1. Podstawowe prawa opisujące obwody prądu elektrycznego

Prawo Ohma kojarzone jest zazwyczaj z pierwszym prawem Ohma, czyli proporcjonalności napięcia U mierzonego na końcach przewodnika o oporze R do natężenia prądu płynącego przez ten przewodnik I, co wyraża się wzorem: U=IR

W polu elektromagnetycznym w przewodniku na nośniki prądu działa siła Lorentza o gęstości:
B- wektor indukcji pola magnetycznego, E- wektor natężenia pola elektrycznego.

Prawo Kirhoffa Dla węzła obwodu elektrycznego suma algebraiczna natężeń prądów wpływających(+) i wypływających(-) jest równa 0 (znak prądu wynika z przyjętej konwencji)

2. Pole elektryczne, kondensator energia pola elektrycznego

pole elektromagnetyczne - pole fizyczne, stan przestrzeni w której na obiekt fizyczny mający ładunek elektryczny działają siły o naturze elektromagnetycznej. Pole elektromagnetyczne jest układem dwóch pól: pola elektrycznego i pola magnetycznego. Pola te są wzajemnie związane a postrzeganie ich zależy też od obserwatora, wzajemną relację pól opisują równania Maxwella. Własności pola elektromagnetycznego, jego oddziaływanie z materią bada dział fizyki zwany elektrodynamiką. W mechanice kwantowej pole elektromagnetyczne jest postrzegane jako wirtualne fotony.

Kondensator - jest to element elektryczny (elektroniczny), zbudowany z dwóch przewodników (okładek) rozdzielonych dielektrykiem.

W polu elektrycznym zgromadzona jest energia. Jest ona równa pracy potrzebnej do ułożenia układu ładunków wytwarzających dane pole elektryczne, można więc stwierdzić, że energia potencjalna układu ładunków jest równoważna energii w wytworzonym przez nie polu elektrycznym.

W polu elektrycznym zgromadzona jest energia. Ilość energii zawartej w jednostce objętości pola elektrycznego wyraża wzór:
- przenikalność elektryczna próżni,E - natężenie pola elektrycznego

3. Pole magnetyczne, zjawisko magnesowania ferromagnetyków

Pole magnetyczne — stan przestrzeni, w której siły działają na poruszające się ładunki elektryczne, a także na ciała mające moment magnetyczny niezależnie od ich ruchu. Pole magnetyczne, obok pola elektrycznego, jest przejawem pola elektromagnetycznego. W zależności od układu odniesienia w jakim znajduje się obserwator, to samo zjawisko może być opisywane jako objaw pola elektrycznego, magnetycznego lub obu.

Zjawisko Barkhausena - skokowe zmiany namagnesowania ferromagnetyków pod wpływem ciągłej zmiany natężenia zewnętrznego pola magnetycznego (lub innych warunków zewnętrznych). Jest ono wynikiem skokowego przesuwania się granic domen magnetycznych, tzw. ścianek Blocha, ustawiających się w kierunku zewnętrznego pola magnesującego

4. Zjawisko indukcji elektromagnetycznej, indukcyjność własna obwodu

Indukcja elektromagnetyczna - zjawisko powstawania siły elektromotorycznej w przewodniku na skutek zmian strumienia pola magnetycznego. Zmiana ta może być spowodowana zmianami pola magnetycznego lub względnym ruchem przewodnika i źródła pola magnetycznego. Prawo Faradaya
,
to indukowana siła elektromotoryczna (SEM) w woltach;Φ_B to strumień indukcji magnetycznej przepływający przez powierzchnię objętą przewodnikiem.
-szybkość zmiany strumienia indukcji magnetycznej,

Indukcyjność własna, wielkość charakteryzująca dany układ elektryczny pod względem zjawiska samoindukcji. Rozróżnia się statyczną indukcyjność własną daną wzorem L_s =φ/I oraz dynamiczną indukcyjność własną L_d =∂φ/∂t, gdzie: φ - strumień indukcji pola magnetycznego wytwarzanej przez obwód (tzw. strumień skojarzony), I - natężenie prądu. Indukcyjność własną L można też zdefiniować jako L_m=2W_m/I² lub L_u =ϑ/(∂I/∂t), gdzie W_m - energia pola magnetycznego, ϑ - siła elektromotoryczna SEM powstająca w obwodzie. W przypadku, gdy φ jest proporcjonalne do I, powyższe definicje są równoważne (L_d=L_s=L_m=L_u

5. Zasada działania silnika elektrycznego i prądnicy

Głównymi częściami prądnicy są stojan (nieruchoma część związana z obudową) oraz wirnik (rotor, część wirująca wewnątrz stojana). Uzwojenie cewki umieszczonej w wirniku prądnicy przecina linie pola magnetycznego wytwarzanego przez uzwojenie wzbudzające i dzięki temu indukuje się w nim zmienna siła elektromotoryczna.

Silnik elektryczny, maszyna przetwarzająca energię elektr. na energię mech., zwykle w postaci energii ruchu obrotowego. Moment obrotowy powstaje w silniku elektrycznym w wyniku oddziaływania pola magnet. i prądu elektr. (siła elektrodynamiczna). Silnik elektryczny składa się ze stojana (z osadzoną parą lub kilkoma parami uzwojeń elektromagnesów) oraz wirnika z uzwojeniem twornikowym.

silnik pradu dtalego: Zasada działania silnika elektrycznego jest następująca: wirnik obraca się dzięki temu, że uzwojenia przewodzące prąd umieszczone są w polu magnetycznym. Te dwa pola kolidują ze sobą powodując ruch wirnika (ramki). Komutatory poprzez szybką zmianę kierunku przepływu prądu przez ramkę powodują dalszy obrót (gdyby nie komutatory to ramka ciągle powracałaby do pozycji początkowej, a właśnie komutatory powodują jej dalszy obrót w jedną stronę). Po tym proces zaczyna się od początku i cykl rozpoczyna się na nowo.

6. Prąd sinusoidalnie zmienny, wartość skuteczna, impedancja obwodu

Prąd sinusoidalny - zależności: natężenia prądu sinusoidalnego od czasu, a także napięcia od czasu są opisane za pomocą matematycznej funkcji sinus:I = I₀sinωt oraz U = U₀sinωt I₀ - wartość maksymalna natężenia, U₀ - wartość maksymalna napięcia, ω - tzw. częstość kołowa

Wartość skuteczna prądu przemiennego jest taką wartością prądu stałego, która w ciągu czasu równego okresowi prądu przemiennego spowoduje ten sam efekt cieplny, co dany sygnał prądu przemiennego (zmiennego).

Impedancja: wielkość charakteryzująca zależność między natężeniem prądu i napięciem w obwodach prądu zmiennego. Łączenie impedancji:

Impedancja idealnego rezystora

Impedancja idealnego rezystora jest rzeczywista (ma zerową część urojoną)

O impedancji będącej liczbą rzeczywistą mówi się, że ma charakter rezystywny lub czynny.

Impedancja kondensatora

Impedancja idealnego kondensatora jest urojona (ma zerową część rzeczywistą) i wyraża się przez

Jeżeli reaktancja X jest ujemna, wtedy nazywa się ją kapacytancją, a o impedancji mówi, że ma charakter pojemnościowy.

Impedancja indukcyjności

Impedancja idealnej indukcyjności jest urojona (ma zerową część rzeczywistą) i wyraża się przez

Impedancja jest uogólnieniem oporu elektrycznego, charakteryzującego tę zależność w obwodach prądu stałego. Impedancja jest wielkością zespoloną. Część rzeczywista impedancji opisuje opór związany z prądem płynącym w fazie zgodnej z przyłożonym napięciem, część urojona - z prądem przesuniętym w fazie, który wyprzedza przyłożone napięcie lub jest opóźniony względem niego.

7. Obwód szeregowy RL zasilany prądem sinusoidalnie zmiennym

U = U_R+U_L

U = I·(R+jX_L)=I·Z

u(t)  u (t)  u (t)  R  I sint L  I cost U sin t 

Przebiegi napięcia, prądu i mocy dla gałęzi szeregowej RL

8. Połączenie równoległe impedancji

9. Prąd trójfazowy, wytwarzanie rodzaje napięć.

Prąd zmienny trójfazowy - otrzymuje się przez włączenie trzech źrodeł prądu jednofazowego (trzech faz), umieszczonych zazwyczaj w jednej maszynie (prądnicy lub transformatorze), w sieć składajacą się z 3 lub 4 przewodów. Uzyskuje się to przez połączenie w trójkąt lub w gwiazdę. Odbiornik trójfazowy, np. silnik, może pracować przy dwóch napięciach, zależnie od rodzaju połączenia

prąd trójfazowy, w energetyce prąd elektryczny przesyłany za pomocą linii trójfazowej, w której płynące prądy są przesunięte względem siebie w fazie o 1/3 okresu (φ = 0°, 120°, 240°);

doprowadzany do użytkowników siecią zazwyczaj 4-przewodową (3 przewody fazowe, 1 neutralny); napięcie między przewodami fazowymi 400 V (przewodowe) , między każdą z faz i przewodem neutralnym 230 V.

Wytwarzany przez generatory lub prądnice trójfazowe.

Zasada działania generatora

10. Pomiary mocy w obwodach trójfazowych

W obwodzie trójfazowym trójprzewodowym można zmierzyć moc czynna tworząc sztuczny punkt zerowy przez podłączenie obwodów napięciowych trzech watomierzy w gwiazdę. Całkowita moc czynna otrzymuje się sumując wskazania watomierzy.

 

Rys. 2 Pomiar mocy czynnej watomierzem (jednofazowy układ): a) układ poprawnie mierzonego

prądu, b) układ poprawnie mierzonego napięcia

Pomiar mocy czynnej trzema watomierzami (trójfazowy)

 

Pomiar mocy czynnej trzema watomierzami może być wykonywany zarówno w sieci trójfazowej czteroprzewodowej jak i trójprzewodowej. Moc czynną w sieci trójfazowej czteroprzewodowej wyznacza się ze wzoru:

 

 

gdzie:              U_L1,U_L2, U_L3              - napięcia fazowe

I_L1, I_L2, I_L3               - prądy przewodowe

_L1 ,_L2 ,_L3               - kąty pomiędzy napięciami i prądami w poszczególnych fazach

P_L1, P_L2, P_L3               - moce fazowe

Pomiar mocy czynnej jednym watomierzem: a) w sieci czteroprzewodowej,

b) w sieci trój przewodowej

 

Pomiar mocy czynnej dwoma watomierzami

11. Instalacje elektryczne- definicje i pojęcia podstawowe.

Instalacja elektryczna - część sieci niskiego napięcia stanowiąca układ przewodów w budynku wraz ze sprzętem elektroinstalacyjnym, mający początek na zaciskach wyjściowych wewnętrznej linii zasilającej w złączu i koniec w gniazdkach wtyczkowych, wypustach oświetleniowych i zainstalowanych na stałe odbiornikach energii elektrycznej. Służy do dostarczania energii elektrycznej lub sygnałów elektrycznych do odbiorników.

Sieć niskiego napięcia (nn) - sieć elektroenergetyczna, która dostarcza energię elektryczną do indywidualnych odbiorców.

Przyłącze energetyczne - element instalacji elektrycznej służącej do połączenia instalacji odbiorczej o wymaganej mocy przyłączeniowej z siecią energetyczną dostawcy energii elektrycznej. Przyłącze, w zależności od sposób prowadzenia zasilania, może być kablowe lub napowietrzne.

Rozdzielnica elektryczna - element sieci (instalacji) elektrycznej zawierający urządzenia i podzespoły, służące do łączenia, przerywania oraz rozdziału obwodów elektrycznych i ich kombinacji, najczęściej w połączeniu z urządzeniami sterowniczymi (zobacz: stycznik), pomiarowymi, ochronnymi (zobacz: bezpiecznik elektryczny, wyłącznik różnicowoprądowy) i regulacyjnymi.

Rozdzielnia - wyodrębniona część stacji elektroenergetycznej lub autonomiczny fragment sieci elektroenergetycznej, w którym następuje rozdział energii elektrycznej bez zmiany napięcia

Instalacja elektryczna - zespół urządzeń elektroenergetycznych, o skoordynowanych parametrach, przeznaczonych do doprowadzenia energii

elektrycznej z sieci rozdzielczej do odbiorników

Obwód instalacji elektrycznej - zespół elementów instalacji elektrycznej wspólnie zasilanych i chronionych przed przetężeniami wspólnym zabezpieczeniem

Obwód rozdzielczy - obwód zasilający tablicę rozdzielczą.

Obwód odbiorczy - obwód zasilający odbiorniki energii elektrycznej lub gniazda

wtyczkowe.

Odbiornik - urządzenie elektryczne przeznaczone do przetwarzania energii

elektrycznej w inną formę energii, np. mechaniczną, cieplną, światło, itp.

Wewnętrzna linia zasilająca (wlz, WLZ) - obwód elektryczny zasilający tablice rozdzielcze (rozdzielnice), z których są zasilane kolejne obwody odbiorcze.

Złącze instalacji elektrycznej - urządzenie, w którym następuje połączenie sieci rozdzielczej z instalacją odbiorcy (poprzez przyłącze).

Rozdzielnica - zespół urządzeń elektroenergetycznych przeznaczonych do rozdziału energii elektrycznej, do łączenia i zabezpieczenia linii oraz obwodów zasilających i odbiorczych.

Rozdzielnia - wydzielone pomieszczenie, zespół pomieszczeń lub teren, gdzie znajduje się rozdzielnica.

Pole rozdzielnicy - część rozdzielnicy grupująca zestaw aparatów przeznaczonych do określonych zadań (np. pole zasilające, odbiorcze,

pomiarowe, sprzęgłowe i in.).

Łączniki - urządzenia elektromechaniczne, elektromagnetyczne,elektroniczne lub budowy mieszanej, przeznaczone do wykonywania

określonych czynności łączeniowych w obwodach sieci i instalacjielektrycznych.

12. Urządzenia elektryczne jako źródlo zagrożeń

porażenia i oparzenia prądem elektrycznym, pożary, wybuchy, szkodliwe działanie pola elektrycznego i elektromagnetycznego na organizm ludzki.

Działanie prądu elektrycznego może być: bezpośrednie, gdy przez ciało człowieka przepływa prąd elektryczny; pośrednie, które powstaje bez przepływu prądu przez organizm człowieka

PN-EN 61140:2005 Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym. Wspólne aspekty instalacji i urządzeń

Klasa ochronności wskazuje środki, które samodzielnie lub ze środkami

zastosowanymi w instalacji zapewniają ochronę przeciwporażeniową.

Klasyfikacja:

• dotyczy urządzeń elektrycznych i elektronicznych o napięciu międzyfazowym ≤ 440 V

(≤ 250 V między fazą a ziemią)

• nie dotyczy urządzeń typu otwartego nie wyposażonych w środki ochrony podstawowej

STOPNIE OCHRONY OBUDÓW URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH (KOD IP)

13. Warunki klimatyczne i środosikowe oraz techniczno-organizacyjne jako potencjalne źródła zagrożeń porażeniem prądem elektrycznym

Wilgotność powietrza w pobliżu linii energetycznej,świadomość społeczna ludzi np. bliskie podchodzenie do urządzeń elektrycznych

14. Podstawowe środki ochrony przed prądem elektrycznym

izolacje robocze przewodów, osłony i obudowy, ogrodzenia state i przenośne, umieszczenie przewodów, w których płynie prąd, poza zasięgiem ręki (na wysokości), samoczynne wytaczanie zasilania (bezpieczniki, wyłączniki różnicowoprądowe), izolacje podwójne (wzmocnione), napięcia bezpieczne, ochrona przed napięciami szczątkowymi

Ochrona podstawowa = Ochrona przed dotykiem bezpośrednim

Zadania ochrony podstawowej:

• uniemożliwienie przepływu prądu przez ciało człowieka w normalnych

warunkach pracy (uniemożliwienie dotknięcia części czynnych urządzeń)

lub

• ograniczenie wartości prądu rażeniowego do wartości niestwarzającej

zagrożenia (realizowane pod pewnymi warunkami, przy zastosowaniu

równoczesnej ochrony podstawowej i ochrony dodatkowej - w obwodach SELV

lub PELV)

Opis pierwszej: (reszta w wykładzie 10)

OCHRONA PRZEZ IZOLOWANIE CZĘŚCI CZYNNYCH

(IZOLACJA PODSTAWOWA)

• przykład: przewody, kable elektroenergetyczne

• realizowana przez całkowite pokrycie części czynnych izolacją (zwykle

wykonaną fabrycznie), która może być usunięta tylko przez zniszczenie

• izolacja musi wytrzymywać długotrwałe narażenia mechaniczne oraz

wpływy elektryczne, termiczne, chemiczne

• za izolację podstawową nie uznaje się pokrycia farbą, pokostem lub

podobnymi produktami zastosowanymi samodzielnie

• jeżeli izolacja została wykonana w czasie montażu lub naprawy

instalacji/urządzenia, to jej jakość powinna zostać potwierdzona

właściwymi próbami

• w/w 2 punkty praktycznie wykluczają możliwość samodzielnego

wykonywania napraw izolacji, np. napraw ruchomego przewodu przy

użyciu taśmy izolacyjnej, taśmy samowulkanizującej, koszulki

termokurczliwej itp.

15. Dodatkowe środki ochrony przed prądem elektrycznym

przed użyciem dowolnego urządzenia elektrycznego należy sprawdzić, czy jego obudowa lub przewód zasilający nie są uszkodzone; nigdy nie wolno dotykać nieizolowanych przewodów, które są pod napięciem, a także zbliżać się do nich; zawsze przed podłączeniem urządzenia do sieci zasilającej trzeba sprawdzić, czy wtyczka przewodu zasilającego jest dostosowana do gniazda wtykowego (czy jest z bolcem ochronnym czy bez);należy używać przewodów i urządzeń elektrycznych ze znakiem bezpieczeństwa B; w każdym przypadku uszkodzenia urządzenia elektrycznego, podczas jego użytkowania, należy odłączyć je spod napięcia; osoby, które nie mają odpowiednich kwalifikacji, nie mogą wykonywać napraw i „udoskonaleń” urządzeń elektrycznych; obecność lub brak napięcia sprawdzamy tylko za pomocą odpowiedniego wskaźnika napięcia; nigdy nie wolno zdejmować obudowy sprzętu elektrycznego przed odłączeniem go od zasilania; nigdy nie wolno używać zawilgoconego sprzętu elektrycznego i urządzeń elektrycznych; nie wolno korzystać z urządzeń elektrycznych, zażywając kąpieli w wannie lub pod prysznicem; nie dopuszczać, aby dzieci manipulowały przy gniazdach wtyczkowych i bawiły się urządzeniami elektrycznymi; jeśli chcesz bezpiecznie wymienić żarówkę - wyłącz bezpiecznik; nie zostawiaj bez nadzoru urządzeń grzejnych, gdyż mogą być one źródłem pożaru.

Ochrona przy uszkodzeniu = Ochrona przed dotykiem pośrednim - ochrona dodatkowa

Zadania ochrony przy uszkodzeniu:

• spowodowanie samoczynnego wyłączenia zasilania w takim czasie, aby

napięcie dotykowe na częściach przewodzących dostępnych lub obcych

nie wywołało zagrożenia

lub

• niedopuszczenie do pojawienia się napięcia dotykowego na częściach

przewodzących dostępnych lub obcych

lub

• ograniczenie prądu rażeniowego do wartości niestwarzającej

Zagrożenia

Uwagi:

• uzupełnienie ochrony przed dotykiem pośrednim stanowią połączenia

wyrównawcze: główne i miejscowe (dodatkowe)

•w ochronie przez samoczynne wyłączenie zasilania muszą być stosowane

uziemione przewody ochronne PE (PEN)

• przy pozostałych środkach nie wolno stosować uziemionych przewodów

ochronnych PE (PEN). Może być jedynie wymagane zastosowanie

nieuziemionych (rzadziej uziemionych) przewodów wyrównawczych CC

16. Instalacje elektryczne niskiego napięcia typu TN-C, TN-s i TN-C-S

TN - punkt neutralny źródła napięcia (transformatora lub generatora) jest uziemiony, natomiast połączenie PE z ziemią części przewodzących dostępnych, które normalnie nie są pod napięciem (np. metalowe obudowy odbiorników) realizowane jest poprzez sieć zasilającą Przewód ochronny (PE) Przewód neutralny (N) L1, L2, L3 - line - przewody fazowe

TN-C - wspólnym przewodem ochronno-neutralnym PEN

TN-S - oddzielnym przewodem ochronnym PE. Przewód ten służy wyłącznie do ochrony urządzeń, nie można włączać go w jakikolwiek obwód prądowy, służy do tego oddzielny przewód neutralny N.

TN-C-S - w części bliższej transformatorowi wspólnym przewodem PEN, w dalszej części sieci odseparowane

17. Instalacje niskiego napięcia typu TT i IT

TT - punkt neutralny transformatora jest uziemiony (przewód neutralny połączony z uziomem roboczym transformatora), natomiast punkty PE odbiorników oraz części przewodzące dostępne (np. metalowe obudowy urządzeń) są uziemione niezależnie od sieci energetycznej, najczęściej bezpośrednio w miejscu zainstalowania, uziemieniem ochronnym oddzielnie dla każdego odbiornika. Wyróżnia się uziemienia indywidualne, grupowe oraz zespołowe.

IT - punkt neutralny transformatora izolowany (podłączony przez bezpiecznik iskiernikowy z uziomem), punkty PE połączone z uziemieniem ochronnym oddzielnie dla każdego odbiornika

18. Przewody instalacyjne sposoby ich montarzu

D(drut)L(linka)G(izol.gum)K(powłokaPB)M(przewód mieszany)O(opona gumowa)W(przewód wasttwowy)Y(oliwinit)a(oplot odporny na atm i chem)c(izol. Cieplno odporne)g(giętki)m(montażowy)p(płaski)

Przewody o iloz gumowej-DG,LG,LGa,LGg,DGm,Dgc na żyłach jedna lub kilka warstw powłok gumowych

Przewody o izolacji poliwinitowej DY,Ly,LYg jedno lub wielożyłowe przeznaczone do ikładania pod tynkiem

Przewody kablowe KGp,KGo

Przewody oporowe Om,OW,OD

Układanie: pomierzchu w rurach lub korytkach; pod tynkiem rurkach; w tynku;w posadzce stropie.

19. Nagrzewanie i obciążalność prądowa przewodów

Podstawowyk kryterium oznaczeń pracy przewodów jest temperatura, decyduje o trwałości izolacji i zmianach parametrów mechanicznych. Obciążenie poduszczalne długotrwałe Idd=sqr(delta v ks /kd ro) Ictz= Ssqr(c(vz-vp)/kdro) Kalsy izolacji A-105,E-120 B130 F155 H170

20. Zasady projektowania instalacji elektrycznych

Zgazyfikowane-ok. 1000w na izbę nie mniej niż 4kW na mieszkanie rodzinne i 2kW na mieszkanie jednoizbowe

Niezgazyfikowene 300W 7kW 4kW Zapotrzebowanie mocy na oświetlenie salon 13W/m2 jadalnia 10 sypialnia kuchnia łazienka 8 przedpokój korytarz 5; Instalacje należy zabezpieczyć w sposób selektywny; Obwody rozdzielone na siłowe i oświetlenia; w jednorodzinnych poszczególne kontygnacje osobne zabezpieczenia;

Tok postępowania przy projektoeaniu:

1. Wyznaczenie mocy szczytowej obciążenia obwodu i szczytowego

prądu obciążenia IB

2. Dobór typu przewodu (lub kabla) i sposobu jego ułożenia

Dobór przewodu na obciążalność długotrwałą

Ułożenie przewodu wg PN-IEC 60364-5-523 (tabelki wykład 8)

3. Dobór zabezpieczenia nadprądowego o odpowiednim prądzie In

Urządzenia nadprądowe zabezpieczające przewody powinny być tak

dobrane, aby przerwanie przepływu prądu przeciążeniowego następowało

zanim wystąpi niebezpieczeństwo uszkodzenia izolacji przewodów na skutek

nadmiernego wzrostu temperatury.

Dla ochrony przewodów przed skutkami przeciążeń musi być spełniony

warunek:

I2 ≤ 1,45 IZ

w którym: IZ - obciążalność prądowa długotrwała przewodu

I2 - prąd zadziałania urządzenia zabezpieczającego

Uwaga 1: Prąd I2 zapewniający właściwe działanie urządzeń

zabezpieczających jest określony w normie wyrobu lub może być określony

przez producenta.

Uwaga 2: Jako prąd I2 bezpieczników topikowych można przyjmować wartośćich prądu probierczego górnego If.

Uwzględniając :

- Prądy probiercze dolne Inf i górne If oraz umowny czas próby wkładek topikowych (tabela)

- charakterystyki wkładek topikowych oraz wyłaczników

4. Wyznaczenie przekroju przewodu ze względu na obciążalność prądową

długotrwałą Iz

5. Sprawdzenie odporności dobranego przewodu na przeciążenie

6. Sprawdzenie odporności dobranego przewodu na zwarcie

7. Sprawdzenie wytrzymałości mechanicznej dobranego przewodu

8. Sprawdzenie spadku napięcia w obwodzie

Graniczne dopuszczalne spadki napięć wg PN-IEC 60364-5-52 oraz N SEP-E-002:

• od złącza instalacji do końca dowolnego obwodu odbiorczego: ΔU% ≤ 4%

napięcia znamionowego

• nie sprecyzowano wartości dopuszczalnych spadków w WLZ

Dobór przewodu do warunków napięciowych polega na sprawdzeniu, czy spadki

napięcia w poszczególnych fragmentach sieci i instalacji nie przekraczają wartości

granicznych dopuszczalnych określonych przez właściwe przepisy.

9. Sprawdzenie skuteczności ochrony przy uszkodzeniu (spełnienie

warunku samoczynnego wyłączenia zasilania)

Sprawdzenie skuteczności działania ochrony przez samoczynne wyłączenie

zasilania na etapie projektowania instalacji polega na sprawdzeniu warunku:

k a I ≥ I 1 "

w którym:

I”k1 - prąd jednofazowego metalicznego zwarcia do przewodu PE lub do części

przewodzącej dostępnej objętej ochroną przez samoczynne wyłączenie zasilania,

Ia - prąd zadziałania urządzenia wyłączającego nadprądowego powodujący wyłączenie

chronionego obwodu w czasie nie dłuższym od dopuszczalnego.

Dla sprawdzenia spełnienia warunku samoczynnego wyłączenia zasilania

należy:

�� ustalić spodziewaną wartość prądu I”k1 metalicznego zwarcia do

przewodu ochronnego PE w rozpatrywanym miejscu zainstalowania

odbiornika (na zaciskach odbiornika lub w gniazdku wtyczkowym

zasilającym odbiornik),

�� wyznaczyć (na podstawie charakterystyk czasowo-prądowych) wartość

prądu Ia zadziałania w wymaganym czasie (prądu wyłączającego)

urządzenia zabezpieczającego obwód.

I

X_L

R

˜

U

U_L

U_R

---