Zestaw 3

1.jelenie właściwe i rzekome

2.wymiary jenota

* 65-75 cm długości

* ogon 20 cm

* masa ciała 4-6 kg latem, 6-10 kg jesienią

3.watacha u dzików (skład ,kiedy-kto)

Wataha (rota):

- skład to samica z warchlakami (jesień)

- wielkość

- wataha rodzinna

- łączenie watah rodzinnych (jesień bo zagrożenia)

- zdobywanie żeru

- obrona

- watahy przelatków

- odyńce i wycinki

- poruszanie się watahy (przy żerowaniu, przemarszu przez otwarte tereny, przez gęstwinę, przez głęboki śnieg)

- dzik bardzo dobrze pływa (do 3-5km).

4.ile jaj, kiedy i jak długo wysiaduje kuropatwa

- Zniesienie (ok. 15 jaj) w czasie 24-26 dni ,

- Wysiadywanie 24 dni - brak odwiatru,

- jeden lęg w roku w kwietniu lub maju

5.rozwój i zrzucanie poroża u jelenia

- Tworzenie poroża

- Poroże - element doboru naturalnego

- W wieku 7-8 mieś. wyrastają możdżenie

- W wieku 12 mieś. możdżenie przebijają skórę i pokrywa je scypuł.

- Wzrost poroża.

- Wzmożone wydzielanie testosteronu hamuje dalszy rozwój poroża i szybkie kostnienie

- Wycieranie (czemchanie) poroża u młodych byczków IX- X u starszych byków VII- VIII

- Obniżenie produkcji testosteronu po rykowisku -uaktywnienie procesów demarkacyjnych i odrzucenie martwej tkanki poroża II-III-IV.

- Skrócenie i pogrubienie możdżeni.

- Początki wzrostu poroża (marzec)

6.wymień grążyce

- Głowienka kaczka rdzawogłowa (Aythya ferina)

- Czernica (Anthya fuligula)

zestaw 4:

1.wielkość jąder u rogacza

- jądra 12g w zimie i 70g w lecie

2.uzębienie dzika

- Uzębienie (28 zębów):

3 1(okrągłe) 3 0 (3-4mce)

3 1 3 0

- Wymiana zębów od okrajków (10-12m-cy):

* pojawia się kieł (trójkątne)

* pierwszy ząb przedtrzonowy

* dwa zęby trzonowe

- Bardzo dobrze wykształcone kły (14-16mscy).

- Dorosły dzik ma 44 zęby (19-20mscy):

6 1 4 3

3 1 4 3

- Kły (oręż)dzika:

* kły mleczne do 8-11mscy, tępe, 6mm grubości

* kły stałe żuchwy (szable), szczęki (fajki) do ostrzenia szabli (osełka)

* szabla przyrasta 3 cm rocznie i tyle też ściera się

* szable samców do 30cm, trójkątny przekrój, 2/3 w zębodole aż pod PM3 dlatego niewyrywalny

* funkcje oręża dzików - walka w okresie rui

* powierzchnia szlifu dobrze zarysowana - do określania wieku

- Kły samic:

* krótkie i owalne na przekroju

* przez pierwsze trzy lata jak u samców rosną, potem stopniowe zamykanie kanału (zamknięcie korzenia); zarastanie wpływa na jego odżywienie czyli mniejszy przyrost

3.pokarm dzika

- Pożywienie:

* żer objętościowy: trawy, zioła, pędy

* żer treściwy: ziemniaki, korzenie, cebule, nasiona, żołędzie, pochodzenia zwierzęcego

* żer soczysty: ziemniaki, buraki, rzepa, marchew

- Skład procentowy jest bardzo różny.

- Dzienne zapotrzebowanie 1,5kg treściwego i ok. 3kg soczystego.

- Występują sezonowe wahania pokarmowe.

- Aż 2/3 pożywienia dzik pozyskuje z ziemi i ściółki, 1/3 ha powierzchni; proporcje pożywienia roślinnego do zwierzęcego to 3:1.

- Pokarm roślinny:

* w lesie to: grzyby (opieńki, rydze, smardze, piestrzenice), mchy, skrzypy, paprocie (pędy, liście), sadzonki, nadziemne jedno i dwuliścienne, nasiona dębu;

* na polach: zboża (owies, żyto jęczmień), proso, gryka, ziemniaki, marchew, rzepa, kapusta, buraki, topinambur

- Pokarm zwierzęcy:

* gleba leśna (w 1g wiele tysięcy pierwotniaków, bakterii, śluzowców, glonów, grzybów, larw muchówek), pierścienice, stawonogi (szkodliwe owady lasów i pól, chrząszcze majowe), ryby (w mule spuszczonych stawów lub płytkich wodach), ptaki (jaja i pisklęta z gniazd naziemnych),ssaki od myszy po jelenia (młode zwierzyny płowej, zajączki, padlina; tropi po śladach krwi).

4.wymiary bażanta

- Phasianus. colchicus colchicus bażant zwyczajny, 90 cm długości, 1,2-1,6 kg

- Phasianus. colchicus mongolicus - bażant mongolski, 95 cm długości, 1,8 kg

5.wymiary lisa

- Długość ciała 50-90 cm

- Długość ogona 30-60 cm

- Wysokość w kłębie 35-50 cm

- Masa ciała 5-7 kg

6.różnica między jeleniami właściwymi a rzekomymi

- Jelenie dzielą się na właściwe (jeleń europejski, jeleń sika, daniel) i rzekome (łoś, renifer, sarna, jelenie amerykańskie oprócz wapiti).

- Jelenie właściwe mają kości śródręcza zrośnięte z II i V palcem, a rzekome nie.\

7.co wiesz o gęsi zbożowej?

- Gęś zbożowa , posiewnica zbożowa (Anser fabialis) (tajgowa i tundrowa)

- Opis

* Długość: 75 cm

* Rozpiętość skrzydeł: 150-150 cm

* Masa ciała: 3-4 kg.

* Szaro-popielato-brązowe ciemne upierzenie, dość długi dziób czarny u nasady z czerwoną przepaską w połowie długości i czarnym paznokciem

* Gatunek przelotny, dość powszechny w Polsce

* Czasem zimuje na terenach Zachodniej Polski

* Lecą w ciągu dnia

Zestaw 11

1. pokarm sarny

- Zioła , trawy, rośliny uprawne, pedy drzew, krzewów, krzewinek ( 40%) to trawy,

2. waga jelenia i sarny

- Sarna masa ciała 12kg (południowa Europa); 16 kg (Polska), 30 kg (Rosja)

- Jeleń średnia masa tuszy jeleni (75%)

- Sardynia i Korsyka............... 80 kg

- Szkocja..............................100kg

- Hiszpania i Francja...............100 kg

- Niemcy............................ 120kg

- Sudety.............................120kg

- Mazury............................180 kg

- Alpy...............................120-140 kg

- Bieszczady..................... 200-250 kg

- Karpaty wschodnie.............250-280 kg

3. rozrod dzika

- Rozród:

- ruja (huczka - bo odgłosy odyńców, lochanie), XI - I (II), warunki terenowe

- krycie lochy ok. 4min (uderzenia szablami)

- dojrzałość płciowa - samice to jeden rok, samce - dwa

- 40% loch zapłodnionych (20-75%)

- ciąża trwa 133-140 dni stare i 114-130 młode lochy

- warchlaki rodzą się w IV (II, III, także VI, VII)

- barłóg porodowy - 2-10 warchlaków (5, 9)

- przyrost pogłowia dzików 60-80% (30-130%).

4. pokarm lisa w %

- Lis - drapieżnik oportunistyczny (zmienność sezonowa)

- 35% drobne gryzonie

- 30% zające, króliki ?

- 10-20% padlina

- 20% ptaki

- 1% owoce

- odpadki śmietniskowe

5. czym sie rozni tchorz od kuny

	Kuna leśna i domowa (kamionka)	Tchórz
Budowa ciała	-Długość ok. 50 cm (połowa to ogon-25cm), wysokość 20cm •Masa 1-2kg •Dość duża okrągła głowa, szerokie czoło i spiczasty pysk •Krótkie trójkątne uszy, lekko zaokrąglone • Wydłużony korpus i silne krótkie kończyny z owłosionymi opuszkami • Bardzo sprawny fizycznie, potrafi upolować wiewiórkę	Długość 30-45 cm, ogon stanowi 15 • Masa 0,6-1,5 kg • Okrągła głowa, krótki pysk, małe uszy, krótkie kończyny, nagie opuszki palców • Posiada zapachowe gruczoły około odbytowe, które spełniają także funkcję obronną
włos	Ościsty, ciemnobrunatny, z szarym lub rudym odcieniem • Latem ciemniejsze • Głowa, kończyny i ogon ciemniejszy • Włos puchowy brązowo-żółty • Na podgardlu u kuny leśnej półokrągła, pomarańczowa plama • U kamionki biały kołnierz	Futro odmienne niż u kun, włosy ościste rzadkie, ciemnobrunatne • Ciemne obwódki oczu • Spód ciała, kończyny i ogon ciemniejsze, • Młode są szarobrunatne
zmysły	Bardzo dobry wzrok, węch, niezły słuch • Bardzo sprawna, dobrze porusza się po drzewach i po ziemi • Tropy parzyste, lekko ukośne ustawione co 50-100 cm	Dobry słuch i węch •Dobrze porusza się po ziemi i po drzewach •Dobrze pływa i nurkuje •Trop jak u kuny •Poluje szybko i dużo
zachowanie	Żyje pojedynczo • Koczowisko kilkaset-kilkadziesiąt hektarów • W dzień śpi w dziuplach lub na gałęziach • Nocą wychodzi na łowy • Poluje- przegryza tętnicę szyjną lub odgryza głowę • Pije krew •Na opolowany rewir wraca po kilku dniach	- Jest raczej cichym samotnikiem, - prowadzącym skryty tryb życia. - Dzień przesypia w wykrotach lub w norach opuszczonych przez inne zwierzęta.
rozród	Cieczka VII-VIII •Ciąża trwa 230-270 dni (do lutego brak implantacji) •Na przełomie kwietnia i maja rodzi się 3-6 ślepych młodych •Dopiero po ok. miesiącu (32-38) otwierają oczy •Matka karmi 2 miesiące •Po 5 tygodniach zaczynają jeść mięso •Z matką pozostają do zimy, - Dojrzałość płciowa w wieku 2 lat. Żyją ok.10 lat	-Ciąża trwa 40 dni. - Samica rodzi 1 miot, zwykle w miesiącach od marca do kwietnia. - W miocie jest od 3 do 8 młodych. - Rodzą się ślepe, oczy otwierają dopiero w 5 tygodniu życia. - Usamodzielniają się po 2-3 miesiącach. - Żyją do 5 lat w naturze, do 10 lat w niewoli. - Dojrzałość płciowa ok. 9 m-cy
pokarm	Myszowate (latem 65%, zimą 40%) • Wiewiórki, Ptaki (pisklęta) i jaja • Czasem nawet koźlęta sarny • Króliki, zające, Żaby, ślimaki • Gniazda os i trzmieli • Rzadko padlina • Pokarm roślinny- jagody	Drobne gryzonie ( w polowaniu są lepsze od kota) •Chomiki, króliki, młode zające •Jaja, ptaki, gady, płazy, ślimaki •Owady •Mało owoców

6. uzebienie zajaca

- 28 zębów 2030

1032

7. budowanie gniazda przez kuropatwe

- Gniazdowanie

- Wyszukiwanie, wielkość i obrona "ostoi", zabawy

- Kopulacja (inicjatywa kury)

- Wyszukiwanie miejsca na gniazdo (osłona): pobocza, miedze, nieużytki, zielonki pastewne, obrzeża

- Gniazdo próbne - wykończenie gniazda + materiał maskujący - odkrycie pierwszego jaja - odkrycie całego zniesienia

zestaw 10
1. siersc sarny

- suknia letnia (1,5 - 3 - 6 cm; śr. O,1mm)

- suknia zimowa: włos sfalowany z czarną końcówką-brunatnozłoty-szary-biały; 2-4-7cm, śr.0,3mm)

- zmiana to wrzesień\październik i kwiecień\maj

- jeśli zmiana opóźnia się w czasie to znaczy, że zwierzę jest w złej kondycji (ewentualny odstrzał)

2. rozrod jeleni

- Głosy:Wabienie łani: „oing"

* Straszenie (krótkie stęknięcie)

* Ryk byków w czasie rui

- Rykowisko

- IX-X - ruja u łań

- Walki byków

- Kilka kopulacji co kilkanaście minut

- Młodsze krążą wokół szukając szczęścia

- Ciąża trwa 33-34tyg.

- W połowie maja wysokocielne łanie odłączają się od chmary i w zacisznym miejscu rodzą 1-2 cieląt o płowo-czerwonej sukni z białożółtymi cętkami.

- Cielę po 1 godz wstaje.

- Po kilku tyg. cętki znikają

- Po 6 tyg łania z cielęciem wraca do chmary.

- Karmi cielę co 30 min., potem kilka razy dziennie aż do zimy.

3 rozrod wydry

- Rozród:

* ruja II-III

* ciąża 61-63 dni

* IV-VI rodzi 2-4 młode w głębokiej norze, które są ślepe

* Po 28-35 dniach otwierają oczy

* Do 9 miesiąca są przy matce

* Przez 9 tygodni są karmione mlekiem

* Dojrzałość płciową osiągają po 2 latach

* Żyją 10-15 lat

4. wymien kaczki wlasciwe

- Krzyżówka (Anas platyrynchos)

- Cyranka (Anas querquedula)

- Cyraneczka (Anas crecca)

- Krakwa (Anas strepera)

- Rożeniec (Anas acuta)

- Płaskonos (Anas clypeata)

5 borsuk - wymiary i waga

- Długość ok. 90 cm

- Wysokość ok.30 cm

- Ogon 15-20 cm

- Masa ciała ok. 12 kg latem i 15-29 kg jesienią

6 pokarm dzika - co i ile

było

7. jak odroznic koguta kuropatwy szarej od kury

- ptaki bez podków to kury (ale stare kury też miewają podkowę)

- barkówki koguta- podłużna biała smuga

- barkówki kury- poprzeczne jasne prążki

Zestaw 6

1. Ile pokarmu zjada jeleń i sarna

- 2-4 (0,4-0,8 suchej masy) kg masy zielonej sarna

- 16 -17 kg masy zielonej jeleń ( 60% paszy zielonej)

2. Wzór zębowy jelenia

- Uzębienie

* Szczęka O—1—3—3

* Żuchwa 3+1------3—3

3. Wszystko o rozrodzie lisa

- Rozród

*Zwierzęta monoestralne

*Cieczka 1-6 dni (w Polsce przełom I/II)

* Związki monogamiczne (?)- poligamiczna ale czasem monogamiczna natura samców

* Kopulacja 15-30 min na powierzchni

* Ciąża 51-53 dni

* Młode III/IV

* wielkość miotu 4-8 młodych(śmiertelność prenatalna ok.25%)

* wiek samicy 1-6 lat(5-45% niepłodnych)

* baza pokarmowa (prognozowanie)

4. Rozpoznawanie wieku zająca

- Rozpoznawanie wieku:

* znamię Strocha (chrząstka pomiędzy trzonem i nasadą kości łokciowej) do 8 miesięcy! w 9-tym miesiącu stopniowo zanika

* większa masa soczewki właściwie u starszych zajęcy

5. Wymień gęsi występujące w Polsce

- Gęś gęgawa (Anser anser)

- Gęś białoczelna (Anser albifrons)

- Gęś zbożowa , posiewnica zbożowa (Anser fabialis) (tajgowa i tundrowa)

6. Waga kuropatwy szarej i bażanta

- Kuropatwa szara masa ciała ok.400 g, a wiosna 200-250 g (pisklę 7-9 g, a po 120 dniach 360 g)

- bażant zwykły 1,6 mongolski 1,8 kg

7. Wymień i oceń zmysły u dzika

- Zmysły:

- doskonały węch najlepszego posokowca, tropi po farbie, wyczuwa w ściółce larwy owadów, żołędzie, brukiew, orzechy, zamieszkane nory mysie

- dotyk: płytka ryjowa, włosy czuciowe na policzkach i pod żuchwą

- smak: liczne brodawki smakowe języka, duża wybiórczość żeru

- słuch: b. dobry jak u sarny (na pisk myszy)

- wzrok: reaguje na ruch (ale słaby).

-Dzik jest inteligentniejszy od sarny i jelenia.

- Głosy:

- małe warchlaki w barłogu - cicho

- warchlaki wędrujące za matką są hałaśliwe; długi ostry kwik - strach, ból; krótkie kwiknięcie po potrąceniu przez matkę , przy przepychaniu się do sutek lub zgubieniu watahy; po odnalezieniu chrząkają (O-O-O-)

- matka po zauważeniu niebezpieczeństwa wciąga powietrze i z impetem wypuszcza je

- przestraszone warchlaki zrywające się do ucieczki

- odyniec

zestaw 9:
1. ilość jeleni w Polsce

- 12,8-14,8 na 1000 ha

2. w jaki sposób określa się wiek dzika po szablach

- Rozpoznawanie wieku po uzębieniu:

- stopień starcia kłów

- okres wymiany mlecznych na stałe

- stopień starcia zębów trzonowych

- położenie M3 w stosunku do spina cristae facialis

- różnica średnicy (współczynnik WW: stosunek miejsca podstawy do…).

3. wymiary i waga gęsi gęgawy

- Długość - 90 cm

- Rozpiętość skrzydeł: 170 cm

- Masa dała: 2,5 - 3,5 kg

4. stosunki rodzinne u lisów

- Organizacja socjalna

- Samiec + samica, grupa socjalna

- Synowie

- Córki

- Wielkość terytorium (kilkadziesiąt ha - 20-30 km)

- Stabilność terytorium

- Ochrona terytorium (znakowanie zapachowe, atak bezpośredni) samica-samiec

- Zagęszczenie: 1990 r.= 0,3- 1,0/km, obecnie = 6,0/km

5. czym się żywi lis a czym kuna

* Lis - drapieżnik oportunistyczny (zmienność sezonowa)

- 35% drobne gryzonie

- 30% zające, króliki ?

- 10-20% padlina

- 20% ptaki

- 1% owoce

- odpadki śmietniskowe

* Wykorzystanie pokarmu 91%

- ok. 450 g/dobę, karmiące x 2więcej

- 6-8 tyg. szczenięta 62%
- 13-24 tyg. 113%

* Wykorzystanie energii: 96% utrzymanie, 4% tkanki własne

* Kuna Pokarm

- Myszowate (65%latem i 40% zimą),wiewiórki, jaja, ptaki (gołębie),króliki, zające, koźlęta sarny, żaby, ślimaki, owady (gniazda os i trzmieli), jagody, owoce leśne,

- rzadziej padlina

6. rozród u zająca

- Ciąża 40-43 dni

- Okres rozrodczy: III - IX (3-4 mioty)

- Samica rodzi rocznie 7,4 młodych

- Superfetacja

- Plemniki żywotne przez 30 dni

- Resorpcja płodów

- Pierwsze karmienie bezpośrednio po urodzeniu (23% tłuszczu).

- Po 1-2 dniach następne karmienia (w nocy) raz na dobę, kilka minut

- Dojrzałość płciowa: samce 5-6miesięcy, samice 7 miesięcy

- Parkoty I-II (gonitwy,pary, walki)

- Czynniki redukcji pogłowia

* Mechanizacja rolnictwa - zbiór zielonek (koszenie co 6 tyg.), uprawa okopowych

* Środki ochrony roślin (herbicydy, insektycydy i rodentycydy)- ok. 15%

* Wypadki komunikacyjne (samochody, kolej)

* Monokultury

* Drapieżniki:, lis, kruk, myszołów, wrona siwa, kot, pies)

* Choroby zakaźne i inwazyjne (kokcydioza, robaczyce przewodu pokarmowego, rodencjoza, pastereloza,

tularemia, stafylokokoza, bruceloza)

* Warunki pogodowe.

7. rozród u sarny

- Dojrzałość płciowa 14 miesięcy, ruja od połowy lipca do połowy sierpnia,

- koza grzeje się 2-3 dni i jest kryta kilkanaście razy ( krótki akt. Krycia) ,

- walki rogaczy,

- ciąża 9,5 miesiąca ( zapłodnienie blastula 0.1 mm w świetle macicy przez 4mce w listopadzie albo w grudniu implantacja zarodka).

- Kocenie się w maju-czerwcu.

- 1-2 koźląt (1,6 kg) po 2-3 h chodzą,

- po 2-3 tyg. przeżuwają brak zapachu ( nieaktywne gruczoły zapachowe) przywarowują w niebezpieczeństwie , - koza karmi do grudnia , ok. litr mleka dziennie

- Sztuczny wychów koźląt:

* Koźle samotne niekoniecznie jest opuszczone, wąski smoczek do butelki ( poniżej 10mm) mleko w proszku dla niemowląt ( 6 łyżeczek do herbata na 100 g wody lub wywaru z siemienia lnianego czy płatków owsianych)

* Karmić co najmniej 5 razy dziennie po 100g mleka a potem 200-250g. po rozpoczęciu pobierania pokarmu roślinnego karmić 3 razy dziennie. Masować podbrzusze i okolicę odbytu, trzymać na dworze pod zadaszeniem, po 2 mc-ach umożliwić wychodzenie w teren i ograniczyc kontakt tylko do karmienia

Zestaw 5

1. zmysły szaraka

- Narządy zmysłów:

- najlepiej rozwinięty słuch (wielkie uszy z czarnymi szczytami przyłożone do głowy wystają poza pysk, u bielaka - do końca pyska, a u królika krótsze niż pysk)

- oczy osadzone bocznie umożliwiają widzenie do przodu, na boki i do tyłu; brak widzenia przestrzennego - tylko ruch

- węch słaby

- dotyk dobrze rozwinięty (włosy czuciowe na końcu pyska).

2. gruczoły zapachowe sarny i jelenia

- Sarna i jeleń

* Gruczoły zapachowe:

- czołowe (między wyrostkami przednimi u rogacza): pociera rogami i w ten sposób znaczy swoją obecność

- szczoteczkowe (w okolicy skoku) u obu płci (jak szybko rusza zwierzę, to wtedy jest silne wyciśnięcie gruczołu i inne zwierzęta wiedzą o tym)

- napletkowi\sromowe - głównie w okresie rui się uaktywniają; umożliwiają spotkanie się samca z samicą

- budowa: duże gruczoły potowe, skupiska tkanki gruczołowej o szerokim świetle, wyścielane nabłonkiem izopryzmatycznym; są tu też komórki mioepitelialne; posiadają także przewód wydzielniczy

- są stymulowane czynnikami emocjonalnymi i hormonalnymi

- gęsta wydzielina jest rozkładana przez bakterie

3. kiedy kuropatwy zaczynają latać

- Jak maja 2 tygodnie

4. kiedy jelenie tracą poroże i kiedy wytwarzają

było

5. wartości ekonomiczne i biologiczne łowiska

6. okres cieczki i długość ciąży jenota

- cieczka w II-III

- ciąża 61-62 dni

- w IV-V rodzi się 5-7 ślepych szczeniąt, które po 10 dniach widzą

7. okrywa letnia i zimowa sarny

Było

zestaw 8

1. zęby dzika

2. wymienić zajęcowate w polsce (czy cos takiego)

- Zając szarak (Lepus europaeus),

- bielik

- królik

3. wymienic gruczoly zapachowe chyba u sarny (albo jelen)

4. co je kuropatwa

- Pokarm

- Pisklęta przez 2 tyg. wyłącznie owady.

- W 3 tyg. 50% żeru roślinnego

- W 4 tyg. 97% żeru roślinnego

- Średnio: 19% pokarmu zwierzęcego i 81% pokarmu roślinnego

- Pokarm roślinny:

* pączki, kwiaty, liście, nasiona zbóż i chwastów ( w lecie ok.. 38%)

* potem więcej chwastów, korzonki (buraki), oziminy

- Pokarm zwierzęcy:

* owady i larwy (drobne chrząszcze) motyle, muchy, koniki polne,

* mrówki, pająki - w IV 41%, w V 63%, w VI 50%

5. lisia nora

- Nory

* Długość: 5-7 m

* Szerokość: 25 - 35 cm

* Wysokość: 15 - 20 cm

* Wykorzystanie: okres wiosenno-letni, zimowy

* Liczba nor rodziny =13-20 ale używane jest 2-5 nor

* Lokalizacja

6. wymiary i waga kuny i tchorza

* kuna

- Budowa ciała

- Długość ok. 50 cm

- Wysokość ok. 20 cm

- Ogon 25 cm

- Masa ciała 1 - 2 kg

* Tchórz

- Budowa ciała

- Długość 30-45 cm

- Ogon ok. 15 cm

- Masa ciała 0,6 - 1,5 kg

7. kiedy i jak tworzy się i jest zrzucane poroże

zestaw 7
1. grczoly u sarny

2. chmara jeleni (kiedy i kto ja tworzy)

- Życie w chmarach

- Chmara łań: kilkanaście do kilkudziesięciu sztuk (łanie z cielętami, roczne jałowe łańki, roczne byczki, rzadziej 2-3 letnie byki.

- Chmarę prowadzi licówka z cielęciem(instynkt macierzyński) - szyk chmary

- Po rykowisku (listopad)byki łączą się w chmary po kilkanaście do kilkudziesięciu sztuk prowadzone przez byki w średnim wieku."

- Wiosną chmara byków rozpada się(wzrost poroża intensywne żerowanie)

- Struktura płci: byki 1.2(1.5) : łanie 1.0

3. pokrya wlosowa dzika

- Okrywa włosowa:

- skóra szaro-czarna; w okolicy karku, kłębu, grzbietu gruba + żywica

- włosy pokrywowe (ościste, szczecina) w kępkach po 3 zakończone 2-5 piórkami; na grzbiecie 15cm (czub), na przekroju okrągłe, czarne, na końcach szarawe

- włosy wełniste (wełna, podszycie) miękkie, gęste, skręcone, jasnobrunatne do jasnoszarych (tylko w zimie pod włosem pokrywowym)

- włosy czuciowe - krawędzie powiek, brodawki policzkowe i podżuchwowe

- zabarwienie sukni ciemnobrunatne, czarne, rdzawobrunatne, szarobrunatne

- policzki, podgardle, tylna część głowy i grzbiet - jaśniejsze

- warchlaki do 5-6 miesięcy rdzawobrunatne z żółtymi pręgami na grzbiecie i bokach ciała, spód i boki żółtawe

- wymiana włosa raz do roku III-IV

4. okres rozrodczy u borsuka

- Rozród

- Cieczka VII - VIII.

- Pies przez kilka dni w norze suki

- Ciąża 30-32 tyg. (do stycznia brak implantacji)!

- W III - IV w dużej, ciepłej komorze nory (100-150 cm rodzi się 3-6 ślepych młodych.)

- Po miesiącu otwierają oczy

- Karmione przez matkę do 11-16 tyg.

- Po 2-3 mieś same żerują

- Dojrzałość płciowa po 2 latach

- Żyją do 15 lat

5. gruczoly lisa

- Gruczoły zapachowe

- Opuszki

- Gruczoł ogonowy

- Gruczoł okołoodbytowy

6. pokarm zajaca

* Pokarm:

- 77 gat. roślin (35 w znacznej ilości)

- rośliny uprawne trawy, zioła, pąki, młode pędy, kora gałęzi. owoce, nasiona, grzyby

- dzienna dieta to 800-1000g masy zielonej tj. ok. jedna czwarta masy siała (sarna je jedną ósmą swojej masy)

- zapasy tłuszczu zimowego (dopuszczalna strata 15% masy ciała (dzik do 40%masy ciała), skromny zające jest dobrze otłuszczony

- kał - spłaszczone, suche bobki, zjadanie półpłynnego kały w czasie spoczynku

7.gat kaczek nurkujacych w Pl

- Głowienka kaczka rdzawa (Aythya ferina)

- Czernica (Anthya fuligula)

- Gągoł krzykliwy (Bucephala clangula)

1.suknia letnia i zimowa sarny

- Suknia letnia włos 1,5 - 3 0 - 6 cm (śr 0 1 mm)

- złotordzawa , ruda , ciemno ruda

- Suknia zimowa włos sfalowany z czarną koncówką brunatnożółty- szary- biały 2-4-7 cm (śr 0,3 mm)

-brązowo szara

-boki i spód ciała szare

-lustro białe

-czasem białe plamki na szyi

- wymiana włosa, IV-V oraz IX-X

- Po 2-3 miesiącach włos letni jak u dorosłych, a we wrześniu włos zimowy nieco ciemniejszy niż u dorosłych

2.rozród jelenia

Rykowisko

- IX-X ruja u łań

- walki byków

- kilka kopulacji co kilkanaście minut

- młodsze krążą wokół szukając szczęścia

- ciąża trwa 33-36 tygodni (8,5 mies)

- w połowie maja wysokocielna łanie odłączają się od chmary i w zacisznym miejscu rodzą 1-2 cieląt (8-10 kg) o płowo- czerwonej sukni z białożółtymi cętkami

- cielę po 1 godz wstaje

- po kilku tyg. cętki znikają

- po 6 tyg łania z cielęciem wraca do chmary

- karmi cielę co 30 min, potem kilki razy dziennie aż do zimy. Po 2 tyg pokarm roślinny

- przyrosty masy ciała 0,5kg/ dzień

3.waga i wielkość borsuka

-Długość - 90 cm

-wysokość - 30 cm

-ogon 20-30 cm

-masa

-lato - 12kg

-jesień - 15-29kg

4.różnice między samcem i samicą u kuropatwy

-kury - ptaki bez podków (stare kury też miewają podkowę)

-barkówki koguta - podłużna biała smuga

-Barkówki kur - poprzeczne jasne prążki

5.rozmnażanie się kuny

-2 lata - dojrzałość płciowa

-cieczka - lipiec sierpień

-ciąża 230-270 dni (do lutego brak implantacji)

-przełom kwiecień - maj - rodzi 3-6 ślepych młodych

-po32 dniach otwierają oczy

-karmione 2 miesiące, ale już po 5 tyg. Zaczynają jeść mięso

-młode pozostają z samicą do zimy

-żyją 10 lat

1) waga sarny, poubojowa, waga tuszy

Masa ciała (tuszy - 63%):

- płd. Europa- 12 kg

- Niemcy - 15-16 kg

- Polska 16-20 kg

- Płn. Szwecja, Rosja - do 30 kg

2) zeby lisa

- 1 msc = 28 zębów

3130

3130

-6 msc = 42 zęby

3142

3143

P1 V/VI ;P4 - IX/X

3) gniazdowanie kuropatwy

-wyszukiwanie wielkość i obrona „ostoi”, zabawy

-kopulacja- inicjatywa kury

-wyszukiwanie miejsca na gniazdo (osłona)

- pobocze, miedze , nieużytki, zielonki pastewne, obrzeża

-gniazdo próbne - wykończenie gniazda +materiał maskujący

-odkrycie pierwszego jaja

-odkrycie całego zniesienia

-gniazdo 12-15 cm śr. I 5-8 głębokości

-zniesienie ok. 15 jaj w 24-26 dni

Jajo 35x25 mm i ok15g

-wysiadywanie 24 dni - brak odwiatru

-nagarnianie na siebie przykrycia,

-żerowanie 2xdziennie, rola koguta

-wykaszanie gniazd - 40%

-wychów młodych -pierwsze dni pod skrzydłami kury (lub koguta)

4)roznica miedzy gegawymi a kaczkami??????

6) kiedy zrzuca poroże sarna i jeleń

- sarna - koniec września /październik

-jeleń - luty/marzec/kwiecień

7) kał miekki zająca, jakie ma znaczenie fizjologiczne

-w okrężnicy separacja cząst. Pow. 300 mikronów w centrum i płynów oraz cząst poniże 300 mikronów na obwodzie

-Usuwanie włóknistych cząst na zew i transport wsteczny drobnych cząstek i płynów do j. Ślepego

-Dalsza fermentacja (brak formowania cekotrofów)

- połykany wprost z odbytu

-dostarcza 20% białka i aminokwasów a ponadto sole mineralne

---