówno jako całość, jak również jako zbiór podsystemów, które w razie potrzeby można potraktować jako odrębne jednostki.

Teoria ta opiera się na 3 zasadach:

• Całościowość- system to zorganizowana całość, większa niż jej poszczególne części. Nie można zatem poznać jej właściwości badając jedynie poszczególne komponenty. Np. rodzina-oznacza to, że nie można jej uważać za sumę ani poszczególnych jej członków ani ich wzajemnych relacji. Ma własne właściwości tj. spójność lub atmosfera

• Integralność podsystemów- złożone systemy składają się z podsystemów, które są ze sobą powiązane. Każdy taki związek również może być uważany za podsystem i sam w sobie poddany badaniu. Np. rodzina-to okazuje się, że za systemy mogą być uważane nie tylko relacje miedzy członkami ale też relacje między ich relacjami

• Cyrkularność wpływów- wszystkie komponenty w obrębie systemu są wzajemnie od siebie zależne. Zmiany dotyczące jednego z nich pociągają za sobą zmiany pozostałych składowych. Tak więc każdy aspekt systemu jest we wzajemnej relacji z każdym innym aspektem.

• Stabilność i zmiana- systemy takie jak rodziny i związki mają charakter otwarty tj. mogą pozostawać pod wpływem czynników zewnętrznych. Zmiana w obrebie jednego komponentu pociągają za sobą zmiany w pozostałych komponentach i zależnościach między nimi.

24.Opisz funkcjonowanie rodziny jako systemu. (114str.)

Wykazano istnienie różnych zależności między rozmaitymi aspektami funkcjonowania rodziny. Jedną z nich jest zależność pomiędzy relacjami małżeńskimi a tymi jakie obserwuje się pomiędzy rodzeństwem. Im bardziej wrogie wzajemne nastawienie małżonków do siebie, tym mniejsze ich zadowolenie ze wspólnego pożycia i tym większe prawdopodobieństwo współzawodnictwa i konfliktów między dziećmi z takiego małżeństwa. Zależność ta może działać w przeciwnym kierunku.

Pewną rolę w funkcjonowaniu rodziny odgrywają też czynniki genetyczne, wspólne dla poszczególnych członków rodziny.

Wpływ na całą rodzinę wywrzeć może także sytuacja, która początkowo dotyczy tylko jednego z jej członków(np. utrata pracy przez ojca-doświadczenie to uderza w resztę rodziny-zachwianie równowagi całej rodziny)

Jakakolwiek zmiana-narodziny, zgon, choroba powoduje zachwianie równowagi systemu i skłania do przyjęcia nowych ról, form wzajemnych relacji i wew. wzorców. System w końcu się dostosuję i osiągnie nowy stan równowagi

25. W jaki sposób typ rodziny wpływa na rozwój dziecka? (116str.)

Typy rodzin:

• Praca zawodowa matki- wpływ na rozwój dziecka w tej sytuacji zależy od zdolności matki do radzenia sobie z obciążeniami tą nową rolą, wsparcie ze strony ojca/krewnych, jakość motywacji matki do pracy, wpływ tej pracy na jej samopoczucie, jakość i skutki zastępczej opieki zorganizowanej dla dziecka. Przy sprzyjających warunkach, dzieci matek pracujących mogą mieć korzystniejsza sytuację niż dzieci matek niepracujących, bo: -dziecko ma szersze kontakty z dorosłymi i rówieśnikami w placówkach opieki dziennej

-dziecko jest szczęśliwe gdy ma szczęśliwą, realizującą się i spełnioną mamę

-24 godzinna opieka matczyna nie jest wcale warunkiem do prawidłowego rozwoju dziecka

• Samotne rodzicielstwo-(rozwody, małżeństwo dziś to nie przymus zdaniem niektórych kobiet) Porównując dzieci z obojgiem rodziców a z jednym dostrzega się, że te drugie są poszkodowane(gorzej wypadają w przystosowaniu się emocjonalnym, w kompetencjach społecznych, samowiedzy i osiągnięć edukacyjnych).Lecz nie wynika to tylko z posiadania 1 rodzica ale też: z gorszej sytuacji finansowej, powodu samotnego rodzicielstwa(dzieci wdów radzą sobie lepiej niż dzieci rozwódek),wiek matki, ilość czasu spędzanego z niemieszkającym razem ojcem, wsparcie społ i zdolność radzenia sobie matki ze stresem

• Mężczyźni jako główni rodzice- Wyniki badań wykazały, że dzieci wychowywane przez ojca nie różnią się w jakiś sposób pod względem rozwoju od innych. Osiągnięcia rozwojowe nie zależą od płci głównego opiekuna Mężczyźni są tak samo zdolni do okazywania ciepła i wrażliwości jak kobiety.

• Pary homoseksualne jako rodzice- prównania dzieci wychowywanych przez pary lesbijskie lub gejowskie z dziećmi wzrastającymi w rodzinach heteroseksualnych nie wykazały żadnych różnic w jakimkolwiek aspekcie ich społecznego emocjonalnego lub intelektualnego funkcjonowania jak też zaburzeń tożsamości i orientacji płciowej. Pary takie są zdolne do rodzicielstwa, ciepła i zorientowania na dziecko a nawet robią to lepiej niż pary tradycyjne(większa motywacja w obliczu sceptycznie nastawionego otoczenia

„struktura rodziny odgrywa o wiele mniej ważną rolę niż jej funkcjonowanie”

---